Jezelf beschermen tegen een psychopaat

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Een relatie met een psychopaat beëindigen

Omgaan met een psychopaat op het werk of op school

Signalen van psychopathie herkennen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Het kan angstaanjagend zijn om met een psychopaat geconfronteerd te worden, maar er zijn manieren om ervoor te zorgen dat je geen slachtoffer wordt. Psychopathie is een soort antisociale persoonlijkheidsstoornis en wordt gekenmerkt door gebrek aan empathie, het niet volgen van regels en impulsief gedrag. Als je contact met een psychopaat niet kunt vermijden, probeer dan rustig te blijven. Val niet aan, want door boos te worden geef je hen het gevoel dat ze macht over je hebben. Zoek hulp als je je onveilig voelt en leer de signalen te herkennen van iemand die mensen emotioneel of fysiek zou kunnen mishandelen.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 3:

Een relatie met een psychopaat beëindigen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Bel de hulpdiensten als je in direct gevaar verkeert. Zoek onmiddellijk hulp als de persoon er al mee gedreigd heeft om jou, zichzelf of andere mensen te verwonden. Vat hun dreigementen ernstig op, ook al zijn ze in het verleden nog niet echt gewelddadig geweest.

   • Niet alle mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis zijn fysiek gewelddadig, maar plotseling agressief en roekeloos gedrag wordt in verband gebracht met deze aandoening.
   • Ermee dreigen om zelfmoord te plegen kan een tactiek zijn om je emoties te manipuleren. Als je echt denkt dat ze de intentie en de mogelijkheid hebben om zichzelf iets aan te doen, bel dan de hulpdiensten.
   • Als je vermoedt dat dreigen met zelfmoord een manier is om je te manipuleren, of als ze hier in het verleden al meerdere keer mee gedreigd hebben, houd je dan aan je grenzen. Zeg dat jij niet verantwoordelijk bent voor hun daden en dat je niet zal toestaan dat ze jouw in hun macht hebben.
2. 
   2
   Vergeet niet dat jij niet verantwoordelijk bent voor hun daden. Psychopaten zijn experts in manipuleren, misleiden en de schuld op iemand anders schuiven. Jouw situatie heeft niets te maken met het feit dat je naïef of een makkelijk doelwit bent. In plaats van jezelf de schuld te geven, moet je begrijpen dat ze jou verkeerd hebben behandeld en dat jij niet verantwoordelijk bent voor hun gedrag.

   • Houd er rekening mee dat psychopaten er gewoonlijk vriendelijk en innemend uitzien. Mogelijk zijn ze al enkele weken charmant geweest voordat je plots waarschuwingssignalen begint op te merken. Stel dat ze enkele dagen verdwijnen en wanneer je daarna vraagt waar ze waren, worden ze boos, dreigen met geweld en zeggen dat het jouw zaken niet zijn.
   • Denk er bovendien aan dat je niet alleen bent. Iemand met psychopathische neigingen houdt geen rekening met het welzijn van anderen en behandelt iedereen alsof ze een voorwerp zijn. Vergeet niet dat jij niet de eerste persoon bent die ze slecht hebben behandeld.
3. 
   3
   Vertrouw op je instincten als je vermoedt dat je relatie ongezond is. Luister naar je buikgevoel als je merkt dat je in de buurt van die persoon zeer voorzichtig bent. Als je angstig wordt door de gedachte om met die persoon samen te zijn, dan is het tijd om te vertrekken.

