ดาวน์โหลดบทความดาวน์โหลดบทความX
บทความนี้ ร่วมเขียน โดย Victor Catania, MD. ดร.คาตาเนียเป็นแพทย์ทางเวชศาสตร์ครอบครัวที่มีใบรับรองในเพนซิลเวเนีย เขาสำเร็จปริญญาโทจากมหาวิทยาลัยอเมริกาส์ในปี 2012
มีการอ้างอิง 15 ข้อที่อ้างอิงอยู่ในบทความ ซึ่งสามารถพบได้ทางด้านล่างของบทความ
บทความนี้ถูกเข้าชม 4,506 ครั้ง
อาการคัดจมูก หรือ “จมูกตัน (stuffy nose)” นั้นเป็นเพราะเยื่อบุโพรงจมูกกับหลอดเลือดในจมูกนั้นบวมเต่งเต็มไปด้วยของเหลว (หรือก็คือน้ำมูก) อาการที่พบเป็นปกติของการคัดจมูกคือมีน้ำมูกไหล หรือ “runny nose” เราคัดจมูกได้ด้วยหลายสาเหตุด้วยกัน รวมถึงการติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัส (หวัด) อากาศแห้ง ภูมิแพ้ ยาบางชนิด หรือหอบหืด[1] จะดีกว่าถ้าคุณไปหาหมอเพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมว่าคุณคัดจมูกเพราะอะไร แต่ถ้าอาการไม่หนักเท่าไหร่ เราก็มีวิธีง่ายๆ เพื่อแก้อาการคัดจมูกมาฝากกัน
ขั้นตอน
ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่นประคบที่จมูกและใบหน้าวันละหลายๆ ครั้ง. ความร้อนจะทำให้หลอดเลือดในโพรงจมูกขยายตัว ทำให้น้ำมูกเหลว ไหลออกมาได้ง่ายขึ้น เอาผ้าขนหนูไปชุบน้ำอุ่น แต่อย่าให้ร้อนจัดเกินไป ไม่งั้นจะลวกผิวได้ บิดให้หมาดๆ แล้วเอามาประคบหน้ากับจมูก นั่งผ่อนคลายไปประมาณ 5 - 10 นาที จากนั้นค่อยเอาผ้าออก
สูดไอน้ำจากน้ำอุ่นในอ่างอาบน้ำหรือฝักบัว. สูดไอน้ำของน้ำอุ่นที่ไหลจากฝักบัวหรือในอ่างอาบน้ำแล้วช่วยทำให้น้ำมูกหายเหนียวข้นได้เหมือนกัน จะอาบน้ำอุ่นจากฝักบัวหรือแช่น้ำอุ่นในอ่างก็ได้ แล้วหายใจเอาไอน้ำเข้าไป หรือเปิดน้ำร้อนเติมอ่างอาบน้ำหรือให้ไหลจากฝักบัว แล้วนั่งสูดไอน้ำอยู่ในห้องน้ำแทนก็ได้ ประมาณ 10 - 15 นาที ไอน้ำที่คลุ้งเต็มห้องจะช่วยให้น้ำมูกคุณหายเหนียวข้น ไม่จมูกตัน[2]
ใช้เครื่องทำความชื้นหรือเครื่องทำไอระเหย. ถ้าในห้องนอนหรือในบ้านคุณอากาศแห้งเกินไป ก็อาจทำให้จมูกตันได้ ถ้ามีเครื่องทำความชื้น (humidifier) หรือเครื่องทำไอระเหย (vaporizer) ก็จะช่วยสร้างไอน้ำหรือเพิ่มความชื้นในอากาศ ลองใช้เครื่องพวกนี้ตอนกลางคืนดู อากาศจะได้ชื้นขึ้น คุณก็นอนหลับสบายเพราะน้ำมูกไม่เหนียวข้นอุดตัน[3]
หมั่นดื่มน้ำ. ดื่มน้ำเยอะๆ ก็ช่วยให้น้ำมูกหายเหนียวข้นได้เหมือนกัน แถมยังป้องกันไม่ให้โพรงไซนัสอุดตัน พยายามดื่มน้ำ 8 แก้วต่อวันจะได้ไม่ขาดน้ำ จิบไปเรื่อยๆ ตลอดวัน ถ้าอยากดื่มเครื่องดื่มอื่นร่วมด้วยก็ได้ เช่น น้ำผลไม้ กาแฟที่ไม่มีคาเฟอีน (กาแฟ decaf) รวมถึงชาสมุนไพร (ที่ไร้คาเฟอีนเช่นกัน) ด้วย[4]โฆษณา
