Tải về bản PDFTải về bản PDFX
Bài viết này đã được cùng viết bởi Kate Holcomb, MD. Kate Zibilich Holcomb là bác sĩ da liễu có chứng nhận của Hội đồng Y khoa, kiêm người sáng lập Pure Dermatology. Cô có hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực da liễu và chuyên về da liễu thẩm mỹ. Bác sĩ Holcomb có bằng thạc sĩ Sức khỏe Công và Ký sinh trùng học của Đại học Sức khỏe công và Y học Nhiệt đới Tulane và bằng tiến sĩ của Đại học Y Tulane. Cô cũng hoàn thành chương trình thực tập về da liễu tại bệnh viện Saint Luke’s-Roosevelt Mount Sinai với vai trò trưởng nhóm. Bác sĩ Holcomb là thành viên của Viện Da liễu Hoa Kỳ, Hiệp hội Bác sĩ Phẫu thuật Da liễu Hoa Kỳ, Hiệp hội Mụn trứng cá và bệnh Rosacea Hoa Kỳ, Hiệp hội Da màu, Hiệp hội Viêm da Tiếp xúc Bắc Mỹ, Hiệp hội Da liễu Louisiana, và Hiệp hội Da liễu Phụ nữ.
Có 25 thông tin tham khảo được trích dẫn trong bài viết này mà bạn có thể xem tại cuối trang.
Bài viết này đã được xem 10.761 lần.
Những vết sẹo có thể gây phiền toái, khó chịu và mất thẩm mỹ. Trong một số trường hợp, sẹo có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn, ví dụ như hạn chế tầm vận động. May mắn là có nhiều liệu pháp y khoa và tự nhiên mà bạn có thể thử áp dụng để xử lý vết sẹo khiến bạn phải bận tâm. Với các vết sẹo không nghiêm trọng lắm, bạn có thể thử dùng các liệu pháp tự nhiên như dầu tầm xuân hoặc chiết xuất hành. Nếu các liệu pháp tại nhà không có tác dụng, hãy thử dùng thuốc không kê toa hoặc hỏi bác sĩ về các phương pháp mạnh hơn. Bạn cũng có thể ngăn ngừa hoặc hạn chế sẹo bằng việc chăm sóc vết thương đúng cách.
Các bước
Thử thoa dầu tầm xuân hàng ngày. Có một số bằng chứng cho thấy dầu tầm xuân khi thoa lên vết sẹo mỗi ngày trong vòng 6 tháng hoặc lâu hơn có thể làm mờ vết sẹo đáng kể.[1] Pha loãng dầu tầm xuân với một loại dầu dẫn như dầu dừa hoặc dầu quả bơ và thoa lên vết sẹo mỗi ngày 2 lần trong nhiều tuần hoặc cho đến khi bạn thấy có sự cải thiện.[2]- Bạn có thể tìm mua dầu tầm xuân tại các cửa hàng bán sản phẩm chăm sóc sức khoẻ, tại hiệu thuốc hoặc mua trên mạng.
- Đừng thoa trực tiếp dầu tầm xuân hoặc bất cứ loại tinh dầu nào khác lên da, vì chúng có thể gây kích ứng. Bạn cần pha loãng tinh dầu với một loại dầu dẫn hoặc dầu dưỡng ẩm trước.[3]
- Dùng 15 giọt dầu tầm xuân cho mỗi 30 ml dầu dẫn tuỳ chọn (như dầu dừa hoặc dầu ô liu) trừ khi bác sĩ khuyến nghị liều lượng khác.[4]
Sử dụng chiết xuất hành để làm mềm vết sẹo. Các nghiên cứu cho thấy việc thoa chiết xuất hành lên vết sẹo mỗi ngày trong ít nhất 4 tuần có thể làm mềm mô sẹo và cải thiện tình trạng sẹo.[5] Bạn hãy tìm thuốc trị sẹo không kê toa có chứa chiết xuất hành và sử dụng theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc.- Bạn có thể mua chiết xuất hành nguyên chất dạng lỏng hoặc gel hay thuốc mỡ có chứa chiết xuất hành. Tìm mua trên mạng nếu bạn không tìm thấy ở các hiệu thuốc hoặc các cửa hàng bán sản phẩm chăm sóc sức khoẻ.
