Iemand helpen die overweegt om zelfmoord te plegen

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Praten met een suïcidaal persoon

Taking Action against Suicide

Zelfmoordtrends begrijpen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Als je reden hebt om te denken dat iemand die jij kent zelfmoord overweegt, dan zou je onmiddellijk hulp voor die persoon in moeten schakelen. Zelfmoord (ook wel zelfdoding of suïcide genoemd), het opzettelijk beëindigen van het eigen leven, is een ernstige dreiging, zelfs voor mensen die niet in staat zijn het definitieve karakter van de dood helemaal te begrijpen. Of je vriend je nu verteld heeft zelfmoord te overwegen of dat je denkt dat dat tot de mogelijkheden behoort, het is belangrijk om snel te handelen—je zou er een leven mee kunnen reden. Bel de zelfmoordpreventiehulplijn van 113Online op 0900-0113 in Nederland, of die van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding op 1813 in België om advies in te winnen over hoe je assistentie kunt bieden. Deze centra kunnen je ook helpen zelfmoordpreventie-instanties te vinden bij jou in de buurt. Experts zijn het erover eens dat suïcide zowel een medisch als een sociaal probleem is, en dat het voorkomen kan worden door een breder bewustzijn over zelfmoord.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 3:

Praten met een suïcidaal persoon

Pdf downloaden

1. 
   1
   Begrijp het principe achter zelfmoordpreventie. Zelfmoordpreventie is het effectiefst wanneer risicofactoren van suïcide beperkt of gebagatelliseerd worden en beschermende factoren juist versterkt. Om een zelfmoordpoging te kunnen voorkomen, dien je je best te doen om die beschermende factoren aan te dragen of te versterken, omdat je mogelijk minder controle hebt over de risicofactoren.

   • Risicofactoren zijn onder meer een voorgeschiedenis van zelfmoordpogingen en psychische stoornissen. Kijk voor een meer uitgebreide lijst onder het kopje “Zelfmoordtrends begrijpen”.
   • Beschermende factoren zijn onder meer klinische behandeling, steun van familie en de gemeenschap, steun van gezondheidszorgverleners, en de ontwikkeling van probleem- en conflictoplossende vaardigheden.
2. 2
   Laat zien dat je om hem/haar geeft. De beste beschermende factoren om gevoelens van isolement (een sterke risicofactor) te bestrijden zijn emotionele steun van en verbondenheid met vrienden, familie en de gemeenschap. Een suïcidaal persoon heeft een gevoel van verbondenheid nodig om voor het leven te kiezen, waardoor je de persoon in kwestie zou moeten tonen waarom hij/zij een belangrijk onderdeel van jouw leven is. Probeer manieren te bedenken waarop je hem/haar steun kunt bieden en/of stressfactoren uit zijn/haar leven kunt verwijderen.

   • Manieren om een suïcidaal persoon te laten zien dat je om hem/haar geeft:
     • Als de persoon in kwestie een hoog risico loopt, laat hem/haar dan niet alleen.
     • Laat de persoon weten dat jij je ernstig zorgen maakt.
     • Luister aandachtig naar alles.
     • Houd de zelfmoordneigingen niet voor jezelf.
     • Vel geen oordeel.
     • Wees voorzichtig met wat je zegt.
     • Laat regelmatig van je horen.
     • Stel de persoon gerust met aanmoedigende woorden.
3. 
   3
   Speel bij adolescenten en jongvolwassenen in op het enthousiasme voor hun interesses. Als de persoon om wie jij je bekommert jong is, probeer er dan achter te komen waar zijn/haar speciale interesses liggen, zodat je erover in gesprek kunt gaan. Het hoofddoel is om te laten zien dat je genoeg om de persoon geeft om zijn/haar interesses en aanbevelingen serieus te nemen. Stel open vragen om ervoor te zorgen dat hij/zij zijn/haar enthousiasme of interesse openlijk met je zal delen.

   • Je kunt vragen stellen als: “Hoe heb je zo veel over (…) geleerd?”, “Zou je me daar iets meer over kunnen vertellen?”, “Ik vind je stijl echt te gek; hoe kies je uit wat je aantrekt? Heb je misschien wat mode-advies voor mij?”, “Ik heb de films gekeken die jij me aanraadde en ik heb er echt van genoten. Heb je nog andere aanbevelingen?”, “Wat is je favoriete film? Waarom is die je favoriet?”, “Met welke hobby of activiteit zou je de rest van je leven kunnen vullen?”
4. 
   4
   Help ouderen zich nuttig te voelen. Als jij een ouder iemand kent die zelfmoord overweegt omdat hij/zij zich hulpeloos voelt of het gevoel heeft anderen tot last te zijn, probeer hem/haar zich dan nuttig te laten voelen of wat van zijn/haar lasten te verlichten.

