Makaleyi İndirMakaleyi İndirX
Bu makale editörler ve araştırmacılardan oluşan, makalenin doğruluğu ile kapsamlılığını onaylayan, eğitimli bir ekip tarafından ortaklaşa yazılmıştır.
How.com.vn’ın İçerik Yönetim Ekibi, yüksek kalite standartlarımızın sağladığından emin olmak için, editör ekibimizden gelen her çalışmayı dikkatli bir şekilde denetler.
Bu makale 2.295 defa görüntülenmiştir.
Mantarlar pizza, makarna, salata ve daha fazlası için lezzetli bir katkıdır. Bununla birlikte, yabani, yenilebilir mantarları aramayı profesyonel mikologlara (mantarları inceleyen bilim adamlarına) bırakmak en iyisidir. Eğer hâlâ yenilebilir mantarları belirlemek istiyorsan dikkatli ol. Bölgendeki mantarların görünümünü gözlemle ve güvenilir kaynaklardan daha fazlasını öğren. Ne olduğu bilinmeyen bir mantar yemen durumunda, rahatsız edici belirtilere karşı dikkatli ol ve tıbbi yardım al.
Adımlar
Lamelleri beyaz olmayan mantarları seç. Kahverengi veya ten rengi lamellli mantarları ara. Beyaz lamelli bazı mantarlar yenilebilirken, en ölümcül ve zehirli mantar ailesinin (Amanita) neredeyse her zaman beyaz lamelleri vardır.[1]
Şapkası veya sapında kırmızı olmayan mantarları seç. Beyaz, ten rengi veya kahverengi şapkalı ve saplı mantarları seç. Çoğu kırmızı mantar zehirlidir.[2]- Kırmızı bir mantar, yırtıcılara - sen de dâhil olmak üzere - uzak durmalarını söylemek için tek doğal uyarı sistemini yani rengini kullanıyor.
Şapkasında pulları olmayan mantarları ara. Şapkasında daha açık veya daha koyu gölgeli leke gibi görülebilen benek veya pul olan mantarlardan uzak dur. Bu pullu lekeler, zehirli mantar çeşitleri arasında yaygındır.[3]- Örneğin, beyaz mantarlar ten rengi veya kahverengi pullu lekelere sahip olabilir.
Sapın etrafında halka olmayan mantarları ara. Mantarın şapkasının altında, küçük bir kapağa benzeyen ikinci bir tül benzeri doku halkası olup olmadığını kontrol et. Gözlemlediğin mantarda bu doku halkası varsa onu geç. Bu özelliğe sahip birçok mantar zehirlidir.[4]
Mantar ararken iki sepet al. Yenilebilir olduğundan emin olduğun mantarları bir sepete, emin olmadığın mantarları başka bir sepete koy. Zehirli bir mantarı sadece tuttuğun için hastalanmazsın. Emin olmadığın mantarları belirlemek için bilgili bir uzmana danış.[5]- Yerel bir mikolojik grup aracılığıyla veya bir üniversitedeki bir mantar uzmanı ile bağlantı kurabilirsin.
- Yenilebilir mantarların yetiştiği belirli bir yer yoktur. Ağaçlarda, kütüklerde, orman tabanında veya yosunların üzerinde bulunabilirler.
- Mantar toplarken eldiven takmaya gerek yoktur.
Ne olduğundan %100 emin olmadığın mantarı yeme. Pek çok zehirli ve zehirsiz çeşit birbirine benzediğinden, mantar toplarken son derece dikkatli ol. Bazı mantar türleri, büyüme koşullarına bağlı olarak görünümlerini değiştirebilir ve bu da belirlemeyi zorlaştırır.[6]- Örneğin, aynı türden mantarlar, güneş ışığına maruz kalmasına bağlı olarak farklı renk geliştirebilir.
- Uzmanlar, vahşi doğada en az 3 kez tanımlayamadığın herhangi bir mantar çeşidini asla yememeyi öneriyor. Bir profesyonel, bu 3 seferden her birinde mantarı doğru şekilde tanımladığını onaylamalıdır.[7]
Reklam
Çörek (porçini) mantarı bulmak için orta büyüklükte ten rengi veya kahverengi bir şapka ara. Çörek mantarlarını ladin, köknar ve çamların yakınında ara. Genellikle sonbaharın başlarında düşük rakımlarda ve yazın daha yüksek rakımlarda hasat etmeye hazırdır. Şapkaya doğru incelen, yere doğru kalınlaşan soğanımsı gövdelere sahiptirler.[8]
Sarıkız mantarını (chanterelle) bulmak için içbükey bir merkeze sahip küçük bir şapka ara. Dalgalı, kalkık kenarları olan sarı ila altın sarısı renkli bir mantar ara. Sap bir trompet şeklindedir ve şapkayla birleştiği yerde kalınlaşır. Sarıkız mantarı genellikle sonbahardan ilkbaharın başlarına kadar meşe ağaçlarının ve kozalaklı ağaçların altında bulunur.[9]
Puf mantarı bulmak için küre şeklinde beyaz veya soluk ten rengi bir şapka ara. Puf mantarının şapkasındaki, kolayca ayrılabilen benzersiz, yoğun şekilde dizilmiş dikenlerine dikkat et. Puf mantarları, sonbahar ve kış aylarında yollarda ve ormanlık alan kenarlarında büyüme eğilimindedir.[10]- Yemek için iyi olup olmadığını kontrol etmek için puf mantarlarını ikiye böl. İçleri saf beyaz olmalı. İçleri sarı veya kahverengiyse artık yenilebilir değildir.
