Tải về bản PDFTải về bản PDFX
Bài viết này đã được cùng viết bởi Luba Lee, FNP-BC, MS. Luba Lee là bác sĩ gia đình được cấp bằng hành nghề tại Tennessee. Cô đã nhận bằng MSN của Đại học Tennessee năm 2006.
Bài viết này đã được xem 4.046 lần.
Chấy là loài côn trùng thường tìm thấy trên da đầu của người và hút máu để sống.[1] Chấy thường chỉ bò chứ không bay được, vì vậy chúng chỉ lây lan từ người này sang người kia qua sự tiếp xúc gần. Đây là lý do vì sao trẻ em thường bị lây nhiễm nhất khi trẻ thường chơi gần nhau. Ước tính mỗi năm ở Mỹ có 6-12 triệu trẻ ở trường bị nhiễm chấy.[2] Giấm là một liệu pháp tại nhà thường dùng để trị chấy bằng cách không cho trứng bám vào tóc. Ngoài ra còn có các phương pháp khác, cả tự nhiên và dược phẩm, có thể tiêu diệt chấy trực tiếp. Cách hiệu quả nhất là kết hợp các sản phẩm và các biện pháp trị chấy.
Các bước
Hiểu các lợi ích và hạn chế của việc dùng giấm. Giấm là một liệu pháp tại nhà phổ biến để trị chấy, nhưng một số người hiểu nhầm rằng giấm diệt được chấy trưởng thành và trứng chấy. Thực ra giấm không giết chấy được vì nó không độc đối với chấy. Tuy nhiên, giấm có thể loại bỏ trứng chấy khỏi tóc, ngăn ngừa chấy nở ra và lây lan khắp đầu.[3] Chính xác hơn, chất axit axetic trong giấm sẽ làm tan lớp vỏ bảo vệ của trứng chấy và vô hiệu hóa khả năng bám vào tóc của chúng.- Sau khi dùng giấm, trứng chấy sẽ rụng ra khỏi tóc hoặc sẽ dễ loại bỏ hơn nhiều bằng lược bí.
- Mặc dù không thể giết được chấy trưởng thành, nhưng giấm có thể diệt được chấy mới nở, còn gọi là nhộng. Tuy nhiên, vẫn cần có thêm nghiên cứu để hiểu tác dụng của giấm hoặc axit axetic trong việc trị chấy.
Dùng dầu gội dược liệu trước. Giấm sẽ không diệt được chấy và trứng chấy, vì vậy bạn phải trị chấy bằng dầu gội dược liệu trước. Loại dầu gội này thường được gọi là dầu gội trị chấy.[4] Sau khi dùng dầu gội trị chấy, bạn có thể dùng giấm để loại bỏ trứng chấy khỏi tóc.- Dùng dầu gội dược liệu trước để đảm bảo chấy trưởng thành bị tiêu diệt và giảm khả năng lây lan.
Chọn loại giấm. Loại giấm nào cũng chứa axit axetic, nhưng một số loại và nhãn hiệu giấm có nồng độ axit axetic cao hơn các loại khác. Nhìn chung, bạn hãy chọn loại giấm có nồng độ axit axetic 5% - nồng độ này là đủ để làm tan vỏ của trứng chấy nhưng chưa đến mức làm kích ứng da đầu.[5] Giấm trắng là axit axetic nguyên chất được pha loãng với nước và thường rẻ nhất. Giấm rượu vang đỏ đắt hơn và thường có nồng độ axit axetic 5-7%. Giấm táo thường đậm đặc nhất (nồng độ axit axetic khoảng 5%).- Axit axetic trong giấm có nồng độ quá cao (trên 7%) có thể gây kích ứng da đầu, còn nồng độ quá thấp sẽ không đủ để làm tan vỏ trứng chấy đang bám vào tóc. Bạn cần chọn loại giấm có nồng độ axit axetic 5-7%.
- Phản ứng dị ứng với nước bọt của chấy gây ra cảm giác ngứa khi bị chấy cắn. Tuy nhiên không phải ai cũng có phản ứng dị ứng và ngứa.
