Cách để Viết một bài phát biểu thuyết phục

Bài phát biểu thuyết phục có mục đích thuyết phục khán giả làm điều gì đó. Dù là kêu gọi sự bình chọn, ngừng xả rác, hoặc thay đổi suy nghĩ của người nghe về một vấn đề quan trọng, các bài phát biểu thuyết phục là một cách hiệu quả tác động đến người nghe. Có nhiều yếu tố đóng góp vào sự thành công của bài phát biểu thuyết phục. Với sự chuẩn bị và luyện tập, bạn sẽ tạo nên một bài phát biểu ấn tượng.

Phần 1

Phần 1 của 3:

Chuẩn bị viết

Tải về bản PDF

1
Tìm hiểu chủ đề. Điều quan trọng là phải hiểu rõ được nội dung của chủ đề. Nếu đó là chủ đề bạn không thông thạo (chẳng hạn như chủ đề được chỉ định), hãy bắt tay vào nghiên cứu và tìm hiểu về chủ đề đó càng nhiều càng tốt.
- Nếu chủ đề là một vấn đề gây tranh cãi, bạn càng phải nắm được các lý lẽ tranh biện về mọi khía cạnh của vấn đề.^{[1]XNguồn nghiên cứu} Dù quan điểm của bạn là gì, việc đề cập đến các quan điểm đối lập sẽ khiến người nghe dễ bị thuyết phục hơn.
- Dành thời gian đọc sách hoặc các bài viết có liên quan đến chủ đề bạn đang thực hiện. Bạn có thể mượn sách ở thư viện hoặc tìm các bài viết trên mạng. Tìm các nguồn thông tin đáng tin cậy như các cơ quan truyền thông lớn, sách hoặc các bài viết học thuật.
- Bạn cũng có thể tìm hiểu quan điểm của những người khác về chủ đề bạn đang thực hiện bằng cách tìm các nguồn thông tin định hướng như các bài xã luận, chương trình phát thanh hoặc tin tức trên truyền hình. Tuy nhiên, bạn không nên phụ thuộc hoàn toàn vào các nguồn này. Các thông tin đó có thể rất thiên kiến.^{[2]XNguồn nghiên cứu} Hãy tham khảo nhiều quan điểm khác nhau trước khi quyết định sử dụng chúng cho bài phát biểu của bạn.
2
Nắm rõ mục tiêu. Điều quan trọng là phải hiểu rõ được thông điệp mà bạn muốn truyền tải qua bài phát biểu. Khi đã nắm rõ được điều này, bạn có thể định hình nội dung sao cho phù hợp với mục đích của bài phát biểu.^{[3]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, nếu bạn đang làm về chủ đề tái chế, điều quan trọng là phải nắm được nhiều thông tin về chủ đề này. Trên hết, bài phát biểu của bạn cần phải truyền tải được chính xác những gì bạn hy vọng khán giả sẽ thực hiện. Bạn đang cố gắng để mọi người bỏ phiếu ủng hộ chương trình tái chế trên toàn thành phố? Hay bạn đang cố gắng thuyết phục họ phân loại thủy tinh và vỏ lon vào một thùng rác riêng? Các thông điệp khác nhau sẽ tạo những bài phát biểu khác nhau, vì vậy việc sớm xác định được mục tiêu của bài phát biểu sẽ giúp bạn tạo ra thông điệp của mình tốt hơn.
3
Hiểu người nghe. Việc hiểu người nghe và quan điểm của họ về chủ đề bạn đang thực hiện cũng đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của bài phát biểu. Không chỉ vậy, điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến nội dung của bài phát biểu.^{[4]XNguồn nghiên cứu}