สั่งน้ำมูกเบาๆ. สั่งน้ำมูกแรงเร็วช่วยขจัดเชื้อโรคต่างๆ และน้ำมูกออกจากจมูกคุณได้ทันใจก็จริง แต่ความดันที่เพิ่มสูงกะทันหันอาจดันให้มันกลับไปในจมูกหรือไซนัสได้เหมือนกัน ลองเปลี่ยนมาสั่งน้ำมูกเบาๆ แทน อาจขจัดน้ำมูกได้มากกว่าเดิม เวลาสั่งก็ใช้ทิชชู่นุ่มๆ หน่อย เอานิ้วปิดรูจมูกข้างหนึ่ง แล้วสั่งน้ำมูกเบาๆ ออกมาทางรูจมูกอีกข้าง[5]
นั่งดีกว่านอน. เรารู้ เวลาป่วยคุณอยากเอนตัวนอนพัก แต่รู้หรือไม่ การนอนราบทำให้โพรงไซนัสยิ่งอุดตัน ลองเปลี่ยนมานั่งแทนนอนดีกว่า รับรองว่าน้ำมูกไหลคล่อง นั่งแล้วสั่งน้ำมูกง่าย ไม่อุดตัน ตอนกลางคืนเวลานอนหรือตอนพักผ่อนกลางวัน ลองใช้หมอนหนุนหัวให้ตั้งไว้ก็ดี[6]
ล้างน้ำมูกออกมาด้วย neti pot. ล้างโพรงจมูกด้วยน้ำอุณหภูมิห้องก็ช่วยขจัดน้ำมูกอุดตันได้ โดยเฉพาะ neti pot อุปกรณ์หน้าตาเหมือนกาน้ำที่เอาไว้ใส่น้ำเกลือแล้วเทออกมาทางพวยกายาวๆ บางๆ เข้าไปล้างจมูกคุณ- เอาเกลือผสมในน้ำอุณหภูมิห้องให้เข้ากัน แล้วเติมลงใน neti pot เป็นสูตรที่จำลองเนื้อเยื่อกับของเหลวตามธรรมชาติในร่างกายขึ้นมา[7][8] ผสมน้ำอุณหภูมิห้องประมาณ 16 ออนซ์ (2 ถ้วยตวง) ให้เข้ากันกับเกลือ 1 ช้อนชา จนได้น้ำสูตรพิเศษสำหรับ neti pot[9]
- เวลาจะล้างจมูกด้วย neti pot ให้ยืนที่ซิงค์แล้วเอียงหัวไปข้างๆ เอาพวยกาจ่อตรงรูจมูกที่อยู่ด้านบน จากนั้นหายใจทางปากแล้วค่อยๆ เทน้ำเกลือลงในรูจมูกบน ให้น้ำเกลือไหลออกมาทางรูจมูกล่าง เสร็จแล้วทำซ้ำอีกข้าง
- ใช้ neti pot แต่ละครั้งแล้วต้องล้างให้สะอาดด้วยน้ำกลั่น น้ำต้ม หรือน้ำกรอง
โฆษณา
ต้องเข้าใจว่าบางทีสเปรย์หรือยาแก้คัดจมูกอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงรุนแรงได้. ถ้าคุณใช้ยาชนิดอื่นอยู่หรือมีโรคประจำตัว ต้องปรึกษาคุณหมอก่อนจะลองใช้ยาแก้คัดจมูกหรือยาพ่นจมูกตามร้านขายยา เช่น ถ้าคุณมีอาการต่อมลูกหมากโต ต้อหิน โรคหัวใจ ความดันสูง หรือโรคไทรอยด์ ให้สอบถามคุณหมอหรือเภสัชกรให้แน่ใจก่อนใช้ยา เพราะทั้งยาและสเปรย์แก้คัดจมูกอาจทำให้โรคประจำตัวของคุณทรุดลง คุณหมอจะแนะนำเองว่าควรใช้ยาตัวไหน ผลข้างเคียงที่ควรระวังของยาแก้คัดจมูกก็คือ[10]- ระคายเคืองเยื่อบุโพรงจมูกจนอาจเลือดกำเดาไหลได้
- มีผื่นแพ้
- ปวดหัว
- ปากแห้งแตก
- กระวนกระวาย หรือวิตกกังวล
- Tremor คือ อาการสั่นแบบควบคุมไม่ได้
- มีปัญหาเรื่องการนอน (นอนไม่หลับ)