Đứng trong bồn tắm hoặc dưới vòi sen để gội đầu bằng giấm. Khi đã chọn được loại giấm và nồng độ giấm, bạn có thể cởi quần áo và bước vào bồn tắm hoặc đứng dưới vòi sen. Làm ướt tóc trước (không ướt đẫm đến mức nhỏ giọt), sau đó giội vài cốc giấm lên da đầu. Xoa giấm vào da đầu và cố gắng bao phủ càng nhiều tóc càng tốt – bước này có thể khá vất vả nếu bạn có mái tóc dài, nhưng đừng vội. Để giấm lưu lại trên tóc khoảng 5-10 phút, thời gian đủ để làm tan lớp vỏ ngoài của trứng chấy.[6]- Nhớ nhắm mắt khi gội đầu bằng giấm. Axit axetic pha loãng không làm hại mắt nhưng chắc chắn là sẽ làm xót mắt vài phút.
- Tránh để giấm dính vào quần áo, vì giấm có thể làm ố vải, nhất là giấm rượu vang đỏ và giấm táo.
Chải tóc bằng lược bí. Sau khi đã để giấm trên tóc ít nhất 5 phút, bạn hãy dùng lược bí chải tóc thật kỹ. Chấy và trứng chấy rụng ra sẽ được loại bỏ khi được chải kỹ.[7] Để có kết quả tốt nhất, bạn hãy tìm mua loại "lược chải trứng chấy" (lược có răng rất khít hoặc lược bằng kim loại) tại hiệu thuốc hoặc trên mạng. Sau khi chải tóc vài phút, bạn có thể xả sạch giấm và lau khô tóc – nhớ đừng dùng chung khăn tắm với người khác nếu bạn vẫn còn chấy.- Giấm là liệu pháp rất hay để làm bong trứng chấy khỏi tóc nhưng lại không diệt được chấy trưởng thành trên da đầu, vì vậy bạn đừng ngạc nhiên khi thấy vẫn còn vài con chấy sau khi đã gội giấm.
- Bạn có thể gội đầu bằng giấm hàng ngày cho đến khi không còn thấy trứng chấy bám vào tóc. Axit axetic cũng sẽ lấy đi chất dầu trên tóc và khiến tóc khô hoặc xơ sau khi gội giấm.
- Trứng chấy sẽ nở trong vòng 7-9 ngày sau khi chấy đẻ trứng, và chấy trưởng thành có thể sống đến 3-4 tuần. Vì vậy, nếu dùng giấm để trị chấy, có thể phải mất một tháng bạn mới hết hẳn chấy .
Quảng cáo
Hỏi bác sĩ về các loại dầu gội trị chấy không kê toa. Bạn hãy hẹn gặp bác sĩ tổng quát hoặc bác sĩ da liễu để được chấn đoán chính xác. Hỏi bác sĩ về các loại dầu gội hoặc thuốc mỡ trị chấy không kê toa nào có hiệu quả nhất mà bạn có thể mua được ở các hiệu thuốc. Thông thường bác sĩ sẽ giới thiệu cho bạn các sản phẩm không kê toa có chứa pyrethrin, một hợp chất chiết xuất từ hoa cúc gây độc cho chấy.[8] Các sản phẩm thông dụng bao gồm Nix (một dạng tổng hợp của pyrethrin) và Rid (pyrethrin trộn với các hợp chất khác có độc đối với chấy).- Các loại dầu gội đầu chứa pyrethrin có tác dụng tiêu diệt chấy nhưng thường không diệt được trứng chấy. Vì vậy bạn nên cân nhắc kết hợp giấm và thuốc pyrethrin để loại bỏ cả chấy và trứng chấy.[9]
- Tác dụng phụ của các loại dầu gội chứa pyrethrin bao gồm kích ứng da đầu, đỏ và ngứa – đặc biệt là ở trẻ em dị ứng với hoa cúc hoặc cỏ phấn hương.
