Спіс хімічных элементаў

спіс артыкулаў у адным з праектаў Вікімедыя

Спіс хімічных элементаў упарадкаваны ў парадку ўзрастання атамных нумароў з магчымасцю сартавання па іншых параметрах. У табліцы прыведзены назва хімічнага элемента, сімвал, які выкарыстоўваецца для яго абазначэння (прызнаны Міжнародным саюзам тэарэтычнай і прыкладной хіміі), група і перыяд у Перыядычнай сістэме хімічных элементаў, атамная маса (найбольш стабільнага ізатопа), шчыльнасць, тэмпература плаўлення, тэмпература кіпення, год адкрыцця, прозвішча першаадкрывальніка. Колеры радкоў адказваюць сямействам элементаў:

НазваСімвалЛацінская назваПерыяд,
група
Атамная маса
(г/моль)
Шчыльнасць,
г/см³
(пры 20 °C)
Тэмпература плаўлення (°C)Тэмпература кіпення (°C)Год
адкрыцця
ПершаадкрывальнікЯк чытаецца
1ВадародHHydrogenium1, 11,00794 (7)[1][2][3]0,084 г/л-259,1-252,91766КавендышАш
2ГелійHeHelium1, 184,002602 (2)[1][3]0,17 г/л-272,2 (при 2,5 МПа)-268,91895Лакьер, Жансен (у спектры Сонца), Рамзай (на Зямлі)Гелій
3ЛітыйLiLithium2, 16,941 (2)[1][2][3][4]0,53180,513171817АрфведсанЛітый
4БерылійBeBeryllium2, 29,012182 (3)1,85127829701797ВакленБерылій
5БорBBorum2, 1310,811 (7)[1][2][3]2,46230025501808Дэві і Гей-ЛюсакБор
6ВугляродCCarboneum2, 1412,0107 (8)[1][3]3,5135504827дагістарычны перыядневядомыЦэ
7АзотNNitrogenium2, 1514,0067 (2)[1][3]1,17 г/л-209,9-195,81772РэзерфордЭн
8КіслародOOxygenium2, 1615,9994 (3)[1][3]1,33 г/л-218,4-182,91774Прыстлі і ШэелеО
9ФторFFluorum2, 1718,9984032 (5)1,58 г/л-219,6-188,11886МуасанФтор
10НеонNeNeon2, 1820,1797 (6)[1][2]0,84 г/л-248,7-246,11898Рамзай і ТраверсНеон
11НатрыйNaNatrium3, 122,98976928 (2)0,9797,88921807ДэвіНатрый
12МагнійMgMagnesium3, 224,3050 (6)1,74648,811071808ДэвіМагній
13АлюмінійAlAluminium3, 1326,9815386 (8)2,70660,524671825ЭрстэдАлюміній
14КрэмнійSiSilicium3, 1428,0855 (3)[3]2,33141023551824БерцэліусСіліцыум
15ФосфарPPhosphorus3, 1530,973762 (2)1,8244 (P4)280 (P4)1669БрандПэ
16СераSSulfur, Sulphur3, 1632,065 (5)[1][3]2,06113444,7дагістарычны перыядневядомыЭс
17ХлорClChlorum3, 1735,453 (2)[1][2][3]2,95 г/л-101-34,61774ШэелеХлор
18АргонArArgon3, 1839,948 (1)[1][3]1,66 г/л-189,4-185,91894Рамзай і РэлейАргон
19КалійKKalium, Calium4, 139,0983 (1)0,8663,77741807ДэвіКалій
20КальцыйCaCalcium4, 240,078 (4)[1]1,5483914871808ДэвіКальцый
21СкандыйScScandium4, 344,955912 (6)2,99153928321879НільсанСкандый
22ТытанTiTitanium4, 447,867 (1)4,51166032601791Грэгор і КлапротТытан
23ВанадыйVVanadium4, 550,9415 (1)6,09189033801801дэль РыаВанадый
24ХромCrChromium4, 651,9961 (6)7,14185724821797ВакленХром
25МарганецMnManganum,
Manganesium
4, 754,938045 (5)7,44124420971774ГанМарганец
26ЖалезаFeFerrum4, 855,845 (2)7,8715352750дагістарычны перыядневядомыФерум
27КобальтCoCobaltum4, 958,933195 (5)8,89149528701735БрантКобальт
28НікельNiNiccolum4, 1058,6934 (2)8,91145327321751КронштэтНікель
29МедзьCuCuprum4, 1163,546 (3)[3]8,921083,52595дагістарычны перыядневядомыКупрум
30ЦынкZnZincum4, 1265,409 (4)7,14419,6907дагістарычны перыядневядомыЦынк
