Voorkomen dat een gaatje in je gebit erger wordt

Je krijgt last van cariës, ofwel kleine gaatjes in je tanden die geleidelijk aan groter worden, wanneer de beschermende glazuurlaag op je tanden weggevreten wordt door zuren en bacteriën. Wanneer het glazuur op je tanden weg is wordt het gaatje in je tand steeds groter, wat ook wel ‘tandbederf’ wordt genoemd. Als je dit probleem niet behandelt zal de tandpulpa aangetast worden, ofwel het binnenste deel van de tand waar zich de zenuwen en bloedvaatjes bevinden. De enige manier om van een gaatje af te komen is om hem door je tandarts op te laten vullen.^[1]XBron Er zijn echter verschillende stappen die je kunt nemen om te voorkomen dat het gaatje in je gebit erger wordt totdat je een afspraak bij je tandarts kunt maken.

Deel 1

Deel 1 van 3:

Voorkomen dat een al bestaand gaatje erger wordt

Pdf downloaden

1
Poets de plek voorzichtig. In het ideale geval helpt het poetsen van je tanden om gaatjes volledig te voorkomen. Poetsen is echter ook belangrijk om te voorkomen dat al bestaande gaatjes erger worden. Ophopingen van eten stimuleren de groei van bacteriën. Deze bacteriën komen in het gaatje terecht, zodat het erger wordt. Concentreer je bij het poetsen op het gaatje om etensresten te verwijderen en ervoor te zorgen dat het gaatje niet erger wordt.^[2]XBron
- Gebruik een zachte tandenborstel en oefen bij het poetsen niet te veel druk uit. Beweeg de tandenborstel ten minste 2 minuten lang voorzichtig heen en weer.^[3]XBron
- Poets je tanden twee keer per dag en nadat je gegeten hebt. Het is vooral belangrijk om je gebit schoon te houden wanneer je een gaatje hebt omdat er binnen 20 minuten nadat je gegeten hebt al tandplak begint te ontstaan.^[4]XBron
2
Let op de symptomen van een gaatje. Gaatjes ontstaan geleidelijk aan en soms kunnen er gaatjes ontstaan en erger worden zonder dat je last van veel symptomen hebt.^[5]XBron Dit is één van de redenen waarom het zo belangrijk is om regelmatig naar de tandarts te gaan. Er zijn een aantal symptomen die erop duiden dat er een gaatje aan het ontstaan is of al ontstaan is. Maak een afspraak bij de tandarts als er sprake is van onderstaande symptomen. Terwijl je wacht op je afspraak neem je stappen om te voorkomen dat het gaatje erger wordt.^[6]XBron^{[7]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Een wit vlekje op je tand. Dit kan een vroeg teken van tandbederf of fluorose zijn en duidt op een plek waar zuren de mineralen in je tandglazuur weggevreten hebben. In dit stadium zijn er nog steeds dingen die je kunt doen om van het gaatje af te komen, dus onderneem actie als je een wit vlekje op één van je tanden ziet zitten.
- Tandgevoeligheid. Hier is meestal sprake van na het eten of drinken van zoete, warme of koude voedingsmiddelen of dranken.^[8]XBron Gevoelige tanden duiden niet altijd op gaatjes, en veel mensen hebben van zichzelf al gevoelige tanden. Als je echter nog nooit gevoelige tanden hebt gehad en ze ineens gevoelig zijn na het eten of drinken van bepaalde voedingsmiddelen of dranken, dan kan dit een reden zijn om bezorgd te zijn.^[9]XBron
- Pijn wanneer je ergens op bijt.
- Tand- of kiespijn. Wanneer het gaatje zo erg is geworden dat de zenuwen in je tand aangetast worden kan het zijn dat je last hebt van aanhoudende pijn in de tand in kwestie. Het kan zijn dat de pijn erger wordt wanneer je iets eet of drinkt. De pijn kan ook plotseling optreden.
- Een zichtbaar gat in je tand. Dit betekent dat het gaatje in een vergevorderd stadium is en je tand aanzienlijk aangetast heeft.
- Gaatjes kunnen ontstaan en geleidelijk aan groter worden zonder dat er sprake is van enige symptomen.
3
Gebruik een middel met fluoride. Fluoride is bacteriostatisch, wat betekent dat fluoride voorkomt dat de bacteriën in je mond zich voortplanten. Het maakt je tanden ook sterker door je tandglazuur te remineraliseren, wat je tanden beter bestand maakt tegen gaatjes. Als je er vroeg genoeg bij bent kan een goede fluoridebehandeling het tandbederf zelfs ongedaan maken. Je kunt in de winkel verschillende producten kopen waar fluoride aan toegevoegd is, maar voor sterkere middelen heb je een recept van je tandarts nodig. De beste optie is om een fluoridebehandeling te ondergaan bij je tandarts, maar er zijn verschillende middelen die je kunt gebruiken terwijl je wacht op je afspraak.^[10]XBron^{[11]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Fluoridetandpasta. Deze meeste soorten tandpasta die je in de winkel kunt kopen bevatten ongeveer 1000 tot 1500 ppm natriumfluoride. Je tandarts kan je ook een fluoridetandpasta voorschrijven die ongeveer 5000 ppm natriumfluoride bevat.