   • Vraag de persoon om je iets te leren. Vraag bijvoorbeeld of hij/zij je kan leren een favoriet recept te bereiden, hoe je moet breien, of hoe je een bepaald kaartspelletje speelt.
   • Als de persoon in kwestie problemen met de gezondheid of vervoer heeft, bied dan aan om te chauffeuren of een zelfbereide maaltijd voor hem/haar mee te nemen.
   • Toon interesse in het leven van de persoon, of vraag om advies voor een bepaald probleem dat je hebt. Je kunt vragen stellen als: “Hoe zag uw leven er als tiener uit?”, “Wat is uw meest dierbare herinnering?”, “Wat is de grootste verandering die u in de wereld heeft gezien?”, “Hoe zou u iemand steunen die gepest wordt?”, “Hoe ging u ermee om als het u als ouder even te veel werd?”
5. 
   5
   Schroom niet om over zelfmoord te praten. Sommige culturen of families beschouwen zelfmoord als taboe en mijden gesprekken over het onderwerp. . Ook zou je bang kunnen zijn dat praten over zelfmoord, hem/haar aan zou kunnen zetten te handelen naar zijn/haar suïcidale gedachten. Deze factoren en andere zouden jou kunnen doen aarzelen om openlijk over zelfmoord te spreken. Dit instinct zou je echter moeten bestrijden omdat het tegenovergestelde het geval is. Openlijk praten over zelfmoord zet iemand in crisis meestal namelijk juist aan om zijn/haar keuzes opnieuw te overdenken en overwegen.

   • Bijvoorbeeld: bij een antizelfmoordproject in een indianenreservaat waar veel zelfmoord gepleegd werd, biechtten meerdere tweedeklassers op dat ze actief bezig waren zelfmoord te plannen totdat ze deel begonnen te nemen aan open discussies over zelfdoding. Deze open discussies schonden weliswaar culturele taboes, maar zorgden ervoor dat elk van de deelnemers het leven boven de dood verkoos en een belofte ondertekende waarin hij/zij beloofde geen zelfmoord te plegen.
6. 
   6
   Bereid je voor om met iemand over zelfmoord te praten. Nadat je meer over zelfmoord geleerd hebt en de relatie met de suïcidale persoon opnieuw benadrukt hebt, is het tijd om jezelf op het gesprek met hem/haar voor te breiden. Creëer een comfortabele sfeer op een niet-bedreigende plek om in gesprek te gaan over jouw zorgen.

   • Beperk potentiële afleidingen tot een minimum door alle elektronica uit te schakelen, telefoons op stil te zetten, en ervoor te zorgen dat eventuele huisgenoten, kinderen of andere mensen zich op een andere plek veilig bezig kunnen houden.
7. 
   7
   Wees open. Bied niet-veroordelende en niet-beschuldigende steun, en luister onbevooroordeeld naar de suïcidale persoon om intimiteit en hechtheid uit te nodigen. Je wilt niet dat het gesprek een barrière tussen jullie vormt; voorkom dit door te laten zien dat je open bent en om de suïcidale persoon geeft.

   • Het is makkelijk om gefrustreerd te raken als je met iemand in gesprek bent die een crisis doormaakt en niet helder denkt. Denk er daarom aan om kalm en steunend te blijven.
   • De beste manier om open te zijn, is door je dierbare geen vooraf voorbereide antwoorden te geven. Stel open vragen als “hoe voel je je?” of “wat zit je dwars?” en laat hem/haar aan het woord. Probeer hem/haar niet tegen te spreken of ervan te overtuigen dat het heus zo erg allemaal niet is.
8. 
   8
   Spreek duidelijk en direct. Het heeft geen enkele zin om er doekjes om te winden of het onderwerp suïcide mooier te maken dan het is. Wees open en duidelijk over waar je mee zit. Overweeg om het gesprek met een drievoudige opening te beginnen, waarbij je de relatie versterkt, uitlegt wat je opgevallen is, en kenbaar maakt dat je je om hem/haar bekommert. Vraag hem/haar vervolgens of hij/zij inderdaad last van suïcidale gedachten heeft.