- หัวใจเต้นแรงและ/หรือเต้นผิดปกติ
- ใจสั่น หรือ palpitations
- ความดันสูงขึ้น
พิจารณาใช้ยาแก้คัดจมูกตามร้านขายยา. ยาแก้คัดจมูกที่ขายตามร้านขายยา (ไม่ต้องให้หมอสั่ง) ก็เช่นยาที่มี phenylephrine และ pseudoephedrine เป็นตัวยาหลัก โดยจะออกฤทธิ์ให้หลอดเลือดในจมูกหดตัว ลดเลือดที่ไหลเวียนผ่านบริเวณดังกล่าว ทำให้เยื่อบุโพรงจมูกหด อากาศจะไหลเวียนเข้าไปได้ดีขึ้น[11]- Phenylephrine มีทั้งแบบยาเม็ด ยาน้ำ (สเปรย์พ่น) หรือแบบแผ่นละลายในปาก ทั้งยังเป็นส่วนผสมในยาแก้หวัดหลายตัว เวลาใช้ก็ต้องอ่านคำแนะนำกับข้อควรระวังให้ดี[12]
- Pseudoephedrine จะเป็นแบบเม็ดธรรมดา ยาเม็ดที่ค่อยๆ ปล่อยตัวยาใน 12 ชั่วโมง (ออกฤทธิ์นาน) ยาเม็ดที่ค่อยๆ ปล่อยตัวยาใน 24 ชั่วโมง รวมถึงยาน้ำด้วย อย่าลืมอ่านคำแนะนำให้ดีก่อนใช้[13]
ลองพ่นสเปรย์แก้คัดจมูก. ยาพ่นช่วยลดอาการคัดจมูกโดยออกฤทธิ์หดหลอดเลือดในจมูกและลดการบวม ลองปรึกษาคุณหมอก่อน คุณหมออาจจ่ายยาพ่นมาให้หรือแนะนำยาตามร้านขายยาที่เหมาะกับคุณ[14] ลองมาดูขั้นตอนการพ่นยาข้างล่างนี่เลย[15]- สั่งน้ำมูกเบาๆ ก่อน จะได้เป็นการเคลียร์จมูกก่อนพ่นยา
- เขย่าขวดก่อนพ่น
- ทำหน้าตรงแล้วหายใจออกช้าๆ (ถ้าเงยหน้า ยาอาจไหลเข้าไปมากเกิน ผลข้างเคียงก็จะมากตามด้วย)
- เอานิ้วของมือข้างที่ว่างปิดจมูกข้างที่ไม่ได้พ่นยาไว้
- เอาปลายขวดแหย่เข้าไปในจมูกข้างที่จะพ่น แล้วกดพ่นยา ระหว่างนั้นให้หายใจเข้าช้าๆ ทางจมูก เสร็จแล้วทำซ้ำอีกข้าง
- พยายามอย่าจามหรือสั่งน้ำมูกหลังพ่นยา
อย่าใช้สเปรย์แก้คัดจมูกติดต่อกันนานเกินไป. อย่าพ่นยาติดต่อกันนานเกิน 3 วัน ถ้านานกว่านั้นอาจกลับมาคัดจมูกหนักกว่าเดิม หรือที่เรียกว่า rebound congestion- ถ้าคุณคัดจมูกนานเกิน 3 วัน ให้พ่นยาแค่ 3 วันแรก แล้วเปลี่ยนไปกินยาแก้คัดจมูกแทน ห้ามใช้พร้อมกัน 2 อย่างเด็ดขาด เพราะจะยิ่งเสี่ยงเกิดผลข้างเคียงมากกว่าเดิม[16]
โฆษณา
บอกอาการที่เป็นอยู่ให้คุณหมอรู้ทั้งหมด. เวลาคุณหมอจะตรวจวินิจฉัยต้องใช้ทั้งหมด ไม่ว่าจะรายละเอียดของอาการปัจจุบัน ประวัติการรักษาที่ผ่านมา และอาการหรือสัญญาณอื่นๆ ร่วมด้วย อย่างมีไข้ ปวดหัว ไอ หายใจขัด และอื่นๆ- ระหว่างการตรวจ คุณหมอจะใช้ปากกาไฟฉายส่องดูในจมูกของคุณ ตรวจหูหาของเหลวสะสม กดโหนกแก้มและ/หรือหน้าผากหาอาการแน่นหน้าปวดไซนัส และคลำว่าต่อมน้ำเหลืองแถวๆ คอบวมหรือเปล่า
- คุณหมออาจขอตรวจเลือดเพื่อวัดจำนวนเซลล์ภูมิคุ้มกันในร่างกาย (WBC) ถ้าเพิ่มสูงขึ้น แปลว่าอาจมีอาการติดเชื้อหรืออักเสบบางอย่าง เช่น โรคภูมิแพ้
