Omgaan met een gênant moment

Wanneer je je in een gênante situatie bevindt, voel je je wellicht de enige persoon op aarde die zich zo voelt. Echter, een gevoel van schaamte is één van de meest universele emoties die de mens ervaart. Ieder mens op aarde krijgt er af en toe mee te maken, en zelfs voor sommige dieren is het gevoel niet vreemd.^{[1]XBron Waal, F. de. (2010). The Age of Empathy: Nature’s Lessons for a Kinder Society (1 edition). New York: Broadway Books.} Hoewel we een gevoel van schaamte waarschijnlijk zien als louter negatief vanwege de gevoelens die het bij ons oproept, heeft het eigenlijk een belangrijke sociale functie die ons helpt bij het bepalen van wie we kunnen vertrouwen en met wie we verdere relaties willen opbouwen.^{[2]XBetrouwbare bronAmerican Psychological AssociationGa naar de bron} Probeer elk gênant moment zoveel mogelijk te accepteren zonder er te zwaar aan te tillen. In plaats van je af te zonderen van de mensen om je heen, is het vermogen om een gevoel van schaamte te ervaren één van de aspecten van jezelf die je het meest met anderen verbindt.

Methode 1

Methode 1 van 3:

Omgaan met het incident

Pdf downloaden

1
Lach om jezelf. Recent onderzoek stelt dat zowel lachen als humor sleutel zijn wanneer het gaat om gezondheid in het algemeen.^{[3]XBetrouwbare bronInternational DOI Foundation (IDF)Ga naar de bron} De makkelijkste manier om de angst en zorgen die voortkomen uit schaamte los te laten, is door simpelweg om jezelf en de situatie te lachen. Op deze manier is het makkelijker voor omstanders om met je mee te lachen in plaats van je uit te lachen.
- Het feit dat je met een gevoel van schaamte te maken krijgt, is een geweldige manier om met anderen in contact te komen en het is een gevoel waar iedereen wel eens mee te maken heeft gehad.^{[4]XBron Stocks, E. L., Lishner, D. A., Waits, B. L., & Downum, E. M. (2011). I’m Embarrassed for You: The Effect of Valuing and Perspective Taking on Empathic Embarrassment and Empathic Concern. Journal of Applied Social Psychology, 41(1), 1–26.} Als je in staat bent om om jezelf te lachen, kan een gênant moment een geweldig startpunt zijn voor een interessant gesprek of voor het maken van nieuwe vrienden.
- Je kunt ook proberen om een grappige draai aan de situatie te geven. Als je de situatie met humor benadert, zal het minder gênant overkomen en meer lijken op een kleine grap. Als je bijvoorbeeld van je stoel valt, zou je iets kunnen zeggen in de trant van: “Ik doe altijd mijn eigen stunts!”
Wanneer je te maken krijgt met een gênant moment, kun je de situatie het best gewoon accepteren. Je kunt niet terug gaan in de tijd, dus ontkennen heeft weinig zin. Erken dat je je schaamt en deel dit indien nodig ook mee aan omstanders wanneer je te maken hebt gehad met een gênant moment. Dit biedt je wellicht ook de kans om een gesprek te beginnen met anderen, aangezien het aannemelijk is dat ook zij soortgelijke situaties hebben doorgemaakt en deze wellicht met je willen delen.^[5]XBron
3
Leg uit wat de oorzaak is van het gênante moment. Er zijn wellicht omstandigheden die gênante momenten tot gevolg hebben, maar die wel begrijpelijk en verklaarbaar zijn. Als je bijvoorbeeld iemand de hele dag bij de verkeerde naam hebt genoemd, realiseer je je wellicht na enige reflectie dat je gedachten voortdurend bij een ander persoon waren.^[6]XBron
- Je zou in zo’n geval iets kunnen zeggen in de trant van: “Het spijt me dat ik je een aantal keren Jan hebt genoemd. Mijn gedachten dwalen voortdurend af naar een goede vriend van me die een moeilijke tijd doormaakt, vandaar dat ik er niet helemaal bij ben met mijn gedachten.”
Wellicht heb je koffie gemorst over een aantal belangrijke papieren tijdens een vergadering of struikelde je en heb je een stapel boeken op de voet van de decaan laten vallen. Vraag de andere persoon om je te helpen bij het opruimen of oprapen van de dingen die je hebt omgestoten of laten vallen. Dit zal direct de aandacht verleggen van het gênante moment naar de taak die uitgevoerd dient te worden.^[7]XBron
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

