Weten of je agorafobie hebt

Ongeveer 5% van de totale bevolking van de V.S. heeft agorafobie, een angststoornis die letterlijk betekent 'angst voor pleinen'. Je kunt het zien als angst voor angst, of angst voor het krijgen van een paniekaanval in het openbaar. Agorafobie komt twee keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. Het wordt gekenmerkt door sterke nervositeit tijdens het tegenkomen van een bekende in het openbaar, tijdens sociale gelegenheden, of in onbekende situaties. Ontdekken of je agorafobie hebt is de eerste stap in de richting van het vinden van een oplossing.

Deel 1

Deel 1 van 3:

Het herkennen van gedrag in het openbaar dat geassocieerd wordt met agorafobie

Pdf downloaden

1
Let op je behoefte aan gezelschap in het openbaar. Mensen die agorafobie hebben, hebben vaak begeleiding nodig als ze naar een voor hen nieuwe plek gaan, omdat ze bang zijn om alleen te reizen.^{[1]XBetrouwbare bronNational Health Service (UK)Ga naar de bron} Mensen met agorafobie hebben er vaak moeite mee om dingen alleen te doen en komen tot rust wanneer er een vriend of partner in de buurt is.
- Als het idee dat je naar de supermarkt moet gaan om een liter melk te halen je angstig maakt, heb je mogelijk agorafobie.
2
Bekijk of je vaste routes neemt.^[2]XBron Mensen met agorafobie kunnen er bang voor zijn om naar plekken te gaan die mogelijk angst opwekken. Iemand met agorafobie kan 'veilige' dagelijkse routes gaan uitstippelen, zoals naar en van het werk.
- Als je merkt dat je je houdt aan één route naar huis, en dat je elke dag exact dezelfde wegen en paden volgt omdat je bang bent om nieuwe uit te proberen, dan is het mogelijk dat je lijdt aan agorafobie.
3
Let erop dat je je niet afzondert. Mensen met agorafobie beperken vaak het aantal plekken waar ze naartoe gaan, om de kans dat ze iets tegenkomen dat een paniekaanval zou kunnen veroorzaken maar zo klein mogelijk te houden.^{[3]XBetrouwbare bronNational Health Service (UK)Ga naar de bron} Mensen met agorafobie kunnen zich ongemakkelijk voelen bij het ontmoeten van nieuwe mensen en blijven in 'veiligheidszones' zoals hun huis of hun werkomgeving. Als je agorafobie hebt kan je mogelijk gaan merken dat je sociale leven wat beperkt aanvoelt.
- Je ging misschien met je vrienden naar de bar, feestjes en de bioscoop, naast het werk en school, voordat je agorafobie ontwikkelde. Naarmate de tijd vorderde ging je je misschien meer zorgen maken dat je een paniekaanval zou krijgen en stopte je met naar feestjes gaan. Toen het schooltrimester eindigde schreef je je niet opnieuw in, omdat je bang was dat je een paniekaanval zou krijgen in de klas. Nu zie je je vrienden niet zo vaak meer en je brengt zo weinig mogelijk tijd door op je werk. Dit soort gedrag kan erop wijzen dat je aan agorafobie lijdt.
4
Ga na of je bang of nerveus bent als je je in een menigte bevindt.^[4]XBron Wordt je kortademig als je je in een grote groep mensen in een supermarkt, bij een concert, of op de markt bevindt? Je hebt mogelijk agorafobie als je, door alleen al te denken aan grote menigten, al nerveuze tics ontwikkelt, zoals zweterige handen, overdreven bezorgdheid, een heftige hartslag en onsamenhangende gedachten.
- Bang zijn dat je een aanval krijgt in het openbaar kan ook een symptoom zijn van agorafobie, ook al krijg je niet écht een paniekaanval.
Panieksymptomen die in verband staan met agorafobie kunnen toeslaan als je het gevoel hebt dat je niet kunt ontsnappen.^[5]XBron Onderzoek hoe je je voelt als je in besloten ruimtes bent. Als je door tunnels rijdt in een auto of trein, of in een lift, bus, vliegtuig of trein zit, kan je panieksymptomen of een paniekaanval krijgen.
6
Denk na over situaties waarin je een excuus verzon om weg te komen. Het is normaal voor mensen met agorafobie om bang te zijn dat ze niet van een bepaalde plek weg kunnen komen, of dat ze niet kunnen ontsnappen uit een bepaalde situatie.^[6]XBron Het kan echter zo zijn dat je een gevoel van schaamte of verlegenheid krijgt, als je een excuus moet verzinnen om uit een bepaalde situatie te ontsnappen. Om je angst te verbergen, kan het zijn dat je gaat liegen over de reden waarom je zo plotseling een bepaalde situatie of evenement moet verlaten.^[7]XBron
- Als voorbeeld: misschien krijg je een agorafobische aanval als je, samen met een vriend, bij een basketbalwedstrijd aanwezig bent. In plaats van dat je hem of haar vertelt dat je onrustig wordt van de menigte, zeg je tegen je vriend dat je naar huis moet om je hond uit te laten. Naast dit soort excuses, kan je misschien ook gaan doen alsof je ziek bent om aan een oncomfortabele situatie te ontsnappen.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Persoonlijke symptomen van agorafobie herkennen

