Yerba maté bereiden

Maté (uitgesproken als mah-teh) is een drankje gemaakt van de gedroogde bladeren van de matéplant^[1]XBron en heet water. De verjongende eigenschappen van yerba maté werden voor het eerst ontdekt door de Guarani-indianen uit Zuid-Amerika^[2]XBron en nu geniet men ervan in Uruguay, Paraguay, Argentinië, delen van Brazilië, Chili, Oost-Bolivia, Libanon, Syrië en Turkije. Het smaakt engszins naar groene thee, met een zweem van tabak en eik. De simpelste methode is om yerba maté te gebruiken is zoals elke losse thee; laten trekken in heet water en de blaadjes eruit filteren voordat je drinkt (De ideale zettemperatuur is ongeveer 77°C; kokend water zal het drankje bitter en minder lekker maken). Om op traditionele wijze van maté te genieten moet je het bereiden zoals hieronder beschreven.

Ingrediënten

Yerba maté
Koud water
Heet maar niet kokend water

Methode 1

Methode 1 van 2:

Traditioneel

Pdf downloaden

1
Gebruik een kalebas en ‘bombilla’. Maté wordt traditioneel gezet en opgediend in een kalebas (die zelf ook een mate wordt genoemd) en gedronken via een metalen rietje dat luistert naar de naam ‘bombilla’ (uitgesproken als bome-bee-ja).^[3]XBron Er bestaan ook matékopjes gemaakt uit metaal, keramiek of hout. Je kunt ook een normaal theekopje gebruiken, maar een ‘bombilla’ heb je zeker nodig.
- Een kalebas die je voor het eerst gebruikt moet worden uitgehard, want anders zullen de eerste paar drankjes nogal bitter smaken. Uitharden verwijdert de zachte binnenste lagen van de kalebas en ‘kruid’ de binnenkant met de smaak van maté. Vul de kalebas met kokend water tot bijna aan de metalen rand (of tot aan de bovenkant als er geen metalen rand is) en laat 10 minuten rusten. Schraap daarna voorzichtig het membraan uit de kalebas met een metalen lepel en onder stromend water (maar verwijder de romp in het midden niet). Plaats de schoongemaakte kalebas uiteindelijk gedurende een dag of twee in de zon of tot die volledig droog is.
Schud de meer poederachtige bladeren bovenaan de kalebas met enkele snelle bewegingen van je pols. Dit helpt ervoor te zorgen dat je de poederachtige bladeren later niet in de ‘bombilla’ zuigt.^[4]XBron
Deze actie zorgt ervoor dat de grotere stelen naar de oppervlakte komen, waardoor de poederachtige bladeren later beter gefilterd kunnen worden. Kantel de kalebas langzaam en voorzichtig terug met de goede kant naar boven zodat de yerba maté aan een kant in een scheef hoopje blijft liggen.
5
Plaats de ‘bombilla’ in de kalebas. Het toevoegen van koud water voor of na het plaatsen van de ‘bombilla’, is een kwestie van persoonlijke of culturele voorkeur. Hoe dan ook, het koude water zal helpen om te integriteit van de maté te behouden.
- Plaats de ‘bombilla’ in de lege ruimte naast het hoopje en wees voorzichtig dat je het niet aanraakt. Breng het uiteinde van de ‘bombilla’ naar de bodem en tegen de wand, zo ver mogelijk weg van de poederachtige hoop. Voeg daarna koud water toe aan de lege ruimte tot het bijna de top van het hoopje bereikt en laat het dan geabsorbeerd worden. Probeer de poederachtige top van het hoopje droog te houden.
- Een alternatief is om koel water te gieten in de lege ruimte tot het de top van het hoopje bijna bereikt. Laat het geabsorbeerd worden. Druk voorzichtig op de zijkant van het hoopje; dit helpt om de maté later in deze vorm te houden. Breng het uiteinde van de ‘bombilla’ naar de bodem en tegen de wand, zo ver mogelijk van de poederachtige top van het hoopje.
Het is belangrijk dat je heet water van 70-80°C gebruikt en geen kokend water, want kokend water zal de maté een bittere smaak geven.
7
Drink uit de ‘bombilla’. Nieuwe matédrinkers hebben de neiging om met de ‘bombilla’ te spelen en het kruid om te roeren. Probeer aan deze verleiding te weerstaan of je zal ervoor zorgen dat de ‘bombilla’ verstopt raakt en de kruiden in het rietje terechtkomen. Drink de volledige maté op wanneer je die krijgt, het is niet de bedoeling dat je een klein slokje neemt en de kalebas teruggeeft. Je zou een geluid moet horen dat lijkt op het drinken van limonade door een rietje.^[5]XBron
- In een groep wordt het eerste brouwsel gewoonlijk genomen door de persoon die de maté bereidt. Als jij die persoon bent, drink de maté dan tot er geen water meer overblijft, vul de kalebas daarna opnieuw met heet water en geef die aan de volgende persoon. De ‘bombilla’ wordt gedeeld.
- Blijf de kalebas opnieuw opvullen wanneer die wordt doorgegeven (een brouwsel per persoon) tot de smaak verloren gaat (dit woord in het Spaans ‘lavado’ genoemd, wat ‘uitgewassen’ betekent). Er zouden ongeveer tien bijvullingen nodig zijn, afhankelijk van de kwaliteit van de maté. Het hoopje kruiden kan naar de andere kant van de kalebas worden geduwd en door nog enkele keren bij te vullen is het mogelijk om de smaak er volledig uit te halen.
- Om aan te geven dat je geen maté meer wil, moet je ‘el cebador’ (de persoon die opdient) bedanken. Vergeet niet om alleen maar te bedanken na je laatste maté. Eenmaal je bedankt hebt, wordt begrepen dat je geen maté weer wenst.
Containers gemaakt uit organisch materiaal kunnen rotten en je maté zal zo smaken.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 2:

Alternatieven

Pdf downloaden

1
De volgende bereidingsopties zijn handig, maar de smaak kan een beetje anders zijn dan bij de traditionele methode. Het wordt aanbevolen dat je de traditionele bereiding probeert en daarna experimenteert met onderstaande methoden tot je een gelijkaardig smaak bekomt.
- In Paraguay wordt yerba maté koud gedronken en wordt het warme water vervangen door water met ijs en in sommige gevallen door een kruidenmengsel. In plaats van de kalebas wordt een uitgeharde hoorn van een rund gebruikt om de yerba maté in te gieten. Deze bereiding staat bekend als ‘Tereré’.
- Op sommige plaatsen, zoals Argentinië, wordt maté ook verkocht in theezakjes (‘mate cocido’ genaamd), zodat het net zoals de meeste thee gezet kan worden (maar nog steeds niet in kokend water).
2
Maak de maté klaar in een cafetière.
- Je kunt de maté ook bereiden in een gewoon koffiezetapparaat. Plaats de maté simpelweg waar je normaal het koffiedik zou plaatsen.
Als je merkt dat je niet houdt van de smaak van yerba maté, kun je het vervangen door gedroogde kokos en warme melk toevoegen in plaats van warm water. Kinderen en liefhebbers van zoet zullen hier in een koude winter van genieten.
Advertentie

Tips

Je kunt ook verse muntblaadjes of andere aromatische planten rechtstreeks aan het water toevoegen.
Voor een zoeter drankje kun je wat meer suiker of honing toevoegen aan de kalebas voordat je het hete water erin giet.
In sommige delen van Zuid-Amerika wordt de schil van citrusvruchten (vooral sinaasappelen) toegevoegd aan het kruid of wordt het gebrouwen in bijna verbrande melk.
Je kunt ook kamille (Egyptische kamille heeft een sterke smaak), muntblaadjes of steranijs toevoegen aan de yerba maté.
Probeer in de zomer ‘tereré’ te maken door het warme water te vervangen door ijskoud water of limonade. Voor tereré is het beter om een klein metalen kopje of een glazen weckpot te gebruiken in plaats van een kalebas.
Maté bevat cafeïne,^[6]XBron maar gewoonlijk minder dan koffie of thee.

Advertentie

Waarschuwingen

Weet dat er nog niet heel veel onderzoek is verricht en dat er nog geen zekerheid bestaat omtrent de beweringen dat maté kanker zou veroorzaken. Er is een andere studie op basis van proeven die beweert dat yerba maté darmkanker in het bijzonder doet verdwijnen.
Het kankeronderzoek tegen yerba maté heeft de giftigheid van ‘alpaca’ of ‘Duits Zilver’, ook wel bekend als nieuwzilver, nog niet onderzocht. De giftigheid ervan zou ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid, waaronder kanker. Toekomstig onderzoek kan ontdekken dat de sierelementen van de kalebas en de ‘bombillas’, die gemaakt worden uit een mineralencomplex, aan de oorzaak liggen van deze kankers.
Studies suggereren dat mensen die elke dag grote hoeveelheden maté drinken, een groter risico lopen op bepaalde vormen van kanker.
Vergeet niet dat het drinken van een warme vloeistof door een metalen rietje ervoor zorgt dat het rietje warm wordt! Neem eerst een klein slokje.

Advertentie