- Mondwater dat fluoride bevat. Een mondspoelmiddel kan fluoride mag dagelijks gebruikt worden. Een dergelijk middel bevat over het algemeen 225 tot 1000 ppm natriumfluoride. Zoek naar een mondspoelmiddel dat wordt aangeraden door tandartsen zodat je zeker weet dat het middel is onderzocht en goedgekeurd is.
- Fluoridegel. Fluoridegel is dik en blijft gedurende een langere periode op je tanden zitten. Je knijpt de gel in bakjes die je dan over je tanden schuift.
4
Drink water. Door een droge mond kan je gaatje snel erger worden doordat de bacteriën die het gaatje erger maken zich voort kunnen planten. Houd je mond vochtig om te voorkomen dat het gaatje erger wordt en spoel voedselresten weg die ervoor kunnen zorgen dat je meer last krijgt van het gaatje.^[12]XBron
- Als je mond droog blijft ondanks de hoeveelheden water die je drinkt kan dit een symptoom zijn van een ernstigere medische aandoening. Het kan ook veroorzaakt worden door een receptplichtig medicijn. Praat met je arts als je last blijft houden van een droge mond.
5
Kauw op suikervrije kauwgom met xylitol. Xylitol is een van nature voorkomende alcohol die gewonnen wordt uit planten. Het heeft antibacteriële eigenschappen en wordt gebruikt om infecties te voorkomen. Kauwgom die 1-20 gram xylitol bevat helpt bacteriën te doden die gaatjes veroorzaken en ze erger maken. Als je denkt dat je een gaatje hebt, kauw dan totdat je naar de tandarts kunt op kauwgom met xylitol om te voorkomen dat het gaatje erger wordt.^[13]XBron
- Zoek naar kauwgom die is goedgekeurd door tandartsen. Zo weet je zeker dat de kauwgom je gebit niet eerder kwaad dan goed doet.
- Kauwen op kauwgom stimuleert de speekselproductie, wat kan helpen om voedselresten weg te spoelen en het tandglazuur sterk te houden.^[14]XBron
6
Probeer een zoutoplossing. Een zoutoplossing heeft antiseptische eigenschappen en tandartsen raden deze oplossing vaak aan om wonden en infecties in de mond te behandelen. Een zoutloplossing kan tevens de bacteriën doden die gaatjes veroorzaken, zodat de bacteriegroei afgeremd wordt totdat je naar de tandarts kunt.^[15]XBron
- Los 1 theelepel zout op in een glas warm water.
- Spoel 1 minuut lang een slok zoutoplossing rond in je mond. Richt je daarbij op de tand in kwestie.
- Behandel je tand dagelijks 3 keer op deze manier.
7
Poets je gebit met zoethoutwortel. Er is niet uitgebreid onderzoek naar gedaan, maar er is enig bewijs dat zoethoutwortel gaatjes kan voorkomen en de groei ervan kan afremmen. Het kan de bacteriën doden die gaatjes veroorzaken en vermindert ontstekingen.^[16]XBron^{[17]XBetrouwbare bronPubMed CentralGa naar de bron} Probeer zoethoutwortel als huismiddeltje om de groei van het gaatje af te remmen terwijl je wacht op je afspraak bij de tandarts.
- Sommige tandpasta’s uit de winkel bevatten zoethoutwortel.^[18]XBron Je kunt tevens wat zoethoutwortelpoeder in de winkel kopen en met je tandpasta mengen.
- Zorg ervoor dat je zoethout zonder glycyrrhizine koopt, een stof die onaangename en vaak ernstige bijwerkingen kan veroorzaken.^[19]XBron
- Vraag altijd advies aan je arts voordat je zoethoutwortel gaat gebruiken. Het kan wisselwerkingen hebben met bepaalde medicijnen, waaronder ACE-remmers, insuline, MAO-remmers en orale anticonceptie. Daarnaast kan zoethoutwortel gezondheidsproblemen opleveren bij mensen met bepaalde medische aandoeningen als lever- of nierziekten, diabetes, hartfalen, een hartziekte en hormoongevoelige kankersoorten.^[20]XBron
8
Vermijd geraffineerde suiker. Gaatjes worden veroorzaakt door bacteriën die zuur produceren en die gedijen in zure omgevingen. Deze bacteriën gebruiken de suiker in tandplak als brandstof. Dit is waarom je beter zo weinig mogelijk suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken kunt drinken. Poets je tanden na het eten, als dat mogelijk is.^[21]XBron^{[22]XBetrouwbare bronUniversity of Rochester Medical CenterGa naar de bron}
- Voedingsmiddelen die veel zetmeel bevatten, zoals aardappels, brood en pasta, zorgen ook voor een aantrekkelijke omgeving voor zuurproducerende bacteriën. Eet zo weinig mogelijk eenvoudige en geraffineerde koolhydraten, en poets je tanden nadat je gegeten hebt.^[23]XBron
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Naar de tandarts gaan om een gaatje te laten behandelen

