Kritiek aanvaarden

Het grappige aan kritiek is dat het, hoewel het soms pijn doen, van essentieel belang is om ergens echt goed in te kunnen worden. Het aanvaarden van kritiek en die kritiek in iets positiefs om kunnen zetten is een vaardigheid. Als je niet erg goed bent in het ontvangen van kritiek, dan zul je daar wellicht aan willen werken. Dit zal niet alleen jouw interactie met andere mensen verbeteren, maar zal je ook helpen jezelf te verbeteren, en zal ervoor zorgen dat jij je beter voelt als je ergens problemen mee hebt.

Deel 1

Deel 1 van 3:

Omgaan met je gevoelens

Pdf downloaden

1
Blijf kalm. Het is volkomen natuurlijk om in de verdediging te schieten als je bekritiseerd wordt, maar het is niet bevorderlijk voor de situatie als je overstuur raakt en je emoties laat zien. Houd in je achterhoofd dat iedereen fouten maakt tijdens het leren van nieuwe vaardigheden. Kritiek is dan ook onvermijdelijk. Als jij daar op constructieve wijze mee om kunt gaan, zul je als gevolg daarvan waardevolle dingen kunnen leren. Probeer daarom kalm te blijven, zelfs als de persoon die jou bekritiseerd geagiteerd lijkt. Probeer zijn/haar emoties niet te spiegelen. Als je dat namelijk wel doet, dan zul je de indruk wekken niet in staat te zijn om met kritiek om te gaan. Dit zal jouw vermogen om iets van de kritiek te leren danig verhinderen.^[1]XBron
- Haal diep adem. Als je bekritiseerd wordt, dan kan je concentreren op je ademhaling je helpen kalm te blijven. Probeer (in jezelf) tot vijf te tellen terwijl je inademt, je adem nog eens vijf seconden vast te houden, en vervolgens rustig uit te ademen.
- Probeer te glimlachen. Zelfs een klein glimlachje kan je al helpen je beter te voelen, en zou er ook voor kunnen zorgen dat degene die jou bekritiseert ook een beetje ontspant.^[2]XBron
2
Geef jezelf de tijd om af te koelen. Voordat je reageert op of zelfs maar begint na te denken over de kritiek die je ontvangen hebt, dien je jezelf de tijd te gunnen om af te koelen. Doe gedurende twintig minuten iets dat je leuk vindt, zoals muziek luisteren, een boek lezen of een wandeling maken. Jezelf na het ontvangen van ruwe kritiek even de tijd gunnen om af te koelen, zal je helpen de kritiek op constructieve wijze te verwerken; en zal voorkomen dat je je reactie puur en alleen op basis van je emotionele respons formuleert.^[3]XBron
- Neem afstand van de situatie als je tijd nodig hebt om na te denken.
3
Scheid de kritiek van de andere aspecten van jezelf. Als je kritiek accepteert op een manier die gezond voor je is, dan moet je onthouden om te compartimenteren. Probeer de kritiek niet persoonlijk op te vatten en niet te zien als iets dat ook de andere dingen die jij doet tegenspreekt. Neem de kritiek zoals die is, voeg er geen dingen aan toe, en gebruik wat er gezegd is niet om aannames te doen over andere aspecten van jezelf.^[4]XBron
- Als iemand bijvoorbeeld kritiek geleverd heeft op een schilderij dat je gemaakt hebt, dan betekent dat niet dat je een slechte kunstenaar bent. Misschien zitten er wat oneffenheden in een van je stukken en heb je wellicht een schilderij gemaakt dat niemand mooi vindt, maar ook dan kun je nog een geweldige kunstenaar zijn.
4
Denk na over de motivatie achter de kritiek. Soms is kritiek niet bedoeld om je te helpen, maar om je te kwetsen. Voordat je besluit wat je met de kritiek gaat doen, dien je de tijd te nemen om erover na te denken. Stel jezelf een aantal vragen om te proberen te begrijpen waarom de kritiek geleverd is.^[5]XBron
- Gingen de opmerkingen over iets waar jij controle over hebt? Zo niet, waarom denk je dat de kritiek dan geleverd is?
- Doet de mening van de kritische persoon over jou er echt toe? Waarom of waarom niet?
- Ben je in een concurrentiestrijd verwikkeld met deze persoon? Zo ja, zou de kritiek daar dan een weerspiegeling van kunnen zijn?
- Heb je het gevoel dat je gepest wordt? Zo ja, heb je dan geprobeerd hulp te zoeken voor het probleem? (Als je het gevoel hebt op school of op de werkvloer gepest te worden, ga dan in gesprek met iemand die je kan helpen, zoals een docent of iemand bij human resources.)
Het is belangrijk om te bespreken wat er gebeurd is en hoe jij je daarbij voelde, ongeacht of de kritiek gebaseerd was op je prestatie of dat die ronduit gemeen was. Wacht tot je even afstand van de kritische persoon kunt nemen en ga dan op zoek naar iemand die jij in vertrouwen kunt nemen. Vertel hem/haar wat er gebeurd is en hoe jij je daarbij voelde. Het bespreken van de kritiek met een vertrouwd familielid of een goede vriend kan je helpen de kritiek beter te begrijpen, en kan je helpen inzien waarom die geleverd is.
6
Verleg je focus. Als je de stappen gezet hebt om af te koelen en de kritiek te begrijpen, dan zul je eraan moeten werken om je focus te verleggen naar positieve aspecten van jezelf. Als jij je te veel richt op de dingen die je moet verbeteren, dan zou je je terneergeslagen en hulpeloos kunnen gaan voelen. Probeer in plaats daarvan om een lijst te maken met daarop zo veel mogelijk sterke punten als je kunt bedenken—zo kun je je gevoel van eigenwaarde beginnen te herstellen.
- Je kunt bijvoorbeeld zaken noteren als 'goede kok', 'grappig' of 'fervent lezer'. Som zo veel mogelijk dingen op als je kunt bedenken en lees de lijst door om jezelf te herinneren aan wat je allemaal goed doet.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Reageren op kritiek