   • Mogelijk vind je dit moeilijk omdat je geniet van hun gezelschap wanneer ze vriendelijk zijn. Stel jezelf echter de vraag of ze alleen maar vriendelijk zijn wanneer je dingen voor hen doet. Stel dat ze je vragen om hen ergens heen te brengen en je weigert. Als ze boos worden, dan charmeren ze waarschijnlijk alleen maar om te krijgen wat ze willen.
   • Vergeet niet dat je mogelijk geen regelrechte angst zal ervaren. Vertrouw op je buikgevoel als je het gevoel hebt dat deze persoon altijd de schuld op jou steekt, voortdurend liegt, van je profiteert, plotseling agressief wordt of niet lijkt te geven om je fysieke of mentale welzijn.
4. 
   4
   Leer je eigen grenzen te bepalen en te verdedigen. Psychopaten staan erom bekend dat ze grenzen opzoeken en overschrijden, vooral wanneer deze onduidelijk zijn. Terwijl je de relatie afbouwt, moet je jouw grenzen bepalen en verdedigen. Neem even de tijd om een inventaris te maken van je emoties en bepaal grenzen die je zullen beschermen tegen het manipuleren of negeren van die grenzen.

   • Je kunt bijvoorbeeld je huis helemaal opnieuw decoreren zodat jouw omgeving je niet doet denken aan de persoon die jou gemanipuleerd heeft. Je kunt een grens bepalen die stelt dat er bij een nieuw iemand niet wordt ingetrokken of een gezamenlijke bankrekening geopend, tenzij jullie enkele sessies therapie voor koppels hebben gevolgd.
   • Vergeet niet dat je altijd het recht hebt om nee te zeggen. Je bent niemand een verklaring schuldig en niets of niemand verplicht jou om je te bedenken.
   • Stel grenzen in die jou in de toekomst zullen beschermen op fysiek, emotioneel en financieel vlak.
5. 
   5
   Verbreek alle contact wanneer je de relatie beëindigt. De beste manier om met een psychopaat om te gaan, is door jezelf volledig los te maken van hen en van alle situaties die met hen te maken hebben. Maak het uit en communiceer daarna niet meer met hen. Dit klinkt misschien hard, maar het beëindigen van je relatie is de beste beslissing voor jouw emotionele en fysieke welzijn.

   • Bekijk hun profielen op sociale media niet, weersta de drang om te bellen of te sms’en en zorg ervoor dat je niet aan je beslissing gaat twijfelen. Als deze persoon jou op emotioneel, verbaal of financieel vlak heeft mishandeld, dan heeft die geen plaats in je leven.
   • Het uitmaken is niet makkelijk, maar blijf sterk en laat schuld je niet opvreten. Besef dat je hen niet laat vallen wanneer ze jou nodig hebben; je beschermt gewoon jezelf.
   • Vergeet niet dat je hun therapeut of psycholoog niet bent en dat je hen niet kunt dwingen om te veranderen. Een persoon met een antisociale persoonlijkheidsstoornis zal niet veranderen door professionele hulp, maar de meeste mensen met deze aandoening weigeren elke vorm van behandeling.
6. 
   6
   Stel een veiligheidsplan op als je denkt dat ze mogelijk gewelddadig kunnen worden. Als je je zorgen maakt dat het beëindigen van een relatie kan resulteren in geweld, overweeg dan om het uit te maken via de telefoon of e-mail. Als je met die persoon samenwoont, vraag dan aan vrienden of familieleden die je vertrouwt hoe je veilig uit deze situatie kunt komen.

   • Memoriseer belangrijke telefoonnummer en zorg indien mogelijk voor een tweede telefoonnummer waar zij geen toegang toe hebben. Voordat je vertrekt, moet je alle belangrijke documenten verzamelen en, als je dat veilig kunt doen, geld overzetten en je salaris op een nieuwe bankrekening laten storten.
   • Maak een kopie van je autosleutels en bewaar ze op een veilige plaats.
   • Zorg dat je bij een vriend of familielid kan blijven. Als je geen vrienden of familieleden die je vertrouwt hebt in de buurt, dan kun je verblijven in een opvangcentrum voor slachtoffers van huiselijk geweld.
7. 
   7
   Zorg voor een contactverbod als je je zorgen maakt om je veiligheid. Ga naar je lokale rechtbank en zeg tegen de griffier dat je een invulformulier wil voor een contactverbod voor een noodgeval. Vraag om instructies om het formulier in te vullen. Bel vooraf of bekijk de website voor het geval je vooraf een afspraak moet vastleggen.