Pdf downloaden

Je tandarts kan afhankelijk van het stadium waarin het gaatje zich bevindt verschillende soorten behandelingen aanraden. Als je vragen hebt over de behandeling, stel ze dan aan je tandarts.
2
Onderga een fluoridebehandeling bij je tandarts. Als het gaatje net ontstaan is en nog erg klein is kan je tandarts het gaatje wellicht behandelen door het aanbrengen van een grote hoeveelheid fluoride en hoef je geen ingrijpende behandeling te ondergaan. Het fluoride wordt meestal op de tand gelakt en moet enkele minuten intrekken. Het helpt om het tandglazuur op de plek in kwestie te herstellen en zal de tand remineraliseren als je er vroeg genoeg bij bent.^{[24]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Deze behandeling duurt meestal slechts enkele minuten, maar je zult na de behandeling minstens 30 minuten lang niets kunnen eten of drinken zodat het fluoride goed in kan trekken.
3
Laat het gaatje vullen als je tandarts dit aanraadt. De meeste gaatjes worden niet vroeg genoeg ontdekt om goed met fluoride behandeld te kunnen worden. Het gaatje zal dan gevuld moeten worden. Tijdens deze behandeling boort je tandarts het aangetaste deel van je tand weg. Hij of zij zal het gaatje dan vullen met een bepaald soort materiaal.^[25]XBron
- Meestal gebruikt een tandarts porselein of composiethars om een gaatje te vullen, vooral als het om de voortanden gaat. Dit zijn de beste keuzes omdat de kleur van het materiaal aangepast kan worden om te passen bij de natuurlijke kleur van je tand.^[26]XBron
- De tandarts kan gaatjes in tanden achterin de mond met een zilverlegering of goud vullen, want die materialen zijn sterker. Op de tanden achterin de mond hoopt zich meestal ook meer tandplak op.^[27]XBron
4
Praat met je tandarts over een wortelkanaalbehandeling als het gaatje de tandpulpa aangetast heeft. Je tandarts zal de geïnfecteerde tandpulpa verwijderen, een ontsmettend middel gebruiken om bacteriën te verwijderen en de tand dan vullen met een vulmiddel. Deze behandeling is vaak een laatste redmiddel om de tand te redden voordat hij getrokken moet worden.^{[28]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- In de meestal gevallen zal er een kroon (een kapje voor over je tand) geplaatst moeten worden als je een wortelkanaalbehandeling nodig hebt.^[29]XBron
In dit geval zal de tandarts de aangetaste tand trekken. Daarna kan de tand vervangen worden door een tandheelkundig implantaat, zowel om cosmetische redenen en om te voorkomen dat je andere tanden scheef gaan staan.^{[30]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Gaatjes voorkomen

