Bevriend zijn met iemand die zelfmoord heeft proberen te plegen

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Steun bieden

Gevaarlijk gedrag voorkomen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Als je bevriend bent met iemand die zelfmoord heeft proberen te plegen, dan zul je je waarschijnlijk zorgen om hem maken. Bovendien is de kans groot dat je geen idee hebt wat je tegen hem moet zeggen of wat je moet doen. Het beste dat je kunt doen is steun bieden. Wees er voor hem in deze moeilijke tijd, zodat je hem kunt helpen deze periode te vergeten. Het is belangrijk om attent, vriendelijk en zorgzaam te zijn voor je vriend en de situatie met zorg te benaderen.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 2:

Steun bieden

Pdf downloaden

1. 
   1
   Wees beschikbaar. Het beste dat je voor een vriend die een zelfmoordpoging ondernomen heeft kunt doen, is er gewoon voor hem zijn om hem te steunen. Je kunt je vriend helpen deze nare periode achter zich te laten door hem te knuffelen, een luisterend oor te bieden en een schouder om op te huilen. Laat je vriend weten dat je te allen tijde beschikbaar bent om te bellen of samen tijd door te brengen. Het is prima als je vriend niet over de poging wil praten. Misschien is hij niet zo expressief als vroeger of voelt hij zich gewoon verdoofd of verlamd. Laat dat je er echter niet van weerhouden om samen tijd door te brengen. Het zou zomaar kunnen dat jouw gezelschap het enige is dat hij echt nodig heeft.

   • Je hoeft de zelfmoordpoging niet ter sprake te brengen, maar je dient er wel voor je vriend te zijn als hij erover wil praten.
   • Als de poging recent ondernomen is, bied je steun dan aan door te vragen wat je kunt doen om hem te helpen. Laat hem weten dat je ontzettend blij bent dat hij er nog is.
2. 
   2
   Toon begrip. Het kan nogal moeilijk voor je zijn om te begrijpen waarom je vriend zichzelf het leven wilde benemen. Waarschijnlijk ervaar je allerlei verschillende gevoelens, zoals woede, schaamte of schuld. Je zult je vriend echter het meest van dienst kunnen zijn als je begrip probeert op te brengen voor zijn omstandigheden. Probeer de immense pijn achter de poging te begrijpen, ongeacht of dat nu pijn door depressie, pijn door trauma, gevoelens van hopeloosheid, een recent verlies of een stressvolle gebeurtenis, ziekte, verslaving of gevoelens van isolatie of overweldiging geweest is. Realiseer je dat je vriend onder emotionele pijn gebukt gaat—wat daar de precieze oorzaak van is, doet er niet toe.

   • Misschien zul je nooit helemaal begrijpen wat er in zijn hoofd speelde ten tijde van de zelfmoordpoging. Maar als je om je vriend geeft en de poging recentelijk ondernomen is, dan dien je je best te doen om de pijn die hij doorgemaakt heeft te proberen te begrijpen.
3. 
   3
   Luister goed. Soms is achterover zitten en luisteren het allerbeste dat je voor vriend kunt doen. Probeer te voorkomen dat je je vriend onderbreekt of problemen probeert ‘op te lossen’. Vergelijk de situatie van je vriend niet met die van jezelf of die van iemand anders en onthoud dat wat hij doormaakt voor hem compleet uniek is. Geef je vriend je onverdeelde aandacht door alle mogelijk afleidingen uit de weg te leggen. Zo laat je je vriend zien dat je echt om hem geeft, omdat je zo goed oplet.

   • Soms is luisteren net zo belangrijk als de juiste dingen zeggen.
   • Probeer om tijdens het luisteren te voorkomen dat je een oordeel velt of een mogelijke reden probeert te achterhalen. Concentreer je liever op hoe je vriend zich voelt en wat hij misschien van jou nodig heeft of verlangt.
   • Het zou erop kunnen lijken alsof je vriend de hele tijd over de poging wil blijven praten. Dat is volkomen normaal als hij probeert te verwerken wat er allemaal gebeurd is. Breng het geduld op om hem zo veel te laten praten als hij nodig heeft.
4. 
   4
   Bied je hulp aan. In een moeilijke periode als deze kun je je vriend je hulp, zowel klein als groot, aanbieden. Laat je vriend je hierin begeleiden en vraag wat je vriend het meest nodig heeft. Bied je hulp vrijwillig aan. Je kunt er ook voor kiezen hem te vragen wat hij niet behulpzaam vindt, zodat je kunt voorkomen dat je dingen doet die hij niet wil of nodig heeft.