Pdf downloaden

1
Luister naar de kritiek. Als de persoon in kwestie je kritiek geeft, zorg er dan voor dat je goed luistert en laat ook zien dat je dat doet. Behoud het oogcontact en knik zo nu en dan met je hoofd om te laten zien dat je luistert. Dit kan vrij moeilijk zijn, maar het is in jouw belang om het toch te doen. Als je niet luistert zul je wellicht op de verkeerde manier reageren, wat je weer op meer kritiek zou kunnen komen te staan.^[6]XBron
- Zelfs als het advies of de kritiek slecht is, is het belangrijk om de persoon uit te laten spreken. Als hij/zij alleen een briefje stuurt, kun je hier op je eigen tempo naar 'luisteren'.
2
Herhaal wat je criticus zojuist gezegd heeft. Als de criticus uitgesproken is, is het verstandig om de kritiek te herhalen zodat jullie allebei begrijpen wat er nu moet gebeuren. Met andere woorden, je wilt de kans op meer kritiek vanwege een misverstand om zeep helpen. Je hoeft niet woord-voor-woord te herhalen wat de criticus gezegd heeft; vat het gewoon kort samen.^[7]XBron
- Stel bijvoorbeeld dat je bekritiseerd bent omdat je documenten onjuist gearchiveerd hebt en dat dat problemen heeft veroorzaakt voor je collega's. Tegenover de criticus wil je dit misschien herformuleren als iets van, 'Wat ik begrijp uit wat jij net gezegd hebt, is dat ik nauwkeuriger moet zijn als ik documenten archiveer, zodat mijn collega's hun werk effectief kunnen doen. Klopt dat?'
- Als je de kritiek niet begrijpt, vraag dan of de persoon in kwestie iets wil herhalen of wil ophelderen wat jij niet helemaal begrepen hebt. Zeg iets als, 'Ik wil er zeker van zijn dat ik alles begrijp, zodat ik het probleem op kan lossen. Zou je me misschien op een andere manier uit kunnen leggen wat je precies bedoelt?'
3
Reageer pas als je daar klaar voor bent. Soms is de kritiek te hard of ingewikkeld om er gelijk op te reageren. Wacht, indien mogelijk, even tot je kalm bent en alles op een rijtje hebt kunnen zetten voordat je reageert. Soms zul je gelijk op de kritiek moeten reageren, maar het is beter als je het even de tijd kunt geven. De tijd hebben om een volwassen reactie op te stellen, zal tot het beste resultaat leiden.^[8]XBron
- Zeg iets als, 'Ik waardeer je feedback. Laat me nog eens naar het essay kijken en dan zal ik kijken wat ik eraan kan doen. Mag ik je morgenochtend een berichtje sturen voor wat meer advies over een aantal wijzigingen?'
4
Bied, indien nodig, je verontschuldigingen aan voor je vergissingen. Als de kritiek geleverd is omdat je een fout gemaakt hebt of omdat iemand gewond geraakt is, dan is het belangrijk om gelijk je verontschuldigingen aan te bieden voor wat er gebeurd is.^[9]XBron Je verontschuldigen is iets heel anders dan omgaan met kritiek, dus denk niet dat het aanbieden van je verontschuldigingen je verplicht om te veranderen of alle kritiek die je ontvangen hebt te aanvaarden.
- In de meeste gevallen hoef je alleen iets te zeggen als, 'Het spijt me ontzettend. Het was niet mijn bedoeling dat dit zou gebeuren. Ik zal dit nog eens onder de loep nemen en kijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat dit nooit meer gebeurt.'
