Eieren koken

Eieren zijn goed voor je – ze bevatten de vitamines A, D en E, allerlei goede vetten (met name lecithine), ijzer, zwavel en proteïnes. Als je eieren kookt, heb je in een handomdraai een maaltijd klaar - je hoeft alleen maar te bedenken of je ze liever hard- of zachtgekookt wilt.

Eieren koken kan lastig zijn omdat je pas zeker weet of je het goed hebt gedaan wanneer je het gekookte ei pelt. Het achterliggende proces is iets ingewikkelder dan de meeste mensen denken, waarbij er een groot aantal factoren zijn die de uitkomst beïnvloeden. Het goede nieuws is dat er manieren zijn waarop je er bijna zeker van kunt zijn dat je iedere keer de gewenste uitkomst krijgt. Als je de volgende stappen doorloopt, krijg je in ieder geval het ei zoals je hem graag wilt.

Stappen

Pdf downloaden

1
Kies hoe je je gekookte eieren het liefste hebt. Ben je iemand die het liefste hard- of zachtgekookte eieren eet? In sommige gevallen is het misschien zelfs zo dat je verschillende soorten gekookte eieren tegelijk wilt maken om iedereen binnen het gezin tevreden te houden! De kooktijden die in dit artikel aangedragen worden hangen af van je persoonlijke voorkeuren, dus probeer wat te experimenteren. Je hebt de keuze uit de volgende manieren van eieren koken:
- Zachtgekookt – erg zachte dooier.
- Half hardgekookt – deze hebben een halfharde dooier; het buitenste eiwit is stevig genoeg zodat je het ei kunt pellen.
- Hardgekookt - de eierdooier is hard.
2
Kies voor een manier. Zoals je bij het uitvoeren van de verschillende methoden zult gaan zien, is het koken van eieren bijna verheven tot een kunstvorm, die ontstaan is doordat men door de eeuwen heen van alles heeft geprobeerd. Als je op dit moment nog geen voorkeur hebt voor een bepaalde manier, dan is het misschien een idee om elke manier te proberen om te kijken of het lukt, voordat je één manier kiest die je voortaan wilt gaan gebruiken.
- Als je zachtgekookte eieren maakt, kun je als vuistregel hanteren dat je een kortere kooktijd aanhoudt voor zacht eiwit, en een langere kooktijd voor hard eiwit en een klein beetje hardere eierdooier.
- Houd bij het maken van hardgekookte eieren in je achterhoofd dat het beter is om eieren korter dan 12 minuten te laten koken, omdat anders het eiwit een beetje rubberachtig kan worden en de eierdooiers kruimelig.
- Als je wilt dat de eierdooier mooi in het midden blijft (dit is vooral belangrijk als je hardgekookte eieren gebruikt voor een gerecht wat er op een bepaalde manier uit moet zien), leg de eieren dan in koud water en breng dit langzaam aan de kook. Roer zachtjes met een houten lepel in de pan totdat het water kookt, en je zult zien dat de dooiers in het midden blijven.
- Als er wordt gezegd dat het water moet koken als de eieren in het water liggen, wordt er eigenlijk bedoeld dat het water moet pruttelen. Als het water hard kookt, zorgt dit er voor dat de eieren rubberachtig en taai worden. Hoge kooktemperaturen zorgen ervoor dat de proteïnes in de eieren harder worden. En omdat eieren hard worden door hitte is het altijd het beste om ze op een lage temperatuur te laten koken.
3
Bereid het ei voor. Eieren die al enkele dagen in de koelkast hebben gelegen, hebben een hogere pH-waarde. Hierdoor is de kans groter dat ze zullen barsten, maar ze zijn dan wel makkelijker te pellen. Keukenprinses Rose Elliot adviseert om het ei door te prikken bij zijn bolle kant voordat je hem gaat koken. Volgens haar kan de lucht hierdoor beter ontsnappen, waardoor het ei minder snel zal barsten. Je kunt hiervoor speciale eierprikkers kopen, maar je kunt ook een naald gebruiken. Als je nooit problemen hebt gehad met de eieren die je altijd gebruikt omdat je ze op kamertemperatuur bewaart of omdat je altijd verse eieren hebt, dan hoef je je hier waarschijnlijk geen zorgen om te maken.
- Je kunt altijd meerdere eieren tegelijk koken; als je er maar voor zorgt dat er voldoende ruimte is. Je kunt speciale eierkokers kopen als je meer dan één ei wilt koken. Kijk hiervoor eens bij een winkel in huishoudelijke apparatuur.
- Mochten de eieren toch barsten, dan kun je met een paar druppels azijn voorkomen dat ze uit de schaal gaan lekken.
- Je kunt een ei dat gebarsten is ook in aluminiumfolie wikkelen en het dan koken.
Gebruik een opscheplepel met gaatjes om de eieren uit het kokende water te halen en neem zoals altijd de nodige voorzorgsmaatregelen bij het gebruik van heet water.
Advertentie