   • Bijvoorbeeld: “Anna, we zijn nu al drie jaar bevriend met elkaar. De laatste tijd lijk je wat depressief en drink je meer dan normaal. Ik maak me echt zorgen om je, en ik ben ongerust dat je misschien aan zelfmoord denkt.”
   • Bijvoorbeeld: “Zoon, toen jij geboren werd heb ik beloofd om er altijd voor je te zijn. De laatste tijd eet en drink je niet zoals je dat normaal doet, en ik heb je al meerdere keren horen huilen. Ik zou je voor geen goud kwijt willen raken. Overweeg je om jezelf het leven te benemen?”
   • Bijvoorbeeld: “Jij bent echt altijd een geweldig rolmodel geweest. Onlangs heb je echter een opmerking gemaakt waarin je zei jezelf iets aan te willen doen. Jij bent echt speciaal voor mij. Als je suïcidaal bent, praat er dan alsjeblieft over met me.”
9. 
   9
   Sta stilte toe. Als jij het gesprek begonnen bent, zou de persoon in kwestie in het begin vooral met stilte kunnen antwoorden. De kans is groot dat hij/zij geschokt is omdat jij zijn “gedachten gelezen” hebt, of dat hij/zij verrast is om het feit dat hij/zij iets gedaan heeft waardoor jij denkt dat hij/zij suïcidaal is. Het zou kunnen dat hij/zij wat tijd nodig heeft om alle gedachten op een rijtje te zetten, voordat hij/zij in staat is om een reactie te geven.
10. 
    10
    Wees volhardend. Als de persoon jouw zorgen wegwuift met “nee, het gaat prima” of niet op je reageert, uit je zorgen dan nogmaals. Geef hem/haar een nieuwe kans om te reageren. Blijf kalm en dring jezelf niet op, maar wees vastberaden in je overtuiging dat hij/zij met jou moet praten over wat hem/haar dwarszit.
11. 
    11
    Laat hem/haar praten. Luister naar wat hij/zij te zeggen heeft en accepteer de gevoelens die hij/zij uit, zelfs als het ontzettend pijnlijk is om dat aan te horen. Probeer niet met hem/haar in discussie te gaan of een preek te geven over wat hij/zij zou moeten doen. Verschaf opties om zich hier doorheen te slaan en bied, indien mogelijk, hoop.
12. 
    12
    Bevestig zijn/haar gevoelens. Als je met iemand praat over zijn/haar gevoelens, dan is het belangrijk om die gevoelens te bevestigen. Het heeft geen zin om hem/haar ervan te overtuigen dat die gevoelens irrationeel zijn, of tot “bezinning te brengen”.

    • Als iemand je bijvoorbeeld vertelt dat hij/zij zelfmoord overweegt omdat zijn/haar geliefde huisdier overleden is, dan heeft het geen zin om te zeggen dat hij/zij overdreven reageert. Als hij/zij zegt dat hij/zij ‘de ware’ verloren is, zeg hem/haar dan niet dat hij/zij nog te jong is om echt te kunnen begrijpen wat liefde is, of dat er nog zat andere vissen in de zee zwemmen.
13. 
    13
    Ga geen "weddenschap" aan. Dit spreekt misschien voor zich, maar daag iemand nooit uit om zelfmoord te plegen. Je denkt misschien dat “Doen, durven of de waarheid” hem/haar zal doen inzien dat hij/zij dwaas doet, of zelfs zal doen inzien dat hij/zij echt liever in leven wil blijven. Jouw “weddenschap” zou hem/haar echter zo ver kunnen krijgen om naar de suïcidale gedachten te handelen, en als dat gebeurt zul jij je waarschijnlijk verantwoordelijk voelen voor zijn/haar overlijden.
14. 
    14
    Bedank de persoon voor zijn/haar openheid. Als de persoon toegeeft dat hij/zij suïcidale gedachten gehad heeft, betuig je dank dan. Bedank hem/haar dat hij/zij jou die informatie toevertrouwd heeft. Je kunt hem/haar ook vragen of hij/zij die informatie met iemand anders gedeeld heeft, en of iemand anders al aangeboden heeft hem/haar te helpen omgaan met zijn/haar gevoelens.
15. 
    15
    Stel voor om hulp van buitenaf te zoeken. Moedig de persoon aan om contact op te nemen met de gekwalificeerde professionals bij de zelfmoordpreventiehulplijnen (0900-0113 in Nederland; 1813 in België). De professionals daar kunnen tips geven voor het opdoen van copingvaardigheden om je te helpen suïcidale crises te overwinnen.

