วิธีการ สังเกตอาการบาดเจ็บที่ศีรษะ

ดาวน์โหลดบทความ

ดาวน์โหลดบทความ

ภายในบทความนี้:

สังเกตอาการ

ดูแลคนบาดเจ็บที่หัว

บทความที่เกี่ยวข้อง

ข้ออ้างอิง

อาการบาดเจ็บที่หัวนั้นหมายถึงมีอะไรมากระทบกระเทือนสมอง กะโหลก หรือหนังหัวของคุณ อาการบาดเจ็บเหล่านี้อาจมีหรือไม่มีแผลเปิดก็ได้ ส่วนความรุนแรงก็มีตั้งแต่ช้ำไม่มาก ไปจนถึงเลือดคั่งในสมองกันเลยทีเดียว แค่ตาเปล่าเราไม่สามารถประเมินความรุนแรงของอาการบาดเจ็บที่หัวได้ชัดเจน แต่ไม่ว่าจะเป็นแบบไหนก็อาจร้ายแรงได้ทั้งนั้น ถ้าคุณรู้จักมองหาสัญญาณบอกอาการบาดเจ็บที่หัวโดยตรวจร่างกายคนเจ็บคร่าวๆ คุณก็จะรู้ได้ว่าคนเจ็บมีอาการบาดเจ็บที่หัว ต้องดูแลรักษาอย่างไรให้เหมาะสม

ขั้นตอน

ส่วน 1

ส่วน 1 ของ 2:

สังเกตอาการ

ดาวน์โหลดบทความ

1. 
   1
   ใครๆ ก็เป็นได้. อาการบาดเจ็บกระทบกระเทือนที่หัวเกิดขึ้นได้กับทุกคนที่เคยหัวชน มีอะไรมาตีหัว รวมถึงการถลอกปอกเปิกต่างๆ หรืออาจเป็นการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุรถยนต์ ตกจากที่สูง ปะทะกับคนอื่น หรือแค่หัวชนเอง ถึงปกติอาการบาดเจ็บที่หัวมักไม่ร้ายแรงถึงขั้นเข้าโรงพยาบาล แต่ก็ควรสังเกตอาการตัวเองหรือคนเจ็บให้ดี จะได้แน่ใจว่าไม่มีอะไรร้ายแรงหรืออันตรายถึงชีวิต
2. 
   2
   สังเกตอาการบาดเจ็บภายนอก. ถ้าคุณหรือคนเจ็บพบเจออุบัติเหตุหรือเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับหัวหรือหน้า ให้สละเวลาสัก 2 - 3 นาทีมองหาว่ามีบาดแผลหรืออาการบาดเจ็บภายนอกตรงไหนหรือเปล่า จะได้รู้ว่ามีอาการบาดเจ็บร้ายแรงที่ต้องรีบรักษาหรือปฐมพยาบาลหรือเปล่า รวมถึงอาการที่อาจลุกลามรุนแรงได้ ต้องเช็คทุกซอกทุกมุมของหัว ทั้งสังเกตด้วยตาและเอามือจับๆ คลำๆ สัญญาณที่บอกอาการบาดเจ็บก็คือ

