Cách để Dạy con đọc bằng hai thứ tiếng

Khả năng đọc bằng hai thứ tiếng (song ngữ) đem lại rất nhiều lợi ích cho trẻ nhỏ. ^{[1]XNguồn nghiên cứu} Khả năng đọc song ngữ là một phần quan trọng trong việc nuôi dạy những đứa trẻ biết hai thứ tiếng; tuy nhiên, đối với các gia đình song ngữ, việc khiến một đứa trẻ bắt đầu đọc bằng cả hai thứ tiếng một cách tự nhiên có thể là một thử thách. Để tránh phải nhờ tới gia sư khi trẻ đã lớn hơn, hãy chớp thời cơ thuận lợi lúc này để dạy trẻ đọc bằng hai thứ tiếng tại nhà. Bài viết này giải thích kĩ thuật để sử dụng trong những năm đầu đời của trẻ, và nó rất dễ dàng, thú vị và miễn phí.

Các bước

Tải về bản PDF

Nếu có thể, hãy bắt đầu kĩ thuật này vào độ tuổi mẫu giáo của trẻ, vì đó là cơ hội tốt nhất, dù việc bắt đầu vào thời điểm trẻ mới đi học cũng chưa phải là muộn. Độ tuổi từ 6 tháng tới 4 tuổi là khoảng thời gian tối ưu để học ngôn ngữ thứ hai. ^{[2]XNguồn nghiên cứu}
2
Cố định một ngôn ngữ dùng tại nhà. Dù bước này là tuỳ chọn, sự thống nhất là rất quan trọng. Nếu bạn quyết định chỉ nói bằng một ngôn ngữ ở nhà (ví dụ như tiếng mẹ đẻ của bạn ở một quốc gia nói ngôn ngữ khác), hãy bám sát nó. Việc này sẽ không cản trở gì tới trẻ nếu bạn nói tiếng mẹ đẻ, chỉ cần bạn bắt đầu từ sớm và bám sát quyết định này. Một số gia đình cũng để người mẹ nói ngôn ngữ gốc của cô ấy, và người bố sẽ nói ngôn ngữ gốc của anh ấy. Dù thế nào cũng được, nhưng quan trọng là trẻ phải nhìn thấy được tính thống nhất.
- Lưu ý rằng phương pháp trong bài viết này không phù hợp với những gia đình sử dụng 3 ngôn ngữ (mẹ dùng một ngôn ngữ, bố dùng một ngôn ngữ và trẻ lại học một ngôn ngữ khác tại trường).
3
Biến nó thành trỏ chơi. Cũng giống các hoạt động khác, trẻ sẽ học dễ dàng hơn nếu việc học được biến thành trò chơi và nó “vui vẻ”. ^{[3]XNguồn nghiên cứu} Khi trẻ đã thoải mái, hãy nói về một "trò chơi học đường" hoặc "trò chơi đố chữ" mà bạn có thể chơi. (Tránh nói tới "học hành" hoặc “dịch thuật)” vì nghe chúng giống như một nhiệm vụ đáng để trốn tránh). Đánh giá phản ứng của trẻ và đừng ép buộc.
- Chơi nhanh gọn mà không ép buộc trẻ. Hãy chơi trong một khoảng thời gian ngắn hoặc để trò chơi đó nằm trong tầm nhìn và đợi trẻ khởi xướng.
4
Đề ra luật chơi. Khi trẻ đã chủ động hợp tác, hãy đặt ra luật cho trò chơi. Làm theo các bước dưới đây và đừng vội vàng. Khi quá trình này đã trở nên tự nhiên, bạn sẽ thấy mình ứng biến được nhiều hơn.
- Ở vài lượt chơi đầu tiên: chơi cùng với các chữ cái mà không có lí do cụ thể nào trong đầu. Việc này sẽ khiến trẻ dễ làm quen và tạo ra môi trường thân thiện.
- Tiếp theo, hỏi về một từ ngắn mà trẻ thích. Đề xuất một từ nằm trong bộ phim trẻ yêu thích hoặc chương trình trên TV (TV show) nếu bạn cần đưa ra sự trợ giúp.
- Tận dụng cái tên đó. Nghĩ về cách bạn có thể "tận dụng" cái tên đó. Nó (hoặc một từ có cách phát âm tương tự) nên phù hợp để có thể tiếp tục ở các bước sau. Sắp xếp các chữ cái và đọc to nó lên, từng từ một, mỗi lần nhanh hơn một chút.