Pdf downloaden

1
Poets je tanden twee keer per dag. Houd je tanden schoon en gezond door ze twee keer per dag te poetsen. Gebruik een zachte tandenborstel en vervang je tandenborstel om de 3 tot 4 maanden. Om ervoor te zorgen dat je je tanden goed poetst volg je onderstaande instructies die opgesteld zijn door tandartsen.^[31]XBron
- Houd de tandenborstel in een hoek van 45 graden tegen de rand van het tandvlees. Meestal ontstaat er tandplak langs de rand van het tandvlees.
- Beweeg de tandenborstel voorzichtig heen en weer en maak kleine streken. Maak streken die zo breed zijn als een tand.
- Poets zowel de buiten- als binnenkant van je tanden.
- Blijf twee minuten poetsen.
- Sluit af door je tong te poetsen. Als je je tong overslaat laat je een hoop bacteriën achter die je mond direct na het poetsen weer besmetten.
- Poets je tanden minstens twee keer per dag.
2
Flos je tanden dagelijks. Naast het poetsen van je tanden is flossen erg belangrijk om een gezond gebit te blijven houden. Probeer om minstens een keer per dag te flossen, maar twee keer is nog beter. Volg onderstaande eenvoudige stappen om ervoor te zorgen dat je je tanden op de juiste manier flost.
- Pak een stuk flosdraad van ongeveer 45 centimeter lang. Wikkel het grootste deel ervan om je ene middelvinger en de rest om je andere middelvinger.
- Pak het stuk flosdraad stevig vast tussen en duim en wijsvinger. Gebruik een wrijvende beweging om het flosdraad tussen je tanden te krijgen.
- Wanneer het flosdraad bij de rand van het tandvlees komt, houd je het vast in de vorm van de letter C zodat je de vorm van de tand ermee kunt volgen.
- Houd het flosdraad stevig tegen de tand aan en schuif het voorzichtig omhoog en naar beneden.
- Herhaal het hele proces bij de rest van je gebit.
- Pak steeds een nieuw stuk flosdraad wanneer dat nodig is.
- Als je tanden vrij dicht op elkaar staan, zoek dan naar glad flosdraad of flosdraad dat met een laagje was bedekt is. Kant-en-klare flosdraadhouders kunnen ook nuttig zijn. Het belangrijkste is dat je je tanden iedere dag blijft flossen.^[32]XBron
3
Spoel je mond met een mondspoelmiddel dat goedgekeurd is door tandartsen. Sommige mondspoelmiddelen verhullen slechts een slechte adem zonder de bacteriën in je mond te doden en de tandplak te verwijderen die een slechte adem en gaatjes veroorzaakt. Kijk wanneer je mondwater koopt of het middel door tandartsen aangeraden wordt, wat betekent dat het onderzocht is door tandartsen en het bewezen is dat het middel tandplak verwijdert.^{[33]XBetrouwbare bronAmerican Dental AssociationGa naar de bron}
- Zorg ervoor dat je een mondspoelmiddel koopt dat tandplak helpt verminderen, gingivitis en gaatjes bestrijdt en een slechte adem verhelpt.^[34]XBron
- Er zijn een hoop mondspoelmiddelen met weinig tot geen alcohol te koop die goed voor je mondhygiëne zijn. Zoek naar een dergelijk middel als je niet tegen het brandende gevoel van een traditioneel mondspoelmiddel kunt.
4
Zorg voor een voedingspatroon dat ervoor zorgt dat je gebit gezond blijft. Wat je eet is van grote invloed op je mondhygiëne. Sommige voedingsmiddelen zijn goed voor je tanden, terwijl van je van andere etenswaren beter zo weinig mogelijk of helemaal niets kunt eten.^{[35]XBetrouwbare bronUniversity of Rochester Medical CenterGa naar de bron}^[36]XBron
- Eet vezelrijke voedingsmiddelen. Vezels helpen om alle tandplak van je tanden te duwen en stimuleren de aanmaak van speeksel, wat helpt om schadelijke zuren en enzymen van je tanden te verwijderen. Om vezels binnen te krijgen eet je verse vruchten en groenten, evenals volkorenproducten.
- Eet zuivelproducten. Melk, kaas en gewone yoghurt stimuleren tevens de aanmaak van speeksel. De bevatten ook calcium, waardoor je tandglazuur versterkt wordt.