Pösteki mantarını bulmak için uzun, yapraksı çatı kiremitli, sütun benzeri bir şapka ara. İçi boş bir sap üzerinde sarkan çok sayıda yaprağımsı lamel ara. Bu mantarlar serin ve yağışlı havalarda kentsel alanlarda büyür.[11]- Araba egzozu ile kirlenmiş olabileceğinden, işlek yolların yakınında Pösteki mantarı toplamaktan kaçın.
Reklam
Mikoloji gruplarına katıl. İnternet üzerinden bölgendeki mikoloji gruplarını ara. Mantar Üreticileri Birliği şeklinde arama yapabilirsin. Bu gruplar mantar çalışmalarını teşvik eder ve halkı eğitmeye yardımcı olmak için eğitimler veya buluşmalar düzenler.[12]- Birçok grup, mantar toplama hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen insanlar için doğa yürüyüşleri veya diğer saha etkinlikleri bile düzenleyebilir.
Bölgen için bir mantar tarlası rehberi satın al. Bir mantar tarlası rehberi satın almak için bir kitapçıyı veya internet kitap mağazalarını ziyaret et. Farklı mantarları tanıma pratiği yapmak için mantar toplamaya çıktığında kitabı yanına alabilirsin. Bu ayrıca, yaygın olarak kullanılan yenilebilir ve zehirli çeşitlere daha aşina olmana yardımcı olabilir.[13]
Üniversitelerdeki mikoloji derslerini kontrol et. Üniversitelerdeki öğrenci işlerine mikoloji derslerine katılıp katılamayacağını sor. Mantar tanımlama becerilerini daha da geliştirebilir ve yenilebilir mantar çeşitleri hakkında daha fazla bilgi edinebilirsin.- Eğer üniversitelerde katılabileceğin dersler yoksa mikoloji grubuna hangi dersleri veya kaynakları önerebileceklerini sor.
Reklam
1-24 saat içinde sindirim sistemi rahatsızlıklarına dikkat et. Tanımlanamayan mantarları yedikten sonra ishal, kusma, kusmuğunda veya dışkında kan veya bağırsakta kramp varsa hemen tıbbi yardım al. Acil servis sıvı kaybını takviye edebilir ve belirtilere neden olan mantar zehrine çare bulabilir.[14]- Bazı durumlarda, hemen tedaviye başlamazsan sindirim sistemi belirtileri böbrek fonksiyonlarında bozulmaya neden olabilir.
- Potansiyel olarak tehlikeli bir mantarı yemiş olmaktan utanıyor olsan bile, tedavi aramaktan çekinme. Tıp pratisyenleri sadece sağlığınla ilgilenirler.
Aşırı tükürük, gözyaşı, süt gelmesi veya terlemeye dikkat et. Aşırı ve kontrolsüz terleme veya ağlama gibi istemsiz bir sinir sistemi tepkisi fark edersen hemen acil servisi ara. Bu belirtiler, potansiyel olarak zararlı bir mantarı yuttuktan 15-30 dakika sonra ortaya çıkabilir. Bu belirtiler görme bozukluklarına, kan basıncının düşmesine veya nefes almada zorluğa kadar ilerleyebileceğinden hızlı hareket et.[15]- İstemsiz sinir sistemi belirtilerinde hızlı artış potansiyeli nedeniyle, kendini acil servise götürmeye çalışmak yerine yardım çağırmak en iyisidir.
- Acil bakımda, doktorlar bu belirtilerin çoğunu çözen bir panzehir olan Atropin'i uygulayabilirler. Çoğu insan 24 saat içinde tamamen iyileşir, ancak tedavi olunmazsa solunum yetmezliği yaşanabilir.
Görme bozukluklarını, sanrıları veya aşırı uyuşukluğu görmezden gelme. Uyku hâli veya halüsinasyonlar gibi herhangi bir merkezi sinir sistemi rahatsızlığı için acil servisi ara. Bazı mantarların yenmesi, kasılma ve hatta koma gibi ciddi merkezi sinir reaksiyonlarına neden olabilir.[16]- Sağlık ekipleri, yaşadığın herhangi bir endişe ve sıvı kaybı için destekleyici bakım sağlayabilir.
- Bu belirtiler genellikle uzun vadeli hasara neden olmadan kendiliğinden geçer.