   • Als je vriend het bijvoorbeeld eng vindt om in therapie te gaan, dan kun je aanbieden om hem naar de therapeut te brengen. Als je vriend helemaal overweldigd is door alle gebeurtenissen, dan kun je hem aanbieden om eten te koken, op de kinderen te passen, te helpen met huiswerk, of wat dan ook om een handje te helpen.
   • Helpen met zelfs de kleinste taken kan al een groot verschil maken. Er zijn geen taken die te klein zijn om je hulp bij aan te bieden.
   • Hulp kan zich ook manifesteren als je vriend helpen zijn gedachten te verzetten. Misschien is hij het praten over de poging meer dan zat. Nodig hem uit om lekker samen naar de film of uiteten te gaan.
5. 
   5
   Leer over de hulpbronnen en -middelen waarmee je je vriend kunt helpen. Als je vriend onlangs een zelfmoordpoging ondernomen heeft en je bang bent dat hij dat weer zou kunnen doen, dan dien je je best te doen om hem in veiligheid te houden. Weet wie je kunt bellen of bezoeken als je hulp nodig hebt. Je kunt naar een decaan of een ouder stappen of zelfs bellen met 112 als je bang bent dat hij niet in staat is zijn eigen veiligheid te waarborgen. Ook zijn er hulplijnen die je kunt bellen en je van dienst kunnen zijn, waaronder in Nederland 113Online (0900 - 0113) en in België het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (1813).

   • Als je ergens anders woont, kun je op internet zoeken naar de telefoonnummers of chats van centra ter preventie van zelfdoding.
   • Weet dat je dit niet in je eentje kunt. De familie en andere vrienden van je vriend moeten ook hun steentje bijdragen. Ze moeten je helpen de persoon in kwestie uit de buurt te houden van dingen die bij zouden kunnen dragen aan zijn suïcidale gevoelens.
6. 
   6
   Vraag je vriend naar hoe je hem in veiligheid kunt houden. Als je vriend na zijn poging in het ziekenhuis geweest is of een therapeut bezoekt, dan is de kans groot dat hij een veiligheidsplan heeft. Vraag je vriend of jij mag weten wat dit plan precies inhoudt en hoe je kunt helpen. Als je vriend geen veiligheidsplan heeft, kun je online handleidingen vinden om hem te helpen een plan op te stellen. Vraag je vriend hoe je erachter kunt komen of hij zich depressief of overrompeld voelt, en hoe je hem daarmee kunt helpen. Vraag je vriend hoe veilig hij zich voelt en vraag hem waar jij op moet letten om adequaat in te kunnen grijpen als dat nodig is.

   • Je vriend kan bijvoorbeeld zeggen dat hij de hele dag in bed is blijven liggen en dat hij telefoontjes ontwijkt. Dat wijst erop dat hij weer op weg is naar een duistere plek. Dit is voor jou aanwijzing om iemand te bellen die kan helpen.
7. 
   7
   Help je vriend kleine stapjes vooruit te maken. Je vriend zou regelmatig bezoek moeten brengen aan een therapeut of een andere gezondheidsverlener, en zou ook medicatie moeten overwegen. Naast ervoor te zorgen dat je vriend de benodigde aanvullende steun krijgt in zijn herstel, kun je je vriend ook helpen kleine veranderingen door te voeren om zijn leven te verbeteren. Je vriend zou geen drastische veranderingen moeten maken, maar je kunt wel kleine dingetjes voorstellen om te bereiken.

   • Als je vriend bijvoorbeeld depressief was vanwege een mislukte relatie, dan kun je je vriend voorzichtig helpen zijn gedachten te verzetten door leuke activiteiten in te plannen en je vriend te helpen weer te gaan daten als de tijd daar weer rijp voor is.
   • Als je vriend diep ongelukkig is omdat zijn carrière in het slop zit, dan kun je hem helpen zijn cv te updaten of de optie weer te gaan studeren ter sprake te brengen.
8. 
   8
   Zorg ervoor dat je niet alleen bent. Denk niet dat je egoïstisch bent als je anderen (zoals vrienden, familie of geestelijkegezondheidswerkers) vraagt om jou en je vriend te ondersteunen. Zo kun je voorkomen dat je zelf overweldigd wordt. Als je je toch overweldigd begint te voelen, zeg je vriend dan dat je even pauze, tijd voor jezelf of tijd voor familie en vrienden in moet lassen om voor jezelf te zorgen. Laat je vriend weten dat je deze tijd even nodig hebt om op adem te komen, en dat je weer terugkomt als je alles op een rijtje gezet hebt. Het kan ook handig zijn om je vriend te zeggen dat er bepaalde grenzen en limieten zijn voor wat jij wel en niet bereid bent te doen.