31ГалійGaGallium4, 1369,723 (1)5,9129,824031875дэ БуабадранГалій
32ГерманійGeGermanium4, 1472,64 (1)5,32937,428301886ВінклерГерманій
33Мыш’якAsArsenicum4, 1574,92160 (2)5,72613613
(subl.)
ca. 1250Альберт ВялікіАрсенікум
34СеленSeSelenium4, 1678,96 (3)[3]4,822176851817БерцэліусСелен
35БромBrBromum4, 1779,904 (1)3,14-7,358,81826БаларБром
36КрыптонKrKrypton, Crypton4, 1883,798 (2)[1][2]3,48 г/л-156,6-152,31898Рамзай і ТраверсКрыптон
37РубідыйRbRubidium5, 185,4678 (3)[1]1,53396881861Бунзен і КірхгофРубідый
38СтронцыйSrStrontium5, 287,62 (1)[1][3]2,6376913841790КроўфардСтронцый
39ІтрыйYYttrium5, 388,90585 (2)4,47152333371794ГадалінІтрый
40ЦырконійZrZirconium5, 491,224 (2)[1]6,51185243771789КлапротЦырконій
41НіобійNbNiobium5, 592,90638 (2)8,58246849271801ХэтчэтНіобій
42МалібдэнMoMolybdaenum5, 695,94 (2)[1]10,28261755601778ШэелеМалібдэн
43ТэхнецыйTcTechnetium5, 7[98,9063][5]11,49217250301937Пер'е і СегрэТэхнецый
44РутэнійRuRuthenium5, 8101,07 (2)[1]12,45231039001844КлаусРутэній
45РодыйRhRhodium5, 9102,90550 (2)12,41196637271803ВоластанРодый
46ПаладыйPdPalladium5, 10106,42 (1)[1]12,02155231401803ВоластанПаладый
47СераброAgArgentum5, 11107,8682 (2)[1]10,49961,92212дагістарычны перыядневядомыАргентум
48КадмійCdCadmium5, 12112,411 (8)[1]8,643217651817ШтрамеерКадмій
49ІндыйInIndium5, 13114,818 (3)7,31156,220801863Райх і РыхтэрІндый
50ВолаваSnStannum5, 14118,710 (7)[1]7,292322270дагістарычны перыядневядомыСтанум
51СурмаSbStibium5, 15121,760 (1)[1]6,69630,71750дагістарычны перыядневядомыСтыбіум
52ТэлурTeTellurium5, 16127,60 (3)[1]6,25449,69901782фон РайхенштайнТэлур
53ЁдIIodium, Jodium5, 17126,90447 (3)4,94113,5184,41811КуртуаЁд
54КсенонXeXenon5, 18131,293 (6)[1][2]4,49 г/л-111,9-1071898Рамзай і ТраверсКсенон
55ЦэзійCsCaesium6, 1132,9054519 (2)1,9028,46901860Бунзен і КірхгофЦэзій
56БарыйBaBarium6, 2137,327 (7)3,6572516401808ДэвіБарый
57ЛантанLaLanthanum6138,90547 (7)[1]6,1692034541839МасандэрЛантан
58ЦэрыйCeCerium6140,116 (1)[1]6,7779832571803фон Хісінгер і БерцэліусЦэрый
59ПразеадымPrPraseodymium6140,90765 (2)6,4893132121895Ауэр фон ВельсбахПразеадым
60НеадымNdNeodymium6144,242 (3)[1]7,00101031271895Ауэр фон ВельсбахНеадым
61ПраметыйPmPromethium6[146,9151][5]7,22108027301945Марынскі і ГлендэнінПраметый
62СамарыйSmSamarium6150,36 (2)[1]7,54107217781879дэ БуабадранСамарый
63ЕўропійEuEuropium6151,964 (1)[1]5,2582215971901ДэмарсэЕўропій
64ГадалінійGdGadolinium6157,25 (3)[1]7,89131132331880дэ МарыньякГадаліній
65ТэрбійTbTerbium6158,92535 (2)8,25136030411843МасандэрТэрбій
66ДыспрозійDyDysprosium6162,500 (1)[1]8,56140923351886дэ БуабадранДыспрозій
67ГольмійHoHolmium6164,93032 (2)8,78147027201878СарэГольмій
68ЭрбійErErbium6167,259 (3)[1]9,05152225101842МасандэрЭрбbй
69ТулійTmThulium6168,93421 (2)9,32154517271879КлевеТулій
70ІтэрбійYbYtterbium6173,04 (3)[1]6,9782411931878дэ МарыньякІтэрбій
71ЛютэцыйLuLutetium6, 3174,967 (1)[1]9,84165633151907УрбэнЛютэцый
72ГафнійHfHafnium6, 4178,49 (2)13,31215054001923Костэр і дэ ХевешыГафній
