Voedsel inmaken

Voordat de koelkast zijn intrede maakte, was het inmaken of wecken van voedsel een populaire manier om voedsel goed te bewaren. Niet al het voedsel is geschikt om in de te maken, alleen voedsel met een pH waarde van onder de 4,6 kun je veilig thuis met inkoken inmaken. Het principe is om alle bacteriën te doden voordat je het voedsel luchtdicht afsluit. Daarom wordt er bij inmaken zo gehamerd op het juist steriliseren en een juiste hygiëne tijdens het inmaken.

Methode 1

Methode 1 van 6:

Kies wat je gaat inmaken

Pdf downloaden

1
Kies wat je wilt gaan inmaken. Uiteraard kies je its dat je vaak eet en dat je lekker vindt. Het heeft geen zin iets te nemen, wat jij of je familie nooit op zullen krijgen, behalve als je de ingemaakte wil weggeven als cadeau of wil verkopen.
- Als je je eigen fruit of groenten gaat inmaken, kies dan voor iets dat overvloedig voor handen is. Inmaken is uitermate geschikt om langer te genieten van die te groot uitgevallen oogst van perziken of appels.
2
Begin met iets makkelijks als je nog geen ervaring hebt. Sommige etenswaren hebben een ingewikkelde voorbereiding en kosten meer tijd.
- Goed om mee te beginnen zijn bijvoorbeeld een paar tomaten of jam. Wees niet overmoedig door meteen 25 kilo appels te willen inmaken. Als je eenmaal wat meer ervaring hebt kun je andere dingen gaan uitproberen. Ga je kersen inmaken, weet dan dat de pit er eerst uit moet.
Groenten en fruit horen stevig en rijp te zijn, zonder plekken of kneuzingen. Heb je zelf tomaten fo augurken gekweekt dan zullen die er vast minder 'normaal' uitzien dan die uit de supermarkt komen. Bulten of andere rare vormen zijn dan niet erg.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 6:

De voorbereiding

Pdf downloaden

1
Zoek een recept uit en zoek de de juiste tijden erbij. Verschillend voedsel kan hele andere inkook tijden kennen. Een oud recept gebruiken is prima. Maar omdat er nu nieuwe ideeën zijn over de tijden, kun je het beste een oud recept langs deze nieuwe inzichten leggen. Zoek op internet.
- Tomaten bijvoorbeeld, daarvan is nu bekend dat ze minder zuur zijn dan vroeger gedacht. Zoek op internet naar moderne tijden en specifieke informatie per voedsel.
Houd je handen tijdesn het hele proces goed schoon. Hiermee vermijd je dat je met je handen bacteriën overbrengt. Was elke keer je handen als je moet niezen, of als je naar het toilet bent geweest. Was je handen ook als je in aanraking bent geweest met andere objecten.
3
Volg de voorbereiding volgens het recept dat je had gevonden. Het meeste voedsel wordt eerst gesneden voordat het in de potten verder wordt verwerkt.
- Pel en snijd het fruit of de groenten. Sommige fruit of groente kun je makkelijk pellen door ze even onder te dompelen in heet water tot het vel barst(tomaten, perziken, nectarines). Daarna houd je ze onder koud water. Zijn ze voldoende afgekoeld, dan kun je het vel er zo aftrekken.
- Verwijder pitten, stelen en harten en alle andere delen die je niet eet. Hardsteen perziken laten hun pit makkelijk los.
- Kook jam.
- Kook of laat augurken weken.
- Maak appelsaus, appelboter of andere ingrediënten volgens het recept dat je hebt.
4
Maak de vloeistof waarmee je gaat inmaken. In de meeste gevallen is dat suikersiroop (een mengsel van water of sap en suiker) of een zoutoplossing 9mengsel van water met zout). Volg hierbij het recept.
- Basis voor suikersiroop: Voor een lichte siroop, neem je 6 koppen water en 2 koppen suiker. Hiermee krijg je 7 koppen siroop. Voor een medium sterke siroop, neem je 6 koppen water en 3 koppen suiker. Je krijgt dan 6 1/2 kop siroop. Voor sterke siroop neem je 6 koppen water en 4 koppen siroop. Hiermee krijg je 7 koppen siroop.
  - Je kunt de suiker vervangen door zoetstof, bijvoorbeeld stevia voor een alternatief met weinig calorieën.
- Basis zoutoplossing: Gooi 5 koppen (1.2l) azijn, 1 kop (240ml) water, 4 eetlepels (20g) inmaakzout, 2 eetlepels (28g) suiker en 2 tenen knoflook (optioneel maar een goede smaakmaker) in een pan. Breng aan de kook. Als het kookt draai je het vuur zacht en houd je het mengsel tegen de kook aan gedurende 10 minuten. Verwijder de tenen knoflook.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 6:

De potten steriliseren

Pdf downloaden

1
Steriliseer de potten in kokend water gedurende tien minuten. Dit is een belangrijke stap. Als er nog bacteriën in de potten zitten terwijl je ze gebruikt om voedsel in in te maken, dan kan het voedsel bederven. Haal ze uit het water en zet ze ondersteboven op schone theedoeken. Dek ze af met schone theedoeken tot je ze gebruikt.
- Je kunt de potten ook steriliseren door de potten en deksels in de wasmachine te wassen. Laat een heel wasprogramma draaien.
Verwijder de pan van het vuur en plaats de rubbers van de potten in het hete water. Duw ze goed onder water. Zorg ervoor dat ze los van elkaar liggen en laat ze gedurende een minuut of twee zacht worden. Je kunt dit doen terwijl je al begint met het vullen van de potten en de randen schoonveegt.
Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 6:

Het inmaken

Pdf downloaden

1
Vul de potten. Je kunt koud of heet voedsel inmaken. Koud voedsel wordt alleen gesne4den, koud in de potten gedaan en dan verhit. Heet inmaken wil zeggen dat je het voedsel heet in de potten stopt. Volg het recept dat jij hebt gekozen.
- Een trechter is een handig hulpje, zeker als je kleine stukjes inmaakt of vloeistoffen.
- Maak je aparte stukken in, zorg ervoor dat je ze dan netjes rangschikt, zeker als je de potten verkoopt is dit belangrijk voor de presentatie. Zijn de potten alleen bedoeld voor thuis gebruk, dan is dat niet zo nodig.
Vanaf de rand laat je ongeveer twee vingers dik vrij (tussen de 2 en 3 cm) dit hangt af van het voedsel dat je inmaakt. Check je recept.
Dit kan zijn, suiker, zout en zuren zoals ascorbine zuur (beter bekend als vitamine C, wordt in poedervorm verkocht) of citroensap. Voeg eerst het preserveringsmiddel toe, en dan pas de vloeistof zodat deze het geheel goed mengt.
Laat een rand vrij aan de bovenkant.
Als het voedsel dat je inmaakt uit stukken bestaat dan zullen er luchtbellen in de pot zitten en deze moeten eruit. Verwijder ze door met een spatel of lang mes langs de glazen pot en de stukken te gaan. Beweeg en schud een beetje. Druk zachtjes op de stukken.
Pak een schone, vochtige doek en wrijf de randen schoon waar gemorst is. Geef extra aandacht aan het stuk waar het rubber komt te zitten.
7
Plaats een rubber om elke pot. Gebruik een grijper om de rubbers uit het hete water te pakken.
- Zorg ervoor dat je de rubbers en deksels niet met je handen aanraakt.
Draai ze niet té stevig vast, om te vermijden dat het rubber stuk draait.
Advertentie

Methode 5

Methode 5 van 6:

Gebruik een weckpan

Pdf downloaden

1
Gebruik een weckpan als dat in je recept vermeld staat. Het inkoken van voedsel kun je doen met gekookt eten zoals augurken en jam, of met zure fruit zoals appels, perziken, peren en abrikozen. Check je recept of het inkoken voor jouw gekozen voedsel nodig is.
- Laat de potten in een weckpan zakken of een grote pan. Let erop dat je hete potten in heet water laat zakken en koude potten in koud water. Een te groot temperatuurverschil kan de potten doen barsten. Stapel de potten niet op in de weckpan of gewone pan.
2
Gebruik je een gewone grote pan, leg dan een theedoek op de bodem zodat de potten niet direct op de bodem rusten.
- Sluit de weckpan af en breng zachtjes aan de kook. Laat de potten koken zoals aangegeven in je recept.
3
Gebruik een drukpan als dat in je recept vermeld staat. Dit kan nodig zijn voor het inmaken van vlees en sommige groenten. Deze bevatten namelijk niet genoeg zuur. Het gebruik van een drukpan kan ook de tijd bekorten die je nodig zou hebben in een waterpan, je kunt die gebruiken voor tomaten en perziken. Om de groei van bacteriën tegen te gaan is het onder hoge druk houden van sommig voedsel nodig. In een drukpan gaat de temperatuur omhoog door de druk die wordt opgevoerd. Om bacteriën te doden moet de temperatuur boven de 100°C uitkomen. De maximum temperatuur die behaald kan worden is 121°C.
- Rangschik de potten in de snelkookpan. In een snelkookpan kun je wel potten opstapelen. Zet niet de bodem op deksels, maar deksels op deksels.
- Controleer of het afdichtingsrubber van de snelkookpan nog bruikbaar is. Zo niet, vervang deze dan. Een rubber dient om de twee jaar vervangen te worden.
- Plaats het deksel op de pan en sluit deze zorgvuldig af met de klemconstructie.
- Breng de snelkookpan aan de kook. Uit de klep zal stoom komen. Ook zal de pin omhoog komen wanneer er teveel druk in de pan ontstaat.
- Het duurt even tot de pan heet genoeg is. Wanneer de stoom is een gelijkmatige stevig stroom uit het ventiel komt, dan laat je de pan nog zeven minuten doorkoken, of als anders aangegeven in het recept.
- Sluit het ventiel af. En begin met het timen van de tijd. De druk zal nu oplopen in de pan.
- Pas de hoogte van het vuur aan aan de druk in de pan. In het recept zal de juiste druk vermeld staan, die zal zo rond de 70 KPa zijn. Het kan even duren voordat de wijzigingen die je wil doorvoeren ook werkelijk zichtbaar zijn, het kost tijd om een grote pan met potten en water aan te passen.
- Let op de druk gedurende het hele kookproces. Let erop of de druk stijgt of daalt en reageer daar op. Ga er niet vanuit dat je de juiste balans hebt weten te krijgen, de druk kan door minimale veranderingen wijzigen. Bij een te lage druk zal het voedsel niet heet genoeg worden, bij een te hoge druk kan het voedsel stuk gaan.
- Kook het voedsel volgens het recept. Laat het drukventiel erop tot deze zakt. Draai dan het ventiel los en laat een paar minuten staan om de lucht eruit te laten.
- Open de deksel en houd deze tussen jou en de potten in. Je kunt ook de deksel losdraaien en deze open op de rand laten liggen op een kier. GHet gebeurt niet vaak, zeker niet als je de druk langzaam laat afnemen, maar soms breken potten door het verschil in druk.
Advertentie

Methode 6

Methode 6 van 6:

De potten zijn klaar

Pdf downloaden

Gebruik een grijper of haal het mandje eruit. Laat de potten afkoelen op een schone doek.
Het kan zijn dat de metalen deksel van potten geluid maken, dit komt door het afkoelen waarbij de inhoud vacuüm wordt. Kom niet aan de deksels.
De potten zijn vacuüm getrokken waardoor de deksels nu naar binnen getrokken zijn. Kun je een deksel indrukken, dan is het niet goed gelukt. Je kunt het nogmaals proberen met de potten die niet zijn gelukt, door andere deksels te gebruiken. Of je kunt deze potten zo laten en ze snel opeten.
Laat de potten drogen.
5
Label de potten met de datum erop. Of in elk geval met de vermelding van het jaar. Schrijf er ook op wat er in zit, appels en peren zijn na een paar maanden moeilijk uit elkaar te houden. Gebruik stickers of een markeerstift.
- Wil de de potten nog eens gebruiken, gebruik dan stickers. Bewaar de potten op een koele donkere plek. Zet in de koelkast na het openen.
Advertentie

