วิธีการ ดูแลแมวหลังทำหมัน

ดาวน์โหลดบทความ

ดาวน์โหลดบทความ

ภายในบทความนี้:

จัดมุมสงบให้แมวพักฟื้น

ดูแลแมวหลังผ่าตัด

สังเกตอาการแมว

บทความที่เกี่ยวข้อง

ข้ออ้างอิง

การทำหมันแมว ไม่ว่าจะตัวผู้หรือตัวเมีย ก็ยังถือเป็นการผ่าตัดเล็กอยู่ดี ถ้าน้องเหมียวสุดที่รักของคุณเพิ่งผ่านการผ่าตัดทำหมันมา (ทำหมันแมวตัวเมียเรียก spayed ตัวผู้เรียก neutered) และคุณกำลังกังวลใจอยู่ว่าจะควรดูแลอย่างไรจึงจะเหมาะสม วันนี้คุณมาถูกบทความวิกิฮาวแล้ว มีหลายอย่างที่คุณช่วยดูแลให้น้องแมวฟื้นตัวหลังผ่าตัดเร็วขึ้นได้ รวมถึงกลับมาสุขภาพแข็งแรง มีความสุขร่าเริงตามเดิม

ขั้นตอน

ส่วน 1

ส่วน 1 ของ 3:

จัดมุมสงบให้แมวพักฟื้น

ดาวน์โหลดบทความ

1. 
   1
   หามุมสงบและสบายให้แมว. หลังผ่านการวางยาสลบผ่าตัดมา ใน 18 - 24 ชั่วโมงแรกแมวจะยังมึนงงและคลื่นไส้อยู่ บางตัวก็หงุดหงิดอยากงับทั้งคน แมว และสัตว์อื่นๆ เพราะฉะนั้นต้องหาที่สงบแยกออกไป สำคัญว่าแมวต้องได้พักผ่อนเพียงพอ

   • แต่ก็ต้องเป็นจุดที่มองเห็นน้องแมวได้สะดวก ถ้าเป็นซอกมุมที่แมวแอบไปซ่อนได้ แต่อันตราย และคุณเองก็เข้าไม่ถึง ต้องปิดทางเข้าไว้
   • อย่าให้เด็กๆ และสัตวเลี้ยงตัวอื่นมารบกวนน้องแมวเพิ่งทำหมัน เพราะต้องพักผ่อนรอฟื้นตัว ถ้ามีอะไรมารบกวน ทำให้ตกใจ หรือรำคาญใจเรื่อยๆ จะฟื้นตัวช้าได้
2. 
   2
   แมวต้องสบายตัวสบายใจ. แมวต้องมีที่หลับที่นอนสบายๆ ถ้าปกติแมวไม่มีที่นอนประจำ ให้ปูกล่องด้วยผ้าห่มกับหมอนนุ่มๆ ให้น้องแมว

   • ถ้าเป็นไปได้ ให้วางที่นอนแมวบนพื้นกระเบื้องหรือพื้นไม้ เพราะแมวชอบคลายร้อนโดยเหยียดตัว นอนแปะพุงบนพื้นแข็งๆ เย็นๆ ซึ่งก็ช่วยบรรเทาอาการปวดแผลผ่าตัดได้
   • แนะนำให้วางที่นอนแมวต่ำๆ ด้วย อย่าวางที่สูง ป้องกันแมวกระโดดขึ้นกระโดดลงบ่อยๆ จนแผลฉีก
3. 
   3
   หรี่ไฟสลัว. ผลของยาสลบทำให้แมวไวต่อแสงมาก ให้หรี่ไฟบริเวณที่แมวนอน หรือจะปิดไปเลยก็ได้

   • ถ้าปรับแสงไม่ได้ ให้แมวนอนในที่นอนแบบมีหลังคาหรือตะกร้าแทน จะช่วยกันแสงได้ในระดับหนึ่ง
4. 
   4
   เตรียมกระบะทรายสะอาดๆ ชามน้ำและอาหารต้องกินสะดวก. แผลผ่าตัดจะหายเร็ว ถ้าแมวไม่กระโดดขึ้นหรือลง ไม่ขึ้นบันได และไม่ลำบากเรื่องกินอยู่ขับถ่ายจน

