Cách để Công bằng

Sự công bằng là một khái niệm mang tính chủ quan về một hành động được coi là phù hợp hoặc công bằng với mọi người. Khả năng cư xử công bằng được coi là một tố chất hiếm có khó tìm ở những người đứng đầu cũng như trong các mối quan hệ. Dù thế giới có thể không chỉ có hai màu trắng và đen hoặc đúng và sai, trong mọi trường hợp, bạn có thể nâng cao khả năng đối xử công bằng với người khác bằng cách dành cho họ khoảng thời gian và sự chú ý mà họ xứng đáng nhận.

Phương pháp 1

Phương pháp 1 của 3:

Công bằng khi làm người quản lý

Tải về bản PDF

1
Hãy đặt ra cùng một tiêu chuẩn cho nhân viên. Tất nhiên là rất khó để không ưu ái riêng ai đó ở nơi làm việc. Sẽ có những người luôn nghe lời bạn, khen ngợi bạn và thậm chí còn mang bánh mới ra lò tới mời bạn, và cũng sẽ có những người lạnh lùng và xa cách hơn một chút. Tuy nhiên, sẽ không công bằng chút nào nếu bạn cho những nhân viên tốt bụng về sớm hơn cả tiếng và bắt những nhân viên lạnh lùng ở lại làm việc muộn. Nếu bạn muốn đối xử công bằng với họ, hãy dẹp thành kiến về những nhân viên khác nhau và đảm bảo rằng họ đều được đối xử công bằng.
- Hãy tự hỏi tại sao bạn thực sự thiên vị người này hơn người khác. Nếu đó là do bạn cảm thấy người mà bạn không thích không nỗ lực làm việc như bạn mong đợi, tốt nhất là hãy trò chuyện cởi mở với họ về điều đó thay vì đối xử với họ khắc nghiệt hơn.
- Nếu bạn đang đối xử thiên vị với nhân viên của mình thì người mà bạn không thích sẽ cho rằng bạn rất bất công và trở nên chán ghét khi phải làm việc cho bạn. Sự công bằng sẽ nuôi dưỡng một môi trường làm việc tích cực và mọi người sẽ ủng hộ lẫn nhau; sự thiên vị sẽ làm người ta nhụt chí.
2
Làm gương để lãnh đạo. Nếu muốn làm một vị sếp công bằng, hãy làm gương cho nhân viên. Bạn sẽ phải làm gương cho nhân viên với những điều mà bạn mong đợi được thấy từ họ như sự chăm chỉ, nhiệt tình và khả năng làm việc nhóm. Nếu bạn nói với họ thế này nhưng lại làm khác, họ sẽ không tôn trọng bạn và cho rằng bạn đối xử bất công. Nếu muốn tỏ ra công bằng, bạn không thể nghiêm khắc với nhân viên nhưng lại dễ dãi với bản thân.
- Nếu bạn nói với nhân viên rằng họ bắt buộc phải có mặt tại công ty lúc 9 giờ sáng nhưng bạn lại luôn đi muộn nửa tiếng, họ sẽ nghĩ rằng bạn không công bằng khi khiển trách việc họ đến muộn.
- Nếu bạn phê bình một nhân viên vì họ lười biếng trong khi bạn gọi điện nói chuyện riêng hoặc tán gẫu trong bếp suốt cả chiều, bạn đang không thể hiện được sự công bằng.
- Nếu nhân viên cho rằng bạn không công bằng, có khả năng họ sẽ rất ấm ức với bạn.
3
Đặt ra nguyên tắc. Một cách khác để trở thành một vị sếp công bằng là đặt ra nguyên tắc rõ ràng. Nhiều khi nhân viên cho rằng sếp đang bất công là do họ không hiểu được mong đợi của sếp. Nếu bạn đặt ra định mức rõ ràng về năng suất của nhân viên, hãy để cho họ biết bạn mong đợi gì thay vì tỏ ra giận dữ hoặc thất vọng khi họ không đáp ứng được mong đợi của bạn. Nếu bạn có những mục tiêu cụ thể trong dự án mới, hãy ghi chúng lại để nhân viên nắm được kỳ vọng của bạn thay vì để họ đoán mò.
- Bạn càng viết cụ thể mong đợi của mình bao nhiêu thì nguyên tắc sẽ càng rõ ràng bấy nhiêu. Nếu bạn có tài liệu, email hoặc bất kỳ một tờ giấy nào mà bạn có thể đưa ra khi nhân viên hỏi về kỳ vọng của bạn, những nguyên tắc bạn đưa ra sẽ bớt độc đoán và trở nên công bằng hơn.
- Nếu bạn vừa thay đổi nguyên tắc và kỳ vọng của mình, sẽ công bằng hơn nếu bạn cho nhân viên được biết từ trước thay vì khiến họ bất ngờ sau đó. Họ sẽ trân trọng sự thành thật của bạn và cảm thấy bạn công bằng hơn.
4
