Cách để Xây lâu đài trí nhớ

Một trong những phương pháp ghi nhớ hữu ích nhất đã được người Hy Lạp cổ đại phát triển từ hàng ngàn năm trước. Và lâu đài trí nhớ, một tòa lâu đài trong tâm trí mà bạn có thể lưu giữ những thông tin cần ghi nhớ, vẫn còn giá trị đến ngày nay. Phương pháp này không chỉ được những người nắm giữ kỷ lục thế giới trong các cuộc thi vô địch về trí nhớ sử dụng; nó cũng là bí quyết của thám tử lừng danh Sherlock Holmes. Chỉ cần lập kế hoạch và thực hành đôi chút là bạn cũng có thể xây một tòa lâu đài trí nhớ của riêng mình.

Phương pháp 1

Phương pháp 1 của 3:

Thiết kế tòa lâu đài

Tải về bản PDF

1
Chọn một nơi mà bạn có thể dễ dàng hình dung để thiết kế tòa lâu đài. Lâu đài trí nhớ phải là một nơi hoặc một tuyến đường mà bạn thuộc nằm lòng, chẳng hạn như ngôi nhà thời thơ ấu hoặc con đường mà bạn vẫn đi làm hàng ngày. Địa điểm này có thể nhỏ như chiếc tủ tường trong phòng bạn hoặc rộng như cả một khu phố. Điều quan trọng là bạn phải hình dung được tòa lâu đài trong đầu mà không cần phải thực sự nhìn thấy.^{[1]XNguồn nghiên cứu}
- Các địa điểm khác mà bạn có thể lựa chọn bao gồm trường học, nhà thờ, chỗ làm việc, một địa điểm du lịch mà bạn thường đến hoặc ngôi nhà của một người bạn.
- Địa điểm thực tế càng rộng hoặc càng chi tiết thì bạn càng lưu giữ được nhiều thông tin tương ứng trong không gian trí nhớ.
2
Đi xuyên suốt tòa lâu đài để xác định tuyến đường. Bạn hãy xác định quá trình đi trong tòa lâu đài mà không chỉ vẽ ra một địa điểm cố định. Ví dụ, thay vì chỉ hình dung ra ngôi nhà của mình, bạn hãy tưởng tượng xem mình đang đi khắp nhà như thế nào. Bạn có bước vào nhà từ cửa trước không? Bạn sẽ đi dọc theo hành lang nào? Bạn sẽ đến căn phòng nào? Nếu cần nhớ những điều gì đó theo thứ tự, bạn hãy theo lối đi cụ thể xuyên qua lâu đài, trong thực tế và cả trong tâm trí.^{[2]XNguồn nghiên cứu}
- Việc bắt đầu thực hành tuyến đường ngay bây giờ cũng giúp bạn dễ ghi nhớ hơn về sau.
3
Xác định các vị trí cụ thể trong lâu đài để lưu trữ thông tin. Hãy suy nghĩ xem bạn sẽ đặt những thứ gì trong lâu đài trí nhớ một cách chính xác, dù đó là một con số, một cái tên hoặc những ngày tháng quan trọng mà bạn cần nhớ để làm bài kiểm tra. Bạn sẽ lưu trữ từng dữ liệu ở một vị trí riêng biệt, vì vậy bạn phải xác định đủ vị trí cho các dữ liệu bạn có. Từng vị trí lưu trữ đều phải khác biệt để không gây nhầm lẫn.^{[3]XNguồn nghiên cứu}
- Nếu lâu đài của bạn là một tuyến đường, chẳng hạn như con đường đến nơi làm việc, hãy chọn các cột mốc dọc theo tuyến đường, chẳng hạn như ngôi nhà của hàng xóm, cột đèn giao thông, một tượng đài hoặc một tòa nhà.
- Nếu lâu đài của bạn là một vật kiến trúc, bạn nên cân nhắc tách riêng từng thông tin vào từng phòng, sau đó mới chọn các vị trí nhỏ hơn như các bức tranh, các món đồ nội thất hoặc vật trang trí.
4
Tập hình dung ra lâu đài đã hoàn chỉnh bằng cách vẽ ra giấy. Bạn hãy lấy giấy ra và phác thảo tòa lâu đài hoặc vẽ bản đồ nếu đó là một tuyến đường. Đánh dấu các điểm mốc hoặc các vị trí lưu trữ mà bạn đã chọn. Nhắm mắt lại và thử hình dung tòa lâu đài trong đầu, sau đó kiểm tra lại bằng cách đối chiếu với bản vẽ để đảm bảo là bạn nhớ mọi vị trí và đã đặt chúng vào đúng thứ tự.^{[4]XNguồn nghiên cứu}
- Vẽ ra các cột mốc càng nhiều chi tiết càng tốt. Đảm bảo hình ảnh trong trí não của bạn bao gồm các màu sắc, kích thước, mùi vị và mọi đặc điểm dễ nhận biết khác.
- Nếu hình ảnh trong đầu không khớp với bản vẽ, bạn hãy xem lại bản vẽ thêm vài lần và thử hình dung lại lần nữa. Lặp lại cho đến khi bạn có thể mường tượng thật chính xác.
- Một cách khác để tập hình dung ra tòa lâu đài là kể với một người bạn. Bạn hãy dẫn họ đi suốt tuyến đường qua lời kể trong khi họ nhìn vào bản đồ bạn đã vẽ để so sánh.
Quảng cáo