Methode 1

Methode 1 van 5:

Zachtgekookt ei - breng koud water aan de kook

Pdf downloaden

Gebruik water op kamertemperatuur. Als het water koud is, zullen de eieren er langer overdoen om te koken. Maar als het water heet is, dan kan het water te snel te heet worden waardoor de eieren te lang koken (de eieren worden dan te lang blootgesteld aan de hoge temperatuur).
Hierdoor stolt het eiwit sneller, waardoor eventuele barsten in de schaal niet groter worden.
6
Breng het water aan de kook. Blijf in de buurt en luister goed; je hoort het als het water gaat koken. Haal niet het deksel van de pan om te kijken of het echt kookt. Zodra het water kookt (treuzel niet), haal je de pan van het vuur. Dit voorkomt dat de eieren te lang koken. Laat het deksel op de pan zodat het water net onder het kookpunt blijft. Nu is het moment aangebroken om te beslissen hoe lang je de eieren in het hete water wilt laten.
- Laat de eieren tussen de 3 en de 5 minuten in de pan als je een hele zachte dooier wilt.
- Laat de eieren 5 á 6 minuten in de pan als je eieren met een halfharde dooier wilt.
- Haal de eieren uit de pan zodra het water kookt. Deze manier wordt aanbevolen door de Larousse Gastronomique als je de methode gebruikt waarbij je koud water aan de kook brengt.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 5:

Zachtgekookt ei - doe deze later in de pan

Pdf downloaden

3
Leg de eieren in het kokende water. Beslis hoe lang je de eieren in het water wilt laten:
- Leg de eieren in het kokende water en laat ze drie minuten koken. Haal ze eruit als de tijd om is.
- Leg de eieren in het kokende water en laat ze maar één minuut koken. Haal de pan van het vuur en laat de eieren 3 minuten staan voordat je ze uit het hete water haalt met een opscheplepel met gaatjes erin.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 5:

Hardgekookte eieren - breng koud water aan de kook

Pdf downloaden

De eieren die je het beste kunt gebruiken voor deze methode zijn enkele dagen oud. Het is lastiger om een vers ei te pellen omdat het eiwit aan de schaal plakt. Als je dus de eieren wilt pellen en ergens anders voor wilt gebruiken, houd dit dan in gedachten als je verse eieren pakt die direct bij de kippen vandaan komen.
Als je per ongeluk een ei breekt, helpt het om wat zout of azijn in het water te doen. Hierdoor zal het eiwit sneller stollen waardoor de scheurtjes in de schaal gedicht worden.
Het laagje water boven de eieren zou ongeveer 3 centimeter moeten zijn. Je kunt het beste koud water gebruiken om te voorkomen dat de eieren te hard worden, maar hierdoor wordt de kooktijd wel langer.
Hierdoor kunnen de eieren makkelijker gepeld worden. Zoals hierboven al omschreven werd, zal het eiwit hierdoor sneller stollen en hard worden, waardoor het makkelijker is om de schaal los te trekken van het eiwit. Eieren die minder vers zijn, zijn ook makkelijker te pellen omdat de hogere pH-waarde ervoor zorgt dat het velletje sterker wordt. Dit effect kan worden nagebootst door een halve theelepel zuiveringszout toe te voegen aan ongeveer iedere liter water om het basischer te maken.
5
Doe het deksel op de pan. Breng het water op een hoog vuur aan de kook. Nu zijn er verschillende kooktijden en methoden waar je voor kunt kiezen:
- Bij de volgende manier gaan we ervan uit dat je koude eieren gebruikt die uit de koelkast komen. Zodra het water kookt, draai je het gas uit, maar laat je de pan op het warme gasfornuis staan. Laat het deksel op de pan. Laat de eieren tien tot vijftien minuten in het hete water liggen. Het is belangrijk dat je de kookwekker pas zet als het water begint te koken en dat je het gas uitdraait. Als je ze te lang laat liggen zullen de eieren verkleuren, maar als je ze te kort laat liggen zullen ze nog niet gestold zijn.
- Volgens de Larousse Gastronomique is het het beste om de eieren (op kamertemperatuur) 10-12 minuten te laten koken en dan 7 á 8 minuten in koud water te leggen. Hierdoor kunnen ze afkoelen voordat ze gepeld worden.
Laat de eieren afkoelen door ze onder de koude kraan te houden of in een schaal met ijswater te leggen. Laat de eieren hier een paar minuten in liggen totdat ze helemaal zijn afgekoeld.
Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 5:

Hardgekookte eieren - Leg de eieren in kokend en pruttelend water

Pdf downloaden

Breng het water aan de kook.
Zet nu de kookwekker.
3
Zorg ervoor dat het water zachtjes blijft koken. De eieren zijn hardgekookt na:
- 8 minuten voor een licht hardgekookt ei
- 10 minuten voor een donkergele, vochtige dooier en gestold eiwit
- 15 minuten voor een lichtgele, droge en korrelige dooier.
Als je dit doet, stopt het koken en krijg je ook geen grijze lijn tussen de dooier en het eiwit. Het pellen gaat ook makkelijker in koud water, of onder een koude kraan (zie hieronder).
Advertentie

Methode 5

Methode 5 van 5:

Het pellen of snijden van hard gekookte eieren

Pdf downloaden

Vaak worden hardgekookte eieren gebruikt bij andere gerechten en zullen ze gepeld moeten worden. Dat is makkelijk, maar pas op dat je jezelf niet brandt.

1
Pel de eieren als ze genoeg zijn afgekoeld, zodat je ze kunt vasthouden. Hier zijn twee manieren voor:
- Pel ze onder een koude kraan. Deze manier werkt goed als je ze niet in een bak met koud water wilt leggen.
- Breek de schaal wanneer de eieren liggen af te koelen in het water. Hierdoor kun je ze makkelijker pellen zonder dat er stukjes achterblijven. Als de eieren lang genoeg gekookt hebben, giet je het hete water af en vervang je dit door koud water. Pak ieder ei op (pas op want ze zijn nog erg heet) en laat ze in de pan met koud water vallen, zodat de schaal breekt. Als ze verder afkoelen, zal er water in de schaal komen. Hierdoor zal het makkelijker zijn om de eieren te pellen zonder dat je stukjes ei meetrekt. Dit is vooral handig in sommige gerechten waarbij het belangrijk is dat alles er perfect uitziet, zoals bij gevulde eieren.
Als je geen water wilt gebruiken, kun je het ei ook pellen door het te rollen over een harde ondergrond. Hierdoor breekt de schaal en komt het velletje los te zitten. Doe dit alleen met eieren die koel genoeg zijn om vastgehouden te kunnen worden, of gebruik anders ovenhandschoenen.
3
Snijd de hardgekookte eieren. Als je van plan bent om de gekookte eieren doormidden te snijden, doe dit dan als volgt:
- Spoel een mes af onder de warme kraan.
- Maak steeds het mes schoon nadat je een paar keer hebt gesneden, zodat je plakkerige stukjes eigeel van het mes haalt.
- Doe dit zo vaak als nodig is.
- Als je kleine blokjes hardgekookt ei nodig hebt voor een salade, gebruik hiervoor dan een aardappelstamper.
Advertentie