- Đối với đối tượng khán giả chưa nắm rõ về chủ đề bạn sắp trình bày, bạn cần cung cấp thêm thông tin cơ bản và sử dụng lối diễn đạt đơn giản hơn, trong khi những khán giả am hiểu có thể thấy bài phát biểu như vậy là tẻ nhạt.^{[5]XNguồn nghiên cứu}
- Tương tự, sẽ dễ dàng hơn để thuyết phục đối tượng khán giả đã có cùng quan điểm với bạn từ trước về chủ đề này. Bạn không cần phải cố thuyết phục rằng quan điểm này là đúng mà chỉ cần thúc đẩy họ hành động. Trong khi đó, bạn cần phải thuyết phục đối tượng khán giả có quan điểm đối nghịch sao cho họ chịu xem xét quan điểm của bạn.^{[6]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, hãy tưởng tượng bạn muốn thuyết phục khán giả ủng hộ chương trình tái chế trên phạm vi toàn thành phố. Nếu khán giả cũng đồng tình quan điểm với bạn rằng tái chế là việc quan trọng thì bạn chỉ cần thuyết phục họ về giá trị thực tiễn của chương trình này. Trái lại, nếu khán giả không quan tâm hoặc phản đối việc tái chế, thì việc đầu tiên bạn cần làm là khiến họ tin rằng tái chế là một việc làm xứng đáng.
4
Chọn cách thuyết phục phù hợp. Tùy thuộc vào từng chủ đề và đối tượng khác nhau mà bạn sẽ có những cách thuyết phục khác nhau. Kể từ thời Hy Lạp cổ đại, người thuyết trình dựa vào ba hướng thuyết phục chính.
- Sự chuẩn mực (Ethos). Đây là sự kêu gọi nhằm vào đạo đức và chuẩn mực của người nghe.^{[7]XNguồn nghiên cứu} Ví dụ, hãy kêu gọi như sau: "Tái chế là điều đúng đắn. Tài nguyên là có hạn, sự lãng phí tại thời điểm này chính là hành vi đánh cắp tài nguyên của các thế hệ tương lai, việc đó thật vô đạo đức".
- Sự truyền cảm (Pathos). Đây là sự kêu gọi đánh vào cảm xúc của khán giả.^{[8]XNguồn nghiên cứu} Ví dụ: "Hãy nghĩ về những loài động vật bị mất nơi trú ngụ khi cây cối bị chặt hạ mỗi ngày. Nếu chúng ta tái chế nhiều hơn, những khu rừng xinh đẹp này có thể được cứu sống."
- Sự hợp lý (Logos). Đây là sự kêu gọi đánh vào tư duy logic và trí tuệ của khán giả.^{[9]XNguồn nghiên cứu} Ví dụ: "Chúng ta đều biết rằng tài nguyên thiên nhiên là có hạn. Chúng ta có thể sử dụng nguồn tài nguyên này lâu hơn bằng cách tái chế."
- Các phương pháp trên có thể được sử dụng riêng biệt hoặc kết hợp với nhau.
5
Phác thảo các ý chính. Sau khi đã chọn được cách thuyết phục hợp lý nhất cho khán giả, hãy suy nghĩ về những nội dung chính bạn sẽ thực hiện trong bài phát biểu.
- Số lượng các luận điểm để truyền tải quan điểm của bạn tùy thuộc vào thời lượng của bài phát biểu.^{[10]XNguồn nghiên cứu}
- Theo nguyên tắc chung, ba đến bốn luận điểm trong bài phát biểu là con số hợp lý.^{[11]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, trong bài phát biểu về việc tái chế, bạn có thể dùng ba luận điểm chính là: 1. Tái chế giúp tiết kiệm tài nguyên, 2. Tái chế giúp giảm thiểu lượng rác thải và 3. Tái chế giúp tiết kiệm chi phí.
Quảng cáo