   • Vraag een vriend of familielid dat je vertrouwt om je te vergezellen voor morele steun.
   • Je hebt geen advocaat nodig om dit formulier te ondertekenen en je hoeft ook geen kosten te betalen.
   • Zorg dat je het werk- en thuisadres van de persoon hebt en breng al het nodige bewijs mee. Denk hierbij aan ziekenhuisrekeningen, foto’s en politierapporten.
8. 
   8
   Maak gebruik van de steun om je heen. Het uitmaken met iemand is op zich al zwaar, maar uit een ongezonde relatie stappen is moeilijk. Je familie en vrienden kunnen je hierdoor helpen, dus deel je gevoelens met hen en zorg dat je een leuke tijd met elkaar doorbrengt. Psychopaten proberen hun doelwitten te isoleren, maar je geliefden kunnen je helpen om objectief te blijven en bevestigen dat het de juiste keuze is om deze situatie achter je te laten.

   • Je kunt ook steungroepen zoeken die zich richten met het helpen van slachtoffers van emotionele of fysieke mishandeling.
   Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

Omgaan met een psychopaat op het werk of op school

Pdf downloaden

1. 
   1
   Laat je niet vangen door hun excuses en verklaringen. Psychopaten liegen, manipuleren en verzinnen verhalen zonder enig schuldgevoel om te krijgen wat ze willen en om de schuld niet te krijgen. Geloof nooit wat deze persoon vertelt.

   • Bedenk waarom deze persoon je een verhaal vertelt, roddelt of een verklaring geeft. Controleer hun verhaal indien mogelijk dubbel. Benader een vriend of collega of doe snel wat opzoekwerk online om te verifiëren dat wat ze vertelden klopt. Wanneer je dit niet kunt controleren, vertrouw dan op je buikgevoel.
   • Stel dat je te horen krijgt dat een collega iets achter jouw rug heeft verteld. Stel jezelf de vraag: ‘Wat is hun motivatie, wat bereiken ze hiermee en klopt deze informatie wel? Hebben ze het beste met me voor of proberen ze een onnodig conflict te creëren?’
2. 
   2
   Wees achterdochtig wanneer ze je trachten te vleien. Neem alle complimentjes, vooral de overdreven complimenten, met een korreltje zout. De hoofdkenmerken van psychopathie zijn onder andere sterke communicatieve vaardigheden, charme en gevatheid. Gewoonlijk is aangenaam zijn in het dagelijks leven slechts een manier om te krijgen wat ze willen.

   • Doe je best om door het charmeren en vleien heen te zien. Bedenk hoe ze zijn wanneer ze hun charisma niet gebruiken om iets gedaan te krijgen. Stel jezelf de vraag: ‘Wat heb ik te bieden dat een verklaring zou kunnen zijn voor hun poging om me te vleien?’
   • Laat je bijvoorbeeld niet kennen als ze je eerst overladen met complimentjes en daarna om geld of om een gunst vragen. Zeg ‘Sorry, ik heb een persoonlijke regel waardoor ik geen geld leen aan vrienden, familieleden of collega’s’ of zeg ‘Sorry, ik heb het heel druk en kan dit nu echt niet voor je doen.’
3. 
   3
   Ga geen krachtmetingen aan. Maak duidelijk dat je geen confrontatie wil als ze je proberen te intimideren of als ze je bedreigen. Psychopaten zijn experts in psychologische en fysieke macht over anderen en ze gebruiken charme, intimidatie, manipulatie en geweld om die macht in handen te houden. De situatie kan escaleren als je probeert met hen te praten en het gevoel dat ze je raken, zal hen voldoening schenken.

