Tải về bản PDFTải về bản PDFX
Bài viết này đã được cùng viết bởi Tu Anh Vu, DMD. Vu Tu Anh là nha sĩ được ủy ban chứng nhận, cô điều hành phòng nha khoa tư nhân tại Brooklyn, New York. Tu Anh giúp người lớn và trẻ em mọi lứa tuổi vượt qua nỗi sợ hãi liên quan đến chăm sóc răng. Bác sĩ Tu Anh đã tiến hành nghiên cứu để tìm ra cách chữa trị ung thư Kaposi Sarcoma và đã trình bày nghiên cứu của cô tại Hội nghị Hinman ở Memphis. Cô nhận bằng tốt nghiệp đại học của Đại học Bryn Mawr và bằng DMD của Trường Nha khoa thuộc Đại học Pennsylvania.
Bài viết này đã được xem 4.482 lần.
Răng khôn là những chiếc răng hàm trong cùng ở cả hàm trên và hàm dưới.[1] Bốn chiếc răng này là những chiếc mọc sau cùng hoặc trồi ra khỏi nướu và bắt đầu hoạt động – hiện tượng này thường xảy ra vào những năm cuối tuổi thiếu niên hoặc đầu tuổi trưởng thành; tuy nhiên, đôi khi những chiếc răng khôn không trồi lên hoặc chỉ trồi lên một phần và bị mắc kẹt nếu không có đủ chỗ trong hàm hoặc trong miệng. Việc nhận biết chiếc răng khôn đang mọc bình thường hay mọc kẹt là điều quan trọng, vì răng khôn mọc kẹt thường gây nhiều rắc rối và cần phải điều trị nha khoa.
Các bước
Biết phải nhìn vào vị trí nào trong miệng. Răng khôn là những răng hàm sau cùng của mỗi hàm răng – hàm trên và hàm dưới ở cả hai bên. Chức năng của chúng là nhai thức ăn, mặc dù thực ra bạn không cần răng khôn mà vẫn nhai được bình thường. Những chiếc răng khôn mọc lên khi hàm phát triển và kéo dài trong suốt những năm cuối tuổi thiếu niên. Bạn có thể há to miệng và soi đèn pin bút để nhìn vào sâu trong miệng. Răng khôn là răng hàm thứ ba, nằm ở vị trí thứ năm sau răng nanh.[2]- Nhìn xem có đủ chỗ cho một chiếc răng hàm khác mọc lên không. Răng khôn không nhất định sẽ mọc lên nếu hàm không đủ chỗ.
- Nếu các răng khác đã mọc chen chúc trong miệng và/hoặc mọc xiêu vẹo, có khả năng là răng khôn sẽ không trồi lên hoàn toàn.
Dùng lưỡi sờ phía sau những chiếc răng hàm thứ hai. Khi đã biết vị trí của răng khôn mọc, bạn hãy dùng lưỡi rà dọc theo đường viền nướu. Khi răng khôn (hoặc bất cứ răng nào) bắt đầu mọc lên, chúng sẽ trồi ra khỏi nướu. Phần trên của răng, gọi là đỉnh răng hoặc chỏm răng, sẽ nhô lên trước.[3] Trước khi chỏm răng trồi lên khỏi mô nướu (gingiva) và gây cảm giác khó chịu, bạn sẽ sờ thấy một khối cứng xuất hiện trong nướu đằng sau những chiếc răng hàm thứ hai.- Nếu lưỡi không đủ dài để với tới vị trí sau cùng của nướu, bạn có thể dùng ngón tay trỏ để sờ xung quanh. Nhớ rửa sạch ngón tay trước khi cho vào miệng.
- Lưỡi thường có xu hướng tự nhiên bị thu hút về phía các gờ sắc hoặc chỗ đau trong miệng một cách vô thức, nhất là khi chúng mới xuất hiện.