    • Verbaas je niet als hij/zij weigert een hulplijn te bellen. Schrijf het nummer alsnog voor hem/haar op of sla het telefoonnummer op in zijn/haar telefoon, zodat hij/zij kan bellen als hij/zij van gedachten verandert.
16. 
    16
    Vraag of er een zelfmoordplan is. Je zou je vriend of geliefde moeten vragen om in detail te treden over de suïcidale gedachten. Dit zal voor jou waarschijnlijk het moeilijkste gedeelte zijn van het gesprek, omdat de zelfmoorddreiging plots een stuk echter wordt. Als je het specifieke zelfmoordplan kent, zou dat je echter in staat kunnen stellen om het risico op een succesvolle poging te minimaliseren.

    • Als de suïcidale gedachten van de persoon al zo ver gaan dat hij/zij een plan opgesteld heeft, dan is het ontzettend belangrijk om hulp voor hem/haar te zoeken.
17. 
    17
    Maak een afspraak met de suïcidale persoon. Wissel beloftes uit voordat je het gesprek bevindt. Beloof dat jij er te allen tijde voor hem/haar zult zijn als hij/zij met je wil praten, of dat nu ’s morgens vroeg of ’s avonds laat is. In ruil daarvoor kun je hem/haar vragen om contact met jou op te nemen voordat hij/zij suïcidale maatregelen gaat treffen.

    • Deze belofte kan genoeg zijn om hem/haar de poging te laten staken en hulp te vinden voordat het te laat is.
    Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

Taking Action against Suicide

Pdf downloaden

1. 
   1
   Minimaliseer de mogelijkheden tot zelfverwonding in dreigende crises. Laat de persoon in kwestie niet alleen als je denkt dat hij/zij een crisis doormaakt. Schakel onmiddellijk hulp in door te bellen met 1-1-2, een specialist in de crisisinterventie, of een vriend die je vertrouwt.
2. 
   2
   Verwijder alle spullen die gebruikt kunnen worden voor zelfverwonding. Als iemand zich in een suïcidale crisis bevindt, probeer dan alle spullen te verwijderen die gebruikt kunnen worden voor zelfverwonding. Het is in het bijzonder belangrijk om voorwerpen te verwijderen die specifiek deel uitmaken van een tot stand gekomen zelfmoordplan.

   • De meeste mannen die zelfmoord plegen gebruiken (vuur)wapens om zichzelf mee te verwonden; vrouwen kiezen er vaker voor om zichzelf te vergiftigen met drugs, medicijnen of giftige chemicaliën.
   • Zorg ervoor dat hij/zij geen toegang heeft tot vuurwapens, medicijnen, giftige chemicaliën, riemen, touw, scherpe messen en scharen, zagen, en/of andere voorwerpen die zelfmoord zouden kunnen faciliteren.
   • Bij deze stap is het doel om het zelfmoordproces te vertragen, zodat de persoon in kwestie de tijd heeft om af te koelen en ervoor te kiezen om te blijven leven.
3. 
   3
   Bel om hulp. De persoon in crisis zal je waarschijnlijk vragen om zijn/haar suïcidale gedachten en gevoelens geheim te houden. Voel je echter niet verplicht om aan dit verzoek tegemoet te komen. Dit is een levensbedreigende situatie, en bellen met een instantie die crisismanagement verzorgt is geen schending van het vertrouwen. Je kunt met een of meerdere van de volgende hulpbronnen bellen:

   • De zelfmoordpreventiehulplijn: 0900-0113 (in Nederland) en 1813 (in België).
   • Een leraar/decaan op school, of een geestelijk leider als een pastoor, priester, imam of rabbijn.
   • De huisarts/therapeut/psychiater van de suïcidale persoon.
   • 1-1-2 (als je denkt dat de persoon in direct gevaar is).
   Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Zelfmoordtrends begrijpen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Begrijp de ernst van zelfmoord. Zelfmoord is de laatste stap in het proces het menselijke instinct tot zelfbehoud te overwinnen.