Phần 2

Phần 2 của 3:

Viết bài phát biểu

Tải về bản PDF

1
Viết mở đầu ấn tượng. Trước khi bắt đầu thuyết phục khán giả, bạn cần mở màn bài thuyết phục bằng một cách nào đó có thể thu hút sự chú ý của khán giả. Một mở đầu ấn tượng bao gồm năm yếu tố chính:^{[12]XNguồn nghiên cứu}
- Thu hút sự chú ý. Bạn có thể sử dụng một tuyên bố (hoặc đôi khi là một hình ảnh) để thu hút sự chú ý của khán giả. Tạo ra một điều gì đó gây ngạc nhiên hoặc gây ấn tượng đối với khán giả trong phần mở đầu là một ý tưởng hay. Ví dụ, bạn có thể mở đầu với thông tin (hoặc các hình ảnh) thể hiện một bãi rác xung quanh đây đã gần trở nên quá tải.
- Kết nối với khán giả. Đây là một cách để tỏ ra rằng giữa bạn và khán giả có điểm chung. Hãy đưa ra một thông tin cơ bản hoặc chia sẻ sự đồng cảm về một vấn đề nào đó. Việc này sẽ phụ thuộc vào sự hiểu biết của khán giả. Ví dụ, nếu bạn là cha mẹ, hãy chia sẻ với các bậc cha mẹ khác, có thể bày tỏ sự lo lắng của chính bạn đối với tương lai của con cái. Nếu bạn có chung sở thích hoặc có chung ý thức hệ đối với khán giả, hãy nhấn mạnh vào điều đó.
- Sử dụng nền tảng kinh nghiệm của bạn. Điều này cho thấy rằng bạn có kiến thức hoặc có uy tín về chủ đề của bài phát biểu. Hãy nhấn mạnh về những nghiên cứu bạn đã thực hiện về chủ đề đang thực hiện. Nếu bạn có bất kỳ kinh nghiệm cá nhân hoặc chuyên môn nào với chủ đề, hãy nhớ đề cập đến trong bài phát biểu. Ví dụ về việc tái chế, bạn có thể nói rằng "Tôi đã đầu tư nhiều giờ để nghiên cứu về vấn đề tái chế và các chương trình khác nhau đã và đang được áp dụng ở các thành phố khác."
- Mục đích hướng tới. Hãy giải thích với khán giả về thông điệp muốn truyền tải và những gì bạn mong muốn được thực hiện qua bài phát biểu này. Ví dụ: “Tôi tin rằng qua bài phát biểu này, các bạn sẽ đồng tình với chương trình tái chế rác thải trên phạm vi toàn thành phố”.
- Hướng đi. Cuối cùng, hãy đề cập với khán giả về các ý chính của bài thuyết phục. Ví dụ, “Tôi tin rằng chúng ta cần triển khai chương trình tái chế rác thải vì ba nguyên nhân sau…”.
2
Đưa ra các bằng chứng thuyết phục. Phần thân bài của bài thuyết phục cần phải đưa ra được các ý mà bạn đã phác thảo trong Phần 1 của bài viết này. Bạn cần dùng các lý lẽ khác nhau để thuyết phục khán giả đồng tình với quan điểm của bạn.
- Sắp xếp các ý một cách hợp lý. Thay vì nhảy từ điểm này sang điểm khác rồi lại quay lại điểm đầu tiên để nói, hãy hoàn thành một ý trước khi chuyển sang các ý khác với lối dẫn dắt hợp lý.^{[13]XNguồn nghiên cứu}
- Sử dụng các nguồn thông tin đáng tin cậy từ những gì bạn đã nghiên cứu, tìm hiểu để hỗ trợ cho bài phát biểu của bạn. Ngay cả khi bạn đang trình bày các ý nghiêng về mặt cảm xúc (Pathos) thì cũng hãy đưa ra một số thông tin thực tế nhằm giúp cho luận điểm của bạn chặt chẽ hơn. Ví dụ, “Theo một nghiên cứu của Viện Tái Chế Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 40,000 cánh rừng bị chặt phá để sản xuất giấy”.