Tips

Weckpotten kun je opnieuw gebruiken. De rubbers dien je vaker te vervangen. Metalen deksels vervang je als deze roestig of gedeukt worden.
Maak notities. Je weet je bevindingen van vorig jaar misschien niet meer. Noteer het volgende:
- Met hoeveel voedsel je bent begonnen en hoeveel poten je daaruit kreeg.
- Hoeveel ingemaakte potten je had en hoeveel er op zijn gegaan.
- Bevindingen over technieken en recepten.
- Waar je voedsel hebt gekocht en hoeveel dat kostte.
Afhankelijk van je fornuis kun je een verhoger voor de gaspit kopen, zodat het niet te heet onder de pan wordt.
Recycle je oude potten, kijk ze dan goed na op scheuren of barsten. Voel aan de rand of deze nog onbeschadigd is.
Heb je een halve pot over, eet deze dan meteen op, vries het in. Je kunt ook een kleiner potje gebruiken.
Eet op wat je kunt. Probeer zoveel mogelijk op te eten. Als het maar op de plank blijft staan is dat zonde.
Als je grote hoeveelheden gaan inmaken vraag dan aan de groentenboer of er over de prijs valt te onderhandelen.

Advertentie

Waarschuwingen

Ook al kunnen rubbers en deksels op andere potten passen, je kunt het beste speciale weckpotten aanschaffen. Deze zijn uitgerust met extra stevig glas die tegen hoge hitte kunnen. Gebruik de gewone potten om andere dingen in te bewaren zoals droog voedsel.
Gebruik geen mayonaise of jam potjes.
Zelf ingemaakt voedsel kan bedorven zijn en mensen ziek maken als het niet goed geprepareerd is. Wees zorgvuldig met het schoonmaken van de potten en het steriliseren van de rubbers en deksels. Houd de juiste kooktijden aan. Potten die niet goed dicht blijken zitten kun je beter weggooien. Let ook op verkleuringen of voedsel dat raar rukt. Gooi dat ook weg.
De oudere methoden om in te maken zijn niet altijd veilig. De methode met paraffine is ook discutabel. Het beste is voedsel in te maken in echt weckpotten en deze dan in te koken.
Plaats niet hete potten in koud water, of andersom. Door temperatuurverschillen kunnen de potten barsten.

Advertentie

Benodigdheden

Koop de juiste spullen. Laat je niet afschrikken door deze lange lijst. De meeste dingen horen sowieso thuis in een keuken:

Grote sauspannen
Schort
Grote lepels
Scherpe messen
Schalen en lepels
Soeplepel
Vergiet
Oude theedoeken die vlekken mogen krijgen
Timer
Aswasbak en afwasmiddel
Schoonmaakdoekjes
Zeef

Basis inmaak-benodigdheden:

inmaak potten of weckpotten
- Weckpotten bestaan er in alle soorten en maten. Neem niet te grote, of te kleine. Daarin is het moeilijker het voedsel te bereiden. Handige potten zijn de stortpotten van een halve liter of drievierde liter met rubbers en deksel, of de potten met een beugel van 200 ml.
- De stortpotten hebben een grote opening aan de bovenkant en zijn makkelijk te vullen. Deze zijn handig voor voedsel in grotere stukken zoals halve peren.
Rubbers en deksel worden bij nieuwe potten verkocht, je kunt ze ook apart kopen.
Grijper of special weck glastang (om potten veilig uit kokend water te halen)
Grijper voor de deksels
Weckpan of grote pan

Overige items die je nodig kan hebben