   • Als je denkt dat je gevaar loopt, praat dan met een leerkracht of consulent als je op school bent. Voor werk-gerelateerde problemen moet je je wenden tot de personeelsafdeling of, als je bedrijf die niet heeft, tot een leidinggevende.
   • Als je als leerkracht te maken krijgt met een weerspannige student, ga dan niet in op hun pogingen om de schoolreglementen te omzeilen. Maak duidelijk dat de regels ook voor hen gelden, informeer hen over de consequenties en zoek steun op het secretariaat bij flagrante overtredingen.
4. 
   4
   Probeer kalm en geduldig met hen om te gaan. Als omgaan met een psychopaat onvermijdelijk is, doe dan al het mogelijke om je koelte te bewaren. Tonen dat je boos bent, zal hen het gevoel geven dat ze je in hun macht hebben. Probeer in plaats daarvan respectvol te praten en houd je frustraties in bedwang, ongeacht hoe buitensporig ze zich gedragen.

   • Als ze bijvoorbeeld iets fout hebben gedaan en de schuld op jou proberen te schuiven, reageer dan niet door te schreeuwen ‘Je liegt! Jij hebt dit gedaan!’
   • Zeg in plaats daarvan op een kalme manier ‘Ik begrijp dat jij denkt dat dit zo is.’ Als iemand met autoriteit, zoals een toezichthouder of een leerkracht, betrokken is, blijf dan rationeel praten en vermeld het bewijs waarmee je kunt aantonen dat jij niet de schuldige bent.
5. 
   5
   Praat met iemand met autoriteit als je situatie ondraaglijk is. Als werken of omgaan met deze persoon geen optie is, kijk dan of je kunt overgeplaatst worden naar een andere afdeling. Zoek indien mogelijk een nieuwe baan. Als de situatie op school ondraaglijk wordt, schakel dan de hulp in van een leerkracht, een consulent op school of van een volwassene die je vertrouwt.

   • Je beste optie is misschien wel om de persoon die problemen veroorzaakt te vermijden, maar dit is niet altijd mogelijk. Mogelijk moet je voor je baan nauw met deze persoon samenwerken of komen ze naar jou toe op het werk of op school.
   • Het kan drastisch zijn om hulp in te roepen van iemand met autoriteit of om een nieuwe baan of school te zoeken, maar deze maatregels zijn noodzakelijk als je het doelwit bent van verbale, emotionele of fysieke mishandeling.
   Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Signalen van psychopathie herkennen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Bedenk of deze persoon enig respect heeft voor regels. Een belangrijk criterium voor antisociale persoonlijkheidsstoornis is een algemene minachting voor regels, wetten en sociale normen. Psychopaten begrijpen het concept van een regel of wet wel, maar geloven niet dat zij onderworpen zijn aan wat de maatschappij als goed of slecht beschouwt.

   • Vergeet niet dat iemand die snoep steelt of door een rood licht rijdt, niet automatisch een psychopaat is. Er is een verschil tussen een regel overtreden en een voortdurende, flagrante minachting voor regels en normen en dat zonder schuldgevoel.
2. 
   2
   Kijk uit voor extreme arrogantie of gevoelens van superioriteit. Minachting voor wetten en sociale normen is gebaseerd op een extreem gevoel van aanspraak hebben op. Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis geloven dat ze boven de regels van de maatschappij staan en weten zowat elke actie te rechtvaardigen die hen geeft wat ze willen. Ze ervaren geen schuldgevoel wanneer ze de wet overtreden of anderen manipuleren.
3. 
   3
   Let op impulsief, onverantwoord gedrag. Doordat ze denken dat ze zich niet aan de regels moeten houden, zijn mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis vatbaar voor roekeloos en gevaarlijk gedrag. Misbruik van drugs en alcohol komt vaak voor. Een psychopaat zal minder nadenken over een beslissing en kan snel een antwoord geven zoals ‘Ik deed het omdat ik daar zin in had.’

