Cách để Chăm sóc chó sau khi triệt sản

Triệt sản cho chó cái là việc bạn nên làm. Cắt bỏ tử cung của chó cũng có nghĩa là chó sẽ không bị viêm tử cung tích mủ (pyometra), và nếu được thực hiện trước mùa sinh sản thứ hai, phẫu thuật triệt sản còn có tác dụng phòng chống bệnh ung thư vú cho chó sau này. Tuy nhiên, bạn có thể khá căng thẳng khi cho thú cưng của mình đi phẫu thuật. Việc chăm sóc cho sau phẫu thuật có thể giảm rủi ro xảy ra biến chứng hậu phẫu và giúp chó dễ chịu trong quá trình bình phục.

Phần 1

Phần 1 của 6:

Đưa chó về nhà sau phẫu thuật

Tải về bản PDF

1
Chuẩn bị phương tiện đưa chó về nhà. Chó của bạn sẽ được phép về nhà khi có thể đứng dậy và đi lại được. Tuy nhiên như vậy cũng không có nghĩa là nó có thể đi bộ về nhà. Bạn nên bế chó trong tay, hoặc nếu là chó to, bạn cần chuẩn bị phương tiện để đem chó về.
- Bác sĩ thú y có thể giữ chó của bạn ở lại qua đêm nếu thấy chó có vẻ còn lờ đờ vì thuốc mê, hoặc nếu nó chưa đi lại được.
2
Nhờ một người bạn đi cùng. Bạn hãy đi cùng một người bạn khi đến phòng khám đem chó về. Bạn sẽ rất khó nhớ được các hướng dẫn khi đang nóng lòng muốn gặp lại cô bạn bốn chân của mình. Người bạn đi cùng bạn sẽ giúp bạn nghe các chỉ dẫn của bác sĩ mà có thể bạn quên mất trong lúc đang nóng ruột.
- Người bạn đó có thể giữ cửa và giúp bạn đưa chó lên xuống xe.
3
Ghi lại mọi câu hỏi mà bạn cần hỏi bác sĩ thú y khi đến phòng khám. Hầu hết các phòng khám thú y đều có hướng dẫn toàn diện về cách chăm sóc chó sau phẫu thuật, vừa dặn dò miệng vừa được viết ra giấy. Trước khi đến phòng khám, bạn cũng nên ghi lại mọi câu hỏi mà bạn thắc mắc về việc chăm sóc chó sau phẫu thuật.
- Bạn sẽ cảm thấy yên tâm hơn trong việc chăm sóc chó nếu viết ra các câu hỏi và hỏi bác sĩ lần lượt từng câu một.
Quảng cáo

Phần 2

Phần 2 của 6:

Chăm sóc chó ngay sau phẫu thuật

Tải về bản PDF

1
Giữ môi trường yên tĩnh cho chó. Khi về nhà, chó của bạn cần một nơi thư thái và yên tĩnh để nghỉ ngơi và bình phục. Bạn đừng sắp xếp cho chó phẫu thuật trùng vào ngày có tiệc tùng náo nhiệt trong nhà, vì chó của bạn sẽ không được thoải mái khi có đông người.
- Bạn cũng nên hạn chế mời mọi người đến nhà chơi và thăm chó. Mặc dù chú cún của bạn chắc sẽ rất mừng khi gặp mọi người, nhưng khi đó nó sẽ muốn đứng dậy và cử động trong khi cần phải nghỉ ngơi.
2
Ở nhà trong vòng 24 giờ sau khi chó được phẫu thuật. Nhiều người băn khoăn không biết có nên ở nhà với chú cún của mình trong vài ngày sau khí chó được triệt sản không. Điều này thực ra không cần thiết. Tuy nhiên, bạn nên ở nhà trong vòng 24 giờ đầu tiên để đảm bảo rằng chó ăn được, tỉnh táo, đi vệ sinh bình thường và không quá đau đớn.^{[1]XNguồn nghiên cứuBSAVA Textbook of Veterinary Nursing. Cooper, Mullineaux, and Turner. BSAVA Publications.}
- Hãy gọi cho bác sĩ thú y nếu có điều gì xảy ra khiến bạn lo ngại trong 24 giờ đầu tiên.
- Nếu bất đắc dĩ phải ra khỏi nhà, bạn hãy cân nhắc thuê người trông thú cưng đáng tin cậy và dặn dò họ kỹ lưỡng.
3
Áp dụng chế độ ăn nhẹ cho chó sau phẫu thuật. Bạn có thể cho chó ăn vào buổi tối hôm phẫu thuật, khi thuốc mê bắt đầu tan. Tuy nhiên, bạn nên cho chó ăn ít hơn khẩu phần bình thường. Thuốc mê có thể khiến cho một số chó buồn nôn, và chúng có thể bị nôn nếu ăn nhiều.
- Bạn có thể cho chó ăn một phần nhỏ ức gà, thỏ, cá tuyết hoặc gà tây nấu chín kèm một ít cơm trắng hoặc mì.
- Bạn cũng có thể mua thức ăn chuyên dành cho chó đang bị buồn nôn. Loại thức ăn này gồm các nhãn hiệu như Hills ID hoặc Purina EN.
Ngày hôm sau, bạn có thể cho chó ăn lại chế độ bình thường. Nhớ rằng chó sau khi được phẫu thuật không đi tiêu trong 2 hoặc 3 ngày đầu là bình thường.
5
Cố gắng chỉ để chó một mình khoảng 4 tiếng mỗi lần trong vài ngày sau khi chó được phẫu thuật. Trong vòng 3-4 ngày đầu sau khi chó về nhà sau phẫu thuật, bạn có thể để chó ở nhà một mình mỗi lần 4 tiếng. Trong thời gian này, chó có thể ngủ và nghỉ ngơi, đồng thời bạn cũng có điều kiện để mắt đến chú cún của mình và phát hiện vấn đề nếu có gì không ổn.
- Bạn có thể đọc phần "giúp chó đối phó với cơn đau" bên dưới để biết cần phải chú ý các dấu hiệu nào.
Nếu không có biến chứng nghiêm trọng nào cho đến thời điểm này, bạn có thể để chó ở nhà một mình. Sau thời gian này, điều quan trọng là chờ cho chó lành lại cho đến khi rút chỉ khâu vào khoảng 10-14 ngày sau phẫu thuật.
Quảng cáo

Phần 3

Phần 3 của 6:

Không để chó liếm vết thương

Tải về bản PDF

1
Để nguyên băng trên vết thương trong vòng 24 giờ. Một số phòng khám thú y cho chó về nhà với băng dính trên vết thương. Băng gạc được để nguyên trong 24 tiếng sẽ giúp báo vệ vết mổ khỏi bị nhiễm khuẩn.
- Một số phòng khám hiện không dùng băng dính nữa vì da chó có thể bị kích ứng.
2
Dùng phễu đeo cổ để chó khỏi liếm vết thương. Bạn cần ngăn chặn chó hoặc các vật nuôi khác liếm vào vết mổ, vì điều này có thể gây nguy cơ nhiễm trùng cao và làm bục chỉ khâu. Để ngăn chăn việc này, bạn có thể chọn một loại phễu đeo cổ cho chó. Các loại phễu này được mô tả như cổ áo nữ hoàng Elizabeth, chụp đèn hoặc chiếc xô không có đáy. Hầu hết phễu đeo cổ chó được làm bằng chất liệu nhựa trong.
- Chọn phễu đeo cổ vừa với chó. Đầu hẹp của phễu phải vừa vặn với cổ chó và gắn vào vòng cổ thông thường. Đầu rộng của phễu phải cao hơn mũi chó khoảng 5–7,5 cm, như vậy chiếc phễu sẽ ngăn chặn chó với tới vết thương.
- Một cách khác, bạn có thể cho chó đeo vòng cổ bơm hơi để chó không quay đầu được. Loại vòng cổ này trông giống như vòng phao cứu sinh và vừa với chu vi vòng cổ của chó.
3
Mặc áo thun cũ cho chó mới triệt sản nếu còn có những chú chó khác trong nhà. Nếu bạn nuôi nhiều chó, bất cứ chú chó nào cũng có thể liếm vào vết thương của chó mới phẫu thuật. Để ngăn chặn điều này, bạn hãy tìm một chiếc áo thun cũ đủ rộng để trùm lên toàn thân chó và che phủ vết mổ. Bạn nên cho chó mặc áo trong 10-14 ngày. Áo thun cotton sẽ có tác dụng tốt vì rất thoáng khí.^{[2]XNguồn nghiên cứuBSAVA Textbook of Veterinary Nursing. Cooper, Mullineaux, and Turner. BSAVA Publications.}:
- Choàng áo thun qua đầu chó, xỏ hai chân trước của chó vào hai ống tay áo. Kéo áo xuống sao cho vết thương được che phủ hoàn toàn và buộc lại để chó có thể đi lại được. Nếu chiếc áo thun đủ dài, bạn cũng có thể cắt hai lỗ ở phía dưới áo để xỏ hai chân sau của chó vào.
- Thay áo mới cho chó nếu áo đang mặc bị bẩn.
Quảng cáo