Đừng để những thành kiến của bản thân ảnh hưởng tới quyết định. Nếu muốn được coi là người công bằng, hãy duy trì sự khách quan hết mức khi tuyển nhân viên mới, sa thải nhân viên cũ, phân bổ trách nhiệm, bàn giao dự án cho nhân viên hoặc những công việc thường nhật khác. Bạn không thể chỉ tuyển những người có nhiều sự tương đồng với bạn, bạn cần phải chọn ra những người phù hợp nhất; bạn không thể sa thải một người chỉ vì người đó làm bạn phật ý, nhưng nếu đó là vì người đó cư xử quá tệ thì được. Quan trọng là hãy suy nghĩ cho kỹ và đảm bảo rằng bạn đang làm việc thật sự công bằng.^{[1]XNguồn nghiên cứu}
- Tất nhiên là bạn không thể hành động mà hoàn toàn không có thành kiến. Tuy nhiên, bạn sẽ công bằng hơn nếu có thói quen cân nhắc thật kỹ trong quá trình đưa ra quyết định. Nếu bạn đang nghiêng về phía một ứng viên nhất định, hãy tự hỏi xem đó là do bạn thấy người đó phù hợp nhất hay là do anh ta khen ngợi bạn nhiều nhất. Nếu bạn thấy không hài lòng với bản báo cáo của một nhân viên, hãy tự hỏi xem liệu có phải bạn vốn đã không ưa người này không.
5
Cho phép nhân viên lên tiếng. Dù làm sếp đồng nghĩa với việc phải đặt ra nguyên tắc, nhưng nếu bạn muốn là người công bằng, hãy cho phép nhân viên đưa ra phản hồi. Hãy dành thời gian để gặp gỡ từng người một, hỏi ý kiến của họ khi cần và luôn quan tâm tới suy nghĩ cũng như cảm giác của họ. Dù bạn không muốn là một người ba phải, nhưng khi lắng nghe nhân viên, bạn sẽ tạo ra một môi trường làm việc công bằng, và nhờ đó, việc điều hành sẽ trở nên dễ dàng hơn.
- Nếu bạn dành thời gian cho nhân viên, họ sẽ nghĩ rằng bạn là một vị sếp công tâm. Thay vì cư xử như thể bạn quá bận rộn để hỏi thăm họ, hãy nỗ lực lắng nghe suy nghĩ của họ về công ty; điều này sẽ khiến họ cảm thấy được lắng nghe nhiều hơn.
- Nếu đặt ra nguyên tắc và luật lệ mà không ghi nhận kiến thức cũng như ý tưởng của nhân viên, bạn có thể sẽ mang tiếng là một vị sếp bất công. Tất nhiên là đôi khi chỉ có bạn mới biết điều gì là tốt nhất cho công ty và bạn không thể để nhân viên điều hành thay mình. Tuy nhiên, nếu bạn biết một nhân viên có hiểu biết sâu rộng về một vấn đề nào đó mà vẫn quyết định lờ họ đi, việc này có thể bị coi là bất công.
6
Xin lỗi nếu bạn mắc sai lầm. Chỉ vì bạn là sếp không có nghĩa là bạn không bao giờ mắc sai lầm. Nếu bạn đã cư xử không hay với nhân viên, vô tình quên việc gì đó hoặc đơn giản là mắc lỗi trong khi làm việc, sẽ công bằng hơn nhiều nếu bạn nhận lỗi. Nếu bạn phủi tay không nhận lỗi thì nhân viên sẽ thấy rất bất công khi bạn đòi hỏi ở họ quá cao trong khi không thể chịu trách nhiệm cho sai lầm của bản thân.
- Nếu bạn vô tình mắc sai lầm gây ảnh hưởng tới nhiều nhân viên, có thể bạn sẽ cần phải xin lỗi trước tập thể. Thừa nhận sai lầm và mong muốn thay đổi sẽ tốt hơn nhiều so với việc cư xử như thể bạn không làm gì sai. Nếu nhân viên thấy bạn có khả năng phân biệt đúng sai rạch ròi, họ sẽ nghĩ bạn là người công bằng.
7
Đừng để sự công bằng làm bạn kiệt sức. Dù công bằng là một phẩm chất lãnh đạo quan trọng để giúp nhân viên cảm thấy hạnh phúc và công ty được vận hành thuận lợi, một nghiên cứu đã cho thấy “công lý thủ tục” - việc loại bỏ thành kiến cá nhân khi làm việc với nhân viên, đảm bảo ghi nhận mọi phản hồi, tránh sử dụng lối tắt, vân vân - có thể gây ra tình trạng kiệt sức về mặt tâm lý đối với các nhà lãnh đạo. Dù vẫn nên là một người công bằng, bạn cũng cần phải đảm bảo không để mong muốn đối xử công bằng đó khiến bản thân mình kiệt sức, nếu không, bạn sẽ khó mà đưa ra những quyết định sáng suốt cho công ty. Công bằng rất quan trọng nhưng dành thời gian để thư giãn cũng vậy.^{[2]XNguồn nghiên cứu}
- Để tránh bị kiệt sức, hãy đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ, ăn trưa ngon miệng, nghỉ giải lao giữa giờ làm việc và tránh nghĩ tới công việc sau 7 giờ tối. Điều này có thể giúp bạn cảm thấy mình tràn đầy năng lượng nhưng vẫn là một vị sếp công bằng.
Quảng cáo