   • ช่วงอาทิตย์แรกหลังผ่าตัด ไม่ควรให้แมวใช้ทรายแมวปกติ เพราะจะเข้าแผลจนติดเชื้อได้ โดยเฉพาะถ้าเป็นแมวตัวผู้ ให้ใช้เศษกระดาษหรือหนังสือพิมแทน เช่น ทรายแมวรุ่น “Yesterday’s News” ของ Purina (ทรายแมวจากกระดาษอัดแท่ง) หรือข้าวสารเมล็ดยาวก็ใช้แทนได้เหมือนกัน
5. 
   5
   ให้แมวอยู่แต่ในบ้าน. อย่าให้แมวออกไปเที่ยวเล่นนอกบ้าน อย่างน้อย 2 อาทิตย์หลังทำหมัน แผลจะได้สะอาด แห้ง ไม่ติดเชื้อ
   โฆษณา

ส่วน 2

ส่วน 2 ของ 3:

ดูแลแมวหลังผ่าตัด

ดาวน์โหลดบทความ

1. 
   1
   เช็คแผลผ่าตัดน้องแมว. ลองสำรวจบริเวณแผลผ่าตัดทำหมันของน้องแมว จะช่วยให้รู้ลักษณะแผล และรู้ได้เมื่อแผลดีขึ้นเรื่อยๆ ยังไงลองปรึกษาสัตวแพทย์ ขอดูแผลก่อนพาแมวกลับบ้าน อาจจะถ่ายรูปแผลไว้ตั้งแต่วันแรก จะได้เอามาเทียบกับวันหลังๆ ได้

   • ถ้าเป็นแมวตัวเมียกับแมวตัวผู้ที่ไม่มีลูกอัณฑะในถุงอัณฑะ (undescended testicles) คุณหมอจะผ่าทำหมันที่หน้าท้อง ส่วนแมวตัวผู้ทั่วไป จะผ่า 2 จุดเล็กๆ ตรงถุงอัณฑะ (ใต้หาง)
2. 
   2
   ให้แมวใส่ “คอลลาร์” (Elizabethan collar). บางทีคุณหมอก็ให้แมวสวมคอลลาร์กลับบ้านมาด้วยหลังผ่าตัดทำหมัน ถ้าไม่มีแล้วกังวลว่าแมวจะกัดแผล ก็หาซื้อเองได้ตามร้านขายอุปกรณ์สัตว์เลี้ยงทั่วไป คอลลาร์แบบนี้จะใหญ่กว่าใบหน้าของน้องแมว ทำให้หันกลับไปกัดหรือเลียแผลตัวเองไม่ถึง

   • คอลลาร์นี้บางทีก็เรียก “คอลลาร์ป้องกัน”, “อีคอลลาร์” หรือ “โคน”
   • แมวจำเป็นต้องใส่คอลลาร์หรือเปล่า ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของแมวแต่ละตัว ลองให้ใส่และไม่ใส่ดู แต่ต้องเฝ้าไว้ อย่าไปไหน ถ้าแมวเริ่มคุ้ยแคะแกะเกาแผลเป็นการใหญ่ ก็ใส่ไว้จะดีกว่า
3. 
   3
   เตรียมอาหารและน้ำไว้ให้แมว. ให้น้ำเล็กน้อยไว้ในจานตื้นๆ (หรือจะเป็นก้อนน้ำแข็งก็ได้) ทันทีหลังกลับจากคลินิกหรือโรงพยาบาลสัตว์ ปกติคุณหมอจะแนะนำวิธีการให้อาหารช่วงพักฟื้น ก็ทำไปตามนั้น ถ้าคุณหมอไม่ได้อธิบาย แนะนำให้ทำตามขั้นตอนต่อไปนี้