5
Erken wanneer ze gelijk hebben. Als je er eenmaal klaar voor bent om verbaal te reageren op de kritiek, begin dan met het erkennen van het onderdeel van de kritiek dat hout snijdt. Hierdoor zullen degenen die de kritiek geleverd hebben zich beter gaan voelen, en laat je bovendien zien dat je echt nagedacht hebt over wat ze gezegd hebben.^[10]XBron
- Je kunt gewoon zeggen, 'je hebt gelijk' en dan verdergaan. Je hoeft niet in detail te treden als de criticus gelijk heeft. Door te erkennen dat je het met zijn/haar zienswijze eens bent, zal de criticus het gevoel geven dat zijn/haar boodschap overgekomen is.
- Vanzelfsprekend zou de criticus de plank echter ook finaal mis kunnen slaan. In dat geval is het verstandig om een punt te vinden waarin hij/zij wel gelijk geeft ('Ik heb dit niet zo goed gedaan als ik zou kunnen,' bijvoorbeeld) of hem/haar te bedanken voor de feedback en het daarbij te laten.
6
Praat over hoe jij van plan bent te veranderen. Vertel je criticus dat je voornemens bent het advies in de praktijk te brengen of de kwestie die hij/zij bekritiseerd heeft aan te kaarten. Dit zal hem/haar geruststellen dat je het probleem inderdaad op zult lossen. Door kritiek op deze manier te aanvaarden, door die volledig te erkennen en erop te reageren, zul je volwassen overkomen. Als je problemen aankaart en actie onderneemt om ze te verhelpen, zal men in de toekomst een stuk vergevingsgezinder met je zijn.
- Je kunt iets zeggen als, 'Volgende keer zal ik eerst naar jou komen voordat ik met de cliënt in gesprek ga, zodat we er zeker van kunnen zijn dat we het eens zijn over de afhandeling van de kwestie.'
7
Vraag om hun advies. Als de critici je nog geen aanbevelingen gedaan hebben over hoe je het probleem beter aan zou kunnen pakken, kun je hen vragen hoe ze het anders zouden doen. Je kunt echter ook om meer advies vragen als ze dat wel gedaan hebben. Advies inwinnen geeft je de kans om te leren, maar zorgt er bovendien voor dat degene die jou het advies verschaft zich beter gaat voelen.
- Houd het bij wat-vragen in plaats van waarom-vragen. Wat-vragen zullen tot een stuk behulpzamer advies leiden, terwijl waarom-vragen de situatie mogelijk verergeren en de criticus in de verdediging kunnen doen schieten. Vraag bijvoorbeeld iets als, 'Wat denk je dat ik de volgende keer anders zou kunnen doen?' Vraag niet iets als, 'Waarom heb je dat over mij gezegd?'^[11]XBron
Als je de gewenste wijzigingen niet onmiddellijk door kunt voeren, vraag de critici dan om geduld te betrachten. Wijzigingen, en vooral aanzienlijke wijzigingen, kunnen tijd nodig hebben. Hun geduld verzoeken zal wat van de druk wegnemen en tot een betere verstandhouding en wederzijds begrip tussen jou en de criticus leiden. Als je duidelijk communiceert dat je tijd nodig hebt om de verbeteringen aan te brengen, dan laat je de persoon in kwestie bovendien weten dat je de kritiek serieus neemt.^[12]XBron
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Kritiek gebruiken om jezelf te verbeteren