Pdf downloaden

1
Let op of er sprake is van een aanhoudend gevoel van onrust. Het belangrijkste kenmerk van agorafobie, is het je ongerust maken over situaties en plekken waarvan je vreest dat je ze niet zal kunnen ontsnappen. Als je in zo’n situatie verkeert (meestal ergens buitenshuis), kun je een gevoel van vrees krijgen, alsof er iets vreselijks op het punt staat te gebeuren. Je moet dit soort gevoelens minstens zes maanden lang hebben voordat er kan worden gesproken van agorafobie.
- Sommige mensen krijgen ook panieksymptomen of paniekaanvallen tijdens situaties die een gevoel van onrust veroorzaken. Tijdens een paniekaanval kan iemand een combinatie van de volgende dingen ervaren: pijn in de borst, gevoelloosheid, duizeligheid, trillen, zweten, kortademigheid, misselijkheid, een onwerkelijk of zweverig gevoel, een gevoel alsof je de controle verliest of gek wordt, het gevoel dat je doodgaat, het gevoel dat je het erg koud of warm hebt.^[8]XBron
2
Herken de situaties die je bang maken. Er zijn erg specifieke vormen van angst die iemand met agorafobie ervaart. Om vast te kunnen stellen dat er sprake is van agorafobie bij de patiënt moet de patiënt, volgens de DSM-V, angst voelen in twee of meer van de volgende situaties:^[9]XBron
- als je in een grote menigte bent of in de rij staat te wachten
- als je in een grote open ruimte bent, zoals een markt-/parkeerplaats
- als je in een besloten ruimte bent, zoals een koffiehuis of een bioscoop
- als je gebruik maakt van het openbaar vervoer, zoals de bus, trein, het vliegtuig, of de veerboot
- als je in je eentje naar buiten gaat
3
Herken wanneer je bang bent om alleen te zijn. Als je er niet van houdt om alleen te zijn omdat je misschien in paniek zou raken en de kortademigheid en razende hartslag zou ontwikkelen, en de verwilderde gedachten zou krijgen die horen bij een agorafobische aanval, dan heb je mogelijk agorafobie.^[10]XBron Let op sterkere angstgevoelens als je alleen bent.
- Er zijn twee soorten angst die de kop op zouden kunnen steken wanneer iemand alleen is. De ene soort staat in verband met agorafobie. De andere soort angst is er een die zich ontwikkelt omdat de persoon alleen is en het gevoel heeft dat hij/zij kwetsbaar is voor een aanval van roofdieren. Dit is niet symptomatisch voor agorafobie. Het correct identificeren van iemands eigen gevoelens is belangrijk voor het kunnen beslissen of ze agorafobie hebben.
4
Bestudeer je risicofactoren voor agorafobie. Vrouwen en personen jonger dan 35 hebben een hoog risico om agorafobie te ontwikkelen. Andere risicofactoren zijn:^{[11]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- het hebben van een andere stoornis, zoals een paniekstoornis of een ander type fobie.
- je het grootste gedeelte van de tijd nerveus of ongerust voelen
- iets stressvols doormaken, zoals het verlies van je vader of moeder, aangevallen worden of worden misbruikt
- uit een familie komen waarin agorafobie vaak voorkomt (bijvoorbeeld bij een bloedverwant)
- depressief zijn
- drugsmisbruik^[12]XBron
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Agorafobie behandelen