   • ถ้าแมวดูตื่นตัวและตอบสนองดี ลองยื่นอาหารปริมาณ 1/4 ของที่เคยกินตามปกติให้แมวดู หลังผ่าตัดทำหมันและกลับบ้านแล้วประมาณ 2 - 4 ชั่วโมง แต่ถ้าแมวไม่กิน ก็อย่าไปบังคับให้กินอาหารหรือดื่มน้ำ
   • ถ้าแมวเริ่มกินอาหารได้ ก็ให้อาหารแมวมื้อเล็กๆ มื้อถัดไปในอีก 3 - 6 ชั่วโมง ทำแบบนี้ไปเรื่อยๆ จนแมวกินเท่าปริมาณเดิมที่เคยกิน หลังจากนั้นค่อยกลับมาให้อาหารแมวตามมื้อที่เคยให้
   • ถ้าลูกแมวอายุน้อยกว่า 16 อาทิตย์ แนะนำว่าให้ลูกแมวกินอาหารมื้อเล็กๆ (ประมาณครึ่งหนึ่งของปริมาณปกติ) ทันทีหลังกลับถึงบ้าน และผ่อนคลายลงหลังผ่าตัดแล้ว
   • ถ้าลูกแมวกลับบ้านแล้วไม่ยอมกินอาหาร ลองหยดน้ำเชื่อมข้าวโพด หรือเมเปิ้ลไซรัปลงในสำลีก้อนหรือคอตตอนบัดเล็กน้อย แล้วเอาไปป้ายที่เหงือกของน้องแมวดู
   • อย่าเพิ่งให้อาหาร “พิเศษ” ขนมแมว หรืออาหารขยะ หลังแมวเพิ่งไปผ่าตัดทำหมันมา เพราะแมวจะยังท้องไส้ปั่นป่วน ให้อาหารแมวธรรมดาไปก่อนจะดีที่สุด Don’t give your cat milk; cats can’t digest it.
4. 
   4
   ให้แมวพักผ่อนเยอะๆ. อย่าไปลูบหรือชวนแมวเล่นทันทีหลังเพิ่งผ่าตัดมา เพราะคุณอาจจะสบายใจ แต่แมวจะเป็นฝ่ายกังวลและพักผ่อนไม่เพียงพอแทน
5. 
   5
   อย่าอุ้มหรือยกตัวแมวขึ้นมา เว้นแต่เหตุจำเป็นจริงๆ. เพราะอาจทำแผลแมวฉีกได้ง่ายๆ ถ้าไปอุ้มหรือยกตัวแมวบ่อยเกินไป ถ้าเป็นแมวตัวผู้ ห้ามทำอะไรที่ไปกดทับแถวถุงอัณฑะ (ใต้หาง) ส่วนถ้าเป็นแมวตัวเมีย (และแมวตัวผู้ที่เคยผ่าตัดเรื่องไม่มีลูกอัณฑะในถุงอัณฑะ) ก็ระวังอย่าให้มีอะไรกดทับแถวหน้าท้อง

   • ถ้าจำเป็นต้องอุ้มแมวขึ้นมาจริงๆ ลองทำแบบนี้ดู คือใช้มือข้างหนึ่งช้อนรองขาหลังไว้ ส่วนอีกมือรองส่วนอก ใต้ขาหน้า แล้วยกตัวแมวขึ้นเบาๆ
6. 
   6
   อย่าให้แมวเคลื่อนไหวเยอะ. ช่วง 1 อาทิตย์หลังผ่าตัด อย่าเพิ่งให้แมวกระโดดโลดเต้น วิ่งเล่น หรือขยับเขยื้อนเคลื่อนไหวมากนัก เพราะจะทำให้แผลระคายเคืองหรือติดเชื้อได้