Thoa thuốc mỡ vitamin E lên sẹo một cách thận trọng. Có các bằng chứng trái ngược về hiệu quả của vitamin E trong điều trị sẹo. Một số nghiên cứu cho thấy vitamin E giúp cải thiện tình trạng sẹo, số khác lại cho rằng vitamin E có thể gây kích ứng và gây hại nhiều hơn lợi.[6] Hãy trao đổi với bác sĩ về việc sử dụng thuốc mỡ vitamin E và cẩn thận tuân theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc.- Ban đầu bạn nên thoa một lớp mỏng thuốc mỡ vitamin E lên vết sẹo, sau đó tăng dần liều lượng nếu không xảy ra phản ứng xấu. Chỉ dùng liều lượng được hướng dẫn trên nhãn sản phẩm hoặc theo lời khuyên của bác sĩ.
- Ngưng sử dụng thuốc mỡ nếu bạn gặp phải các tác dụng phụ như kích ứng da, ngứa, rát, đỏ da hoặc phát ban.
- Nếu quyết định thử dùng thuốc mỡ vitamin E, bạn cần thử phản ứng da trước. Thoa một lượng nhỏ thuốc mỡ lên vùng da ít trông thấy như khoeo chân hoặc sau tai và chờ 24-48 giờ xem có phản ứng gì không.
Quảng cáo
Thử dùng gel silicone không kê toa để chữa sẹo mới hoặc sẹo cũ. Gel silicone hoặc miếng dán silicone là một trong các sản phẩm chữa sẹo tại nhà hiệu quả nhất. Mặc dù silicone có hiệu quả nhất đối với các sẹo mới, nó cũng có thể làm mềm và làm mờ sẹo cũ. Để có kết quả tốt nhất, bạn nên đắp gel hoặc miếng dán silicone trong 8-24 tiếng mỗi ngày trong nhiều tháng.[7]- Bạn có thể mua gel hoặc miếng dán silicone chữa sẹo ở hầu hết các hiệu thuốc hoặc đặt mua trên mạng.
Dùng kem trị sẹo cho các sẹo nhỏ. Có nhiều loại kem và thuốc mỡ không kê toa bán trên thị trường có công dụng làm mờ sẹo.[8] Cẩn thận đọc thành phần trên nhãn sản phẩm và trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bạn có bất cứ lo ngại hoặc thắc mắc nào. Tìm các sản phẩm có các thành phần như:- Kem retinol. Các sản phẩm này đặc biệt hiệu quả trong việc trị sẹo.[9]
- Axit glycolic. Thành phần này cũng được chứng minh là có hiệu quả giảm các sẹo mụn, đặc biệt là khi kết hợp với axit retinoic.[10]
- Các thành phần bảo vệ hoặc dưỡng ẩm như oxybenzone (chất chống nắng), sáp dầu khoáng hoặc paraffin.[11]
Tìm hiểu phương pháp lột da hoá chất tại nhà hoặc tại phòng khám để trị các vết sẹo nhẹ. Lột da hóa chất thường có hiệu quả tốt đối với sẹo không quá dày hoặc sâu, chẳng hạn như sẹo do mụn trứng cá hoặc do bệnh thuỷ đậu để lại. Hãy hỏi bác sĩ da liễu về phương pháp lột da hoá chất tại phòng khám. Bạn cũng có thể mua hoá chất lột da không kê toa để sử dụng tại nhà.[12]- Lột da bằng các sản phẩm không kê toa thường có hiệu quả không cao như lột da chuyên nghiệp, nhưng nó cũng giúp làm mờ các vết sẹo nhẹ.