- Sử dụng các ví dụ thực tế có thể liên quan đến khán giả. Ngay cả các lập luận dựa trên các sự kiện và tính logic (Logos) cũng cần có sự liên quan đến cuộc sống và sở thích của khán giả. Ví dụ: "Trong thời điểm kinh tế khó khăn như thế này, tôi biết nhiều người trong số các bạn lo rằng một chương trình tái chế sẽ khiến tăng thuế một cách đáng kể. Nhưng, thành phố Springfield đã bắt đầu một chương trình như thế này ba năm trước. Đến nay họ đã thấy được chương trình đã giúp gia tăng thu nhập. Nhiều người dân cũng nhận thấy thuế đã được giảm”.
3
Đề cập đến các quan điểm đối lập. Mặc dù đây không phải là một điều bắt buộc, nhưng việc đề cập đến các quan điểm của phía đối lập có thể giúp bài thuyết phục của bạn trở nên ấn tượng hơn. Đây là cơ hội giúp bạn có thể giải quyết sự phản đối đang được hình thành trong thâm tâm của khán giả và giúp bài thuyết phục của bạn đi vào lòng người nghe hơn.^{[14]XNguồn nghiên cứu}
- Đảm bảo rằng bạn đang mô tả các quan điểm đối lập một cách công bằng và khách quan. Cân nhắc xem những người có quan điểm đối lập có chấp nhận sự mô tả quan điểm của họ theo cách mà bạn đang làm hay không. Nếu bạn không chắc chắn, hãy tìm một người có quan điểm như vậy và tham khảo ý kiến của họ!^{[15]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, bạn không nên nói: “Những người không đồng tình về việc tái chế là những người không quan tâm về việc lãng phí nguồn tài nguyên quý giá hoặc tiền chúng ta.” Đây không phải là một sự mô tả khách quan về quan điểm của họ.
- Thay vào đó, bạn nên nói: “Những người đang không đồng tình với việc tái chế có thể là do họ cho rằng việc tái chế gây tốn kém hơn so với việc sử dụng các vật liệu mới,” sau đó hãy đưa ra các lý lẽ nhằm chứng minh rằng việc tái chế sẽ giúp tiết kiệm chi phí hơn.
4
Kết thúc bằng lời kêu gọi hành động. Bạn nên nhắc lại những ý chính mà bạn đã truyền tải trong phần kết bài. Việc này cũng sẽ giúp khán giả hiểu được rõ ràng và chính xác điều mà bạn muốn truyền tải.
- Thay vì chỉ trình bày lại các ý chính một cách rập khuôn, đúng nguyên văn như cách mà bạn đã trình bày trong những phần trước, hãy sử dụng cơ hội này như là cách để củng cố lại các điểm chính nhằm hỗ trợ cho lời kêu gọi hành động đến khán giả. Ví dụ: "Tóm lại, tôi đã trình bày các nội dung a, b và c. Ba thực tế không thể phủ nhận này chứng minh rằng chương trình tái chế trên phạm vi toàn thành phố là một bước tiến hợp lý và nhân văn nhất mà chúng ta có thể thực hiện để chung tay tạo ra một tương lai ổn định hơn. Hãy cùng tham gia chương trình này với tôi vào tháng mười một bằng cách bỏ phiếu 'có'”.
Quảng cáo