Phương pháp 2

Phương pháp 2 của 3:

Công bằng khi làm giáo viên

Tải về bản PDF

1
Cho phép mọi học sinh đều được phát biểu. Nếu muốn làm một người giáo viên công bằng, bạn cần phải thể hiện rõ ràng rằng bạn tôn trọng ý kiến và ý tưởng của từng người trong lớp. Nếu bạn chỉ mời đúng ba học sinh phát biểu hoặc không ghi nhận ý kiến của một học sinh với học lực kém hơn, đó là lúc bạn có thể mang tiếng bất công. Nếu bạn không để cho những học sinh nhút nhát hoặc có vấn đề được phép phát biểu, họ sẽ không chủ động tham gia xây dựng bài học nữa vì không cảm thấy được đối xử công bằng.^{[3]XNguồn tin đáng tin cậyNational Education AssociationĐi tới nguồn}
- Lưu ý rằng khi bạn cho phép lớp học của mình có những ý kiến đa chiều, mọi học sinh sẽ có trải nghiệm học tập tốt hơn, ngay cả người ít tham gia xây dựng bài cũng vậy. Sẽ không công bằng chút nào nếu bạn chỉ cho phép những học sinh mình quý được thể hiện bản thân.
- Bạn có thể bắt đầu gọi những học sinh không giơ tay phát biểu và hỏi xem họ nghĩ gì. Dù bạn nên cẩn trọng đối với những học sinh nhút nhát, việc đặt ra tiêu chuẩn trong việc phát biểu xây dựng bài học có thể khiến mọi người cảm thấy có trách nhiệm hơn.
2
Chú ý cách bạn tương tác với từng học sinh. Bạn có thể cho rằng mình là người công bằng, nhưng khi nghĩ lại, có thể bạn sẽ thấy mình chưa thật sự đối xử công bằng với từng học sinh. Lý tưởng nhất là bạn nên tiếp thu những điều mà học sinh phát biểu, dừng lại một chút để họ trả lời và đưa ra những lời nhận xét và khuyến khích tích cực với mọi học sinh. Khi về tới nhà, hãy tự hỏi xem mình đã đối xử với từng học sinh như thế nào và liệu có điều gì mà lẽ ra bạn nên làm để trở nên công bằng hơn không.
- Thậm chí, bạn có thể nhờ giáo viên khác quan sát để được nhận xét trung thực. Bạn có thể thấy rằng mình đang dành gấp đôi thời gian với một số học sinh nhất định và bỏ qua những học sinh khác. Dù một số học sinh thật sự cần được giúp đỡ hơn, nhưng nếu bạn dành thời gian và sự chú ý đồng đều cho mọi người thì sẽ công bằng hơn.
3
Tìm ra điều đáng khen ở mỗi học sinh. Nếu bạn thật sự muốn làm một giáo viên công bằng, hãy học cách nhìn ra ưu điểm ở mỗi học sinh. Có thể có một học sinh học kém tới mức bạn cảm thấy mình chỉ muốn phê bình, tuy nhiên, hãy cố gắng tìm ra điều gì đó đáng khen ở học sinh này, dù đó là khả năng chú ý tới chi tiết hay khả năng làm việc nhóm. Nếu muốn làm người công bằng thì bạn phải thể hiện cho học sinh thấy rằng họ xứng đáng với điều tốt nhất.
- Dành thời gian để gặp riêng từng học sinh, ngoài ra, hãy cho những học sinh gặp khó khăn trong học tập biết rằng họ cũng có những điểm mạnh.
- Việc khen ngợi học sinh trong giờ học có thể khiến họ cảm thấy bản thân mình tốt hơn, miễn là bạn cố gắng khen ngợi tất cả mọi người vào một thời điểm nào đó. Tuy nhiên, phê bình học sinh trước mặt cả lớp có thể gây ra nhiều tác hại với lòng tự trọng của học sinh, đồng thời, đây cũng không phải là một hành động công bằng.
