Cách để Viết tóm tắt

Viết tóm tắt và một cách tuỵệt vời để xử lý thông tin bạn đã đọc, dù đó là một bài báo hoặc một cuốn sách. Nếu bạn được giao viết bài tóm tắt ở trường, cách tốt nhất để bắt đầu là đọc lại tác phẩm. Đọc thật kỹ và ghi chú ở các ý chính mà bạn muốn đưa vào bài tóm tắt. Khi bắt tay vào viết, ban đầu bạn nên dựa vào trí nhớ để đảm bảo viết bằng lời của bạn, sau đó chỉnh sửa lại sao cho sáng sủa, đúng ngữ pháp, dấu câu và chính tả.

Phần 1

Phần 1 của 3:

Đọc lại tác phẩm

Tải về bản PDF

Ban đầu bạn chỉ nên đọc mà không đánh dấu. Hãy tập trung vào khái niệm mà tác giả thực sự muốn truyền tải. Điều này có nghĩa là bạn phải đọc một câu hoặc một đoạn văn không chỉ một lần. Bạn cũng có thể phải đọc lại toàn bộ tác phẩm. Như vậy cũng là điều tốt.^{[1]XNguồn nghiên cứu}
2
Viết ra những gì mà bạn nghĩ là ý chủ đạo của tác phẩm. Điều này sẽ giúp bạn bắt đầu viết lại các lý lẽ của tác giả bằng lời của mình. Bạn cũng có thể tự hỏi mình về những ý tưởng nào hoặc chủ đề nào xuyên suốt tác phẩm. Tựa đề của tác phẩm cũng có thể cho bạn manh mối về ý chủ đạo của nó.^{[2]XNguồn nghiên cứu}
- Tác giả cũng có thể nêu quan điểm của họ rõ ràng hơn qua những câu như "Luận điểm của tôi là...." hoặc Tôi tin là…
- Trong tác phẩm hư cấu, tác giả thường nhấn mạnh chủ đề hơn. Nếu bạn nhận ra chủ đề tình yêu – chẳng hạn như bàn luận hoặc miêu tả về tình yêu – xuất hiện nhiều trong tác phẩm, vậy thì một trong các ý chính của tác phẩm hẳn là tình yêu.
3
Đọc lại và ghi chú các ý chính của tác phẩm. Khi đã xác định chắc chắn ý chủ đạo của tác giả, bạn hãy đọc lại tác phẩm, chú ý đến những thủ pháp mà tác giả sử dụng để hỗ trợ cho ý đó. Bạn có thể tìm dẫn chứng bằng cách chọn các chi tiết được nhắc đến trong tựa đề, những bất ngờ trong lập luận hoặc cốt truyện, sự lặp đi lặp lại hoặc các chi tiết thu hút sự chú ý, chẳng hạn như các đặc điểm mô tả về các nhân vật (nếu có). Hãy ghi lại những những chi tiết này khi chúng xuất hiện.^{[3]XNguồn nghiên cứu}
- Để diễn đạt một nội dung nào đó bằng lời của mình, bạn hãy tưởng tượng như đang giải thích hoặc mô tả cho ai đó. Vậy là bạn sẽ không chỉ lặp lại nguyên văn những gì tác giả viết. Hãy làm tương tự khi bạn viết các ý chính bằng lời của bạn.
4
Đừng tập trung vào dẫn chứng mà tác giả sử dụng để hỗ trợ cho các luận điểm. Bạn chỉ cần biết tác giả đang biện luận về điều gì. Như vậy, giả sử như luận điểm chính của tác giả là: "Phong trào dân quyền ở Hoa Kỳ thực sự bắt đầu từ những năm 1950", họ có thể nêu ra phong trào tẩy chay xe buýt của các phụ nữ da đen để làm dẫn chứng cho luận điểm này. Bạn chỉ cần chú ý về phong trào tẩy chay của phụ nữ da đen, không cần lấy dẫn chứng về cuộc tẩy chay mà tác giả đã nhắc đến.^{[4]XNguồn nghiên cứu}
- Đối với các tác phẩm hư cấu, bạn nên tránh viết lại từng sự kiện xảy ra trong tác phẩm. Thay vào đó, bạn cần tập trung vào các ý chính trong cốt truyện và động cơ chính cho các ý đó. Đừng nêu ra mọi sự việc xảy ra với nhân vật trong suốt câu chuyện.
Quảng cáo