5
Hãy mỉm cười khi dùng mẹo. Mỉm cười và nói với trẻ rằng "phần khó" sắp tới rồi. Trẻ cần phải nhắm mắt lại. Trẻ sẽ cảm thấy tò mò và vui vẻ chơi cùng (Bạn sẽ rất bất ngờ với tác dụng của mẹo này).
- Bảo trẻ không được ti hí. Hãy lấy mất chữ cái đầu.
- Cho phép trẻ nhìn và nói thêm lần nữa "Việc này khó đấy nhé" (Nói với trẻ bạn đã làm gì bằng cách lặp lại từ đó và rằng bạn đã bỏ đi chữ cái đầu).
- Bây giờ hãy yêu cầu trẻ "đọc" to lên. Thử làm vậy và bạn sẽ bất ngờ vì chỉ cần động viên một chút, trẻ sẽ làm ngay.
6
Ghi nhận nỗ lực của trẻ. Để trẻ cảm thấy tự hào về sự cố gắng và thành quả của mình. Sự lặp đi lặp lại là cách củng cố đơn giản và hiệu quả nhất.
- Bây giờ, hãy làm tương tự với chữ cái cuối.
- Làm thêm một tới hai từ trong mỗi lượt chơi. Lặp lại với những biến tấu vui nhộn.
7
Bắt đầu trò chơi dịch từ. Khi cả hai đã có thói quen cùng chấp nhận luật chơi (trẻ cũng sẽ đưa ra vài luật chơi nữa, vì thế hãy sẵn sàng thích nghi), đã tới lúc bắt đầu trò chơi dịch từ. Việc này cần một chút kế hoạch; các từ ngữ được chọn cũng phải đơn giản và phù hợp.
- Nghĩ về một từ mà trẻ thấy hấp dẫn mà có thể sắp xếp lại thành một từ trong ngôn ngữ của bạn.
8
Biến đổi nó. Khi đã tìm được từ phù hợp, hãy làm theo các bước sau:
- Sau trò chơi chữ cái đầu và cuối, hãy sắp xếp lại như trước trong khi trẻ đang nhắm mắt. Nói với trẻ rằng bây giờ trò chơi sẽ còn khó hơn.
- Đọc to từ đó. Nói với trẻ rằng đó là một từ nằm trong ngôn ngữ của bạn và hỏi trẻ xem trẻ nghĩ từ đó có nghĩa là gì. Sau đó, giải đáp cho trẻ. Đừng nói rằng như vậy là dịch từ, hãy chờ tới khi việc này trở nên tự nhiên hơn đã.
9
Tăng cường thêm một chút. Tăng cường hoạt động này với nhiều trải nghiệm tích cực hơn.
- Để trẻ chọn từ ngữ nằm trong tập hợp từ mà bạn đưa ra. Để trẻ xem video bằng hai ngôn ngữ. Như vậy, trẻ sẽ yêu cầu được xem với một trong hai ngôn ngữ để luyện tập khả năng tự quyết định. Bạn có thể chọn nhân vật chính và nói về sự khác nhau giữa tên của họ trong hai ngôn ngữ.
- Chơi trò chơi xếp khối chữ với cái tên đó.
- Tìm một bạn nhỏ cùng chơi, người sử dụng ngôn ngữ thứ 2 và rủ tới nhà chơi thường xuyên. ^{[4]XNguồn nghiên cứu} Điều này sẽ có ích cho cả hai đứa trẻ và tạo ra nhiều niềm vui hơn.
Không nên thoái thác: trẻ rất sáng tạo, đó là cách chúng học hỏi. Vì thế, đừng tụt hậu. Hãy sáng tạo trong việc có thêm từ ngữ mới từ trải nghiệm mới của trẻ.
Hãy duy trì sự hứng thú trong việc đọc sách bằng hai thứ tiếng bằng cách đầu tư vào những cuốn sách đẹp và thú vị được viết bằng ngôn ngữ thứ hai. Thường xuyên ngồi đọc sách cùng trẻ.
12
Tận dụng kì nghỉ hè.
- Nhiều gia đình nhận ra rằng họ có thể giúp trẻ tiếp cận với một ngôn ngữ khác trong kì nghỉ hè. Vì thế, nếu trẻ học bằng một ngôn ngữ khác ở trường, bạn có thể gửi chúng tới một nơi nào đó mà chúng được tiếp cận với ngôn ngữ còn lại trong suốt kì nghỉ.
Quảng cáo