Phương pháp 2

Phương pháp 2 của 3:

Đặt các thông tin vào lâu đài

Tải về bản PDF

1
Đặt các thông tin quan trọng vào các mảng nhỏ trong lâu đài. Đặt một lượng thông tin dễ xử lý vào từng vị trí. Đừng dồn quá nhiều thông tin vào một nơi, bằng không bộ não của bạn sẽ bị choáng ngợp khi phải cố gắng nhớ hết mọi thứ. Nếu có thông tin nào đó cần phải tách khỏi những thông tin khác, bạn hãy đặt chúng vào những nơi hoàn toàn khác biệt.
- Nêu cần thiết, bạn hãy đặt các thông tin dọc tuyến đường theo thứ tự mà bạn cần nhớ.
- Nếu tòa lâu đài là ngôi nhà bạn ở và bạn muốn ghi nhớ bài phát biểu, hãy đặt câu đầu tiên trên thảm chùi chân trước cửa và câu thứ hai trong lỗ khóa cửa ra vào.
- Đặt địa chỉ nhà bạn thân của bạn trong thùng thư bên ngoài hoặc trong một phong bì để trên bàn bếp. Để số điện thoại của họ trên ghế xô pha, nơi bạn thường ngồi trả lời điện thoại.
- Nếu bạn đang cố gắng nhớ các tổng thống Mỹ theo thứ tự, hãy mượn từ máy giặt (washing machine) để nhớ George Washington. Tiếp tục tìm trong phòng giặt, bạn có thể thấy một chiếc quần tất (long john) để liên tưởng đến John Adams.
2
Sử dụng những hình ảnh tượng trưng cho các cụm từ phức tạp hoặc các con số. Bạn không cần phải đặt cả một dãy từ ngữ hoặc con số vào một vị trí đã chọn để ghi nhớ chúng. Mọi việc bạn cần làm ở đây là đặt vào từng vị trí một hình ảnh nào đó khơi gợi ký ức và dẫn dắt bạn đến ý tưởng mà bạn muốn ghi nhớ.^{[5]XNguồn nghiên cứu} Ví dụ, nếu muốn ghi nhớ một con tàu, bạn hãy tưởng tượng một chiếc mỏ neo trên ghế xô pha. Nếu đó là chiến hạm U.S.S. Wisconsin, hãy nghĩ đến chiếc mỏ neo làm bằng phô mai Wisconsin.
- Các biểu tượng cũng là một dạng tốc ký và sẽ hiệu quả hơn so với việc hình dung một vật có thật mà bạn đang cố ghi nhớ.
- Đừng tạo ra biểu tượng quá trừu tượng. Nếu biểu tượng không có liên hệ rõ ràng với điều bạn muốn nhớ thì cũng vô dụng, vì bạn sẽ khó mà liên hệ được biểu tượng đó với thông tin.
3
Sử dụng con người, các yếu tố khơi gợi cảm xúc hoặc những hình ảnh kỳ quặc để nhớ các con số. Những thứ đặt vào lâu đài phải càng dễ nhớ càng tốt. Thông thường, các hình ảnh kỳ lạ hoặc gắn với cảm xúc mạnh hay trải nghiệm cá nhân sẽ dễ nhớ hơn.^{[6]XNguồn nghiên cứu} Bạn có thể tưởng tượng mẹ của bạn để số an sinh xã hội của bà trên bàn bếp hoặc chú cún con đang ăn trong chiếc bát với thức ăn là các từ trong bài kiểm tra từ vựng của bạn.
- Giả sử bạn cần nhớ số 124. Con số này không dễ nhớ, nhưng hình ảnh một cây giáo với hình dạng giống số 1 xuyên qua một con thiên nga (giống số 2) và chẻ con thiên nga thành 4 mảnh, dù có hơi rắc rối nhưng sẽ giúp cho số 124 khắc sâu trong đầu bạn.
- Bạn không nhất thiết phải chọn những hình ảnh tích cực. Những cảm xúc hoặc hình ảnh tiêu cực, chẳng hạn như một viên cảnh sát đáng ghét, cũng có ấn tượng mạnh không kém.
4
Kết hợp các phương pháp ghi nhớ khác để nhớ lại những chuỗi thông tin. Bạn có thể nghĩ ra một câu gợi nhớ bằng các chữ cái đầu tiên của các từ trong một cụm từ hoặc đặt ra những câu có vần điệu chứa thông tin mà bạn cần nhớ, sau đó đặt các dữ liệu đã được rút gọn này vào lâu đài trí nhớ của bạn thay vì các cụm từ dài dòng.^{[7]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, giả sử như bạn cần nhớ thứ tự của các nốt nhạc trên khuông nhạc có khóa treble (EGBDF). Hãy tưởng tượng một một cậu bé đang ăn kẹo sô cô la, và hình ảnh này gợi lên các chữ cái đầu tiên của câu gợi nhớ “Every Good Boy Deserves Fudge." (Cậu bé ngoan nào cũng đáng được thưởng sô cô la).
- Một câu gợi nhớ có vần điệu “In 1492, Columbus sailed the ocean blue” (Năm 1492, Columbus vượt thuyền qua biển xanh).” Hãy tưởng tượng hình ảnh Columbus đang cầm chiếc thuyền đồ chơi màu xanh trong phòng khách nhà bạn.
Quảng cáo