   • เอาคอนโดแมว เสาเกาะ และเฟอร์นิเจอร์อื่นๆ ที่แมวชอบกระโดดขึ้นไป ออกให้หมด
   • จำกัดบริเวณแมวอยู่แต่ในห้องแคบๆ ก่อน เช่น ห้องซักผ้า หรือห้องนำ้ ถ้าตอนไหนไม่มีคนดูแลใกล้ชิด ให้กั้นคอกหรือใส่กรงไว้
   • ถ้าต้องขึ้นหรือลงบันได ให้อุ้มแมวไว้ จริงๆ แค่เดินขึ้นลงบันได ไม่กระทบแผลผ่าตัดเท่าไหร่ แต่กันไว้ก็ดีกว่าแก้
   • ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า แมวที่เครียดจัดๆ เพราะเหตุต่างๆ อย่างการที่เพิ่งไปผ่าตัดมา ก็อาจจะกังวลจนพยายามหนีหรือหลบซ่อนได้ ต้องดูแลไม่ให้คลาดสายตา โดยเฉพาะ 24 - 48 ชั่วโมงแรกหลังผ่าตัด
7. 
   7
   อย่าเพิ่งอาบน้ำแมว. อย่าอาบน้ำแมวช่วง 10 - 14 วันหลังผ่าตัดทำหมัน เพราะแผลจะระคายเคืองหรือติดเชื้อได้

   • ถ้าจำเป็นต้องอาบน้ำแมวจริงๆ ให้ใช้ผ้าชุบน้ำบิดหมาด (น้ำเปล่า ไม่ผสมสบู่) เช็ดรอบๆ แผล ห้ามทำให้แผลผ่าตัดเปียก และ ห้าม เช็ดถูบริเวณนั้น
8. 
   8
   ให้ยาแก้ปวด เฉพาะ กรณีที่สัตวแพทย์สั่งเท่านั้น. คุณหมออาจจะมียากลับบ้านด้วย ก็ต้องให้ยาแมวตามที่คุณหมอสั่งเป๊ะๆ ถึงแมวจะดูไม่เจ็บปวดก็เถอะ เพราะแมวเป็นสัตว์ที่แทบจะไม่แสดงอาการเจ็บปวด แต่จะทรมานอยู่ข้างใน ย้ำว่า ห้าม ให้แมวกินยาอื่นที่คุณหมอไม่ได้สั่งเด็ดขาด

   • ยาของคน กระทั่งยาของสัตว์อื่น เช่น น้องหมา แมวกินแล้วตายได้เลย! ห้ามให้แมวกินยาอื่นนอกเหนือไปจากที่คุณหมอสั่ง ยาที่ซื้อตามร้านขายยาก็ไม่ได้ ถ้ายังไม่ได้ปรึกษาคุณหมอว่าเหมาะกับอาการและแมวกินได้ อย่างยา Tylenol เองก็เป็นอันตรายต่อแมว
   • ห้ามทายาอื่นๆ ที่คุณหมอไม่ได้สั่ง บริเวณแผลผ่าตัดทำหมัน ยาปฏิชีวนะหรือยาฆ่าเชื้อก็ไม่ได้
   โฆษณา

ส่วน 3

ส่วน 3 ของ 3:

สังเกตอาการแมว

ดาวน์โหลดบทความ

1. 
   1
   เฝ้าระวังอาเจียน. ถ้าแมวอาเจียนหลังกินอาหาร ในคืนที่พากลับบ้านหลังผ่าตัดทำหมัน ก็เก็บอาหารไปก่อน แล้วลองให้อาหารทีละน้อยในเช้าวันถัดมา ถ้าแมวยังอาเจียนอีก หรือท้องเสีย ให้พาไปหาหมออีกทีดีกว่า
2. 
   2
   เช็คแผลทุกเช้าและทุกคืน. ช่วง 7 - 10 วันหลังผ่าตัดทำหมัน ให้หมั่นเช็คสภาพแผลผ่าตัดทุกเช้าและก่อนนอน โดยเปรียบเทียบลักษณะของแผลในวันแรกหลังผ่าตัด ว่าแผลดีขึ้นหรือเปล่า แต่ถ้ามีอาการต่อไปนี้ ให้รีบพาไปหาหมอทันที