Chú ý đến cảm giác đau trong nướu hoặc hàm. Răng khôn đang mọc có thể gây cảm giác ít ra là khó chịu nhẹ khi chỏm răng đâm xuyên qua các mô nướu nhạy cảm. Bạn hãy chú ý cảm giác ít nhất là đau nhẹ trong thời gian ngắn, căng tức hoặc đau âm ỉ ở phần nướu phía sau hoặc ở vùng xương hàm gần đó.[4] Cảm giác đau có thể dữ dội hơn nếu răng khôn mọc lệch do hàm quá chật chội. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể rất khó nhận ra nếu răng khôn mọc thẳng và đúng vị trí so với các răng khác.[5]- Cơn đau do răng khôn mọc sẽ tăng vào ban đêm nếu bạn có thói quen siết hàm và/ hoặc nghiến răng hàm trong lúc ngủ.
- Nhai kẹo cao su hoặc ăn các thức ăn cứng cũng có thể ảnh hưởng xấu đến răng khôn đang mọc và dẫn đến các triệu chứng nặng hơn.
Kiểm tra tình trạng đỏ và sưng. Răng khôn cũng có thể gây đỏ và viêm trong mô nướu nhạy cảm.[6] Bạn có thể cảm nhận được bằng lưỡi hoặc nhìn thấy nướu viêm khi mở to miệng. Soi đèn pin bút để nhìn cho rõ hơn. Hiện tượng nướu sưng và đỏ còn gọi là viêm nướu. Răng khôn bị viêm sẽ gây khó khăn hoặc khó chịu khi nhai thức ăn. Thực tế thì chúng có thể khiến bạn cắn phải má và/hoặc lưỡi nhiều hơn do chúng mọc chen chúc trong miệng.- Bạn cũng có thể thấy một chút máu xung quanh chiếc răng khôn đang mọc (hoặc nước bọt có màu đỏ). Hiện tượng này có thể xảy ra dù không phổ biến.
- Bạn cũng có thể thấy “vạt nướu” bên trên chiếc răng khôn đang mọc – còn gọi là vạt quanh thân răng.
- Khi nướu sưng lên, bạn có thể thấy khó mở miệng khi ăn. Điều này đặc biệt thường xảy ra với những chiếc răng khôn hàm dưới, vì tình trạng viêm ảnh hưởng đến các cơ cắn giúp mở miệng.[7] Vì vậy, có thể bạn phải uống thức ăn xay nhuyễn trong vài ngày (không dùng ống hút, vì điều này có thể dẫn đến ổ răng khô).
Quan sát răng khôn mọc lên. Khi chỏm răng khôn đâm qua bề mặt nướu, chúng sẽ tiếp tục trồi lên cho đến khi đạt đến mức ngang hàng với những chiếc răng hàm khác. Quá trình này mất vài tuần, thậm chí vài tháng, và bạn có thể thấy được chúng có mọc thẳng hay không. Nếu răng khôn mọc lên không thẳng, chúng có thể chen chúc với các răng hàm khác, dẫn đến chèn ép và làm lệch các răng khác ở đằng trước có thể nhìn thấy khi bạn cười.[8]- Răng khôn mọc lệch có thể gây "hiệu ứng domino," cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến các răng khác khiến chúng mọc vẹo và không đều.
- Nếu bạn cảm thấy các răng đằng trước đột ngột bị xô lệch, hãy so sánh với những tấm ảnh cũ khi bạn cười.
- Khi răng khôn được nhổ đi, những chiếc răng bị lệch hoặc vẹo sẽ tự động ngay ngắn lại dần sau vài tuần hoặc vài tháng.
Quảng cáo
Tìm hiểu về răng khôn mọc kẹt. Răng khôn mọc kẹt là những chiếc răng khôn hoặc hoàn toàn không trồi lên (và vẫn ở trong xương hàm bên dưới đường viền nướu), hoặc mọc lên không bình thường.[9] Chúng có thể bị kẹt dưới vạt nướu hoặc mọc rất nghiêng – thậm chí mọc ngang thay vì mọc thẳng lên. Lưu ý rằng răng khôn mọc kẹt không luôn luôn gây ra các vấn đề hoặc triệu chứng và không nhất định phải nhổ.- Trường hợp trong miệng có cả răng khôn mọc hoàn toàn, mọc kẹt và mọc ngầm không phải là hiếm.
