Tải về bản PDFTải về bản PDFX
Bài viết này đã được cùng viết bởi Andrew Carberry, MPH. Andrew Carberry đã làm việc với các khu vườn của trường học và tham gia chương trình từ nông trại đến trường học từ năm 2008. Hiện anh là Cộng tác viên Chương trình tại Winrock International, cụ thể là Nhóm Hệ thống Thực phẩm Dựa trên Cộng đồng.
Có 14 thông tin tham khảo được trích dẫn trong bài viết này mà bạn có thể xem tại cuối trang.
Bài viết này đã được xem 37.814 lần.
Khi tình trạng xói mòn đất xảy ra cũng có nghĩa là một lượng đất bị cuốn trôi. Đất bị xói mòn sẽ mất đi chất dinh dưỡng, các con sông bị tắc nghẽn do bùn đất và cuối cùng cả vùng sẽ biến thành sa mạc. Xói mòn đất là hiện tượng tự nhiên, nhưng các hoạt động của con người cũng có thể góp phần khiến tình trạng này trở nên tồi tệ hơn nhiều.
Các bước
Trồng cây thân gỗ để chống lở đất. Rễ cây sẽ là công cụ hữu hiệu khi đất đã bị xói mòn hoặc quá dốc để có thể trồng trọt. Bạn nên trồng cây thân gỗ trên các bờ dốc đứng và bờ sông để hạn chế xói lở đất.[1]- Để có kết quả tốt nhất, các vùng đất trống xung quanh gốc cây cũng nên được trồng cỏ hoặc đắp lớp phủ.
- Lưu ý rằng cây có tuổi đời lớn sẽ ngăn chặn lở đất tốt hơn cây non. Sẽ mất chút thời gian để rễ cây phát triển đủ khỏe.
Hạn chế cày xới. Việc cày xới sâu và thường xuyên sẽ tạo nên một lớp đất nén chặt dễ bị nước làm xói mòn do lớp đất tơi xốp bên trên dễ dàng bị gió cuốn đi.[2] Cân nhắc sử dụng phương pháp canh tác không cần cày xới bằng cách sử dụng dao cày hoặc các thiết bị khác.[3] Nếu không thể dùng cách trên, bạn có thể thử áp dụng phương pháp đánh vồng hoặc sử dụng hệ thống lớp phủ để không chạm đến lớp đất bên dưới.[4]- Những kỹ thuật canh tác bảo tồn này còn giúp hạn chế sự di chuyển của máy móc trên mặt đất, nhờ đó đất không bị nén chặt.
- Nếu không được, hãy thử kĩ thuật đánh vồng hoặc phủ để phần đất nằm thấp hơn không bị tác động.
Bảo vệ các loại cây trồng yếu ớt bằng phương pháp trồng theo luống. Các loại cây trồng có bộ rễ yếu hoặc đòi hỏi phải trồng thưa dễ bị tác động bởi tình trạng xói món đất hơn. Bạn nên trồng các loại cây này thành từng luống. Trồng xen canh với các loại cây trồng có khả năng chống xói mòn như cỏ mọc dày hoặc cây họ đậu.[5]- Trồng cây viền theo dốc.
- Trồng cây vuông góc với chiều gió nếu có thể.
Để cho đất nghỉ vào mùa mưa. Đất chăn thả không thể phát triển tốt và giữ được tác dụng chống xói mòn nếu trâu bò được thả vào gặm cỏ quanh năm. Tốt nhất là các bãi cỏ nên được đóng cửa trong suốt mùa mưa để cỏ có thời gian hồi phục.- Điều này có thể không có hiệu quả nếu các bãi cỏ khác không đủ để cung cấp thức ăn cho trâu bò.