- Các sản phẩm lột da có chứa axit glycolic hoặc axit salicylic-axit mandelic có thể rất hiệu quả.
Hỏi bác sĩ về chất làm đầy (filler) dành cho các vết sẹo sâu. Nếu bạn có sẹo sâu hoặc sẹo lõm, chất làm đầy mô mềm có thể giúp bạn cải thiện tình trạng sẹo. Với phương pháp này, bác sĩ sẽ tiêm một chất mềm, chẳng hạn như mỡ hoặc axit hyaluronic, vào mô bên dưới vết sẹo để làm đầy sẹo. Bạn hãy trao đổi với bác sĩ xem phương pháp này có phù hợp với bạn không.[13]- Tiêm chất làm đầy là giải pháp tạm thời, vì chất được tiêm vào sẽ bị phân hủy sau một thời gian. Có thể bạn phải tiêm lại cách 6 tháng một lần.
Tìm hiểu phương pháp mài da để trị các sẹo mụn hoặc sẹo do thuỷ đậu. Tương tự như lột da hoá chất, mài da là phương pháp thường được sử dụng để làm nhẵn bề mặt da. Với phương pháp này, bác sĩ sẽ sử dụng mô tơ gắn chổi cước kim loại để mài mòn mô sẹo một cách an toàn. Quá trình làm thủ thuật thường khá nhanh nhưng có thể gây khó chịu đôi chút vì bạn vẫn tỉnh táo.[14]- Bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngừng sử dụng một số loại thuốc, chẳng hạn như aspirin, và một số sản phẩm chăm sóc da trước khi tiến hành thủ thuật.
- Bạn cũng nên tránh hút thuốc cả trước vào sau khi làm thủ thuật.
- Khi da đã hồi phục sau thủ thuật mài da, bạn cần bảo vệ da bằng cách thoa kem chống nắng, làm sạch da thường xuyên và bôi thuốc mỡ theo lời khuyên của bác sĩ.
Cân nhắc liệu pháp laser để trị các vết sẹo nghiêm trọng. Mặc dù không thực sự xoá được sẹo, liệu pháp laser có thể cái thiện đáng kể tình trạng sẹo và giảm các biến chứng liên quan đến mô sẹo, chẳng hạn như đau, ngứa và cứng đơ.[15] Nếu bạn có một vết sẹo nghiêm trọng, hãy hỏi bác sĩ về liệu pháp laser hoặc liệu pháp ánh sáng.- Hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm các bệnh lý và các loại thuốc bạn đang sử dụng nếu có. Bạn cần cho bác sĩ biết thông tin chi tiết về sức khỏe trước khi sử dụng liệu pháp laser.
- Cẩn thận tuân theo hướng dẫn chăm sóc tại nhà để đạt hiệu quả tối đa. Ví dụ, bạn sẽ cần bảo vệ da khỏi ánh sáng mặt trời sau trị liệu cho đến khi da hoàn toàn hồi phục.
- Một số loại thuốc, thực phẩm bổ sung hoặc chất kích thích có thể làm chậm quá trình hồi phục và làm giảm hiệu quả của liệu pháp laser. Những thứ này bao gồm thuốc lá, vitamin E, aspirin và thuốc bôi có chứa axit glycolic hoặc retinoid.
Trao đổi với bác sĩ về việc phẫu thuật chỉnh hình sẹo. Nếu bạn có một vết sẹo gây phiền toái mà các liệu pháp khác không có tác dụng, hãy trao đổi với bác sĩ về phương án phẫu thuật. Vết sẹo sẽ được làm mỏng đi, ngắn lại, nguỵ trang, thậm chí được giấu vào những vị trí như các nếp nhăn và đường viền tóc.[16]- Nếu chọn phương án phẫu thuật chỉnh hình sẹo, bạn nên đặt ra mong đợi thực tế. Phẫu thuật có thể không xoá được sẹo hoàn toàn, và có thể bạn cần nhiều lần phẫu thuật để có được kết quả tốt nhất.