Lời khuyên

Chỉ chơi trong một thời gian ngắn. Các dấu hiệu chán nản được thể hiện ở sự mệt mỏi, hãy dừng lại ở đó và chơi tiếp vào khi khác. Bạn không nên biến nó thành việc nặng nhọc.
Thử nhắc lại bài học trước bằng trò chơi trước khi bắt đầu một bài học mới. Đặt gấu bông ở bên cạnh và hỏi xem ai muốn xung phong trả lời. Nhìn chăm chú vào "những học sinh khác". Trẻ sẽ muốn được trả lời ngay!
Sử dụng các đồ vật xung quanh để biến việc đọc thành trò chơi dạy chữ ABC, số và những từ ngữ đầu tiên. Ví dụ, chỉ vào biển số xe, số và chữ trong siêu thị hoặc biển chỉ đường, cũng như các vật dụng hàng ngày khác mà bạn có trong nhà.
Dùng internet như một công cụ học tập bằng cách gửi thư điện tử cho gia đình và bạn bè để trẻ có thể thực hành ngôn ngữ. Dùng mạng để tìm kiếm các đoạn phim và câu chuyện được viết bằng cả hai ngôn ngữ.
Hãy đọc các kĩ thuật dạy người khác đọc trước tiên. Một nền tảng tốt trong việc đọc là cần thiết.
Cho dù bạn không nói hai thứ tiếng nhưng lại muốn trẻ làm được như vậy, bạn vẫn có thể dạy được trẻ, chỉ cần đủ tâm huyết, sự tập trung và kiên định, và bạn cố gắng hết sức để học những điều cơ bản về những thứ mình định dạy. ^{[5]XNguồn nghiên cứu} Hãy sử dụng các đĩa CD, Internet, và các trợ giúp khác.
Viết thư, bưu thiếp, thiếp mừng sinh nhật và giáng sinh để gửi cho bạn bè và gia đình. Đây là một cách tuyệt vời đối với những đứa trẻ sống trong gia đình song ngữ nhằm củng cố kĩ năng viết, thúc đẩy sự tiến bộ trong việc học ngôn ngữ thứ hai. ^{[6]XNguồn nghiên cứu}

Cảnh báo

Phương pháp này không phù hợp với gia đình nói 3 thứ tiếng, khi bố mẹ nói những ngôn ngữ khác với ngôn ngữ chính mà trẻ được học ở trường.
Phương pháp này không phù hợp nếu hai ngôn ngữ thuộc hai hệ chữ cái khác nhau, ví dụ như tiếng Anh và tiếng Nhật.
Điểm quan trọng ở đây là phải giữ cho việc này được vui nhộn. Khi trẻ đã đi học, để khiến cho trẻ có hứng thú với việc đọc bằng ngôn ngữ của bạn là gần như không thể. Khi trẻ nhận ra chúng đang nói một ngôn ngữ mà chỉ được sử dụng trong nhà, chúng có thể sẽ từ chối tiếp nhận. Hãy nói với trẻ rằng bạn thích khi trẻ nói chuyện với bạn bằng tiếng mẹ đẻ của bạn; trẻ rất thích được đáp ứng những yêu cầu quan trọng đối với bạn.