Tıbbi tedaviden sonra belirtilerin yeniden ortaya çıkmasına karşın tetikte ol. Mantar olayından görünüşte "iyileştikten" sonra tekrarlayan zihinsel veya fiziksel herhangi bir sorun belirtisine karşı dikkatli ol. Amanita ailesindekiler gibi bazı ölümcül mantarlar, hastaların kötüye gitmeden ve organ yetmezliği yaşamadan önce 24 saatlik bir sürede düzeliyor gibi görünmesine neden olabilir.- Amanita mantarı yediğini düşünmek için herhangi bir nedenin varsa belirtilerin ortaya çıkmasını bekleme. Hemen acil tıbbi yardım iste. Personele ne tür bir Amanita yediğini, ne kadar yediğini ve ne kadar süre önce yediğini bildir.
- Eğer elinde kalan mantar varsa bunları analiz için personele ver.
Reklam
Uyarılar
- Bu makale de dâhil olmak üzere internetten okuduğun bilgilere dayanarak asla mantar yeme. Bilgi güvenilir bir kaynaktan gelse bile mantarların tanımlanmasında önemli bir kullanıcı hatası olabilir.
- Potansiyel olarak zehirli bir mantar yemek hastalık, organ yetmezliği ve hatta ölüm gibi ciddi sonuçlara neden olabilir. En iyisi, sadece marketlerde, tüketilmek üzere satılan mantarları yemektir.
Reklam
Referanslar
- ↑ http://www.wildfooduk.com/articles/how-to-tell-the-difference-between-poisonous-and-edible-mushrooms/
- ↑ http://www.wildfooduk.com/articles/how-to-tell-the-difference-between-poisonous-and-edible-mushrooms/
- ↑ http://www.mushroom-appreciation.com/identify-poisonous-mushrooms.html#sthash.8uRwRWJC.dpbs
- ↑ http://www.mushroom-appreciation.com/identify-poisonous-mushrooms.html#sthash.XXAsv3pn.WmMdoPVE.dpbs
- ↑ https://www.mnn.com/your-home/organic-farming-gardening/stories/wild-mushrooms-what-to-eat-what-to-avoid
- ↑ http://www.wildfooduk.com/articles/how-to-tell-the-difference-between-poisonous-and-edible-mushrooms/
- ↑ http://www.mushroom-appreciation.com/identify-poisonous-mushrooms.html#sthash.8uRwRWJC.dpbs
- ↑ https://www.wildernesscollege.com/edible-wild-mushrooms.html
- ↑ https://www.wildernesscollege.com/edible-wild-mushrooms.html
- ↑ https://www.wildernesscollege.com/edible-wild-mushrooms.html
- ↑ https://www.wildernesscollege.com/edible-wild-mushrooms.html
- ↑ https://www.mnn.com/your-home/organic-farming-gardening/stories/wild-mushrooms-what-to-eat-what-to-avoid
- ↑ https://www.mnn.com/your-home/organic-farming-gardening/stories/wild-mushrooms-what-to-eat-what-to-avoid
- ↑ https://www.namyco.org/mushroom_poisoning_syndromes.php
- ↑ https://www.namyco.org/mushroom_poisoning_syndromes.php
- ↑ https://www.namyco.org/mushroom_poisoning_syndromes.php
Bu How.com.vn makalesi hakkında
How.com.vn Yazarı
Bu makale editörler ve araştırmacılardan oluşan, makalenin doğruluğu ile kapsamlılığını onaylayan, eğitimli bir ekip tarafından ortaklaşa yazılmıştır.
How.com.vn’ın İçerik Yönetim Ekibi, yüksek kalite standartlarımızın sağladığından emin olmak için, editör ekibimizden gelen her çalışmayı dikkatli bir şekilde denetler. Bu makale 2.295 defa görüntülenmiştir.
How.com.vn’ın İçerik Yönetim Ekibi, yüksek kalite standartlarımızın sağladığından emin olmak için, editör ekibimizden gelen her çalışmayı dikkatli bir şekilde denetler. Bu makale 2.295 defa görüntülenmiştir.
Kategoriler: Eğitim ve İletişim
Bu sayfaya 2.295 defa erişilmiş.
Bu makale işine yaradı mı?
⚠️ Disclaimer:
Content from Wiki How Türkçe language website. Text is available under the Creative Commons Attribution-Share Alike License; additional terms may apply.
Wiki How does not encourage the violation of any laws, and cannot be responsible for any violations of such laws, should you link to this domain, or use, reproduce, or republish the information contained herein.
- - A few of these subjects are frequently censored by educational, governmental, corporate, parental and other filtering schemes.
- - Some articles may contain names, images, artworks or descriptions of events that some cultures restrict access to
- - Please note: Wiki How does not give you opinion about the law, or advice about medical. If you need specific advice (for example, medical, legal, financial or risk management), please seek a professional who is licensed or knowledgeable in that area.
- - Readers should not judge the importance of topics based on their coverage on Wiki How, nor think a topic is important just because it is the subject of a Wiki article.
Reklam