73ТанталTaTantalum6, 5180,9479 (1)16,68299654251802ЭкебергТантал
74ВальфрамWWolframium6, 6183,84 (1)19,26340759271783ЭлюярВальфрам
75РэнійReRhenium6, 7186,207 (1)21,03318058731925Надак, Таке і БергРэній
76ОсмійOsOsmium6, 8190,23 (3)[1]22,61304550271803ТэнантОсмій
77ІрыдыйIrIridium6, 9192,217 (3)22,65241041301803ТэнантІрыдый
78ПлацінаPtPlatinum6, 10195,084 (9)21,45177238271557СкалігерПлаціна
79ЗолатаAuAurum6, 11196,966569 (4)19,321064,42940дагістарычны перыядневядомыАурум
80РтуцьHgHydrargyrum6, 12200,59 (2)13,55-38,9356,6дагістарычны перыядневядомыГідраргірум
81ТалійTlThallium6, 13204,3833 (2)11,85303,614571861КруксТалій
82СвінецPbPlumbum6, 14207,2 (1)[1][3]11,34327,51740дагістарычны перыядневядомыПлюмбум
83ВісмутBiBismuthum6, 15208,98040 (1)9,80271,415601753ЖафруаВісмут (да сярэдзіны 20 стагоддзя — Бісмут)
84ПалонійPoPolonium6, 16[208,9824][5]9,202549621898Марыя і П’ер КюрыПалоній
85АстатAtAstatum6, 17[209,9871][5]3023371940Д. Р. Корсан, К. Р. Мак-Кензі і Э. СегрэАстат
86РадонRnRadon6, 18[222,0176][5]9,23 г/л-71-61,81900ДорнРадон
87ФранцыйFrFrancium7, 1[223,0197][5]1,87276771939ПерэйФранцый
88РадыйRaRadium7, 2[226,0254][5]5,5070011401898Марыя і П’ер КюрыРадый
89АктынійAcActinium7[227,0278][5]10,07104731971899Дэб'ернАктыній
90ТорыйThThorium7232,03806 (2)[1][5]11,72175047871829БерцэліусТорый
91ПратактынійPaProtactinium7231,03588 (2)[5]15,37155440301917Содзі, Кранстан і ГанПратактыній
92УранUUranium7238,02891 (3)[1][2][5]18,971132,438181789КлапротУран
93НептунійNpNeptunium7[237,0482][5]20,4864039021940Макмілан і АбелсанНептуній
94ПлутонійPuPlutonium7[244,0642][5]19,7464133271940СібаргПлутоній
95АмерыцыйAmAmericium7[243,0614][5]13,6799426071944СібаргАмерыцый
96КюрыйCmCurium7[247,0703][5]13,5113401944СібаргКюрый
97БерклійBkBerkelium7[247,0703][5]13,259861949СібаргБерклій
98КаліфорнійCfCalifornium7[251,0796][5]15,19001950СібаргКаліфорній
99ЭйнштэйнійEsEinsteinium7[252,0829][5]13,58601952СібаргЭйнштэйній
100ФермійFmFermium7[257,0951][5]1952СібаргФермій
101МендзялевійMdMendelevium,
Mendeleevium
7[258,0986][5]1955СібаргМендзялевій
102НабелійNoNobelium7[259,1009][5]1958СібаргНабелій
103ЛаўрэнсійLrLawrencium,
Laurentium
7, 3[262][5]1961ГіорсаЛаўрэнсій
104РэзерфордыйRfRutherfordium7, 4[267][5]231964/69ФлёраўРэзерфордый
105ДубнійDbDubnium7, 5[268][5]291967/70ФлёраўДубній
106СіборгійSgSeaborgium7, 6[271][5]351974ФлёраўСіборгій
107БорыйBhBohrium7, 7[270][5]371976АганесянБорый
108ХасійHsHassium7, 8[269][5]1984GSI (*)Хасій
109МейтнерыйMtMeitnerium7, 9[278][5]37,41982GSIМейтнерый
110ДармштатыйDsDarmstadtium7, 10[281][5]1994GSIДармштатый
111РэнтгенійRgRoentgenium7, 11[281][5]1994GSIРэнтгеній
112КаперніцыйCnCopernicium7, 12[285][5]1996GSIКаперніцый
113НіхонійNhNihonium7, 13[284][5]2004АІЯД (*), LLNL (*)
114ФлеровійFlFlerovium7, 14[289][5]1999АІЯД
115МасковійMcMoscovium7, 15[289][5]2004АІЯД, LLNL
116ЛіверморыйLvLivermorium7, 16[292][5]2000АІЯД, LLNL
117ТэнэсінTsTennessine7, 17[294][5]2010АІЯД
118АганесонOgOganesson7, 18[294][5]2004АІЯД