Tips

Hoe hoger je je bevindt, hoe langer het duurt voordat het ei de gewenste hardheid bereikt. Gebruik grotere eieren, kook meerdere eieren tegelijkertijd, gebruik koude eieren, of gebruik koud water.
Als je zachte eieren wilt waarbij het ei nog half vloeibaar is, laat de eieren dan slechts 2-3 minuten in het water liggen.
Zachtgekookte eieren worden over het algemeen niet gepeld. Er wordt dan een opening gemaakt aan één kant van het ei en het binnenste wordt eruit gelepeld terwijl de rest van de schaal intact blijft.
Verse eieren breken minder snel omdat het eiwit een lagere pH-waarde heeft, waardoor het blijft plakken aan het velletje aan de binnenkant van de schaall en het dit als het ware afsluit. Hierdoor is het echter ook lastiger om verse eieren te pellen. Om dit te verhelpen kun je een theelepel zuiveringszout in ongeveer een liter water doen terwijl dit kookt (wat de pH-waarde verhoogt en het plakken vermindert), maar hierdoor kunnen de eieren ook een beetje meer naar zwavel gaan smaken.
Als je de gekookte eieren doormidden wilt gaan snijden, dan is het een goed idee om de meest verse eieren te gebruiken die je kunt vinden, omdat hun eierdooiers meer in het midden zitten en er minder kans is dat ze groen worden.
Sommige bronnen raden aan om voor het koken een klein gaatje te maken met een naald aan de platste kant van het ei, zodat de lucht kan ontsnappen en er dus minder kans is dat de schaal breekt. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat dit geen betrouwbare techniek is.
Je kunt de eieren ook stomen. Leg ze voorzichtig in een pan waar je een goed passend deksel voor hebt. Leg de eieren in 1 centimeter water en zet het fornuis aan.
Je kunt de eieren eventueel ook urenlang koken om de kleur en smaak te verbeteren, maar dit lukt alleen als je ervoor zorgt dat de temperatuur precies goed is. Chinese thee-eieren moeten pruttelen (niet koken) totdat ze hard zijn, dan worden ze een heel klein beetje gebarsten en pruttelen ze nog een uur of twee door. Je doet dan wat thee, zout, suiker en andere smaakmakers in het water. Haminda's uit het Midden-Oosten zijn eieren die tussen de 6 en de 18 uur gekookt worden in basisch water en op een bepaalde temperatuur (71-74 ºC). De eieren worden dan een beetje bruin, het eiwit is zacht en de dooier romig.
Als je de eieren kookt in een aluminium pan (wat een hoop mensen tegenwoordig om gezondheidsredenen afraden), doe dan 1 theelepel zout in het kokende water en je zult geen vlekken krijgen.
Je kunt ook hardgekookte eieren krijgen door de eieren te stomen. Breng water aan de kook in een stoomkoker, doe er 1 tot 7 eieren in, doe er een goed passend deksel op en zet het apparaat uit. Stel op dit moment de kookwekker in.

Advertentie

Waarschuwingen

Als je de eierschalen tijdens het pellen onder de koude kraan in de afvoer laat vallen, kan deze verstopt raken. Het is erg lastig om eierschalen uit de afvoer te krijgen, omdat ze relatief zwaar zijn en ze de neiging hebben om naar beneden te zakken, waardoor ze als het ware gaan 'plakken' aan het vuil wat al aan de binnenkant van je afvoer zit. Doe altijd een stop in de gootsteen of iets dergelijks.
Wanneer je te veel azijn gebruikt, gaan je eieren erg stinken en gaan ze naar azijn smaken. Een paar druppeltjes is meer dan genoeg.
Als je de eieren meer dan 15 minuten in het bijna-kokende water laat liggen, zullen de eierdooiers verkleuren en krijgen de eieren een hele vieze, zwavelachtige lucht. Er zijn maar weinig mensen die hier van houden!
Als je vergeet om de pan van het vuur te halen als het water kookt, kunnen de eieren te gaar worden waardoor het eiwit rubberachtig wordt en de eierdooier droog.

Advertentie