Phần 3

Phần 3 của 3:

Trình bày bài phát biểu

Tải về bản PDF

1
Luyện tập. Điều quan trọng nhất bạn cần làm là luyện tập nhiều nhất có thể .Đây là cách giúp bạn hoàn thành bài phát biểu hiệu quả trong đời thực.
- Hãy cố luyện tập trước gương. Điều này có thể giúp bạn nhìn thấy cách mà bạn đang phát biểu, chú ý đến sự diễn đạt trên khuôn mặt và ngôn ngữ cơ thể. Nét mặt và ngôn ngữ cơ thể có thể ảnh hưởng đến bài thuyết phục của bạn một cách tích cực hoặc tiêu cực.^{[16]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, khi luyện tập qua gương, bạn có thể thấy đang vai bạn đang thõng xuống hoặc cổ áo của bạn không chỉnh tề. Những chi tiết này có thể khiến khán giả nghĩ rằng bạn đang không tự tin.
- Một cách hiệu quả hơn nữa là bạn có thể dùng máy quay để quay lại khi bạn đang thuyết trình và xem lại chúng. Nhờ đó bạn có thể nhìn ra được điểm yếu của bản thân.^{[17]XNguồn nghiên cứu} Cách này giúp bạn nghe được giọng thuyết trình và cũng không khiến bạn bị phân tâm nhiều như khi tập luyện trước gương.
- Sau khi đã tự tập luyện vài lần, hãy thử thuyết trình trước một nhóm bạn hoặc các thành viên trong gia đình. Nhờ họ đưa ra một số nhận xét trong nội dung và cách truyền tải của bạn.^{[18]XNguồn nghiên cứu}
2
Mặc trang phục phù hợp. Trong ngày phát biểu, hãy mặc trang phục phù hợp với bối cảnh và đối tượng khán giả.^{[19]XNguồn nghiên cứu}
- Nói theo một cách bao quát, điều này sẽ có nghĩa là cần mặc quần áo trang trọng khi thực hiện một bài phát biểu. Tuy nhiên mức độ trang trọng và hình thức sẽ khác nhau. Trang phục cho một bài phát biểu trước một câu lạc bộ phim ảnh sẽ không cần phải quá trịnh trọng như trong bài phát biểu tới các giám đốc của một công ty phân phối phim.^{[20]XNguồn nghiên cứu} Trong trường hợp bạn sẽ phát biểu trước các giám đốc, âu phục sẽ phù hợp với bài phát biểu trước các giám đốc nhưng âu phục lại là một trang phục hơi “quá lố” khi bạn phát biểu trước một câu lạc bộ.
3
Giữ tinh thần thoải mái. Nhiều người cảm thấy sợ hãi khi phát biểu trước đám đông, nhưng dù sao bạn cũng nên cố thư giãn và là chính mình khi đang phát biểu.
- Tỏ ra thân thiện và giao tiếp bằng mắt với khán giả.^{[21]XNguồn nghiên cứu}
- Di chuyển trong một không gian thích hợp, nhưng đừng lo lắng hoặc có hành động cầm, nắm quần áo hoặc tóc.^{[22]XNguồn nghiên cứu}
- Đừng chỉ đọc bài phát biểu. Hoàn toàn ổn nếu bạn sử dụng một số ghi chú để giữ được trình tự thích hợp, nhưng bạn cần nhớ hầu hết bài phát biểu.^{[23]XNguồn nghiên cứu}
- Tỏ ra mạnh mẽ, cứng cỏi. Nếu bạn phạm một lỗi, đừng để nó làm hỏng bài phát biểu thuyết phục của bạn. Bạn có thể nói đùa một chút và tiếp tục.^{[24]XNguồn nghiên cứu}
4
Thu hút khán giả. Nếu có điều gì đó cụ thể mà bạn muốn khán giả thực hiện, hãy hướng dẫn họ cách làm hoặc cung cấp những phương tiện hỗ trợ để họ thực hiện điều bạn muốn. Không dễ dàng để có thể thúc đẩy mọi người hành động, nhưng nếu bạn làm cho nó đơn giản hơn thì khán giả sẽ có hứng thú thực hiện hơn.^{[25]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, nếu bạn muốn họ liên lạc với thị trưởng để yêu cầu một chương trình tái chế thì đừng chỉ yêu cầu họ làm điều đó mà hãy cung cấp cho họ tem thư, địa chỉ nhận thư hoặc số điện thoại và địa chỉ email của thị trường. Nếu bạn làm điều này, có khả năng nhiều người sẽ thực hiện hơn.
Quảng cáo

Lời khuyên

Nhìn về phía trước khi nói, truyền tải giọng nói của bạn đến với khán giả một cách tự tin. Đừng nhìn xuống sàn nhà khi nói.
Cố gắng trích dẫn nguồn của các thống kê và sử dụng các nguồn thông tin đáng tin cậy, không sử dụng thông tin một chiều.
Trong quá trình nghiên cứu khán giả, hãy tìm hiểu những thứ có thể thúc đẩy họ. Hãy cố gắng thuyết phục họ bằng những ý tưởng hoặc giá trị tương tự mà họ cảm thấy đồng thuận.
Đừng ngại thể hiện một chút theo cách thích hợp trong bài phát biểu. Điều này có thể khiến các chủ đề gai góc sẽ dễ nghe hơn và khiến bạn trở nên dễ thương hơn đối với khán giả.^{[26]XNguồn nghiên cứu}
Bao quát xung quanh khán phòng, giao tiếp bằng mắt, đặc biệt khi bạn ngắt nghỉ giữa các câu, các đoạn khi đang phát biểu. Nếu bạn cảm thấy lo lắng về điều này, hãy chọn một người trong khán giả và hãy tưởng tượng bạn chỉ nói với mình anh/cô ấy. Sau đó một lúc, hãy chọn người khác và lặp lại.^{[27]XNguồn nghiên cứu}

Cảnh báo

Đừng tỏ ra kiêu ngạo hoặc tự đắc khi đang phát biểu. Hãy khiêm tốn và đón nhận cho các câu hỏi, đề xuất và phản hồi.
Tránh đối đầu khi có thể. Đừng nên có thái độ mỉa mai hay chế nhạo khi thảo luận về các quan điểm khác với quan điểm của bạn. Điều này có thể khiến số đông khán giả (ngay cả những người có chung quan điểm) có cái nhìn không mấy thiện cảm với bạn.