- Không phải vết sẹo nào cũng thích hợp với liệu pháp phẫu thuật. Bạn hãy trao đổi với bác sĩ da liễu hoặc bác sĩ thẩm mỹ xem đây có phải là lựa chọn tốt dành cho bạn không.
- Phẫu thuật chỉnh hình sẹo thích hợp nhất đối với các sẹo cũ từ 12- 18 tháng trở lên.
Hỏi bác sĩ về phẫu thuật ghép da để điều trị các sẹo đặc biệt sâu. Với thủ thuật này, bác sĩ phẫu thuật sẽ lấy một mảnh da nhỏ bình thường, khoẻ mạnh ở vị trí khác để thay thế cho mô sẹo. Họ sẽ cắt đi các mô sẹo và ghép mảnh da lành vào vị trí đó. Hãy hỏi bác sĩ xem phương pháp này có thích hợp với loại sẹo của bạn không.[17]- Mảnh da ghép thường được lấy ở sau dái tai.
- Có thể bạn cần điều trị tái tạo bề mặt da vài tuần sau phẫu thuật để điều chỉnh sự khác biệt về màu sắc và kết cấu giữa mảnh da ghép và vùng da xung quanh.
- Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về việc chăm sóc da cả trước và sau phẫu thuật để đạt hiệu quả cao nhất.
Xem xét phẫu thuật lạnh để trị các sẹo dày hoặc lồi. Trong phẫu thuật lạnh, bác sĩ sẽ tiêm ni tơ lỏng vào sẹo để đóng băng mô sẹo. Liệu pháp này sẽ làm chết mô sẹo và cuối cùng bong ra. Bạn sẽ cần cẩn thận chăm sóc vết thương sau phẫu thuật để đảm bảo sẹo hồi phục tốt.[18]- Mô sẹo có thể mất nhiều tuần mới bong ra, và thêm vài tuần nữa vùng da mới lành.
- Tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ về việc chăm sóc tại nhà. Bạn sẽ được hướng dẫn cách băng và giữ vệ sinh vết thương.
- Bác sĩ sẽ cung cấp thuốc để giúp bạn kiểm soát đau trong và sau khi điều trị.
- Liệu pháp lạnh có thể ảnh hưởng đến màu sắc hoặc sắc tố của da.
Tiêm cortisone để làm mềm các sẹo cứng. Các mũi tiêm steroid giúp thu nhỏ và làm phẳng các sẹo cứng. Liệu pháp này đặc biệt hiệu quả trong việc cải thiện các sẹo lồi và phì đại do phản ứng quá mức trong quá trình hồi phục.[19] Trong hầu hết các trường hợp, bạn sẽ cần tiêm cortisone cách 4-6 tuần một lần cho đến khi liệu pháp phát huy tác dụng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ xem đây có phải là lựa chọn tốt dành cho bạn không.- Tiêm cortisone có hiệu quả nhất khi kết hợp với các phương pháp khác, chẳng hạn như liệu pháp lạnh.[20]
- Bác sĩ có thể kết hợp thuốc tiêm steroid với thuốc tê để giảm đau.
- Tiêm cortisone có thể dẫn đến teo da, loét da, và tăng hoặc giảm sắc tố da.
Quảng cáo
Rửa vết thương mới thường xuyên. Việc giữ sạch vết thương có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng, kích ứng và hình thành sẹo. Hãy rửa vết thương hàng ngày bằng nước ấm và xà phòng nhẹ dịu để loại bỏ vi trùng, đất cát và các mảnh vụn.[21]- Tránh dùng xà phòng có chứa hương liệu hoặc màu nhuộm mạnh.