Phương pháp 3

Phương pháp 3 của 3:

Sử dụng lâu đài trí nhớ

Tải về bản PDF

1
Mỗi ngày dành ra ít nhất 15 phút để khám phá tòa lâu đài. Càng dành nhiều thời gian đi qua lâu đài, bạn càng dễ nhớ lại nội dung của nó theo yêu cầu. Những hình ảnh phải đến trong đầu bạn một cách dễ dàng và tự nhiên. Hãy cố gắng đi qua toàn bộ tuyến đường hoặc phác thảo trong đầu mỗi ngày vài lần để tưởng tượng tòa lâu đài từ đầu đến cuối hành trình.^{[8]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, bạn hãy tưởng tượng văn hào James Joyce đang ngồi trong toa lét nhà bạn như thể ông thuộc về nơi đó và trở thành một vật trang trí trong phòng tắm chứ không chỉ là hình ảnh tưởng tượng. Cảnh này sẽ giúp bạn nhớ rằng James Joyce là tác giả nổi tiếng về các truyện cười trong toa lét.
- Điều hay nhất là bạn có thể thực hành mọi nơi mọi lúc, chỉ cần bạn nhắm mắt lại.
2
Nhớ lại thông tin bằng cách đi qua lâu đài hoặc nhìn xung quanh. Một khi đã ghi nhớ mọi thứ bên trong tòa lâu đài, bạn chỉ cần nhớ lại bằng cách đi theo tuyến đường hoặc tưởng tượng một căn phòng. Với sự tập luyện, bạn có thể bắt đầu ở bất cứ vị trí nào trong lâu đài hoặc đi dọc theo tuyến đường để nhớ lại một thông tin cụ thể.^{[9]XNguồn nghiên cứu}
- Nếu phải nhớ sinh nhật của bạn gái vào ngày 12 tháng 3, bạn chỉ cần vào phòng ngủ và tưởng tượng một nhóm tam ca đang đứng trên giường và hát bài “12 giờ”.
3
Dọn dẹp lâu đài trí nhớ khi cần làm mới dữ liệu. Một lâu đài trí nhớ có thể tái sử dụng nhiều lần. Bạn chỉ cần thay thế các thông tin mới vào những thứ đang có. Sau vài lần thực hành, bạn sẽ nhanh chóng quên các dữ liệu cũ và và chỉ nhớ các dữ liệu mới.^{[10]XNguồn nghiên cứu}
- Nếu tòa lâu đài trở nên quá rộng hoặc chứa các thông tin không còn cần thiết, bạn hãy xóa các dữ liệu đó khỏi tuyến đường.
4