- Drink thee. Voedingsstoffen in groene en zwarte thee helpen om tandplak af te breken en de groei van bacteriën af te remmen. Door thee te maken met water dat fluoride bevat zul je nog meer voedingsstoffen voor je tanden binnenkrijgen.
- Vermijd suikerhoudende voedingsmiddelen en drankjes. Suiker zorgt ervoor dat er meer tandplak ontstaat en er meer bacteriën groeien, waardoor je gaatjes krijgt. Eet zo weinig mogelijk snoep en drink zo weinig mogelijk frisdrank. Als je toch suikerhoudende voedingsmiddelen eet, doe dat dan tijdens een maaltijd en drink er veel water bij. Op die manier zal je mond meer speeksel aanmaken, waardoor alle suiker weggespoeld wordt en de hoeveelheid zuur en bacteriën verminderd worden.
- Poets je tanden na het eten van zetmeelrijke voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen als aardappels en maïs blijven gemakkelijker tussen je tanden vastzitten, waardoor je gaatjes kunt krijgen. Zorg ervoor dat je je tanden poetst na het eten van deze voedingsmiddelen om zo gaatjes te voorkomen.
5
Drink geen zure frisdranken. Frisdranken, alcoholische dranken en zelfs vruchtensappen zijn zuur en kunnen de bacteriegroei in je mond stimuleren, waardoor je last van gaatjes krijgt.^{[37]XBetrouwbare bronPubMed CentralGa naar de bron}^{[38]XBetrouwbare bronNational Health Service (UK)Ga naar de bron} Drink ze met mate of helemaal niet.
- De grootste boosdoeners zijn sportdrankjes als Gatorade, energiedrankjes als Red Bull en frisdranken als Coca Cola. Door het koolzuur in deze drankjes slijten je tanden sneller.^{[39]XBetrouwbare bronPubMed CentralGa naar de bron}^{[40]XBetrouwbare bronPubMed CentralGa naar de bron}
- Drink veel water. Spoel je mond met water na het drinken van een zuur drankje.
- Vergeet niet dat zelfs puur vruchtensap suiker bevat. Verdun puur vruchtensap met een gelijke hoeveelheid water, vooral als het drinken voor je kind bedoeld is. Drink weinig vruchtensap en spoel je mond met water nadat je vruchtensap gedronken hebt.
6
Ga regelmatig naar de tandarts. De meeste tandartsen willen graag dat je om de 6 maanden langskomt voor een gebitscontrole. Houd je hieraan om ervoor te zorgen dat je gebit gezond blijft. Tijdens de afspraak zal de tandarts je tanden grondig reinigen en alle tandplak verwijderen die tijdens de laatste paar maanden ontstaan is. Hij of zij zal je gebit ook controleren op de tekenen van gaatjes, tandvleesaandoeningen en andere problemen die je wellicht hebt met je gebit en mond.^[41]XBron
- Je tandarts kan je ook helpen om beginnende gaatjes op te sporen die nog erg klein zijn. Als je tandarts er vroeg genoeg bij is kan hij of zij het gaatje aanpakken zonder een ingrijpende behandeling uit te voeren.
- Veranderingen in de levensstijl, een goede mondhygiëne en fluoridebehandelingen zijn wellicht genoeg om erg kleine gaatjes te behandelen. Daardoor wordt het proces van remineralisatie gestimuleerd, waarbij de tand zich op natuurlijke wijze herstelt en het gaatje verdwijnt.^[42]XBron
Advertentie

Tips

Bij een gebitsreiniging bij de tandarts wordt je gebit meestal grondig gereinigd om tandplak en tandsteen te verwijderen, gepolijst en wordt er fluoridelak aangebracht.

Advertentie

Waarschuwingen

Ga naar de tandarts als je denkt dat je een gaatje hebt. Het is een goed idee om te voorkomen dat het gaatje erger wordt, maar de enige manier om het gaatje echt te behandelen is om het te laten vullen door je tandarts.
Het kan zijn dat je niet weet dat je gaatjes hebt omdat er niet altijd sprake is van symptomen. Zorg ervoor dat je regelmatig naar je tandarts gaat voor een gebitscontrole.

Advertentie