- Nếu có thể, không bao giờ để trâu bò đi bên bờ sông và những nơi đất bị xói mòn nghiêm trọng.[6]
Che phủ mặt đất quanh năm. Đất trọc dễ bị xói mòn hơn nhiều so với đất được che phủ. Bạn nên cố gắng trồng cỏ che phủ ít nhất 30% diện tích đất chăn thả, lý tưởng nhất là 40% trở lên.[7] Để lại các phần cây còn lại trên đất sau khi thu hoạch, hoặc trồng các loại cây có sức chịu đựng qua mùa đông.
Kiểm soát dòng chảy xuống dốc bằng một con kênh nhỏ. Dòng nước chảy sẽ tập trung vào một chỗ hẹp. Những điểm tiếp xúc của dòng chảy với sườn dốc sẽ rất dễ bị xói mòn. Bạn có thể xây một con kênh nhỏ có lát gạch để dẫn nước đến hệ thống thoát nước an toàn. Các con kênh này cũng cần được xây tại đầu các rãnh nước.
Biến các sườn đồi thành ruộng bậc thang. Các sườn dốc cao hầu như không thể canh tác. Bạn có thể biến ngọn đồi thành các thửa ruộng bậc thang thay vì xây tường chắn ngang sườn dốc. Nâng nền đất giữa các bức tường chắn để tạo thành các khu vực bằng phẳng chống xói mòn.Quảng cáo
Trồng cỏ và các loại cây bụi. Đất trọc rất dễ bị cuốn trôi bởi gió và nước, hai nguyên nhân chủ yếu gây nên hiện tượng xói mòn. Khi trồng cây trên đất, rễ cây có tác dụng giữ sự liên kết của đất, lá cây giúp ngăn chặn mưa làm lở đất.[10] Các bãi cỏ, cỏ trang trí cảnh quan và các loại cây bụi thấp mọc lan là có hiệu quả nhất vì chúng che phủ toàn bộ mặt đất.- Nếu có khu đất trọc, bạn nên cố gắng trồng cây cỏ càng sớm càng tốt để hạn chế tình trạng xói mòn.
- Nếu khu đất gần như bằng phẳng (độ dốc 3:1 hoặc ít hơn), việc trồng các loài thực vật che phủ mặt đất thường là đủ để giải quyết vấn đề.[11] Đất dốc sẽ bị xói mòn nhanh hơn, do đó bạn cần áp dụng thêm các biện pháp bảo vệ khác.
Sử dụng lớp phủ hoặc sỏi đá. Những vật liệu này giúp cho đất lắng xuống, bảo vệ hạt giống và cây con khỏi bị cuốn trôi. Biện pháp này cũng làm chậm lại quá trình thấm hút nước, từ đó giúp hạn chế dòng chảy của nước. Cỏ xén hoặc vỏ cây vụn là những vật liệu rất tốt để làm việc này.[12]- Nếu bạn trồng cây cỏ trên khu đất, rễ cây có thể giúp duy trì sự liên kết trong đất. Nếu không trồng cây, bạn hãy sử dụng lớp phủ. Bạn cũng có thể đắp lớp phủ xung quanh cây trồng để có thêm một lớp bảo vệ nữa hoặc để giữ nhiệt độ ấm trong đất.
Sử dụng thảm phủ vườn để giữ cây trồng trên đất dốc. Thảm xơ phủ vườn, còn gọi là thảm chống xói mòn, là một lớp phủ kết dính với nhau bằng một tấm lưới gồm các sợi xơ. Kết cấu này giữ cho lớp phủ liên kết với nhau ở những khu vực mà vật liệu phủ thông thường có thể bị cuốn trôi.[13] Bạn có thể trải loại thảm phủ vườn này lên trên hạt giống và cây con.- Nếu là vùng đất dốc, bạn hãy đào một rãnh nhỏ trên đỉnh dốc. Đặt mặt trên của tấm thảm phủ vườn vào rãnh, lấp đất lên, sau đó gấp phần mặt dưới thảm lên trên. Nước sẽ chảy trên bề mặt thảm, và lớp thảm sẽ khiến nước chảy chậm lại thay vì chảy thẳng xuống dưới.[14]
Sử dụng các cuộn xơ. Một lựa chọn khác để kiểm soát tình trạng xói mòn trên đất dốc là sử dụng các khối vật liệu xơ cuộn lại (chẳng hạn như rơm). Nước chảy xuống dốc sẽ giảm tốc độ khi chạm đến các cuộn xơ này và ngấm vào đất thay vì cuốn bùn đất xuống dốc. Đặt các cuộn xơ nằm ngang trên đất dốc, cách nhau khoảng 3-8 mét, cố định bằng các cọc gỗ hoặc cây cối vững chãi đang mọc.[15]- Bạn có thể gieo hạt cây trực tiếp lên các cuộn xơ để bảo vệ chúng khi cây mọc lên.