Xây các tòa lâu đài mới cho các chủ đề và thông tin khác nhau. Nếu có thông tin mới cần ghi nhớ, bạn không cần phải xóa đi toàn bộ lâu đài trí nhớ đang có mà chỉ cần xây một lâu đài mới. Hãy cất lâu đài cũ vào hồ sơ lưu trữ và bắt đầu xây dựng một lâu đài khác ở một địa điểm mới. Một khi đã được lưu vào trí não, các lâu đài trí nhớ sẽ tồn tại theo ý muốn của bạn.^{[11]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, bạn có thể có một ngôi nhà lưu giữ tên của các tổng thống Hoa Kỳ, con đường đến nơi làm việc lưu các số điện thoại của bạn bè và người thân, và văn phòng của bạn sẽ chứa đựng nội dung của bài phát biểu mà ngày mai bạn phải thuyết trình.
- Không có giới hạn nào về số lượng lâu đài trí nhớ mà bạn có thể tạo ra.
Quảng cáo

Lời khuyên

Hãy kiên trì. Lâu đài trí nhớ là một công cụ rất hữu hiệu nhưng chưa chắc đã dễ nắm bắt.
Với sự trợ giúp của máy tính, bạn có rất nhiều cách để xây những tòa lâu đài ảo, hoặc bạn chỉ cần chọn trong số rất nhiều tạo tác có sẵn trên mạng và đi một vòng du lịch ảo đến bất cứ nơi nào tùy thích. Hiệu quả sẽ mạnh hơn so với bản vẽ và giúp bạn khắc sâu vào trí nhớ.
Tại những cuộc thi vô địch thế giới về trí nhớ, những thí sinh hàng đầu phải nhớ được thứ tự của 20 bộ bài được xáo trộn trong một tiếng đồng hồ và hơn 500 con số ngẫu nhiên trong 15 phút cùng các sự kiện khác. Chưa chắc là họ có “trí nhớ tốt hơn” chúng ta; họ chỉ học và rèn luyện nhiều mẹo gợi nhớ (hỗ trợ ghi nhớ) để cải thiện khả năng học nhanh và nhớ lại mọi thông tin.
Có nhiều sách và các sản phẩm giúp nâng cao trí nhớ dạy cách xây lâu đài trí nhớ. Tuy nhiên những thứ này có thể làm bạn tốn kém và không phải đối với ai cũng hiệu quả. Bạn có thể thực hiện các bước được mô tả trên đây để tiết kiệm tiền.
Có nhiều biến thể của lâu đài trí nhớ, chẳng hạn như Căn Phòng La Mã và Cuộc Hành Trình. Chúng đều dựa trên phương pháp Lộ Trình (Loci) dựa vào quan niệm rằng con người có trí nhớ rất tốt về vị trí, và người ta sẽ nhớ được thông tin hơn dễ dàng hơn nếu có thể liên tưởng những khái niệm trừu tượng hoặc các ý tưởng mới lạ với một địa điểm quen thuộc.