Phần 2

Phần 2 của 3:

Viết tóm tắt bằng lời của mình

Tải về bản PDF

1
Bắt đầu với thông tin nguồn. Bạn nên mở đầu mọi bài tóm tắt bằng cách nhắc đến tác giả và tựa đề của tác phẩm. Điều này sẽ cho người đọc biết rằng bạn đang tóm tắt tác phẩm của một người khác.^{[5]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, bạn có thể bắt đầu bằng một câu đại loại như “Vở kịch '‘Pygmalion’' của George Shaw đề cập đến các vấn đề giai cấp và văn hoá ở nước Anh vào đầu thế kỷ 20.”
2
Dựa vào trí nhớ để viết ý chính của từng phần. Viết bản nháp đầu tiên mà không nhìn vào ghi chú, bao gồm ý chính của từng phần bằng lời của bạn. Một bài tóm tắt không chỉ nhắc lại nguyên văn những gì tác giả đã viết, do đó điều quan trọng là bạn phải sử dụng từ ngữ của mình.^{[6]XNguồn nghiên cứu}
- Nếu bắt buộc phải dùng nguyên văn lời của tác giả, bạn cần đặt trong ngoặc kép để người đọc biết rằng đó không phải là lời của bạn; nếu không, bạn sẽ bị xem là đạo văn và có thể gặp nhiều rắc rối.
- Nhớ sử dụng đúng định dạng khi trích dẫn!
3
Trình bày nội dung theo quan điểm của tác giả. Khi viết, bạn cần đảm bảo chỉ tóm tắt tác phẩm gốc, không nên xen vào các ý kiến riêng của bạn về tác phẩm hoặc các sự kiện trong đó. Hãy tóm tắt nội dung của tác phẩm, giữ lại giọng văn và quan điểm của tác giả.^{[7]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, nếu bạn cho rằng Hamlet dành nhiều thời gian để suy tư và không mấy khi hành động, bạn có thể viết "Hamlet là con người của suy nghĩ thay vì hành động", đừng viết "Vì sao Hamlet thỉnh thoảng không làm một điều gì đó?"
4
Sử dụng ngôn ngữ phù hợp với bài tóm tắt. Bạn cần cho người đọc biết rằng bạn đang tóm tắt những lý lẽ của một người khác. Vì vậy, thỉnh thoảng bạn nên dùng các cụm từ như “tác giả lập luận rằng,” hoặc “bài viết khẳng định” khi trình bày các lý lẽ đó. Điều này sẽ nhắc cho khán giả nhớ rằng đây không phải là tác phẩm của bạn mà là của người khác.^{[8]XNguồn nghiên cứu}
- Trong các tác phẩm hư cấu, bạn có thể viết "Hamlet của Shakespeare dành nhiều thời gian trên tường thành của lâu đài để suy ngẫm." Cách này cho người đọc biết rằng bạn đang đề cập đến vở kịch của Shakespeare, không phải là đang sáng tác câu chuyện của bạn.
Quảng cáo

Phần 3

Phần 3 của 3:

Chỉnh sửa bản nháp thành bài tóm tắt mạch lạc

Tải về bản PDF

Lấy các ghi chú của bạn ra và so sánh với bản nháp viết theo trí nhớ. Nếu có điểm quan trọng nào quên đưa vào, bạn hãy bổ sung vào bản nháp thứ hai.^{[9]XNguồn nghiên cứu}
Thay vì nhảy lung tung từ phần này sang phần khác của câu chuyện hoặc bài viết, bạn nên diễn giải nội dung theo thứ tự các sự việc đã xảy ra. Điều này đặc biệt quan trọng khi tóm tắt các tác phẩm hư cấu.
3
Lược bỏ những điểm lặp lại. Đôi khi, trong bài báo hoặc cuốn sách, tác giả có thể nhắc đến một điểm nào đó nhiều lần để nhấn mạnh các ý chính. Bài tóm tắt thì không cần như vậy. Khi đọc lại bài tóm tắt vừa viết, bạn hãy lược bỏ các ý lặp lại – ngay cả khi tác giả nói đến nhiều lần, bạn cũng chỉ cần đề cập một lần.^{[10]XNguồn nghiên cứu}
- Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy một ý nào đó được tác giả nhắc đi nhắc lại thì hẳn là nó rất quan trọng và nhất định bạn phải đưa vào bài tóm tắt.
4
Thêm các câu chuyển ý khi cần thiết. Khi đang tập trung viết các ý chính, có thể bạn không chú ý đến cách liên kết các đoạn trong bài tóm tắt. Khi chỉnh sửa bài, bạn cần nhớ kết nối từng đoạn văn với đoạn kế tiếp và quay về ý chủ đạo.^{[11]XNguồn nghiên cứu}
- Ví dụ, khi tóm tắt một bài viết về nguyên nhân dẫn đến cuộc cách mạng Mỹ, bạn có thể viết một đoạn tóm tắt lập luận của tác giả về thuế, và một đoạn khác về tự do tôn giáo. Bạn có thể viết như sau "Mặc dù một số người dân thuộc địa tin rằng các khoản thuế sẽ giúp họ được quyền đại diện trong quốc hội, tác giả cũng đã lập luận rằng những người khác ủng hộ cách mạng vì họ tin rằng họ có quyền đại diện trên thiên đàng theo cách riêng của họ."
5
Kiểm tra lỗi ngữ pháp và chính tả. Khi đã chỉnh sửa xong nội dung trong bản nháp, bạn cần kiểm tra cả những chi tiết khác. Đảm bảo bài viết không có lỗi chính tả và ngữ pháp nào. Để ý cả các dấu câu không phù hợp, thừa hoặc thiếu và sửa lại.
- Đừng sử dụng công cụ kiểm tra chính tả. Nó có thể phát hiện khi bạn viết sai chính tả một từ nào đó nhưng lại không phát hiện được khi bạn viết nhầm từ này thành từ khác. Ví dụ, nó sẽ không sửa lỗi “ở đâu” trong khi ý bạn muốn viết là “ở đây”.
6
Kiểm tra độ dài của bài tóm tắt. Sau khi đã bổ sung vào bài tóm tắt bất cứ thứ gì mà trước đó đã quên, bạn cẩn kiểm tra lại độ dài của nó. Với bài tập tóm tắt ở trường, bạn phải bám sát hướng dẫn do giáo viên đưa ra.
- Thông thường, một bài tóm tắt nên dài khoảng một phần tư độ dài của tác phẩm gốc. Như vậy, nếu tác phẩm gốc dài 4 trang, bài tóm tắt của bạn không nên dài quá 1 trang.^{[12]XNguồn nghiên cứu}
7
Nhờ ai đó đọc lại bài của bạn. Người khác có thể nhìn một lập luận hoặc quan điểm dưới một ánh sáng hoàn toàn khác với bạn, nhờ đó bạn sẽ một cảm nhận mới về tác phẩm và bài làm của bạn.
- Ngoài việc kiểm tra độ chính xác, bạn cũng nên nhờ họ đánh giá về sự trôi chảy và cô đọng của bài tóm tắt. Người đọc phải hiểu được nội dung tác phẩm hoặc câu chuyện dù chỉ đọc bài tóm tắt của bạn.^{[13]XNguồn nghiên cứu} Đừng ngại xin ý kiến phê bình; sau đó bạn có thể cân nhắc các ý kiến của họ và chỉnh sửa sao cho hợp lý.
Quảng cáo