Pdf downloaden

1
Zie dit als een kans. De gezondste manier om met kritiek om te gaan, is om het als een kans te zien om een stapje terug te doen, je handelingen te evalueren en manieren te vinden om te verbeteren. Kritiek is iets goeds en kan je helpen je maximale potentieel te bereiken. Als je kritiek op deze manier weet te beschouwen, wordt het wellicht makkelijker om kritiek te aanvaarden. Je zult zo namelijk niet alleen in staat zijn om kritiek te ontvangen, maar je zult er misschien zelfs om gaan vragen.^[13]XBron
- Zelfs als de kritiek ongegrond was, zou het je wellicht kunnen helpen ruimte voor verbetering te vinden. Misschien kan het feit dat iemand denkt dat er iets mis is met wat je doet je wel vertellen dat er inderdaad iets is waar je nog aan moet werken—zelfs als dat niet hetgeen is de persoon in kwestie aangekaart heeft.
2
Onderscheid nuttig advies van nutteloos advies. Als je kritiek wilt gaan implementeren, is het belangrijk om de weten naar welke kritiek je dient te luisteren. Over het algemeen geldt dat je mensen moet negeren die gewoon aan het klagen zijn zonder ideeën aan te dragen over hoe je zou moeten veranderen. Maak je ook geen zorgen om kritiek op dingen waar jij zelf geen invloed op kunt uitoefenen. Sommige mensen leveren gewoon kritiek zodat ze zichzelf beter kunnen voelen, en je moet op je hoede blijven voor dergelijke situaties. Reageer niet op kritiek als die nutteloos is. Als je die kritiek namelijk erkent en betwist, dan zal dat de criticus alleen maar bekrachtigen.^[14]XBron
- Als de persoon in kwestie helemaal geen goed advies gegeven heeft, dan weet je dat hij/zij niet constructief is in zijn/haar feedback. Iets zeggen als 'Dat is vreselijk, de kleuren zijn lelijk en de presentatie is rommelig,' is bijvoorbeeld niet echt als opbouwende kritiek bedoeld. Je kunt dit soort critici nog wel vragen om tips, maar als ze ook dan nog gemeen en onbehulpzaam blijken dien je hen te negeren—neem alles wat ze je in de toekomst proberen te zeggen met een korreltje zout.
- Kritiek is beter wanneer de negatieve aspecten vergezeld gaan van positieve aspecten, en dat de persoon in kwestie ook aanbevelingen en tips voor verbetering aandraagt. Bijvoorbeeld: 'Ik ben niet zo gek op de hoeveelheid rood die je gebruikt hebt, maar dat vleugje blauw in de bergen vind ik wel heel mooi.' Dit is constructief en het is verstandig om akte te nemen van wat dit soort critici zeggen—misschien kun je daar in de toekomst namelijk rekening mee houden.
3
Denk na over en noteer wat je uit de kritiek mee kunt nemen. Denk na over het advies dat je gekregen hebt. Is je verteld wat je kunt doen om te veranderen? Probeer een aantal verschillende benaderingen te bedenken om datzelfde effect te bereiken. Zo zul je meerdere opties ter beschikking hebben, zodat je zelf kunt bepalen welke optie voor jou het meest geschikt is. Ook zou je na moeten denken of er nog iets anders is dat je kunt leren van wat de criticus gezegd heeft.^[15]XBron