   • Vergeet niet dat een wilde nacht of een plezierritje er niet voor zorgt dat iemand een psychopaat is. Antisociale persoonlijkheidsstoornis is een complexe groep van gedragspatronen. Alleen experts in de mentale gezondheidszorg, die getraind werden in abnormale psychologie en ervaringen hebben met psychopathologie, kunnen een accurate diagnose stellen.
4. 
   4
   Let op signalen van gaslighting en emotionele manipulatie. Bij gaslighting word je er door een vriend of romantische partner van overtuigd dat je gedachten en opvattingen verkeerd zijn. Signalen zijn onder andere twijfelen aan jezelf, de voortdurende behoefte om je te verontschuldigen, altijd de schuld op jou nemen en voortdurend excuses bedenken voor je vriend of partner.

   • Mogelijk heb je een buikgevoel dat iets fout zit of denk je dat je jouw grip op de werkelijkheid verliest. Als je denkt het slachtoffer te zijn van gaslighting of emotionele manipulatie, ga dan naar iemand die je vertrouwt of een deskundige in de mentale gezondheidszorg zodat je opnieuw objectief kunt denken.
   • Psychopaten manipuleren emoties om te krijgen wat ze willen en om de macht over andere mensen te behouden. Dit doen ze omdat dit hen een goed gevoel heeft of om zichzelf als slachtoffer op te stellen.
5. 
   5
   Wees op je hoede in risicovolle situaties. Risicovolle situaties zijn bijvoorbeeld situaties waarin een mogelijk doelwit alleen is of op zoek is naar plezier of gezelschap. Voorbeelden zijn onder andere een luchthaven in het buitenland, een bar voor singles of een datingwebsite of -app.

   • Op je hoede zijn betekent niet dat je in elke sociale setting paranoïde moet zijn. Schenk in plaats daarvan aandacht aan hints en luister met je buikgevoel. Als iemand jou een slecht gevoel bezorgt, verlaat de situatie dan en ga naar een veilig en goedverlichte openbare ruimte.
   • Laat een vriend weten waar je heengaat voordat je naar een afspraakje gaat met iemand. Onthul geen persoonlijke informatie aan vreemden en leen geen geld of verleen geen toegang tot wat jij waardevol vindt.
   • Naarmate de relatie vordert, moet je 1 leugen, verbroken belofte of genegeerde verantwoordelijkheid interpreteren als een mogelijk misverstand. Wees achterdochtig bij fout 2 en verbreek alle contact bij fout 3.
6. 
   6
   Begrijp dat psychopathie een aandoening is en geen morele veroordeeling. Als iemand aan een antisociale persoonlijkheidsstoornis lijdt, dan is hun gedrag misschien onaanvaardbaar en is omgaan met hen misschien ondraaglijk. Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis of psychopathologie zijn echter niet ‘kwaadaardig’ of ‘slecht’. Dit zijn psychologische termen die mentale aandoeningen beschijven.

   • Hoewel het belangrijk is om het verschil te maken tussen psychologische termen en morele veroordelingen, mag je niet vergeten dat je je met niemand hoeft in te laten die jou verkeerd behandeld of mishandeld heeft.
   • Een mentale aandoening is niet noodzakelijkerwijs een excuus voor iemands gedrag. De graad waarop mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis controle hebben over hun daden, is een complex en controversieel onderwerp. Toch hoef je niet te tolereren dat iemand jou verkeerd behandelt.
   Advertentie

Tips

• Het is niet makkelijk om met een vriend of familielid met een serieuze mentale aandoening om te gaan. Een therapeut kan helpen om hun ziekte te begrijpen en strategieën aanreiken om mogelijk gevaarlijke situaties te vermijden.
• Niet iedereen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis zal zich gewelddadig gedragen. Agressieve uitbarstingen en roekeloos gedrag behoren echter tot de kenmerken van deze aandoening, dus je moet dreigen met geweld en verbale of emotionele mishandeling heel ernstig nemen.
• Antisociale persoonlijkheidsstoornis treft tot 3% van de bevolking en is niet gebonden aan sociale of economische grenzen. Psychopaten hebben, in tegenstelling tot sociopaten, de neiging om beter te functioneren en om minder vatbaar te zijn voor gewelddadige of onregelmatige uitbarstingen.

Advertentie