   • Zelfmoord is een wereldwijd probleem; in het jaar 2012 alleen al beëindigden ongeveer 804.000 mensen hun eigen leven.
   • In de westerse wereld, en dus ook in Nederland en België, is zelfdoding een belangrijke doodsoorzaak. In de Verenigde Staten pleegt naar schatting ongeveer elke vijf minuten iemand zelfmoord. In Nederland plegen ongeveer 1.500 mensen per jaar zelfmoord , en in Vlaanderen overleden in 2013 1.052 personen door suïcide.
2. 
   2
   Herken de progressie van zelfmoord. Hoewel de trigger voor de suïcidale handeling plotseling kan zijn en de daad zelf impulsief, vordert zelfmoord over het algemeen in opeenvolgende stadia, die vaak pas achteraf door anderen herkend worden. Deze stadia zijn onder meer:

   • Stressvolle gebeurtenissen die verdriet of depressie triggeren.
   • Suïcidale gedachten waarbij de persoon in kwestie zich af begint te vragen of hij/zij nog wel verder wil leven.
   • Plannen maken om op een specifieke manier zelfmoord te plegen.
   • Suïcidale voorbereiding die zaken kan omvatten als de benodigdheden vergaren om zelfmoord mee te plegen en het weggeven van bezittingen aan dierbaren.
   • Zelfmoordpoging waarbij de persoon in kwestie zich het leven probeert te benemen.
3. 
   3
   Let op depressie en angsten als gevolg van belangrijke levensgebeurtenissen. Mensen, zowel jong oud, ervaren levensveranderingen die gevoelens van angst en depressie kunnen veroorzaken. De meeste mensen zijn in staat om te erkennen dat het normaal is om problemen te hebben, en in te zien dat deze tijdelijk zijn. Sommige mensen komen echter zo vast te zitten in hun depressie en angsten dat ze niet verder kunnen kijken dan het onmiddellijke ogenblik. Ze hebben geen hoop en zien geen opties om de pijn die ze voelen te ontvluchten.

   • Mensen met suïcidale gedachten gaan op zoek naar een manier om de pijn van een (tijdelijke) situatie te beëindigen door middel van een (permanente, onherroepelijke) oplossing.
   • Sommige mensen geloven zelfs dat ze gek zijn omdat ze zich suïcidaal voelen, en dat ze, als ze gek zijn, net zo goed zelfmoord kunnen plegen. Dit is om twee redenen niet juist. Ten eerste kunnen ook mensen zonder psychische stoornis zelfmoord overwegen. Ten tweede zijn mensen met een psychische stoornis ook waardige mensen die veel te bieden hebben.
4. 
   4
   Neem eventuele zelfmoorddreigingen serieus. Misschien heb je weleens gehoord dat mensen die serieus overwegen om zelfmoord te plegen daar niet over praten. Dit is niet waar! Mensen die openlijk over zelfmoord praten zouden om hulp kunnen vragen, en doen dat omdat ze dat als enige manier zien om dat te doen. Als niemand vervolgens zijn/haar hulp aanbiedt, dan zouden ze toe kunnen geven aan de duisternis die hen zo overweldigt.

   • In een recent onderzoek bleek dat 8,3 miljoen Amerikaanse volwassen in het voorgaande jaar zelfmoord overwogen hadden. 2,2 miljoen mensen hadden plannen gemaakt voor een zelfmoordpoging, en 1 miljoen mensen hebben zonder succes geprobeerd om zelfmoord te plegen.
   • Men denkt dat er tegenover elke succesvolle volwassen zelfdoding zo’n 20 tot 25 onsuccesvolle pogingen staan. In de leeftijdsgroep 15-24 staan er maar liefst 200 onsuccesvolle pogingen tegenover elke succesvolle.
   • Meer dan 15% van de ondervraagde Amerikaanse middelbare scholieren gaf toe zelfmoord te overwegen. Zo’n 12% daarvan had een gedetailleerd plan gemaakt, en 8% had daadwerkelijk een zelfmoordpoging ondernomen.
   • Deze statistieken geven aan dat je waarschijnlijk gelijk hebt als je vermoedt dat iemand zelfmoord overweegt. Het is het beste om ervan uit te gaan dat je inderdaad gelijk hebt, en meteen hulp in te schakelen.
5. 
   5
   Ga er niet van uit dat jouw vriend niet “het type” is dat zelfmoord zou plegen. Als er specifiek profiel was voor het type persoon dat zelfmoord zou plegen, dan zou het een stuk makkelijker zijn om zelfdoding te voorkomen. Dat is helaas echter niet het geval. Mensen van elke leeftijd, uit elk land, met elke etniciteit, van elk geloof en uit elke economische klasse kunnen getroffen worden door suïcidale gedachten.