4
Đảm bảo rằng bạn cho điểm một cách công bằng. Đôi khi, rất khó để có thể chấm điểm một cách công bằng khi bạn đã có sẵn kỳ vọng đối với học sinh giỏi và học sinh kém. Tuy nhiên, bạn nên cố gắng xem kỹ từng bài làm của học sinh như thể bạn không biết chủ nhân của chúng là ai, và thậm chí bạn còn có thể áp dụng phương pháp đánh giá theo rubic, nhờ đó, điểm số mà bạn đưa ra sẽ không dựa vào cảm tính mà dựa trên một tập hợp các tiêu chí. Chấm điểm công bằng là một trong những đặc điểm quan trọng của một nhà giáo công bằng.
- Khi chấm bài, hãy dành cho mỗi bài viết một khoảng thời gian tương đương nhau. Đừng dành cho những học sinh xuất sắc nhiều thời gian hơn so với những người thật sự cần tới lời nhận xét của bạn.
- Không “trù” học sinh. Một học sinh thường xuyên đạt điểm B vẫn hoàn toàn có khả năng đạt được điểm A, và bạn không nên lờ đi nỗ lực của họ khiến người đó nghĩ rằng mình không thể tiến bộ.
5
Bạn cần biết rằng đối xử công bằng với học sinh không phải lúc nào cũng có nghĩa là đối xử như nhau. Mỗi học sinh là một cá nhân riêng biệt với những điểm mạnh và điểm yếu khác nhau. Khi áp dụng các nguyên tắc trong lớp học và cư xử với từng học sinh, bạn nên lưu ý tới việc họ là từng cá nhân khác biệt nhưng vẫn phải đối xử sao cho công bằng. Dù bạn sẽ phải tốn kha khá thời gian để hiểu được từng học sinh cũng như phụ huynh của họ, việc này có thể giúp bạn trở thành một giáo viên công bằng và công tâm hơn.^{[4]XNguồn tin đáng tin cậyEdutopiaĐi tới nguồn}
- Ví dụ, nếu một học sinh quên vở bài tập ở nhà lần đầu tiên, trong khi một học sinh khác cũng mắc lỗi tương tự tới lần thứ năm, bạn không nên đối xử với hai học sinh này như nhau.
- Dù bạn không thể biện hộ cho người khác, nhưng khi học sinh của bạn làm gì đó không đúng, hãy tìm ra nguyên nhân cho hành vi đó. Có thể bạn biết rằng một trong hai học sinh đó đang gặp khó khăn vì cha mẹ ly hôn nên mới hành xử như vậy; thông tin này có thể giúp bạn dạy bảo tốt hơn để đảm bảo thành công cho học sinh đó.
6
Tránh thiên vị. Dù bạn có thể thấy khó mà không thiên vị ai đó khi làm giáo viên, nhưng hãy cố gắng dẹp bỏ thành kiến của mình vì bạn là người đứng đầu của một lớp học. Cho dù có một học sinh học rất giỏi và cư xử với bạn rất lễ phép, bạn không thể chỉ khen mỗi học sinh đó mà bỏ qua những học sinh cũng đang cần tới sự chú ý của bạn. Nếu trong lớp có học sinh gặp khó khăn, bạn nên nói chuyện riêng với học sinh đó nhưng đừng để bản thân cư xử không đúng với học sinh này trên lớp.
- Nếu bạn cư xử thiên vị, bạn sẽ mang tiếng là một giáo viên bất công và học sinh sẽ không tôn trọng bạn nữa.
- Những học sinh không được bạn thiên vị có thể sẽ cảm thấy nhụt chí trong học tập vì cảm thấy kiểu gì cũng không thắng được.
Quảng cáo