   • Je kunt je vriend bijvoorbeeld laten weten dat je graag eens per week met hem samen wilt eten, maar dat je eventuele waarschuwingssignalen niet voor jezelf wilt houden en hulp in zult schakelen om zijn veiligheid te waarborgen.
   • Je vriend mag je niet tot geheimhouding laten zweren, en het is belangrijk dat andere vertrouwde mensen ook over de poging weten.
9. 
   9
   Bied hoop. Probeer je vriend in te laten zien dat er hoop aan de horizon gloort. Dit kan hem helpen beschermen tegen een toekomstige poging. Probeer je vriend te laten denken en praten over hoop en de toekomst. Vraag je vriend hoe hoop hem inspireert of beïnvloedt. Je kunt bijvoorbeeld dingen vragen als:

   • ’Als je een iemand mocht bellen om je nu te helpen weer hoopvol te worden, wie zou dat dan zijn?’
   • ’Wat associeer jij met hoop? Hiermee bedoel ik bijvoorbeeld gevoelens, afbeeldingen, muziek, kleuren, voorwerpen, etc.’
   • ’Hoe versterk en voed jij je hoop?’
   • ’Wat voor soort dingen vormen een bedreiging voor je hoop?’
   • ’Probeer je eens een beeld van hoop te voor te stellen. Wat zie je allemaal?’
   • ’Als jij je hopeloos voelt, waar probeer jij dan hoop uit te putten?’
10. 
    10
    Pols hoe het met je vriend gaat. Doe je best om je vriend te laten weten dat je aan hem denkt, ook als jullie niet bij elkaar zijn. Vraag je vriend of je hem mag vragen hoe het met hem gaat, en, zo ja, ook hoe vaak hij zou willen dat je dat doet. Je kunt ook vragen of hij een voorkeur heeft voor hoe je contact met hem opneemt. Misschien heeft hij het liefst dat je hem belt, sms’t of e-mailt, of juist liever dat je langskomt.

    • Je hoeft je vriend niet naar zelfmoord te vragen, tenzij je denkt dat hij een gevaar voor zichzelf vormt. In plaats daarvan kun je beter gewoon vragen hoe het met hem gaat, en of hij ergens hulp bij nodig heeft.
11. 
    11
    Let op waarschuwingssignalen. Denk niet dat je vriend nooit meer zal proberen om zelfmoord te plegen, puur en alleen omdat hij het al eens geprobeerd heeft en die poging mislukt is. Helaas pleegt 10% van de mensen die dreigen of proberen zelfmoord te plegen uiteindelijk daadwerkelijk zelfmoord. Dit betekent dat je je vriend voortdurend in de gaten hoeft te houden, maar betekent wel dat je extra waakzaam moet zijn. Alleen zo kun je ervoor zorgen dat je vriend geen waarschuwingssignalen vertoont die op suïcide zouden kunnen uitlopen. Als jij denkt dat de kans aanwezig is dat hij opnieuw een poging zal ondernemen, praat dan met iemand en schakel hulp in—zeker als je merkt dat hij dreigt zichzelf te verwonden of van het leven te beroven, praat of schrijft over de dood op een manier die ongebruikelijk is voor hem, of als hij praat over ‘hier niet meer willen zijn’. Hieronder vind je een aantal waarschuwingssignalen, die in het Engels met het ezelsbruggetje ‘IS PATH WARM’ onthouden worden:

    • I - Ideation
      • Suïcide-ideatie (verlangen om te sterven)
    • S - Substance Abuse
      • Middelenmisbruik
    • P - Purposelessness
      • Doelloosheid
    • A - Anxiety
      • Angsten
    • T - Trapped
      • Je gevangen voelen
    • H - Hopelessness
      • Hopeloosheid
    • W - Withdrawal
      • Terugtrekking van familie en vrienden
    • A - Anger
      • Woede
    • R - Recklessness
      • Roekeloosheid
    • M - Mood change
      • Stemmingswisselingen
    Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 2:

Gevaarlijk gedrag voorkomen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Geef je vriend geen preek om de poging. Je vriend heeft behoefte aan liefde en steun; niet aan een les over wat er moreel gezien goed of fout is. De kans is groot dat je vriend zich schaamt, zich schuldig voelt en emotioneel gekwetst is. Een preek geven zal je niet helpen een verbinding met je vriend te leggen of de band sterk te houden.

   • Je voelt je misschien boos of schuldig om de zelfmoordpoging van je vriend en je wilt hem haar waarschijnlijk vragen waarom hij jou niet om hulp gevraagd heeft. De kans is echter groot dat je vriend en jullie relatie er geen baat bij zullen hebben als jij hem aan een kruisverhoor onderwerpt als de poging nog niet zo lang geleden ondernomen is.
2. 
   2
   Erken de zelfmoordpoging. Doe niet net alsof de poging nooit plaatsgevonden heeft en probeer die ook niet te negeren in de hoop dat alles weer net als vroeger wordt. Het heeft geen zin om straal te negeren wat er gebeurd is, zelfs niet als je vriend er niet over begint. Probeer iets aardigs en zorgzaams te zeggen, zelfs als dat een beetje onwennig over je tong rolt. Het is beter om het ter sprake te brengen dan helemaal niets te zeggen.

   • Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat het je spijt dat je vriend zich zo vreselijk voelde, en vragen of er is iets waar hij behoefte aan heeft of iets dat jij kunt doen. Wat je ook zegt, verzeker je vriend ervan dat je om hem geeft.
   • Vergeet niet dat jullie je in een ongemakkelijke situatie bevinden en dat niemand precies weet hoe je je moet gedragen als iemand die je goed kent een poging gedaan heeft zich van het leven te beroven.
3. 
   3
   Neem de zelfmoordpoging serieus. Veel mensen denken dat een zelfmoordpoging alleen maar bedoeld is om aandacht te krijgen en dat de persoon in kwestie zich heus niet écht van het leven wilde beroven. Een zelfmoordpoging is zeer serieus en laat zien dat er sprake is van ingewikkelde onderliggende factoren en emotioneel leed voor je vriend. Zeg je vriend niet dat je denkt dat hij het gedaan heeft om aandacht te trekken. Als je dat wel doet, bagatelliseer je de ernst van deze levensveranderende beslissing, en zorg je er tegelijkertijd voor dat je vriend zich verschrikkelijk en onbelangrijk gaat voelen.

   • Het is belangrijk om zo gevoelig te zijn. Als je je vriend vertelt dat je denkt dat zijn zelfmoordpoging niet meer dan een schreeuw om aandacht was, dan doe je natuurlijk niet echt je best om de situatie te proberen te begrijpen.
   • Hoewel het misschien makkelijker voor je is om zijn problemen te bagatelliseren, zal dit je vriend niet helpen dit nare hoofdstuk af te sluiten.
4. 
   4
   Praat je vriend geen schuldgevoel aan. Je vriend een schuldgevoel aanpraten is ontzettend ongevoelig, zelfs als jij je oprecht gekwetst of verraden voelt door de zelfmoordpoging. Je vriend voelt zich waarschijnlijk al schuldig en schaamt zich al om het feit dat de mensen om hem zich zorgen hebben moeten maken over hem. Probeer liever iets te zeggen als, ‘Heb je niet aan je familie en vrienden gevraagd?’. Probeer empathie op te brengen voor je vriend.

   • Onthoud dat je vriend zich misschien nog steeds depressief of breekbaar voelt, en dat jouw steun en liefde hetgeen is hij het hardst nodig heeft.
5. 
   5
   Geef je vriend wat tijd. Er zijn geen makkelijke of snelle oplossingen voor het omgaan met een zelfmoordpoging. Je kunt er niet van verwachten dat een medicamenteuze behandeling voor je vriend ervoor zal zorgen dat alles weer normaal wordt. De denkpatronen die tot zelfmoord leiden zijn vaak ontzettend gecompliceerd, evenals het herstelproces van een zelfmoordpoging. Hoewel het belangrijk is om ervoor te zorgen dat je vriend de hulp krijgt die hij nodig heeft, mag je de problemen van je vriend niet bagatelliseren door te denken dat de oplossing heel eenvoudig is.

   • Het is verleidelijk om je vriend te willen genezen en zijn pijn weg te willen nemen zodat alles weer normaal wordt. Onthoud echter dat je vriend die pijn moet verwerken en moet overwinnen. Het beste dat jij kunt doen, is je vriend steunen en hulp aanbieden.
   Advertentie

Tips

• Geef je vriend dingen om naar uit te kijken. Dit kun je doen door activiteiten te plannen die ervoor zorgen dat jullie je allebei goed gaan voelen, zoals samen hardlopen, samen sporten of samen naar het strand gaan.
• Laat je vriend weten dat het oké is om te huilen en dat het oké is om vreemde emoties te voelen. Zeg je vriend alleen wel dat hij niet in die emoties mag blijven zwelgen. Inspireer je vriend.
• Denk niet dat je altijd iets groots hoeft te ondernemen—jouw gezelschap volstaat. Het is prima om samen op een bankje in het park te gaan zitten of samen thuis film te kijken.

Advertentie

Waarschuwingen

• Elke relatie met een depressief of suïcidaal iemand kan lange tijd hartverscheurend of uitdagend zijn.
• Je vriendschap en gezelschap zouden afgewezen kunnen worden, ongeacht hoe oprecht je bent in je aanpak om iemand te helpen die een zelfmoordpoging ondernomen heeft. Vat dit niet persoonlijk op. Het is voor depressieve en/of suïcidale mensen ontzettend moeilijk om de hulp van een potentiële vriend aan te nemen.
• Geef de persoon die zelfmoord heeft proberen te plegen niet het gevoel in een hoekje gedreven te worden als je voor de eerste keer met hem in gesprek gaat.

Advertentie