Probeer het incident te minimaliseren

Pdf downloaden

Wanneer we met een gênant moment te maken hebben gehad, zullen gevoelens van angst bij de meeste mensen de overhand hebben. Je loopt wellicht rood aan in je gezicht, krijgt te maken met een verhoogde hartslag en bloeddruk, ervaart kortademigheid en begint heviger te transpireren.^{[8]XBetrouwbare bronInternational DOI Foundation (IDF)Ga naar de bron} Om jezelf te kalmeren, dien je een aantal keren diep in te ademen om vervolgens de situatie opnieuw te bekijken. Dit zal je helpen met de fysiologische reactie die je ervaart (bijvoorbeeld het rood aanlopen). Het zal eveneens voorkomen dat je per ongeluk iets zegt of doet wat verder zou kunnen bijdragen aan het gevoel van schaamte. Pak een moment om jezelf tot rust te brengen en ga vervolgens over tot de orde van de dag.
Het ergste wat je kunt doen wanneer je te maken hebt gehad met een gênant moment, is er een groot drama van maken. Wanneer het gênante moment plaatsvindt, probeer dan vooral niet te gillen, schreeuwen, weg te rennen met de tranen in je ogen of hard te huilen in het openbaar. Hoe groter je het drama maakt op dat moment, hoe groter de kans is dat mensen zich het voorval zullen herinneren. Vergeet niet dat ook dit een moment is dat snel genoeg weer over zal gaan. Wanneer je op een gepaste en rustige manier reageert op de situatie, is het aannemelijk dat omstanders snel zullen vergeten dat er ooit iets is gebeurd.
3
Vertel jezelf dat dit moment op zich helemaal niet zo gênant was. Je dient te erkennen dat er zojuist iets vervelends met je is gebeurd. Maar onthoud goed dat het alleen gênant is wanneer jij je dat zelf wijsmaakt. Als je het moment snel achter je probeert te laten en jezelf vertelt dat het niet gênant was, zul je in staat zijn om het gevoel van schaamte snel van je af te schudden.
- Het is aannemelijk dat je veel kritischer op jezelf bent dan anderen. Psychologen stellen dat in gevallen van angst en schaamte, mensen de neiging hebben om overdreven veel met zichzelf bezig te zijn, waarbij ze de aandacht van omstanders ernstig overschatten.^{[9]XBetrouwbare bronInternational DOI Foundation (IDF)Ga naar de bron}
- Houd deze kennis in je achterhoofd wanneer je te maken krijgt met een gênant moment, aangezien het op zo’n moment aannemelijk is dat de omstanders meer aandacht aan zichzelf besteden dan aan jou.
Nadat je te maken hebt gehad met een gênant moment, zou je iets kunnen doen om jezelf af te leiden. Je zou bijvoorbeeld een boek kunnen lezen, gaan sporten, televisie kijken, naar muziek luisteren, etc. Door je aandacht op iets anders te richten, zul je niet langer in je hoofd bezig zijn met het gênante moment.
Je had dus te maken met een enorm gevoel van schaamte, maar dat is geen probleem, zie het als een leermoment en trek lessen uit het voorval. Struikelde je en viel je op de grond recht voor de neus van degene op wie je stiekem een beetje verliefd bent? Draag dan in de toekomst geen hoge hakken meer. Viel je flauw tijdens het geven van een presentatie? Probeer dan uit te zoeken hoe je jezelf kunt kalmeren, voordat je een presentatie geeft.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Het onderliggende probleem aanpakken