Phương pháp 3

Phương pháp 3 của 3:

Công bằng khi làm cha mẹ

Tải về bản PDF

1
Luôn thấu hiểu. Một trong những phẩm chất quan trọng nhất của cha mẹ công bằng là sự thấu hiểu. Nếu bạn muốn thành công trong việc làm cha mẹ, hãy nỗ lực để thấu hiểu những điều con bạn đang nghĩ, cuộc sống của con ở trường và mối quan hệ của con với bạn bè, Thường thì trẻ con có hành vi xấu vì những lí do rất khó nhận biết, và bạn có thể cần phải đặt mình vào vị trí của con để hiểu được lí do đó.
- Trước khi phạt con hoặc đặt ra nguyên tắc mới, hãy dành thời gian để nghĩ xem việc đó sẽ ảnh hưởng tới con như thế nào. Công bằng là khi bạn cân nhắc tới cảm giác của con trước khi hành động.
2
Lắng nghe nhu cầu của con. Nếu muốn làm cha mẹ công bằng, hãy lắng nghe con mình. Có thể bạn nghĩ rằng trẻ chỉ đơn giản đang cư xử không ngoan và bạn đang cảm thấy rất giận dữ, nhưng thường thì vấn đề nằm sâu xa hơn thế nhiều. Nếu bạn muốn đối xử công bằng với trẻ, hãy ngồi xuống và hỏi xem con đang gặp chuyện gì và vì sao lại có thái độ không đúng ở trường hoặc ở nhà như vậy. Việc này có thể giúp bạn trở nên công bằng và tìm được gốc rễ vấn đề.
- Lắng nghe con trẻ còn có thể giúp bạn thể hiện được sự quan tâm, và con sẽ thấy bạn đang nỗ lực tìm hiểu suy nghĩ của con thay vì áp đặt nguyên tắc.
- Tất nhiên là sẽ có những ngày bạn chẳng còn đủ sức để lắng nghe. Tuy nhiên, hãy đảm bảo rằng bạn sẽ dành đủ thời gian cho con và thực sự lắng nghe con. Hãy bỏ điện thoại hoặc máy tính sang một bên và dành toàn bộ sự chú ý cho trẻ.
3
Cho trẻ thứ trẻ cần. Công bằng không có nghĩa là đối xử với mọi đứa trẻ như nhau; công bằng nghĩa là đối xử với chúng hợp lý. Đứa trẻ này có thể hoạt bát hơn đứa trẻ kia, đứa trẻ này có thể nóng tính hơn đứa khác, hoặc đứa trẻ này có thể học kém hơn đứa trẻ khác. Nếu muốn là một bậc cha mẹ công bằng, hãy đảm bảo dành cho trẻ sự chú ý mà trẻ cần và đặt ra nguyên tắc cũng như hướng dẫn hợp lý đối với từng đứa trẻ.
- Mỗi đứa trẻ đều là một cá thể riêng biệt, vì thế đối xử với chúng như nhau không phải là sự công bằng. Thay vào đó, hãy chú ý tới những nhu cầu thật sự của trẻ và đáp ứng chúng.
4
Tránh nói với con rằng “Cuộc sống không công bằng đâu!”. Dù nhiều bậc cha mẹ có xu hướng thốt lên câu này khi cảm thấy giận dữ với con mình, nhưng bạn nên cố gắng tránh việc này. Điều này sẽ khiến trẻ bớt kỳ vọng vào thế giới và có thể làm chúng trở thành những người bi quan. Khi trẻ kêu “Thế không công bằng!”, thay vì nói rằng “Cuộc sống không công bằng”, hãy giải thích nguyên nhân cho quyết định của bạn hoặc cho phép trẻ nói ra cảm giác của chúng khi phù hợp.^{[5]XNguồn nghiên cứu}