- Nếu vết thương được điều trị y tế, bạn cần rửa và băng vết thương theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Đừng bận tâm về xà phòng diệt khuẩn. Các nghiên cứu cho thấy xà phòng diệt khuẩn không hiệu quả hơn xà phòng thông thường trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng, có khi còn có hại nhiều hơn lợi.[22]
Giữ ẩm cho vết thương bằng sáp dầu khoáng trong thời gian hồi phục. Các vết thương đóng vảy thường sẽ có nguy cơ để lại sẹo. Để tránh bị đóng vảy, bạn nên thoa sáp dầu khoáng dưỡng ẩm (như kem Vaseline) lên vết thương đã rửa sạch. Băng lại để giữ cho vết thương sạch và ẩm.[23]- Thay băng, rửa vết thương và thoa lại kem hàng ngày, hoặc mỗi khi bi ướt hoặc bẩn.
Điều trị vết bỏng bằng lô hội. Các nhà nghiên cứu y học đã phát hiện ra rằng lô hội có khả năng chữa lành vết bỏng hiệu quả hơn sáp dầu khoáng.[24] Để hạn chế sẹo, bạn hãy thoa gel lô hội nguyên chất 100% cho đến khi vết thương lành.- Các vết bỏng độ 2 hoặc độ 3 với diện tích rộng hơn 7,5 cm cần được chăm sóc y tế khẩn cấp. Bạn đừng cố gắng tự điều trị các vết bỏng nặng.
- Bạn cũng có thể đến bác sĩ xin toa thuốc bạc sulfadiazin để ngăn ngừa nhiễm trùng cho các vết bỏng độ 2 và độ 3.
Không để vết sẹo tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trực tiếp trong thời gian hồi phục. Ngay cả khi vết thương đã lành, bạn vẫn phải bảo vệ da để hạn chế sẹo. Nếu có vết sẹo mới sau khi vết thương lành, bạn hãy thoa kem chống nắng hoặc che chắn bằng trang phục (chẳng hạn như áo dài tay) cho đến khi sẹo mờ đi hoặc biến mất.[25]- Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF tối thiểu 30.
- Với vết sẹo do phẫu thuật, bác sĩ thường sẽ khuyên bạn nên tránh nắng trong ít nhất một năm.[26]
Đi cắt chỉ theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu vết thương phải khâu, bạn có thể hạn chế sẹo bằng cách đi cắt chi đúng khung thời gian bác sĩ dặn dò. Cắt chỉ quá muộn hoặc quá sớm có thể dẫn tới sẹo nghiêm trọng hơn.[27]- Đừng cố tự cắt chỉ tại nhà. Hãy đến cơ sở y tế để cắt chỉ.
- Chỉ khâu vết thương trên mặt thường được cắt sau 3-5 ngày, sau 7-10 ngày với chỉ khâu trên da đầu và ngực, và sau 10-14 ngày với chỉ khâu trên tay chân.
Quảng cáo
Cảnh báo
- Không có nhiều bằng chứng cho thấy hiệu quả của các liệu pháp trị sẹo tại nhà như thoa mật ong hay dầu ô liu. Các liệu pháp tự nhiên khác, chẳng hạn như dùng nước cốt chanh, có thể gây kích ứng da và khiến tình trạng sẹo càng tệ hơn.[28] Hãy trao đổi với bác sĩ tổng quát hoặc bác sĩ da liễu trước khi thử dùng các liệu pháp trị sẹo tại nhà.
- Tránh thoa thuốc bôi hoặc dầu và chiết xuất tự nhiên lên vết thương hở hoặc sẹo chưa lành, trừ khi có lời khuyên của bác sĩ.