- คุณหมออาจโอนเคสคุณต่อไปยังคุณหมอหู คอ จมูก ถ้าจำเป็นต้องตรวจวินิจฉัยหรือทดสอบเพิ่มเติมแบบเฉพาะเจาะจง
ปรึกษาคุณหมอเรื่องจ่ายยา. ยาแก้คัดจมูกส่วนใหญ่หาซื้อได้ตามร้านขายยาโดยไม่ต้องให้คุณหมอสั่ง แต่ก็แล้วแต่สาเหตุและอาการของคุณ บางทีอาจต้องใช้ยาอื่นร่วมด้วย เช่น ถ้าไซนัสอักเสบก็ต้องกินยาปฏิชีวนะเพิ่มเพื่อต้านแบคทีเรีย ส่วนหอบหืดกับอาการอักเสบรุนแรงอื่นๆ คงต้องใช้สเตียรอยด์
ถ้าอาการรุนแรงหนักข้อ ให้รีบติดต่อคุณหมอทันที. ในบางเคส อาการคัดจมูกอาจลุกลามหรือเกิดอาการรุนแรงอื่นร่วมด้วย ให้รีบติดต่อคุณหมอทันทีที่เกิดอาการต่อไปนี้- คัดจมูกเกิน 10 วัน
- ไข้ขึ้นสูง และ/หรือมีไข้นานเกิน 3 วัน
- น้ำมูกสีเขียว และแน่นหน้าเจ็บไซนัส (แถวๆ โหนกแก้มหรือหน้าผาก) หรือมีไข้ นี่อาจเป็นสัญญาณว่าคุณติดเชื้อแบคทีเรีย
- คุณเป็นโรคหอบหืดหรือถุงลมโป่งพอง หรือใช้ยาชนิดอื่นที่ออกฤทธิ์กดภูมิคุ้มกันอยู่ เช่น สเตียรอยด์ เหล่านี้อาจเพิ่มความเสี่ยงการติดเชื้อ
- น้ำมูกมีเลือดปน หรือน้ำมูกใสแต่ไหลไม่หยุดหลังเกิดอาการบาดเจ็บที่หัว ทั้งน้ำมูกใสและมีเลือดปนอาจมาจากสมองที่ถูกกระทบกระเทือนได้[17]
โฆษณา
เคล็ดลับ
- ป่วยแล้วต้องพักผ่อนให้เยอะๆ และดูแลตัวเองดีๆ
- ถ้าอาการไม่ดีขึ้นต้องรีบไปหาหมอ หรือถ้าอาการดีขึ้นแล้วอยู่ๆ ทรุดลงก็เหมือนกัน บางทีรักษาเองก็ไม่หายหรอก ต้องกินยาจริงจัง
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.mayoclinic.org/symptoms/nasal-congestion/basics/definition/sym-20050644
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003049.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/common-cold/in-depth/humidifiers/art-20048021
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003049.htm
- ↑ http://indianapublicmedia.org/amomentofscience/how-to-blow-your-nose/
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003049.htm
- ↑ http://www.webmd.com/allergies/sinus-pain-pressure-11/sinus-congestion?page=1
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/common-cold/expert-answers/neti-pot/faq-20058305
- ↑ http://www.webmd.com/allergies/sinus-pain-pressure-11/neti-pots?page=2
- ↑ http://www.nhs.uk/conditions/Decongestant-drugs/Pages/Side%20effects.aspx