- Bạn nên tránh nói “Cuộc sống không công bằng” khi giải thích cho con hiểu rằng thế giới không xoay quanh chúng. Bạn muốn con cảm thấy rằng con có khả năng vươn tới đỉnh cao trong thế giới rộng mở này, nhưng bạn cũng không nên làm hư con và nghĩ rằng chúng có thể có mọi thứ chúng muốn.
5
Đưa ra nguyên tắc trong nhà rõ ràng. Nếu bạn muốn trở thành cha mẹ công bằng, hãy đặt ra kỳ vọng rõ ràng cho trẻ. Hãy cho con biết giờ giới nghiêm là lúc nào, được xem TV trong bao lâu, bạn mong muốn con học tập thế nào và những việc nhà nào con cần phải làm mỗi ngày. Nếu đã đặt ra nguyên tắc, bạn cần phải kiên định và bám sát chúng, đảm bảo rằng mọi đứa trẻ đều phải tuân theo tiêu chuẩn nhất định. Nếu thay đổi một nguyên tắc, hãy giải thích lí do để trẻ không bị bất ngờ.
- Một trong những cách dễ nhất để cư xử công bằng là nhắc nhở trẻ về những nguyên tắc trong nhà. Nếu trẻ gặp rắc rối vì một việc mà chúng tưởng là bạn cho phép làm, chúng sẽ dễ than thở rằng “Thế không bằng!”
- Nếu những đứa con của bạn cách xa tuổi nhau, thường thì đứa lớn sẽ nhận được nhiều đặc quyền hơn đứa nhỏ. Hãy đảm bảo rằng bạn sẽ giải thích hết khả năng để đứa nhỏ không cảm thấy bạn đang thiên vị hoặc đối xử bất công.
6
Hãy là một tấm gương tốt. Để làm cha mẹ công bằng, bạn cần phải nói sao làm vậy để trẻ thấy rằng nguyên tắc của bạn đáng được nghe theo. Đương nhiên là sẽ có những nguyên tắc bạn đặt ra nhưng không áp dụng cho bản thân, ví dụ như đi ngủ sớm, nhưng bất kỳ khi nào bạn muốn trẻ cư xử như ý, hãy để trẻ thấy bạn thực hiện hành vi đó nếu muốn thể hiện sự công bằng.
- Nếu bạn dạy trẻ phải đối xử tốt với người khác nhưng bản thân lại thiếu tôn trọng hàng xóm hoặc người lạ, hoặc nếu bạn dạy trẻ phải biết thu dọn nhà cửa nhưng lại để bếp núc bừa bãi..., trẻ sẽ bối rối vào cho rằng bạn đưa ra những thông điệp quá mâu thuẫn.
- Không nên để trẻ nghĩ rằng bạn là người đạo đức giả khi áp đặt những nguyên tắc mà chính bạn không hề làm theo.
Quảng cáo

Lời khuyên

Nếu bạn đang cố gắng cư xử công bằng ở nơi làm việc, hãy đọc luật lao động trước. Hầu hết luật lao động đều được ban hành để cải thiện sự công bằng và xóa bỏ tình trạng phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc, giới tính và các yếu tố khác. Tuân thủ luật lao động sẽ khiến quyết định của bạn trở nên minh bạch hơn, và thường thì việc không tuân thủ luật lao động sẽ bị coi là phạm pháp.