- Nếu định gieo hạt trực tiếp lên các cuộn xơ, hãy dùng que để giữ cho các cuộn xơ cố định vị trí, ít nhất là cho tới khi rễ cây đã đâm sâu xuống đất.
Xây tường chắn. Các vùng đất dốc bị xói mòn nghiêm trọng sẽ tiếp tục sụp xuống cho đến khi có thể ổn định. Một bức tường chắn ở chân dốc sẽ giúp chặn đất và làm chậm lại quá trình sụp lở đất. Nó sẽ giúp cỏ cây có đủ thời gian mọc lên và duy trì độ liên kết của đất.- Tường chắn cần được xây với độ dốc 2% (độ nghiêng so với phương vuông góc với mặt đất) để nước có thể chảy đi thay vì đọng lại.[16]
- Bạn có thể xây tường bằng gạch block bê tông, đá hoặc gỗ. Chỉ dùng gỗ đã xử lý bằng chất bảo quản để chống mục.[17]
- Xây tường chắn cả xung quanh các luống hoa và các khoảnh đất nâng.
- Có thể bạn cần xin phép chính quyền địa phương trước khi xây tường chắn.
Cải thiện độ thoát nước. Mọi công trình xây dựng cần phải có hệ thống mương rãnh hoặc đường ống để dẫn nước ra khỏi vườn và chảy vào hệ thống thu nước. Nếu khả năng thoát nước không tốt, những trận mưa lớn có thể cuốn trôi lớp đất mặt.- Ở những khu vực có khối lượng lớn nước chảy, có thể bạn cần lắp đặt đường ống thoát nước ngầm dưới đất.
Giảm tưới cây nếu có thể. Việc tưới vườn quá nhiều có thể đẩy nhanh tốc độ xói mòn do đất bị cuốn trôi. Nếu có thể, bạn nên hạn chế tưới cây hoặc lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt. Hệ thống tưới nhỏ giọt chỉ phân phối nước từng ít một, nhờ đó nước không ngập lên và quét đi lớp đất mặt.- Bạn cũng có thể lắp hệ thống tưới nhỏ giọt ngầm dưới mặt đất để cung cấp nước trực tiếp cho rễ cây.
Tránh nén chặt đất. Xe cộ, con người và các động vật đi lại trên mặt đất sẽ khiến đất bị nén chặt. Do đất mất đi độ tơi xốp, nước sẽ khó ngấm vào đất mà sẽ chảy xuống dốc và cuốn theo lớp đất mặt. Bạn nên đi lại trên đá lát đường hoặc các lối mòn thay vì giẫm lên đất, đặc biệt là khi đất ướt. Việc bổ sung phân trộn hoặc phân chuồng cũng có ích nhờ tác dụng thu hút giun đất, một loài động vật có khả năng làm đất tơi xốp.- Đất nén chặt cũng khiến cây cối khó mọc, vì rễ cây khó đâm xuyên qua đất.[18]
- Đất nén chặt luôn dẫn đến tình trạng xói mòn như một hệ quả tất yếu. Nước có thể chảy trên mặt đất nén, nhưng điều đó sẽ tạo nên lực chảy mạnh hơn và tăng khả năng gây xói mòn ở những khu vực khác.