- Chấy không lây truyền bệnh (vi khuẩn hoặc virus), nhưng cảm giác ngứa da đầu sẽ khiến người ta gãi nhiều và có thể dẫn đến các vết loét nhiễm trùng.[10]
- Không gội lại bằng dầu gội thông thường và/hoặc dùng dầu xả sau khi gội bằng dầu gội trị chấy để tránh làm giảm hiệu quả trị chấy.[11]
Hỏi bác sĩ về các loại thuốc kê toa. Nếu không kiểm soát được chấy bằng giấm và/hoặc các loại dầu gội không kê toa, bạn nên hỏi bác sĩ về các loại thuốc mạnh hơn. Ở một số vùng, chấy đã phát triển khả năng kháng các loại dầu gội trị chấy không kê toa, và khi đó bạn sẽ phải cần đến các loại thuốc kê toa. Các thuốc kê toa trị chấy thông dụng nhất là benzyl alcohol (Ulesfia), malathion (Ovide) và Lindane.[12] Nói chung, các loại thuốc có thể giết chết chấy gọi là pediculicides và phải thận trọng khi sử dụng, đặc biệt là với trẻ em.- Benzyl alcohol giết chết chấy trên da đầu bằng cách lấy đi oxy của chúng. Sản phẩm này rất hiệu quả nhưng có thể gây các tác dụng phụ như kích ứng da, phản ứng dị ứng và co giật, do đó không được khuyến nghị dùng cho trẻ em dưới 6 tháng tuổi.
- Dầu gội malathion chỉ dùng cho trẻ em từ 6 tuổi trở lên do có rủi ro xảy ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Bạn cần cẩn thận, đừng để dầu gội tiếp xúc với không khí nóng từ máy sấy tóc hoặc ở gần ngọn lửa, vì trong dầu gội có nồng độ cồn cao.
- Dầu gội lindane được coi là "giải pháp cuối cùng" để trị chấy do có nguy cơ cao xảy ra các tác dụng phụ nghiêm trọng (bao gồm co giật). Do đó, sản phẩm này không được Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị sử dụng cho trẻ em ở mọi lứa tuổi và phụ nữ mang thai.[13]
Cân nhắc dùng liệu pháp thảo mộc tự nhiên. Các nghiên cứu chỉ ra rằng một số loại dầu gốc thực vật có thể trị được chấy và trứng chấy. Các loại dầu thực vật được cho là có hiệu quả nhất trong việc trị chấy bao gồm dầu tràm trà, dầu hồi, tinh dầu ngọc lan tây và nerolidol (một hợp chất có trong nhiều loại thực vật). Mặc dù các loại dầu thực vật không được chấp thuận bởi Cục Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ về công dụng trị chấy, nhưng chúng được ghi nhận là liệu pháp khá an toàn và đáng để thử nếu túi tiền của bạn cho phép.- Các loại dầu thực vật (như dầu tràm trà) thường có trong các loại dầu gội dược liệu tự nhiên được quảng cáo là có tác dụng trị gàu và vẩy nến, nhưng chúng cũng có hiệu quả trong việc trị chấy.
- Nói chung, các loại dầu thực vật thường an toàn cho cả trẻ em và người lớn – không có báo cáo nào về các tác dụng phụ nghiêm trọng.
- Một số liệu pháp tự nhiên khác có thể diệt chấy bằng cách làm chúng "chết ngạt" (lấy đi oxy của chấy) bao gồm dầu ô liu và bơ. Bạn có thể thoa các sản phẩm này lên da đầu trong 5-10 phút trước khi gội sạch bằng dầu gội dược liệu để có kết quả tốt nhất.
- Chấy không nhảy hoặc bay được, do đó chúng chỉ lây lan qua việc tiếp xúc gần khi người ta chụm đầu vào nhau. Tuy nhiên, tình trạng lây lan gián tiếp cũng có thể xảy ra qua việc dùng chung mũ, lược, khăn tắm, vỏ gối, khăn quàng, phụ kiện cài tóc và tai nghe trùm đầu.