Заўвагі правіць

  1. а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у ф х ц ч ш э ю я аа аб ав аг ад ае аё аж аз аі ак Ізатопны склад гэтага элемента адрозніваецца ў розных геалагічных узорах, і адхіленні могуць перавышаць указаную ў табліцы хібнасць.
  2. а б в г д е ё ж Ізатопны склад элемента можа адрознівацца ў розных прадажных матэрыялах, што можа прыводзіць да істотных адхіленняў ад прыведзеных значэнняў.
  3. а б в г д е ё ж з і к л м н о Ізатопны склад адрозніваецца ў зямных матэрыялах настолькі, што больш дакладная атамная вага не можа быць прыведзены.
  4. Атамная вага прадажнага літыя можа вар'іравацца паміж 6,939 і 6,996, для атрымання больш дакладнага значэння неабходны аналіз канкрэтнага матэрыялу.
  5. а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у ф х ц ч ш э ю я аа аб ав аг ад ае аё аж аз Дадзены элемент не мае стабільных ізатопаў, і значэнне ў дужках, напрыклад, [209], абазначае масавы лік найбольш доўгаіснуючага ізатопа элемента або характэрны ізатопнага склад.

Спасылкі правіць

  • Atomic Weights of the Elements 2001, Pure Appl. Chem. 75(8), 1107—1122, 2003. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers from 1-109 taken from this source.
  • IUPAC Standard Atomic Weights Revised Архівавана 5 сакавіка 2008. (2005).
  • WebElements Periodic Table. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers 110—116 taken from this source.
  • M. E. Wieser (2006). "Atomic weights of the elements 2005 (IUPAC Technical Report)". Pure Appl. Chem. IUPAC. 78 (11): 2051–2066. doi:10.1351/pac200678112051. (for atomic weights of elements with atomic numbers from 1-102)
  • M. E. Wieser. IUPAC Standard Atomic Weights Revised (2007)(недаступная спасылка). IUPAC (2007). Архівавана з першакрыніцы 7 кастрычніка 2012. Праверана 7 ліпеня 2008.
  • Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report)(недаступная спасылка). IUPAC (2010). Архівавана з першакрыніцы 11 лютага 2012. Праверана 10 лютага 2012.
  • Sonzogni, Alejandro. Interactive Chart of Nuclides(недаступная спасылка). National Nuclear Data Center: Brookhaven National Laboratory. Архівавана з першакрыніцы 22 жніўня 2011. Праверана 6 чэрвеня 2008. (for atomic weights of elements with atomic numbers 103-118)