   • มีเลือดออกจากรอยบาดหรือแผลถลอก พวกนี้อาจรุนแรงขึ้นมาได้เพราะแถวๆ หัวมีเส้นเลือดเยอะกว่าส่วนอื่นของร่างกาย
   • มีเลือดหรือของเหลวอื่นๆ ไหลออกมาจากจมูกหรือหู
   • ใต้ตาหรือหูคล้ำดำ
   • มีรอยช้ำเป็นจ้ำๆ
   • หัวโน ฝรั่งเรียก “goose eggs” หรือไข่ห่าน
   • มีสิ่งแปลกปลอมแทงหรือฝังอยู่
3. 
   3
   สังเกตสีหน้าท่าทาง. นอกจากหัวโนหรือเลือดออกแล้ว ก็ยังมีสีหน้าท่าทางอื่นๆ ที่บอกได้ว่ามีอาการบาดเจ็บที่หัว ถ้ามีอาการต่อไปนี้อาจบาดเจ็บร้ายแรงภายนอกหรือภายในก็ได้ จะเป็นอาการที่แสดงทันทีหรือผ่านไปสัก 2 - 3 ชั่วโมงหรือเป็นวันๆ แล้วค่อยชัดเจนขึ้นมาก็ได้ แต่ไม่ว่าอย่างไหนก็ต้องเข้ารับการรักษาโดยด่วน ให้คุณลองสังเกตตัวเองหรือคนเจ็บดู ว่ามีอาการต่อไปนี้หรือเปล่า

   • หายใจติดขัดหรือหยุดหายใจ
   • ปวดหัวมาก หรือมากขึ้นเรื่อยๆ
   • ทรงตัวไม่อยู่
   • หมดสติ
   • อ่อนแรง
   • ขยับแขนหรือขาไม่ได้
   • รูม่านตาขยายไม่เท่ากันหรือการเคลื่อนไหวของตาผิดปกติ
   • ชักเกร็ง
   • ถ้าเป็นเด็กอาจร้องไห้ไม่หยุด
   • ไม่อยากอาหาร
   • คลื่นไส้หรืออาเจียน
   • เวียนหัว วิงเวียน หรือบ้านหมุน
   • หูลั่นชั่วคราว
   • ง่วงนอนมาก
4. 
   4
   จับตาดูความผิดปกติทางการรับรู้ที่บอกได้ว่ามีอาการบาดเจ็บภายใน. ลักษณะท่าทางภายนอกที่ผิดปกติไปจะสังเกตได้ง่ายที่สุดเวลาบาดเจ็บที่หัว แต่บางทีก็ไม่มีแผลเปิด หัวโน หรืออาการปวดหัวใดๆ เลย ยังมีอาการอื่นที่น่าเป็นห่วงกว่าเพราะอาจแปลว่าคุณหรือคนเจ็บบาดเจ็บรุนแรงภายใน ถ้าคนเจ็บมีอาการทางสมองต่อไปนี้ละก็ ให้รีบหาหมอทันที

   • จำอะไรไม่ได้
   • อารมณ์แปรปรวน
   • งุนงงสับสน
   • พูดช้าหรือติดขัด
   • ไวต่อแสง เสียง หรือสิ่งเร้า
5. 
   5
   ติดตามอาการอย่างใกล้ชิด. สำคัญมากว่าต้องแน่ใจว่าคุณหรือคนเจ็บไม่ได้แสดงอาการว่ากระทบกระเทือนทางสมอง บางทีอาการอาจไม่ชัดเจนหรือไม่ปรากฏจนหลายวันหรือหลายอาทิตย์ผ่านไป เพราะฉะนั้นคุณต้องจับตาดูอาการผิดปกติต่างๆ ของคุณหรือคนเจ็บที่เพิ่งเกิดอุบัติเหตุหรือหัวกระแทกมา

   • ถามเพื่อนหรือครอบครัวว่าสังเกตเห็นพฤติกรรมที่แปลกไปของคุณหรือเปล่า หรือหน้าตาท่าทางของคุณเปลี่ยนไปไหม เช่น ช้ำเขียวตรงไหน เป็นต้น
   โฆษณา

ส่วน 2

ส่วน 2 ของ 2:

ดูแลคนบาดเจ็บที่หัว

ดาวน์โหลดบทความ

1. 
   1
   รีบไปหาหมอ. ถ้าคุณสงสัยหรือสังเกตเห็นว่าตัวเองน่าจะบาดเจ็บที่หัว ให้รีบไปหาหมอหรือโทรเรียกรถพยาบาลเพื่อรับการรักษา ไม่ให้รุนแรงลุกลามหรืออันตรายถึงชีวิต