Quảng cáo
Lời khuyên
- Bạn có thể không nhận ra mình có chấy, mặc dù các triệu chứng phổ biến bao gồm: ngứa da đầu và tai, có các hạt xam xám (cỡ bằng hạt vừng) trên da đầu trông như gàu, các hạt màu đậm hơn trên thân tóc.
- Nhiễm chấy không luôn luôn là biểu hiện của tình trạng kém vệ sinh hoặc lối sống không sạch sẽ, mà thường là do tiếp xúc gần với người có chấy.[14]
- Nếu một người trong gia đình bị nhiễm chấy, những người khác cũng nên kiểm tra cẩn thận.
- Kiểm tra chấy và trứng chấy bằng cách vạch tóc tại nhiều vị trí trên da đầu dưới ánh sáng và dùng kính lúp để phát hiện.
- Trứng chấy trông như gàu, nhưng chúng bám rất chắc vào thân tóc và không bong ra như gàu.
- Ngâm lược hoặc bàn chải tóc 5 phút trong nước nóng (ít nhất 55 độ C) sau khi sử dụng để giết chết những con chấy bám vào lược.
- Không dùng thuốc xịt diệt côn trùng cho da đầu cho người lớn cũng như trẻ em – sản phẩm này có thể gây ngộ độc nếu người ta hít vào hoặc hấp thụ qua da đầu.
- Dạy trẻ em tránh chụm đầu vào các bạn khác khi ở trường học hoặc khi chơi trên sân để giảm rủi ro lây nhiễm chấy.
- Nhớ rằng bạn không bị nhiễm chấy từ thú cưng (chó hoặc mèo), vì chấy chỉ hút máu người và ưa thích nhiệt độ và sự bảo vệ của da đầu.
Tham khảo
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/head-lice/basics/definition/con-20030792
- ↑ https://www.aad.org/public/diseases/contagious-skin-diseases/head-lice
- ↑ http://headlicecenter.com/head-lice-vinegar/
- ↑ http://www.cdc.gov/parasites/lice/head/treatment.html
- ↑ http://headlicecenter.com/head-lice-vinegar/
- ↑ http://headlicecenter.com/head-lice-vinegar/
- ↑ http://www.fda.gov/ForConsumers/ConsumerUpdates/ucm171730.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/head-lice/basics/treatment/con-20030792
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/head-lice/basics/treatment/con-20030792
- ↑ https://www.aad.org/public/diseases/contagious-skin-diseases/head-lice
- ↑ http://www.cdc.gov/parasites/lice/head/treatment.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/head-lice/basics/treatment/con-20030792
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/head-lice/basics/treatment/con-20030792
- ↑ http://www.fda.gov/ForConsumers/ConsumerUpdates/ucm171730.htm
Về bài How.com.vn này
Hội đồng kiểm duyệt y tế
Bài viết này đã được cùng viết bởi Luba Lee, FNP-BC, MS. Luba Lee là bác sĩ gia đình được cấp bằng hành nghề tại Tennessee. Cô đã nhận bằng MSN của Đại học Tennessee năm 2006. Bài viết này đã được xem 4.046 lần.
Chuyên mục: Vệ sinh cá nhân
Trang này đã được đọc 4.046 lần.
Bài viết này đã giúp ích cho bạn?
⚠️ Disclaimer:
Content from Wiki How Tiếng Việt language website. Text is available under the Creative Commons Attribution-Share Alike License; additional terms may apply.
Wiki How does not encourage the violation of any laws, and cannot be responsible for any violations of such laws, should you link to this domain, or use, reproduce, or republish the information contained herein.
- - A few of these subjects are frequently censored by educational, governmental, corporate, parental and other filtering schemes.
- - Some articles may contain names, images, artworks or descriptions of events that some cultures restrict access to
- - Please note: Wiki How does not give you opinion about the law, or advice about medical. If you need specific advice (for example, medical, legal, financial or risk management), please seek a professional who is licensed or knowledgeable in that area.
- - Readers should not judge the importance of topics based on their coverage on Wiki How, nor think a topic is important just because it is the subject of a Wiki article.
Quảng cáo