- Het is serieus ontzettend verstandig om de kritiek woord-voor-woord uit te schrijven vlak nadat je de kritiek ontvangen hebt. Dit is verstandig omdat je geheugen de woorden dan later niet zal kunnen vervormen, en zo zul je voorkomen dat je alleen rekening houdt met wat je gekwetste gevoelens dachten dat de kritiek was.
4
Stel een plan op. Nu je vastgesteld hebt welke onderdelen van het advies belangrijk voor je zijn, zul je een plan moeten opstellen. Hoe ga je de veranderingen die je wilt maken doorvoeren? Als je een plan hebt, zeker als je dat zelf uitgeschreven hebt, zal het makkelijker voor je worden om door te pakken en de veranderingen door te voeren. Ook wordt de kans zo een stuk groter dat je inderdaad actie gaat ondernemen.^[16]XBron
- Wat zijn de afzonderlijke dingen die je nodig hebt om deze verandering door te voeren? Schrijf dit stap-voor-stap uit zodat je eraan kunt gaan werken.
- Zorg ervoor dat al je doelstellingen meetbaar en haalbaar zijn. Als je bijvoorbeeld kritiek gehad hebt op een essay dat je voor een bepaald vak geschreven hebt, dan kun je daar een meetbaar doel voor opstellen. Kies bijvoorbeeld iets als 'mijn volgende essay beginnen te schrijven zodra de opdracht verstrekt wordt' of 'mijn docent voor de uiterste inleverdatum om feedback vragen'. Je wilt NIET doelen stellen als 'een betere schrijver worden' of 'een tien halen voor mijn volgende essay', omdat deze doelen niet meetbaar zijn en buiten je controle liggen.
5
Staak je pogingen tot zelfverbetering nooit. Wees volhardend in je pogingen de kritiek te implementeren. Kritiek leidt je vaak een kant op die volstrekt anders is dan wat jij als normaal zou zien, of waarvan jij zou denken dat de juiste kant op is. Dit betekent dat je hard zult moeten werken om jezelf te kunnen verbeteren. Als je je gedragingen probeert te veranderen, kun je ervan uitgaan dat je onderweg obstakels tegen zult komen.
- Houd in je achterhoofd dat, hoewel je het misschien eens bent met wat iemand zegt, je zou kunnen uitglijden en uiteindelijk weer vervalt in je oude patronen. Denk niet dat dit betekent dat het onmogelijk is om te veranderen, en doe jezelf ook niet tekort als je eerste pogingen mislukken—je bent nog aan het leren. Als je vastberaden en vasthoudend bent, dan zul je uiteindelijk slagen.
Advertentie

Tips

Probeer om niet in de verdediging te schieten als je kritiek ontvangt. Dit kan de boel namelijk nog een stuk erger maken. Het is ook belangrijk om niet te huilen, de kritiek niet te ontkennen en anderen niet de zwarte piet toe te spelen als jij bekritiseerd wordt.^[17]XBron

Advertentie

Waarschuwingen

Laat jezelf niet pesten. Als iemand je voortdurend bekritiseert en ervoor zorgt dat jij je je slecht gaat voelen over jezelf, knoop dan een gesprek aan met iemand die je kan helpen.

Advertentie