Pdf downloaden

1
Overleg met je huisarts over medicatie. Agorafobie zou niet alleen moeten worden behandeld met medicijnen; een combinatie van medicijnen en therapie kan nuttig zijn. Veelgebruikte medicijnen voor het behandelen van agorafobie zijn:^{[13]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Antidepressiva. Selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRI), zoals paroxetine en fluoxetine, kunnen helpen als je, naast je agorafobie, ook paniekaanvallen hebt. Andere mogelijkheden zijn tricyclische antidepressiva en MAO-remmers.
- Anxiolytica (angstverminderende medicijnen). Medicijnen zoals benzodiazepinen kunnen je, nadat je ze hebt ingenomen, binnen korte tijd een gevoel van kalmte geven. Ze kunnen echter wel verslavend zijn. Daarom is het het beste om dit soort medicijnen slechts te gebruiken in noodgevallen, zoals tijdens een paniekaanval.
2
Ga in therapie. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is de effectiefste vorm van behandeling voor agorafobie. Deze techniek vermengt cognitieve therapie (die de nadruk legt op dat bepaalde manieren van denken zorgen voor psychische problemen) met gedragstherapie (die de nadruk legt op de mogelijkheid van het individu om gedrag dat schadelijk voor hen is aan te passen.^[14]XBron
- Een effectief CGT-regime zal een aantal weken duren, met sessies van ongeveer 50 minuten. Je psychisch hulpverlener helpt je met het verwerken van je ervaringen met je agorafobie van een bepaalde week, en er zal van je worden gevraagd om je vaste patronen in je denken en handelen te analyseren.
- Uiteindelijk zal er van jou worden gevraagd om jezelf bloot te stellen aan steeds uitdagender niveaus van sociale omgang, zodat je de gevoelens en gedachten die je agorafobie in je inspireert uit je geest kunt bannen. Eerst ga je misschien 15 minuten naar de markt, dan 30 minuten, dan een uur, enzovoort, totdat je weer voldoende gewend bent aan sociale situaties.
3
Herprogrammeer je geest. Agorafobie is het resultaat van je brein die jou onwaarheden vertelt: “Je zit gevangen,” “Het is hier niet veilig,” of “Je moet niemand vertrouwen.” Door je misvattingen actief aan te passen en te verwerpen kan je leren omgaan met agorafobie. De eerste stap naar het herprogrammeren van je geest, is het onder ogen zien dat je een geestesstoornis hebt en dat de gedachten of signalen die je binnenkrijgt niet kloppen.
- Als je geest je bijvoorbeeld vertelt om bang te worden omdat er gevaar nabij is, dan moet je extra informatie inwinnen. Denk aan de vorige paniekaanvallen die je hebt gehad en herinner jezelf eraan dat je ze toen hebt overleefd en doorstaan, zonder dat je er blijvend letsel aan hebt overgehouden of dood bent gegaan (een veelvoorkomende angst bij mensen met agorafobie).^[15]XBron
4
Gebruik niet-ontwijkende coping-strategieën. Niet-ontwijkende coping-strategieën (blootstelling) dwingen je om met situaties om te gaan die bedreigend op je overkomen. Om niet langer angst te voelen in situaties die jou op dit moment nog onrust bezorgen, zal je deze situaties zelf mee moeten maken.^[16]XBron Slechts nadat je door het vuur van de angst bent gegaan kan je herboren worden, net zoals een fenix, nieuw en met een geheelde geest.
- Als je bijvoorbeeld een golf van angst voelt opkomen, of bang bent dat dit zal gebeuren tijdens een honkbalwedstrijd, dan moet je eerst proberen om 15 tot 20 minuten lang aanwezig te zijn bij een lokale jeugdwedstrijd. Leg de lat elke keer wat hoger door 30 tot 40 minuten lang aanwezig te zijn bij de volgende wedstrijd, daarna 60 tot 70 minuten, enzovoort. Ga uiteindelijk een aantal innings lang naar een wedstrijd voor volwassenen.
- Wees eerlijk tegen jezelf over je innerlijke rustniveau. Je doel zou niet het veroorzaken van een agorafobische paniekaanval moeten zijn, maar het identificeren van de trigger die de aanvallen veroorzaakt zonder dat je daadwerkelijk een aanval hebt. Probeer dit proces niet te overhaasten door jezelf te snel aan een te sterke trigger bloot te stellen. Werk in stappen en houd een dagboek bij van hoe je je voelt na elke blootstelling, zodat je je vooruitgang kan meten.
Advertentie