   • แดง ตอนแรกรอบแผลอาจจะเป็นสีชมพูหรือแดงอ่อนๆ ซึ่งผิวแดงๆ นี้จะจางลงเมื่อเวลาผ่านไป แต่ถ้าสีเข้มขึ้น หรือกลายเป็นสีแดงเข้ม แสดงว่าแผลเริ่มจะติดเชื้อแล้ว
   • ช้ำ ถ้ามีรอยช้ำที่ค่อยๆ เปลี่ยนจากสีแดงเป็นสีม่วง แปลว่ากำลังจะหาย ถือเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้ารอยช้ำกินวงกว้างขึ้น ช้ำมากขึ้น หรือช้ำจนน่ากลัว ที่สำคัญคือมีรอยช้ำใหม่โผล่มา ต้องรีบไปหาหมอเพื่อติดตามอาการและรักษาเพิ่มเติมทันที
   • บวม บริเวณแผลผ่าตัดมีอาการบวม ถือเป็นเรื่องปกติเมื่อแผลดีขึ้นเรื่อยๆ แต่ถ้าบวมไม่หยุดหรือบวมหนักกว่าเดิม ให้พาแมวไปหาหมอจะดีกว่า
   • เป็นหนอง ตอนเพิ่งทำหมันเสร็จ พาแมวกลับบ้าน อาจจะมีเลือดไหลนิดๆ แถวแผล ถือเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้าเกิดนานเกิน 1 วัน เลือดไหลไม่หยุด มีเลือดผสมหนอง สีเขียว เหลือง ขาว หรือมีกลิ่นเหม็นเน่า ต้องรีบพาแมวไปหาหมอ
   • แผลปริแตก ถ้าเป็นแมวตัวผู้ แผลที่ถุงอัณฑะมักปริแตกได้ง่าย แต่มักจะเป็นแผลเล็กๆ และหายในเร็ววัน ถ้าเป็นแมวตัวเมียหรือแมวตัวผู้ที่ผ่าช่องท้อง จะมีหรือไม่มีไหมเย็บชัดเจนก็ได้ ถ้ามีไหมโผล่ชัดเจน ต้องระวังอย่าให้หลุดหรือขาด ถ้าแมวไม่มีรอยเย็บชัดเจน ขอบแผลจะไม่ปริแตก ถ้าแผลปริแตกใหญ่แบบเห็นได้ชัด รวมถึงมีไหมยื่นยาวออกมาจากแผล ให้รีบพาแมวไปหาหมอ
3. 
   3
   เช็คสุขภาพเหงือก. เหงือกของแมวสุขภาพดี ต้องเป็นสีชมพูอ่อนไปจนถึงแดง ถ้าเอานิ้วกดเบาๆ แล้วปล่อย เหงือกจะคืนตัวทันที ถ้าเหงือกของแมวคุณเป็นสีซีด กดแล้วไม่คืนตัว ให้พาไปหาหมอ
4. 
   4
   สังเกตอาการเจ็บปวด. แมวมักไม่แสดงอาการเจ็บปวดชัดเจนเหมือนคน (หรือหมา) ต้องคอยสังเกตอาการไม่สบายตัวของแมวเอง ถ้ามีสัญญาณบอกอาการเจ็บปวด แสดงว่าแมวต้องได้รับการดูแลรักษา ให้รีบพาไปหาหมอ ต่อไปนี้เป็นอาการที่พบบ่อย เมื่อแมวเจ็บปวดหลังผ่าตัด

   • ไปซ่อนตัวหรือพยายามหนีอยู่ตลอด
   • ซึมหรือเฉื่อยชา
   • ไม่อยากอาหาร
   • นั่งหรือนอนคุดคู้
   • เกร็งกล้ามเนื้อช่องท้อง
   • ร้องคราง
   • ขู่ฟ่อ
   • เครียด หรือตื่นกลัวง่าย
5. 
   5
   อย่าละเลยสัญญาณอันตราย. จับตาพฤติกรรมของน้องเหมียวให้แน่ใจว่ากำลังหายดี อะไรก็ตามที่เป็น “อาการผิดปกติ” มักหายไปหลังผ่าตัดทำหมันได้ 24 ชั่วโมง ถ้าสังเกตเห็นพฤติกรรมหรืออาการผิดปกติ ให้พาแมวไปหาหมอทันที ต่อไปนี้เป็นสัญญาณที่ต้องเฝ้าระวัง