   • โทรเรียกรถพยาบาลเลยถ้าเลือดออกที่หัวหรือที่น่าเยอะจนน่ากลัว ปวดหัวมากผิดปกติ หมดสติหรือหายใจไม่ออก ชักเกร็ง อาเจียนตลอด อ่อนแรง สับสน รูม่านตาขยายไม่เท่ากัน หรือใต้ตากับหูคล้ำดำ
   • หลังเกิดการกระแทกที่หัวอย่างรุนแรงต้องหาหมอภายใน 1 - 2 วัน ถึงจะไม่มีอาการถึงขั้นฉุกเฉินก็เถอะ เล่าคุณหมอให้ละเอียดเรื่องเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และบอกด้วยว่าคุณปฐมพยาบาลอะไรไปบ้าง ไม่ว่าจะกินยาแก้ปวดหรือบรรเทาอาการด้วยวิธีอื่นก็ตาม
   • บอกเลยว่าคนที่ช่วยปฐมพยาบาลไม่มีทางบอกได้ชัดเจนเลยว่าอาการบาดเจ็บที่หัวนั้นเป็นชนิดใดและรุนแรงแค่ไหน ต้องเข้ารับการตรวจวินิจฉัยกับคุณหมอที่โรงพยาบาลเท่านั้นถึงจะรู้ได้ว่าคนเจ็บมีอาการบาดเจ็บภายในหรือเปล่า
2. 
   2
   บล็อคหัวไว้อย่าให้ขยับ. ถ้าคนเจ็บยังมีสติ ต้องบล็อคหัวไว้ไม่ให้ขยับระหว่างปฐมพยาบาลหรือรอความช่วยเหลือ ให้ใช้มือประคองหัวคนเจ็บทั้ง 2 ด้านไว้ จะได้ไม่ขยับเขยื้อนจนกระทบกระเทือนกว่าเดิม แถมยังทำให้คุณดูแลรักษาเบื้องต้นได้สะดวกด้วย

   • ม้วนเสื้อ ผ้าห่ม หรืออะไรก็ได้ที่นุ่มๆ แล้วเอามาประคองหัวคนเจ็บให้อยู่นิ่งระหว่างคุณปฐมพยาบาล
   • ให้คนเจ็บอยู่นิ่งที่สุดเท่าที่จะทำได้ พร้อมทั้งยกหัวและไหล่สูงเล็กน้อย
   • ถ้าคนเจ็บใส่หมวกกันน็อคหรืออะไรอย่าเพิ่งไปเอาออก ไม่งั้นอาจกระทบกระเทือนกว่าเดิม
   • อย่าไปเขย่าตัวคนเจ็บ ถึงเขาจะดูงงๆ หรือหมดสติก็เถอะ แค่แตะเบาๆ ไม่ให้ตัวเขาขยับเขยื้อนก็พอ
3. 
   3
   ห้ามเลือดก่อน. ถึงจะเจ็บหนักหรือไม่หนัก แต่ถ้ามีเลือดไหลก็ต้องรีบห้ามเลือดก่อน ใช้ผ้าพันแผลหรือผ้าอะไรก็ได้ที่สะอาดๆ มาห้ามเลือดที่บาดแผล