   • Sommige mensen staan versteld van het feit dat zelfs kinderen van 6 en oudere mensen die het gevoel hebben hun familie tot last geworden te zijn soms hun eigen leven beëindigen.
   • Ga er niet van uit dat alleen mensen met een psychische stoornis zelfmoord proberen te plegen. Hoewel de zelfmoordratio onder mensen met een psychische stoornis wel hoger is, plegen ook mensen zonder psychische stoornis zelfmoord. Bovendien zijn er mensen met een psychische stoornis die ervoor kiezen hun aandoening voor zichzelf te houden. Als gevolg daarvan kun je nooit zeker weten hoe het gesteld is met iemands geestelijke gezondheid.
6. 
   6
   Wees je bewust van de trends in de zelfmoordstatistieken. Hoewel suïcidale gedachten iedereen kunnen treffen, zijn er bepaalde patronen waar te nemen die erop wijzen dat bepaalde bevolkingsgroepen een hoger risico lopen. Bij mannen is het risico om zelfmoord te plegen vier keer zo hoog als bij vrouwen, maar bij vrouwen is de kans groter dat ze last hebben van suïcidale gedachten, dat ze die suïcidale gedachten uiten naar anderen, en dat ze onsuccesvolle zelfmoordpogingen ondernemen.

   • Uit onderzoek dat aan de Vrije Universiteit van Amsterdam gedaan is blijkt bijvoorbeeld dat meiden van Turkse of Surinaams-Hindoestaanse afkomst in Nederland veel vaker een zelfmoordpoging doen dan jonge vrouwen van Nederlandse afkomst. Marokkaanse meiden doen daarentegen juist minder vaak een zelfmoordpoging. .
   • Ruim de helft van de mannen en vrouwen die hun leven beëindigen, is tussen de 40 en 65 jaar. .
   • Veel meer mannen dan vrouwen plegen zelfmoord. Mannen nemen 70 procent van alle gevallen van zelfdoding voor hun rekening. .
7. 
   7
   Herken risicofactoren van zelfmoord. Het is belangrijk om in je achterhoofd te houden dat, zoals hierboven beschreven is, suïcidale mensen uniek zijn en niet per definitie in een bepaalde categorie passen. Als je de volgende risicofactoren echter kent, dan zou dat je kunnen helpen vaststellen of je vriend een verhoogd risico loopt of niet. Mensen lopen een verhoogd risico op zelfmoord als ze:

   • Een voorgeschiedenis van zelfmoordpogingen hebben.
   • Aan een psychische aandoening lijden, meestal depressie.
   • Misbruik maken van alcohol of drugs, waaronder ook voorgeschreven pijnstillers.
   • Gezondheidsproblemen of chronische pijn hebben.
   • Werkloos zijn of financiële problemen hebben.
   • Het gevoel hebben alleen te zijn, in een isolement te zitten of sociale steun ontberen.
   • Problemen in hun relatie hebben.
   • Familieleden hebben die zelfmoord gepleegd hebben.
   • Het slachtoffer zijn van discriminatie, geweld of misbruik.
   • Gevoelens van hopeloosheid ervaren.
8. 
   8
   Let op de drie ernstigste risicofactoren. Dr. Thomas Joiner gelooft dat de drie voornaamste risicofactoren voor zelfmoord de volgende zijn: het gevoel hebben in een isolement te zitten, het gevoel hebben anderen tot last te zijn, en geleerd hebben zichzelf schade aan te brengen. Hij noemt zelfmoordpogingen “repetities” voor daadwerkelijke suïcide, en beschouwt ze niet als schreeuwen om hulp (of aandacht). Hij legt uit dat de kans op een succesvolle zelfmoordpoging het grootst is bij mensen die:

   • Ongevoelig zijn geworden voor lichamelijke pijn.
   • De dood niet vrezen.
9. 
   9
   Herken veelvoorkomende waarschuwingssignalen voor zelfmoord. Waarschuwingssignalen verschillen van risicofactoren (zie hierboven) in de zin dat ze wijzen op een dreigend risico op een zelfmoordpoging. Sommige mensen plegen zelfmoord zonder waarschuwing, maar de meeste mensen die zelfmoord proberen te plegen zeggen of doen dingen waardoor andere mensen kunnen zien dat er iets niet pluis is. Als je meerdere of alle van onderstaande waarschuwingssignalen ziet, intervenieer dan onmiddellijk om een tragisch sterfgeval te voorkomen. Waarschuwingssignalen zijn onder meer:

   • Veranderingen in de slaap- en/of eetgewoonten.
   • Verhoogd gebruik van alcohol, drugs of pijnstillers.
   • Het onvermogen om te werken, helder te denken of beslissingen te maken.
   • Het uiten van extreme ellende of depressie. or depression
   • Het uiten van gevoelens van isolement, of de indruk dat niemand zich om hem/haar lijkt te bekommeren of hem/haar überhaupt ziet staan.
   • Het delen van gevoelens van onwaardigheid, hopeloosheid of een gebrek aan controle.
   • Klachten over pijn en een onvermogen een pijnvrije toekomst in te beelden.
   • Dreigementen van zelfverwonding.
   • Het weggeven van waardevolle of dierbare bezittingen.
   • Een plotselinge periode van vreugde of een plotse energiestoot na een lange periode van depressie.
   Advertentie

Tips

• Begrijp dat geduld van jouw kant uit hier ontzettend belangrijk is. Overhaast hem/haar niet om beslissingen te maken of jou dingen te vertellen. Spring altijd voorzichtig om met situaties die zo serieus zijn als de dood.
• Probeer te begrijpen wat hem/haar tot dit besluit heeft gedreven. Zelfmoord gaat vaak vergezeld van depressie, iets dat voor mensen die het zelf nooit ervaren hebben een onvoorstelbare emotionele toestand is. Luister zorgvuldig en probeer te begrijpen waarom de persoon in kwestie zich voelt zoals hij/zij zich voelt.
• Als het leven van de persoon in kwestie niet direct in gevaar is, dan is praten voor nu de beste manier om hem/haar te helpen.
• Als je je als tiener zorgen maakt over een vriend of familielid die/dat zelfmoord lijkt te overwegen, zorg er dan voor dat je het een volwassen iemand vertelt of een hulplijn belt om gelijk hulp in te schakelen—zowel voor jou als voor de persoon in kwestie. Houd het niet voor jezelf! Dit is een ontzettende last die veel te zwaar is om alleen te dragen, en die alleen maar zwaarder wordt als je vriend daadwerkelijk zelfmoord pleegt, ondanks eventuele beloftes van zijn/haar kant als reactie op jouw interventie.
• Luister naar hem/haar en zijn/haar problemen. Ze hebben een luisterend oor nodig.
• Luister gewoon. Probeer ze niet te vertellen hoe ze zich beter kunnen voelen en geef ze ook geen advies. Luister echt naar wat ze te zeggen hebben.
• Houd je vriend aan de praat. Creëer een omgeving van vertrouwen van begrip. Vertel hem/haar hoeveel je van hem/haar houdt en dat je hem/haar ontzettend zou missen als hij/zij er niet meer zou zijn.
• Levensgebeurtenissen die aan zouden kunnen zetten tot suïcidale gedachten zijn onder meer het verlies van een dierbare, het verlies van een baan/huis/status/geld/gevoel van eigenwaarde, een verandering in de gezondheid, een scheiding of een verbroken relatie, uit de kast komen of als LGBTQ ontmaskerd worden, andere soorten sociale stigma, het overleven van een natuurramp, etc. Nogmaals, als jij weet dat iemand deze ervaringen meegemaakt heeft, dan dien je ontzettend alert te zijn en mag je de ernst van de situatie nooit onderschatten.
• Ziektes die aan kunnen zetten tot suïcidale gedachten zijn onder meer depressie, posttraumatische stressstoornis, stoornis van de lichaamsbeleving (body dysmorphic disorder), psychische, alcohol- en/of drugsmisbruik, etc. Als je weet dat de persoon in kwestie aan een van deze aandoeningen lijdt en hij/zij het over zelfmoord heeft, dan dien je gelijk hulp in te schakelen.

Advertentie

Waarschuwingen

• Als je het gevoel hebt dat de persoon een direct gevaar vormt voor zichzelf, ga dan onmiddellijk op zoek naar hulp—zelfs als hij/zij je vraagt om dat niet te doen.

Advertentie