Pdf downloaden

1
Reflecteer op de emoties die je ervaart naar aanleiding van een gênant moment. Onthoud dat je kunt leren welke situaties je een gevoel van schaamte bezorgen. Denk na over de situatie waarin je je bevond. Stel jezelf de volgende vraag: “Wat zorgde er precies voor dat ik me schaamde?” Het gaat wellicht niet altijd simpelweg alleen maar om de mensen die zich in de buurt bevonden.^{[10]XBetrouwbare bronInternational DOI Foundation (IDF)Ga naar de bron}
- Als je je bijvoorbeeld enorm schaamt nadat je hebt gefaald in iets waar je normaal erg goed in bent, heb je wellicht te hoge verwachtingen van jezelf. Elke keer wanneer je te maken hebt met gevoelens van schaamte, dien je reflecteren op de situatie. Probeer te achterhalen wat je emoties je kunnen vertellen over je verwachtingen van jezelf en van anderen in het algemeen.
2
Probeer vast te stellen of je wellicht te maken hebt met een angststoornis. Hoewel de titel van dit artikel betrekking heeft op het omgaan met en loslaten van gênante momenten, hebben sommige mensen erg veel te maken met gevoelens van schaamte. Dit kan zelfs een dagelijks terugkerend verschijnsel zijn. Als jij het idee hebt dat je regelmatig te maken hebt met gênante momenten die gepaard gaan met gevoelens van schaamte, zonder dat je hier controle over hebt, zou dit kunnen wijzen op een angststoornis. Dit is eigenlijk een type angststoornis die nauw verbonden blijkt te zijn met aanhoudende gevoelens van schaamte. Deze stoornis maakt het erg lastig voor je om gênante momenten los te laten wanneer deze zich voordoen.^{[11]XBetrouwbare bronInternational DOI Foundation (IDF)Ga naar de bron}
- Wanneer je het gevoel hebt dat je de gevoelens van schaamte niet simpelweg van je af kunt schudden en hier vrij regelmatig mee te maken hebt, overweeg dan om stappen te nemen voor het behandelen van je angst.
Als je het gevoel hebt dat er onderliggende oorzaken ten grondslag liggen aan de gevoelens van schaamte die sterker zijn dan normaal, doe je er verstandig aan om met een therapeut te praten. Deze persoon kan je helpen bij het begrijpen van je emoties en achterhalen van het antwoord op de vraag waarom je je zo voelt. De therapeut kan je eveneens voorzien van strategieën die je kunnen helpen bij het verminderen van de intensiteit van de gevoelens van schaamte die je ervaart.
4
Beoefen mindfulness (soms ook achtzaamheid genoemd), dit is een vorm van meditatie. Als je niet kunt stoppen met het denken aan een gênant moment, probeer dan meditatie. Onthoud dat het gênante moment achter je ligt. Probeer jezelf te focussen op het heden. Mindfulness is een vorm van meditatie waarin je op een niet-reactieve manier bewust wordt van je eigen gedachten en emoties. Dit kan een erg nuttige techniek zijn om ervoor te zorgen dat het gênante moment niet je leven beheerst.^{[12]XBron Siegel, R. D. (2010). The Mindfulness Solution: Everyday Practices for Everyday Problems (1 edition). New York: The Guilford Press.}, ^[13]XBron
- Ga 10 tot 15 minuten stil zitten en adem voortdurend diep in. Concentreer je volledig op je ademhaling.
- Erken elke gedachte zoals deze je hoofd binnenkomt. Identificeer de emotie die je ervaart. Zeg iets tegen jezelf in de trant van: “Ik heb te maken met een gevoel van schaamte.”
- Accepteer de emotie waarmee je te maken hebt door het volgende tegen jezelf te zeggen: “Ik kan de gevoelens van schaamte accepteren.”
- Wees bewust van het feit dit je met een tijdelijk gevoel te maken hebt. Zeg het volgende tegen jezelf: “Ik ben me ervan bewust dat dit gevoel tijdelijk is. Het gevoel zal snel minder worden. Wat heb ik op dit moment nodig voor mezelf?” Geef jezelf de ruimte en validatie voor je gevoelens, maar erken eveneens dat je gedachten en reacties de werkelijkheid van de situatie ietwat kunnen vervormen.
- Breng je aandacht en bewustzijn terug op je ademhaling. Wanneer bijkomende gedachten door je hoofd spoken, kun je het proces van het erkennen nogmaals herhalen en de gedachten vervolgens loslaten.
- Je zou ook op het internet op zoek kunnen gaan naar geleide mindfulness meditatieoefeningen.
Advertentie