Quảng cáo
Lời khuyên
- Đưa ra cảnh báo trong cộng đồng để giúp mọi người chống xói mòn đất. Trồng cây trên các mảnh đất công để trống.
- Trồng các luống cây ngang sườn dốc, không trồng dọc theo sườn dốc.[19]
- Ở những vùng có gió mạnh hoặc bão cát, bạn có thể xây rào chắn hoặc cây chắn gió xung quanh khu đất. Cây cối có tác dụng ngăn chặn và thu gom cát tốt hơn hàng rào.
- Nếu đang tiến hành một dự án xây dựng, bạn cần hỏi chính quyền địa phương về luật lệ và các quy định liên quan đến việc chống xói mòn đất.
Tham khảo
- ↑ http://www.qld.gov.au/environment/land/soil/erosion/management/
- ↑ http://www.ipm.iastate.edu/ipm/icm/node/2
- ↑ http://www.motherearthnews.com/homesteading-and-livestock/no-till-farming-zmaz84zloeck.aspx
- ↑ https://www.extension.purdue.edu/extmedia/ct/ct-1.html
- ↑ http://www.nrcs.usda.gov/Internet/FSE_DOCUMENTS/nrcs143_026280.pdf
- ↑ http://www.capeyorkwaterquality.info/rehab-research/report/02-large-scale
- ↑ http://www.qld.gov.au/environment/land/soil/erosion/management/
- ↑ http://permaculturenews.org/2015/07/24/how-to-build-a-swale-on-contour-successfully/
- ↑ http://www.dec.ny.gov/docs/water_pdf/sec5bperm6.pdf
- ↑ http://pubs.ext.vt.edu/426/426-722/426-722.html
- ↑ http://www.nrcs.usda.gov/Internet/FSE_DOCUMENTS/nrcs144p2_063808.pdf
- ↑ http://water.epa.gov/polwaste/npdes/swbmp/Mulching.cfm
- ↑ http://www.landscapeplanet.com/maintenance-1.htm
- ↑ http://www.co.forest.wi.gov/docview.asp?docid=19315&locid=145
- ↑ http://www.co.forest.wi.gov/docview.asp?docid=19315&locid=145
- ↑ http://pubs.ext.vt.edu/426/426-722/426-722.html
- ↑ http://www.nrcs.usda.gov/Internet/FSE_DOCUMENTS/nrcs144p2_063808.pdf
- ↑ http://www.extension.umn.edu/agriculture/tillage/soil-compaction/
- ↑ http://pubs.ext.vt.edu/426/426-722/426-722.html
Về bài How.com.vn này
Chuyên gia hệ thống thực phẩm
Bài viết này đã được cùng viết bởi Andrew Carberry, MPH. Andrew Carberry đã làm việc với các khu vườn của trường học và tham gia chương trình từ nông trại đến trường học từ năm 2008. Hiện anh là Cộng tác viên Chương trình tại Winrock International, cụ thể là Nhóm Hệ thống Thực phẩm Dựa trên Cộng đồng. Bài viết này đã được xem 37.814 lần.
Chuyên mục: Làm vườn
Trang này đã được đọc 37.814 lần.
Bài viết này đã giúp ích cho bạn?
⚠️ Disclaimer:
Content from Wiki How Tiếng Việt language website. Text is available under the Creative Commons Attribution-Share Alike License; additional terms may apply.
Wiki How does not encourage the violation of any laws, and cannot be responsible for any violations of such laws, should you link to this domain, or use, reproduce, or republish the information contained herein.
- - A few of these subjects are frequently censored by educational, governmental, corporate, parental and other filtering schemes.
- - Some articles may contain names, images, artworks or descriptions of events that some cultures restrict access to
- - Please note: Wiki How does not give you opinion about the law, or advice about medical. If you need specific advice (for example, medical, legal, financial or risk management), please seek a professional who is licensed or knowledgeable in that area.
- - Readers should not judge the importance of topics based on their coverage on Wiki How, nor think a topic is important just because it is the subject of a Wiki article.
Quảng cáo