Tham khảo
- ↑ http://file.scirp.org/Html/13-1050307_57497.htm
- ↑ https://www.medicalnewstoday.com/articles/323651.php
- ↑ https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/in-depth/why-aromatherapy-is-showing-up-in-hospital-surgical-units/art-20342126
- ↑ https://naha.org/explore-aromatherapy/about-aromatherapy/methods-of-application/
- ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2918339/
- ↑ https://academic.oup.com/asj/article/36/8/959/2613951
- ↑ http://www.ucdenver.edu/academics/colleges/medicalschool/departments/surgery/divisions/GITES/Endocrine/Types-of-Surgery/Thyroidectomy/Pages/Scar-Management.aspx
- ↑ https://my.clevelandclinic.org/health/articles/scars
- ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5574737/
- ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4375771/
- ↑ https://www.nhs.uk/conditions/scars/treatment/
- ↑ https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/chemical-peel/about/pac-20393473
- ↑ https://www.asds.net/skin-experts/skin-treatments/soft-tissue-fillers-for-scars
- ↑ https://www.asds.net/skin-experts/skin-treatments/dermabrasion/dermabrasion-for-scars
- ↑ https://www.aad.org/public/diseases/cosmetic-treatments/laser-treatment-for-scars
- ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3996787/
- ↑ https://www.asds.net/skin-experts/skin-treatments/punch-grafting-for-scars
- ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5965337/
- ↑ https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/scars
- ↑ https://www.aafp.org/afp/2009/0801/p253.html
- ↑ https://www.aad.org/media/news-releases/dermatologists-share-tips-for-reducing-scars
- ↑ https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/antibacterial-soap-you-can-skip-it-use-plain-soap-and-water
- ↑ https://www.aad.org/media/news-releases/dermatologists-share-tips-for-reducing-scars
- ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7561562
- ↑ https://www.aad.org/media/news-releases/dermatologists-share-tips-for-reducing-scars
- ↑ https://www.seattlechildrens.org/pdf/PE2043.pdf
- ↑ https://www.aad.org/media/news-releases/dermatologists-share-tips-for-reducing-scars
- ↑ https://www.verywellhealth.com/lemon-juice-for-acne-and-acne-scars-4135671
Về bài How.com.vn này
Bác sĩ da liễu
Bài viết này đã được cùng viết bởi Kate Holcomb, MD. Kate Zibilich Holcomb là bác sĩ da liễu có chứng nhận của Hội đồng Y khoa, kiêm người sáng lập Pure Dermatology. Cô có hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực da liễu và chuyên về da liễu thẩm mỹ. Bác sĩ Holcomb có bằng thạc sĩ Sức khỏe Công và Ký sinh trùng học của Đại học Sức khỏe công và Y học Nhiệt đới Tulane và bằng tiến sĩ của Đại học Y Tulane. Cô cũng hoàn thành chương trình thực tập về da liễu tại bệnh viện Saint Luke’s-Roosevelt Mount Sinai với vai trò trưởng nhóm. Bác sĩ Holcomb là thành viên của Viện Da liễu Hoa Kỳ, Hiệp hội Bác sĩ Phẫu thuật Da liễu Hoa Kỳ, Hiệp hội Mụn trứng cá và bệnh Rosacea Hoa Kỳ, Hiệp hội Da màu, Hiệp hội Viêm da Tiếp xúc Bắc Mỹ, Hiệp hội Da liễu Louisiana, và Hiệp hội Da liễu Phụ nữ. Bài viết này đã được xem 10.761 lần.
Chuyên mục: Thẩm mỹ
Trang này đã được đọc 10.761 lần.
Bài viết này đã giúp ích cho bạn?
⚠️ Disclaimer:
Content from Wiki How Tiếng Việt language website. Text is available under the Creative Commons Attribution-Share Alike License; additional terms may apply.
Wiki How does not encourage the violation of any laws, and cannot be responsible for any violations of such laws, should you link to this domain, or use, reproduce, or republish the information contained herein.
- - A few of these subjects are frequently censored by educational, governmental, corporate, parental and other filtering schemes.
- - Some articles may contain names, images, artworks or descriptions of events that some cultures restrict access to
- - Please note: Wiki How does not give you opinion about the law, or advice about medical. If you need specific advice (for example, medical, legal, financial or risk management), please seek a professional who is licensed or knowledgeable in that area.
- - Readers should not judge the importance of topics based on their coverage on Wiki How, nor think a topic is important just because it is the subject of a Wiki article.
Quảng cáo