   • พันแผลให้แน่นพอ เว้นแต่คุณสงสัยว่ากะโหลกแตกด้วย ถ้าเป็นแบบนั้นให้ใช้ผ้าพันแผลสะอาดๆ มาปิดไว้ตรงส่วนที่เลือดไหลก็พอ
   • อย่าไปเอาผ้าพันแผลหรืออะไรที่พันไว้ออก ถ้าเลือดไหลซึมออกมา ให้เอาผ้าใหม่แปะทับผ้าเก่าไปเลย ที่สำคัญคืออย่าเอาสิ่งแปลกปลอมออกจากแผลด้วยตัวเอง ถ้ามีเศษอะไรติดอยู่ในแผลเยอะให้ปิดแผลด้วยผ้าพันแผลบางๆ ก็พอ
   • ถ้าแผลที่หัวลึกหรือเลือดไหลเยอะ ระวังอย่าไปล้างแผล
4. 
   4
   ดูแลคนเจ็บที่อาเจียน. คนที่บาดเจ็บที่หัวอาจมีอาเจียนด้วย ถ้าคุณบล็อคหัวแล้วคนเจ็บเริ่มอาเจียน ต้องระวังเรื่องสำลักด้วย โดยพลิกตัวคนเจ็บนอนตะแคง จะได้ลดความเสี่ยงเรื่องอ้วกไปจุกหลอดลม

   • ตอนพลิกตัวตะแคง ต้องประคองหัว คอ และสันหลังของคนเจ็บไว้ให้ดีๆ
5. 
   5
   ประคบเย็นลดปวดบวม. ถ้าคุณหรือคนเจ็บหัวบวมตรงจุดที่ถูกกระแทก ให้บรรเทาอาการโดยประคบเย็นด้วยถุงน้ำแข็ง ช่วยลดการอักเสบและอาการปวดบวมต่างๆ ได้ดี

   • ประคบเย็นตรงที่ปวดบวมครั้งละ 20 นาที 3 - 5 ครั้งต่อวัน แต่ถ้า 1 - 2 วันแล้วยังบวมไม่หายให้รีบไปหาหมอด่วน ถ้าบวมหนักกว่าเดิมแถมยังมีอาเจียนและ/หรือปวดหัวมากร่วมด้วย ก็ต้องรีบหาหมอทันทีเช่นกัน
   • จะประคบเย็นด้วยถุงน้ำแข็ง เจลแพ็ค หรือถ้ามีติดบ้านก็ใช้ถุงผักผลไม้แช่แข็งก็ได้ ถ้าเริ่มเย็นจัดเกินไปหรือรู้สึกเจ็บก็ให้เอาออกก่อน ถ้าเอาผ้าขนหนูหรือผ้าเช็ดตัวมาห่อก่อนประคบเย็นก็ช่วยให้ประคบได้นานขึ้น ไม่เย็นจนเจ็บหรือกัดผิว
6. 
   6
   ติดตามอาการอย่างใกล้ชิด. ถ้าใครมีอาการบาดเจ็บที่หัว ต้องคอยจับตามองติดตามอาการต่อไปอีก 2 - 3 วัน หรือจนกว่าจะถึงมือหมอ จะได้ให้ความช่วยเหลือได้ทันท่วงทีในกรณีที่อาการกำเริบรุนแรงขึ้นมา แถมเวลามีคนดูแลก็ทำให้คนเจ็บสงบและอุ่นใจขึ้นน่าดู

   • สังเกตว่าคนเจ็บยังมีสติรับรู้หรือหายใจปกติดีหรือเปล่า ถ้าคนเจ็บหยุดหายใจให้รีบทำ CPR ช่วยชีวิตถ้าคุณรู้วิธี
   • พยายามพูดคุยหรือปลอบโยนคนเจ็บ คุณจะได้จับสังเกตด้วยว่าอาการบาดเจ็บมีผลต่อการพูดหรือสมองของเขาหรือเปล่า
   • อย่าให้คนเจ็บดื่มแอลกอฮอล์ภายใน 48 ชม. เพราะแอลกอฮอล์จะทำให้คุณแยกอาการผิดปกติต่างๆ ไม่ออก หรือทำให้อาการยิ่งแย่ลง
   • ถ้าคุณไม่แน่ใจว่าตัวเองหรือคนเจ็บอาการแย่ลงหรือเปล่า ให้รีบไปหาหมอจะดีที่สุด
   โฆษณา

คำเตือน

• ห้ามให้นักกีฬาที่บาดเจ็บที่หัวกลับลงสนามเด็ดขาด

โฆษณา