   • เซื่องซึมเกิน 24 ชั่วโมงหลังผ่าตัดทำหมัน
   • ท้องเสีย
   • อาเจียนหลังผ่านคืนแรกไปแล้ว
   • มีไข้ หรือหนาวสั่น
   • กินน้อยลง ไม่ค่อยอยากอาหาร แม้จะผ่านไป 24 - 48 ชั่วโมงหลังผ่าตัดทำหมัน
   • กินอะไรไม่ได้เลย หลังผ่านไป 24 ชั่วโมง (แมวโต) หรือ 12 ชั่วโมง (ลูกแมว)
   • ฉี่ลำบาก หรือเกิดอาการเจ็บปวด
   • ไม่อึนานเกิน 24 - 48 ชั่วโมงหลังผ่าตัดทำหมัน
6. 
   6
   พาแมวไปห้องฉุกเฉิน. อาการส่วนใหญ่ ถ้าพาไปคลินิกหรือโรงพยาบาลสัตว์ในเวลาธรรมดาก็เพียงพอแล้ว หรือใครพอสนิทกับคุณหมอเจ้าของไข้ ก็โทรหาหรือติดต่อปรึกษาได้ แต่บางทีแมวก็อาการหนักจนต้องรีบพาไปแผนกฉุกเฉินทันที ต่อไปนี้คืออาการที่ต้องเฝ้าระวัง และพาแมวไปแผนกฉุกเฉินทันทีถ้าเกิดขึ้น

   • ไม่ได้สติ
   • ไม่ตอบสนอง
   • หายใจติดขัด
   • แสดงอาการเจ็บปวดรุนแรง
   • สภาพจิตผิดปกติ (แมวจำคุณไม่ได้ ไม่รับรู้สิ่งรอบตัว หรือแสดงพฤติกรรมผิดแปลกรุนแรง)
   • ท้องบวม
   • เลือดไหล
7. 
   7
   ไปตามคุณหมอนัด. บางทีแผลทำหมันของแมวก็ไม่ต้องไปตัดไหม (ไม่มีไหมเย็บโผล่มา) แต่ถ้าไม่ใช่ไหมละลาย ต้องนัดตัดไหม คุณหมอก็นัดประมาณ 10 - 14 วันหลังผ่าตัดทำหมัน

   • แต่ถึงแมวจะไม่ต้องนัดตัดไหม ถ้าคุณหมอนัดตรวจติดตามผล ก็ต้องไปตามนัดเสมอ
   โฆษณา

เคล็ดลับ

• วันแรกหลังผ่าตัดทำหมันมา อย่าให้เด็กๆ มารบกวนน้องเหมียว
• ถ้าใช้หนังสือพิมพ์ หรือทรายแมวแบบ "ไร้ฝุ่น" ก็จะทำความสะอาดได้ง่ายขึ้น
• แยกแมวตัวผู้ที่ทำหมันแล้ว จากแมวตัวเมียที่ยังไม่ได้ทำหมัน อย่างน้อย 30 วันหลังทำหมัน เพราะแมวตัวผู้จะยังผสมพันธุ์จนแมวตัวเมียตั้งท้องได้ ภายใน 30 วันหลังทำหมัน

โฆษณา

คำเตือน

• ถ้าสงสัยว่าแมวจะมีอาการผิดปกติ ให้รีบพาไปหาหมอ จะที่คลินิกหรือโรงพยาบาลสัตว์ก็ได้
• อย่าให้แมวไปเล่นนอกบ้านอย่างน้อย 7 - 10 วัน เพราะจะกระทบกับแผลผ่าตัดได้

โฆษณา