Phần 4

Phần 4 của 6:

Chăm sóc vết thương cho chó

Tải về bản PDF

Bạn hãy quan sát vết mổ, nhưng tránh đụng vào. Vết thương đang lành phải khô, không có dịch rỉ ra từ vết mổ. Trong quá trình lành lại, phần rìa vết thương có thể sưng nhẹ để miệng vết thương được khép chặt.
2
Phát hiện các dấu hiệu nhiễm trùng. Bạn nên cẩn thận chú ý đến các dấu hiệu như nóng, sưng hoặc tiết dịch từ vết thương. Liên hệ ngay với bác sĩ thú y nếu thấy có máu hoặc mủ chảy ra từ vết thương. Thường thì máu là từ các mao mạch rỉ vào lớp mỡ bên dưới da hơn là xuất huyết nội nghiêm trọng, tuy nhiên bạn vẫn nên gọi cho bác sĩ để đảm bảo không xảy ra vấn đề nào nguy hiểm.^{[3]XNguồn nghiên cứuBSAVA Textbook of Veterinary Nursing. Cooper, Mullineaux, and Turner. BSAVA Publications.}
- Tương tự, mủ cũng thường là dấu hiệu nhiễm trùng ở bề mặt hoặc chỉ ở ngay dưới da, không phải là nhiễm trùng từ trong bụng. Tuy nhiên, chó có thể cần dùng thuốc kháng sinh trị nhiễm trùng để khỏi làm chậm quá trình bình phục vết thương.
3
Rửa vết mổ chỉ khi bị bẩn. Trừ khi bác sĩ thú y có chỉ dẫn khác, bạn không nên chạm vào vết mổ của chó. Tuy nhiên, nếu chó của bạn ra ngoài và bị lấm bẩn ở bụng, bạn có thể nhẹ nhàng rửa sạch đất cát ở bụng chó. Cách rửa như sau:
- Pha dung dịch muối (1 thìa cà phê (5ml) muối pha với 0,5 lít nước đun sôi, sau đó để nguội đến nhiệt độ an toàn cho da). Nhúng bông gòn vào dung dịch, sau đó chấm nhẹ lên vết thương để loại bỏ đất cát bẩn.
Nếu vết thương không được băng và để hở, bạn nhớ cho chó nằm trên giường sạch và khô để viết thương không bị nhiễm bẩn.
Quảng cáo

Phần 5

Phần 5 của 6:

Giúp chó nghỉ ngơi đầy đủ

Tải về bản PDF

Nguyên lý của việc nghỉ ngơi là tránh bất cứ tác động nào có thể kéo căng vết mổ, tăng huyết áp hoặc bục chỉ khâu. Lý tưởng nhất là chó không làm gì ngoài việc nằm nghỉ - nằm nhiều trên giường, không lên xuống cầu thang, không nhảy nhót, không đi lại.
2
Không cho chó vận động nhiều. Điều này có nghĩa là chó sẽ không được chạy, không chơi trò ném đĩa bay hay bắt đồ vật. Chó cũng không nên chạy lên chạy xuống cầu thang hoặc nhảy lên nhảy xuống bề mặt đồ đạc. Bạn có thể cân nhắc mượn cửa chắn cầu thang ngăn em bé để ngăn chó lên câu thang trong thời gian chờ bình phục.
- Nếu chú chó to của bạn thường thích ngủ chung với chủ, bạn đừng để nó lên cầu thang để vào phòng của bạn. Nếu lo lắng cho sức khỏe của chó, bạn có thể ngủ trên ghế xô pha dưới nhà bên cạnh nó.
Dẫn chó ra sân với vòng cổ và dây xích thay vì cho chó tự do đi khắp nơi. Khi đeo dây xích cho chó, bạn sẽ dễ điều khiển hơn và ngăn ngừa chó bị thương nếu nó trông thấy thứ gì đó và muốn rượt đuổi.
Không để cho chó nhảy lên nhảy xuống xe. Nếu cần thiết, bạn hãy nhờ một người bạn đi cùng để giúp nhấc chú chó to vào xe khi đưa chó từ phòng khám về hoặc khi đưa chó đi đâu đó.
5
Giữ dây xích chó khi bạn dẫn chó đi dạo trở lại. Nếu chú chó của bạn bắt đầu cuồng chân và thừa năng lượng đến mức cứ nhảy chồm chồm ở bậc cửa, bạn hãy hỏi phòng khám thú y xem liệu có thể cho chó đi dạo một quãng ngắn được chưa. Nhớ luôn giữ dây xích khi cho chó ra ngoài.
- Ba hoặc bốn ngày sau phẫu thuật, bạn có thể cân nhắc dẫn chó đi dạo. Cố gắng chỉ cho chó đi dạo trong khoảng 5 phút và đi trên mặt đường bằng phẳng.
6
Không chơi đùa mạnh bạo với chó. Nếu trong nhà bạn có những chú chó khác thích chơi đùa mạnh bạo với chú chó đang trong thời gian chờ bình phục, bạn luôn luôn phải giám sát để mấy chú chó kia không nhảy chồm lên chú chó vừa triệt sản. Không chơi trò kéo co hoặc các trò chơi vận động mạnh với chó.
- Nếu bạn lo rằng không thể kiểm soát được mấy chú chó, hãy cân nhắc nhờ một người bạn trông nom chú chó vừa phẫu thuật đến khi nó được tháo chỉ khâu.
Nếu chú chó hiếu động của bạn hoàn toàn không chịu cử động nhẹ nhàng dù bạn đã cố gắng thế nào đi nữa, bạn nên cho bác sĩ thú y biết điều này. Bác sĩ có thể cho chó dùng thuốc an thần nhẹ để giảm bớt mức hoạt động của nó một chút.
Quảng cáo

Phần 6

Phần 6 của 6:

Giúp chó đối phó với cơn đau

Tải về bản PDF

1
Cho chó uống thuốc giảm đau do bác sĩ thú y chỉ định. Cũng như bất cứ cuộc phẫu thuật lớn nào, điều quan trọng là đảm bảo bệnh nhân không phải chịu đựng đau đớn. Phần lớn các phòng khám sử dụng kết hợp các thuốc giảm đau (opioid và không steroid) trong ngày phẫu thuật, và cho chó về nhà với thuốc giảm đau để tiếp tục uống ở nhà.
- Nhớ rằng một số chó nhạy cảm hơn sẽ cảm thấy đau hơn những con chó khác. Thời gian trung bình để chó hết đau thường là 4-5 ngày, nhưng chó của bạn có thể cần nhiều hoặc ít thời gian hơn.
- Không cho chó uống bất cứ loại thuốc giảm đau không kê toa nào mà chưa hỏi ý kiến bác sĩ thú y.
2
Chú ý các dấu hiệu cho thấy chó đang đau. Mỗi chú chó phản ứng với cơn đau một khác; một số con phát ra tiếng kêu rên rỉ, số khác thì thu mình lại và cố gắng tìm nơi ẩn nấp. Các dấu hiệu chung cho thấy chó đang khó chịu được liệt kê dưới đây:^{[4]XNguồn nghiên cứuBSAVA Textbook of Veterinary Nursing. Cooper, Mullineaux, and Turner. BSAVA Publications.}:
- Bồn chồn: Đi đi lại lại, không thể giữ yên, ngồi xuống rồi lại đứng lên; những dầu hiệu này cho thấy chó đang khó chịu.
- Kêu rên: Rên rỉ và kêu rít. Hành vi này đôi khi chỉ nhằm để được chú ý chứ không phải là dấu hiệu đau. Bạn hãy thử đừng vuốt ve âu yếm chó khi nghe nó kêu la; nếu đã biết là bạn sẽ không đáp lại mà chó vẫn kêu thì có lẽ là nó đang đau.
- Dáng điệu: Chó bị đau thường có biểu hiện "khổ sở", tai cụp xuống, đôi mắt buồn rầu và đầu cúi thấp. Chó thường co ro và không thể nằm ở tư thế thoải mái như mọi khi.
- Hành vi: Một số chú chó thay đổi hành vi khi bị đau, một trong những biểu hiện đó là cáu kỉnh hoặc hung hăng. Những chú chó khác thì thu mình lại như muốn trốn khỏi cơn đau.
- Bỏ ăn uống: Một số loài chó (đặc biệt là giống chó tha mồi Labrador) dù sao cũng vẫn ăn, nhưng một số khác sẽ không chịu ăn uống nếu cảm thấy khó chịu.
Nếu cảm thấy chú cún của mình không bớt đau, bạn hãy gọi cho phòng khám thú y. Ngoài thuốc kháng viêm không chứa steroid kê toa, bác sĩ có thể bổ sung các loại thuốc giảm đau khác như tramadol để giúp kiểm soát cơn đau của chó.
4
Gọi cho bác sĩ thú y nếu bạn nhận thấy các triệu chứng nghiêm trọng. Bác sĩ thú y thường hẹn lịch tái khám sau khi phẫu thuật 3-10 ngày. Tuy nhiên, nếu bạn thấy lo ngại khi chưa hết thời gian này, hãy liên lạc với bác sĩ để xin lời khuyên. Các dấu hiệu cần lưu ý bao gồm:
- Không ăn hoặc uống sau 48 tiếng. Thường thì đến lúc này chó đã ăn được, và nếu không ăn thì có lẽ là nó bị đau. Bạn đừng chờ đến ngày hôm sau mới gọi cho bác sĩ.
- Dịch tiết ra từ vết thương: Vết thương đang hồi phục thường sẽ khô. Nếu có dịch tiết ra, đặc biệt là máu hoặc mủ, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ.
- Nôn hoặc tiêu chảy: Đôi khi thuốc mê có thể khiến một số vật nuôi khó chịu trong bụng. Tuy nhiên, với thú cưng vừa được phẫu thuật, bạn hãy đem đến bác sĩ thú y nếu thấy chúng có dấu hiệu buồn nôn.
- Yếu sức, lờ đờ hoặc trướng bụng: Nếu chó có vẻ yếu và không phục hồi năng lượng, hoặc nếu chó có dáng điệu bất thường và bụng trông có vẻ trướng lên, bạn cần gọi cho bác sĩ thú y ngay lập tức.
Quảng cáo

Lời khuyên

Chó cái hiếu động thường hay kéo giãn thân mình và làm căng đường các mũi chỉ khâu. Điều này làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, và các tế bào tập trung đến vết thương do viêm nhiễm sẽ gây ra "phản ứng chỉ khâu".