- ↑ http://familydoctor.org/familydoctor/en/drugs-procedures-devices/over-the-counter/decongestants-otc-relief-for-congestion.html
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/meds/a606008.html
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/meds/a682619.html
- ↑ http://www.webmd.com/cold-and-flu/cold-guide/nasal-sprays-cold-relief
- ↑ http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/allergic-rhinitis/treatment/nasal-sprays-how-to-use-them-correctly.html
- ↑ http://www.consumerreports.org/cro/news/2012/04/can-i-take-a-decongestant-pill-and-nasal-spray-at-the-same-time/index.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/symptoms/nasal-congestion/basics/when-to-see-doctor/sym-20050644
เกี่ยวกับวิกิฮาวนี้
แพทย์ทางเวชศาสตร์ครอบครัว
บทความนี้ ร่วมเขียน โดย Victor Catania, MD. ดร.คาตาเนียเป็นแพทย์ทางเวชศาสตร์ครอบครัวที่มีใบรับรองในเพนซิลเวเนีย เขาสำเร็จปริญญาโทจากมหาวิทยาลัยอเมริกาส์ในปี 2012 บทความนี้ถูกเข้าชม 4,506 ครั้ง
หมวดหมู่: สุขภาพทั่วไป
มีการเข้าถึงหน้านี้ 4,506 ครั้ง
บทความนี้เป็นประโยชน์กับคุณไหม
⚠️ Disclaimer:
Content from Wiki How ไท language website. Text is available under the Creative Commons Attribution-Share Alike License; additional terms may apply.
Wiki How does not encourage the violation of any laws, and cannot be responsible for any violations of such laws, should you link to this domain, or use, reproduce, or republish the information contained herein.
- - A few of these subjects are frequently censored by educational, governmental, corporate, parental and other filtering schemes.
- - Some articles may contain names, images, artworks or descriptions of events that some cultures restrict access to
- - Please note: Wiki How does not give you opinion about the law, or advice about medical. If you need specific advice (for example, medical, legal, financial or risk management), please seek a professional who is licensed or knowledgeable in that area.
- - Readers should not judge the importance of topics based on their coverage on Wiki How, nor think a topic is important just because it is the subject of a Wiki article.
โฆษณา