- Răng khôn càng để lâu trong miệng thì chân răng càng phát triển và càng khó nhổ nếu chúng gây rắc rối.
Đừng bỏ qua tình trạng đau và viêm. Răng khôn mọc kẹt không luôn luôn kèm theo triệu chứng, nhưng khi đã có triệu chứng thì tình trạng đau và viêm thường khá nghiêm trọng.[10] Không giống như cảm giác khó chịu nhẹ khi mọc bình thường, răng khôn mọc kẹt thường gây đau nhói dữ dội (trong nướu và hàm), sưng, đau đầu, cứng cổ, đau tai và/hoặc khó mở miệng. Nếu các triệu chứng trên xuất hiện thì nghĩa là chiếc răng khôn đó đang mọc không bình thường – bạn phải đến nha sĩ ngay lập tức.- Các triệu chứng phân biệt răng khôn đang mọc hay mọc kẹt thường nằm ở mức độ. Răng khôn mọc kẹt thường đau và sưng lâu hơn, cũng không đỡ hơn cho đến khi được nhổ đi.
- Cảm giác khó chịu do răng khôn đang mọc gây ra chỉ xảy ra trong thời gian chỏm răng mọc đâm qua nướu, còn răng mọc kẹt vẫn đau nhiều sau khi mọc hoặc ngay cả khi không trông thấy.
- Nếu răng khôn không mọc thẳng và đúng vị trí, bạn có thể thấy đau liên tục hoặc cảm giác khó chịu lan khắp hàm lên đến khoảng giữa.
Chú ý các dấu hiệu nhiễm trùng. Răng khôn mọc kẹt hoặc mọc ngầm làm gia tăng đáng kể nguy cơ nhiễm trùng, gọi là viêm quanh thân răng.[11] Răng mọc kẹt sẽ tạo ra những khoảng trống nhỏ bên dưới vạt quanh thân răng, nơi vi khuẩn khu trú và sinh sôi. Vi khuẩn có thể ăn mòn men răng, xương và mô nướu. Các dấu hiệu cho thấy răng khôn bị nhiễm trùng là: viêm nhiều, đau dữ dội (đau nhói hoặc đau theo nhịp đập), sốt nhẹ, sưng hạch ở cổ và dọc theo hàm, có mủ xung quanh nướu bị viêm, hơi thở hôi và có vị khó chịu trong miệng.[12]- Mủ có màu trắng xám và do các tế bào bạch cầu tạo ra. Những tế bào miễn dịch chuyên biệt này có nhiệm vụ tiêu diệt vi khuẩn xung quanh, cuối cùng chúng chết đi và tạo thành mủ.
- Hơi thở hôi xuất phát từ các chất thải của vi khuẩn, mủ và máu rỉ ra từ răng khôn nhiễm trùng.
Biết khi nào cần đến gặp nha sĩ. Bạn cần nhanh chóng đến nha sĩ khi các triệu chứng nghiêm trọng kéo dài hơn vài ngày hoặc xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng. Bạn sẽ được chụp x-quang, gây tê và nhổ chiếc răng khôn mọc kẹt gây ra triệu chứng. Nha sĩ có thể kê thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng lan vào máu. Răng khôn được nhổ trước 20 tuổi thường có kết quả tốt hơn, vì chân răng chưa phát triển đầy đủ.[13]- Các biến chứng do răng khôn nhiễm trùng gồm: áp xe răng hoặc nướu, u nang và nhiễm trùng huyết (nhiễm khuẩn trong máu).
- Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ khuyến nghị mọi thanh thiếu niên từ 16-19 tuổi nên đến nha sĩ có giấy phép để kiểm tra răng khôn.[14]
Quảng cáo
Lời khuyên
- Thuốc giảm đau (analgesics) hoặc giảm viêm có thể kiểm soát cơn đau do răng không mọc bình thường hoặc mọc kẹt.
- Để giảm sưng và đau do răng khôn mọc kẹt, bạn có thể chườm lạnh bên ngoài má. Bọc một viên đá trong gạc hoặc khăn và áp vào chỗ đau tối đa 10 phút.
- Khi đối phó với răng khôn mọc kẹt, điều quan trọng là giữ vệ sinh răng miệng tốt. Nếu không, vi khuẩn sẽ sinh sôi và dẫn đến nhiễm trùng.
- Nếu nghi ngờ chiếc răng khôn mọc kẹt bị nhiễm trùng, bạn có thể đẩy lùi vi khuẩn bằng cách súc miệng nước muối ấm và/hoặc nước súc miệng sát khuẩn nhiều lần mỗi ngày.
- Khi bị đau vì răng khôn đang mọc, bạn nên ăn thức ăn mềm (sữa chua, phô mai mềm, mì, bánh mì nhúng nước) và uống nước mát để giảm kích ứng.
- Bạn không thể ngăn ngừa răng khôn mọc kẹt, nhưng việc đi khám răng thường xuyên có thể ngăn ngừa chúng trở thành vấn đề lớn.
- Dầu đinh hương có thể giúp làm dịu cơn đau do răng khôn mọc kẹt.
Tham khảo
- ↑ http://www.medicinenet.com/wisdom_teeth/article.htm
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001057.htm
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001057.htm
- ↑ http://www.medicinenet.com/wisdom_teeth/article.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/wisdom-teeth/expert-answers/wisdom-teeth-removal/faq-20058558
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001057.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/wisdom-teeth/basics/symptoms/con-20026676
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001057.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/wisdom-teeth/basics/definition/con-20026676
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001057.htm
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001057.htm
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001057.htm
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001057.htm
- ↑ http://www.colgate.com/en/us/oc/oral-health/conditions/wisdom-teeth
Về bài How.com.vn này
Nha sĩ
Bài viết này đã được cùng viết bởi Tu Anh Vu, DMD. Vu Tu Anh là nha sĩ được ủy ban chứng nhận, cô điều hành phòng nha khoa tư nhân tại Brooklyn, New York. Tu Anh giúp người lớn và trẻ em mọi lứa tuổi vượt qua nỗi sợ hãi liên quan đến chăm sóc răng. Bác sĩ Tu Anh đã tiến hành nghiên cứu để tìm ra cách chữa trị ung thư Kaposi Sarcoma và đã trình bày nghiên cứu của cô tại Hội nghị Hinman ở Memphis. Cô nhận bằng tốt nghiệp đại học của Đại học Bryn Mawr và bằng DMD của Trường Nha khoa thuộc Đại học Pennsylvania. Bài viết này đã được xem 4.482 lần.
Chuyên mục: Sức khỏe Tổng quan
Trang này đã được đọc 4.482 lần.
Bài viết này đã giúp ích cho bạn?
⚠️ Disclaimer:
Content from Wiki How Tiếng Việt language website. Text is available under the Creative Commons Attribution-Share Alike License; additional terms may apply.
Wiki How does not encourage the violation of any laws, and cannot be responsible for any violations of such laws, should you link to this domain, or use, reproduce, or republish the information contained herein.
- - A few of these subjects are frequently censored by educational, governmental, corporate, parental and other filtering schemes.
- - Some articles may contain names, images, artworks or descriptions of events that some cultures restrict access to
- - Please note: Wiki How does not give you opinion about the law, or advice about medical. If you need specific advice (for example, medical, legal, financial or risk management), please seek a professional who is licensed or knowledgeable in that area.
- - Readers should not judge the importance of topics based on their coverage on Wiki How, nor think a topic is important just because it is the subject of a Wiki article.
Quảng cáo
