Tomaten kweken

Als je groenten en fruit kweekt, dan heb je er vast weleens aan gedacht om tomaten te gaan kweken. Er zijn veel verschillende tomatensoorten met heerlijke smaken en tomaten zijn ook nog eens goed voor je gezondheid, dus waarom zou je niet voor tomaten kiezen? Als je de tomaten op de juiste manier plant, kweekt, oogst en goed voor ze zorgt, zul je jaar na jaar een succesvolle oogst hebben. Je kunt leren hoe je tomaten uit zaadjes of jonge planten kweekt door enkele eenvoudige stappen te volgen.

Deel 1

Deel 1 van 4:

Een plek voor je planten kiezen

Pdf downloaden

1
Plant de tomatenplanten als dat mogelijk is in de grond zelf. Je kunt vrijwel iedere soort tomatenplant planten en je hoeft de planten minder vaak water te geven dan wanneer ze in een plantenbak zouden staan. Dit is tevens een methode om voor te kiezen als je veel tomaten wilt oogsten.
- Zoek een plek die dagelijks zes tot acht uur zonlicht krijgt. Het zal lastig zijn om de volledige plek te ontsmetten of de aarde te vervangen als er een ziekte uitbreekt veroorzaakt door micro-organismen die in de aarde leven. Een dergelijke tuin is aantrekkelijker voor mollen, vogels, eekhoorns en herten.^[1]XBron
2
Maak verhoogde plantenbedden. Dit is een uitstekende optie als je je zorgen maakt over verontreinigende stoffen in de aarde. Je kunt de aarde zelfs vervangen als de planten ziek worden of wanneer dat om een andere reden nodig is. Omdat de aarde minder compact is kan het water beter weglopen en wordt de aarde beter belucht dan wanneer je de tomatenplant gewoon in de grond zelf plant. Als je last van rugpijn of beenpijn hebt, dan heb je het voordeel dat je minder voorover hoeft te buigen.
- Het nadeel is dat je genoeg ruimte tussen de plantenbedden over moet laten om goed voor de planten te kunnen zorgen en de tomaten te kunnen oogsten. Je zult ook direct geld uit moeten geven aan materialen als onbehandeld hout en potgrond.^[2]XBron De aarde in verhoogde plantenbedden droogt bovendien sneller uit.
3
Gebruik plantenbakken als je weinig ruimte hebt. Sommige bakken kun je gemakkelijker verplaatsen. Bakken zijn een goed idee als je tuin niet zo groot is of als je een balkon hebt. Je moet de tomatenplanten dan wel vaker water geven omdat de aarde snel uitdroogt. Bovendien zul je de tomatenplanten moeten ondersteunen met stokken en ander materiaal om ze tegen hoge wind te beschermen. Enkele populaire soorten plantenbakken zijn:
- Oude emmers zijn goedkoop en gemakkelijk te krijgen. Ze zijn meestal licht genoeg om te verplaatsen, maar je moet er wel zelf afwateringsgaten in boren. Donkergekleurd plastic kan daarnaast te warm worden en giftige chemische stoffen in de aarde lekken. Metalen emmers kunnen gaan roesten en vlekken maken op je terras of balkon.
- Tonnen zien er mooi uit en hebben genoeg ruimte voor de wortels om te kunnen groeien. Onthoud wel dat ze lastig te verplaatsen zijn en uiteindelijk beginnen te rotten. Je zult er ook zelf afwateringsgaten in moeten boren.
Je kunt je tomaten dan gewoon water geven en oogsten door de ramen open te doen. Hoe hoger de plantenbakken, hoe minder je planten aangetast worden door ongedierte. Houd het wel bij kleine tomatensoorten als kerstomaten om te voorkomen dat de plantenbakken omkiepen. Je zult de plantenbakken ook vast moeten zetten aan je ramen.^[3]XBron
5
Hang de planten op. Kies voor deze optie als je je niet voorover wilt hoeven te buigen over je planten. Je zult hangende planten wel vaker water moeten geven omdat ze zich niet in of dicht bij de grond bevinden. Daarnaast heb je stevige ijzeren haken nodig om de planten op te hangen.
- Als je een appartement op een hogere verdieping hebt, kun je hangmanden aan je vensterbank of balkon hangen. Weet wel dat je keuze beperkt blijft tot kleine tomatensoorten als kerstomaten.
- Van oude emmers kun je plantenbakken maken die ondersteboven hangen. Als je hiervoor kiest, hoef je de tomatenplanten niet te ondersteunen met stokken. Vogels pikken ook minder snel aan de tomaten omdat ze nergens op kunnen gaan zitten. Het water dat niet door de plant opgenomen wordt kan echter op de bladeren en tomaten druppelen, waardoor de kans op ziekten groter is. Met ondersteboven hangende plantenbakken is je tomatenoogst ook veel kleiner.^[4]XBron
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 4:

De tomatenplanten planten

Pdf downloaden

Tomatenplanten kun je kopen bij kwekerijen, tuincentra en zelfs op boerenmarkten. Kies voor planten die er gezond uitzien en zorg dat je de tomatenplanten koopt op een plek in de buurt van waar je ze wilt planten.
2
Voeg veel compost toe aan de aarde in je tuin. Tomaten groeien het beste in aarde die veel organisch materiaal bevat. Als je niet composteert, gebruik dan compost uit de winkel die granietstof en bovengrond bevat. Je hebt 25-40 kg compost per vierkante meter nodig. Voeg compost toe aan de bovenste zes tot acht centimeter grond.^[5]XBron
- Gooi voordat je de zaailing of plant in de aarde plant enkele handjes organisch materiaal of eierschalen in het gat. De wortels komen wanneer ze dieper groeien net op tijd bij deze laag voedingsstoffen om meer tomaten aan je planten te laten groeien.
Houd de pH van de aarde in de gaten. Tomaten doen het goed in grond die enigszins zuur is. Erg zure grond kan calcium aan de plant onttrekken en neusrot veroorzaken. Zorg dat de aarde een pH tussen de 6 en 6,8 blijft houden. Als de aarde een pH hoger dan 6,8 heeft, begiet je tomatenplanten dan met een mengsel van gelijke delen koude koffie en water. Je kunt tevens mulch van dennennaalden aanbrengen. Als de aarde een pH lager dan 6 heeft, gebruik dan dolomietkalk of calciumbronnen als geplette eierschalen en calciet.^[6]XBron
4
Kies een zonnige plek. Zet de tomatenplanten in de volle zon. De tomatenplanten moeten per dag ten minste zes uur zon krijgen. Als het erg warm weer is, kun je ook voor een plek kiezen die in de namiddag wat schaduw krijgt.^[7]XBron
- Onthoud dat tomatenplanten erg goed tegen zonlicht kunnen, zelfs als het erg warm weer is. Het is dan wel belangrijk om de planten veel water te geven en veel mulch te gebruiken.
Dit is meestal genoeg ruimte om tussen de planten door te kunnen lopen om ze water te geven, onkruid te verwijderen en de tomaten te oogsten. Als je de tomaten op een warme plek plant, zet ze dan 25 tot 45 centimeter uit elkaar. Planten in kooien kunnen zo elkaars tomaten beschermen omdat ze in elkaars schaduw staan, zodat de tomaten niet verbranden.^[8]XBron
6
Plant de planten diep in de grond. Begraaf 50 tot 80 procent van de plant. Duw de aarde stevig aan rondom de wortels en zorg dat de wortels volledig bedekt zijn met aarde.^[9]XBron Zorg dat je de onderste bladeren afknipt en ze niet begraaft. Ze zullen gaan rotten als je ze begraaft.
- Tik op de onderkant van de pot als je de planten uit hun potten haalt en probeer de wortels en aarde als een geheel uit de pot te krijgen. Als de wortels uit elkaar getrokken worden, kan de plant beschadigd raken.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 4:

Voor de planten zorgen

Pdf downloaden

1
Gebruik een kooi of stokken om de planten te ondersteunen. Plaats de kooi of stokken direct wanneer je de planten plant. Wacht er niet langer dan twee weken mee.^[10]XBron Je kunt ook je eigen tomatenkooi maken, als je daar de voorkeur aan geeft.
- De kooi moet ten minste 1,2 meter hoog zijn. Kooien kunnen ombuigen als de planten zwaar worden en kunnen tijdens een zomerstorm omvallen. Haal de bladeren en secundaire stelen weg terwijl de planten groter groeien.^[11]XBron
- Stokken moeten twee tot vijf centimeter dik zijn en 2 tot 2,5 meter lang zijn. Steek de stokken ongeveer 30 tot 60 centimeter in de aarde op een afstand van ten minste van vijf centimeter van de planten. Maak de planten vast aan de stokken met losjes vastgeknoopte dubbele stukken doek of tuindraad die de planten niet verstikken. Stokken kun je maken van bamboe, resthout, kabelgoten en ijzeren staven.^{[12]XBetrouwbare bronUniversity of Missouri ExtensionGa naar de bron}
2
Geef de planten om de zeven tot tien dagen water. Doe dit na de eerste week en geef iedere plant ongeveer 500 ml warm water per dag. Je kunt de planten beter niet vanaf boven begieten, want daardoor kunnen ze aangetast worden door ziekten. Je kunt de wortels beter begieten met een duppelirrigatiesysteem of een irrigatieslang.^[13]XBron
- Geef de planten ‘s ochtends water om schimmel en schimmelziekten te voorkomen.
- Geef de planten na tien dagen minder vaak water. Kijk of de planten wekelijks drie tot acht centimeter regen krijgen. Als dat niet zo is, geef iedere plant dan ongeveer 7,5 liter water per week. Begin daarmee aan het einde van de tweede week na het planten.^[14]XBron
- Geef de planten meer water wanneer ze groter worden en het warm weer is. Geef de planten twee tot drie keer per week drie tot vier liter water. Zorg dat de aarde vochtig is en niet kletsnat.^[15]XBron
Gebruik mulch. Leg na een of twee weken mulch van stro of gedroogd gras om de planten. Zo zou je het onkruid weg moeten houden en de aarde vochtig moeten houden wanneer het droog weer is. De laag mulch moet twee tot drie centimeter dik zijn en de plant ten minste 30 centimeter omgeven.^[16]XBron
4
Kies meststof uit. Tomatenplanten kun je prima biologisch laten groeien als de aarde verrijkt is met organisch materiaal. Als je voor een chemische meststof kiest, zoek dan naar groentemeststof. Gebruik half zo veel meststof per liter als aangeraden wordt op de verpakking.^[17]XBron
- Gebruik geen meststof voor gazons. De hoeveelheid mineralen in gazonmeststof is bedoeld voor het laten groeien van stelen en bladeren.
- Als je de planten te veel mest geeft, kunnen ze te snel groeien en worden ze vatbaarder voor ziekten en insecten.
Zo wordt het stuifmeel gelijkmatig verdeeld en groeien er meer tomaten aan de planten. Doe dit een of twee keer per week vijf seconden lang. Begin hiermee wanneer de planten beginnen te bloeien.^[18]XBron
Advertentie

Deel 4

Deel 4 van 4:

Veelvoorkomende problemen oplossen

Pdf downloaden

Dit zijn takken die in het gedeelte tussen de hoofdsteel en de andere takken groeien. Ze nemen bij het groeien een deel van de voedingsstoffen van de plant op. Als je deze takken niet snoeit, groeien er meer tomaten aan de plant, maar zijn de tomaten wel kleiner. Trek de takken eraf om grotere tomaten te krijgen.^[19]XBron
2
Bescherm de planten tegen de warmte. Je zou als het in je tuin erg warm wordt tomatensoorten als Phoenix, Heatmaster en Solar Fire kunnen planten. Zoek een plek die ‘s ochtends volledig zon krijgt en ‘s middags deels zon krijgt. Bescherm je planten tussen 10.00 en 14.00 uur met schaduwdoeken.
- Als de tomaten rijp beginnen te worden tijdens een hittegolf met nachttemperaturen van meer dan 24 °C en dagtemperaturen van meer dan 35 °C, oogst de tomaten dan eerder. De tomaten rijpen niet meer als het erg warm is.^[20]XBron
3
Houd de luchtvochtigheid in de gaten. Tomatenplanten hebben overdag een hoge luchtvochtigheid van tussen de 80 en 90 procent nodig en ‘nachts een matige luchtvochtigheid van tussen de 65 en 75 procent nodig om fruit te kunnen dragen. Bij een luchtvochtigheid hoger dan 90% of lager dan 65% kunnen de planten aangetast worden door neusrot. Als je tomaten kweekt in een kas, gebruik dan een haarhygrometer om de luchtvochtigheid te meten. Om de luchtvochtigheid buiten of in je kas te verhogen spuit je water op de planten. Verlaag de luchtvochtigheid in je kas door te zorgen voor een betere ventilatie.^[21]XBron
- In het geval van erg vochtig weer kun je het beste voor tomatensoorten kiezen die goed bestand zijn tegen vocht, zoals Ferline, Legend en Fantasio.^{[22]XBetrouwbare bronRoyal Horticultural SocietyGa naar de bron}
4
Voorkom neusrot. Bij neusrot worden de tomaten aan de onderkant zwart en worden ze aangevreten. Wanneer een plant eenmaal neusrot heeft is het te laat om hem te kunnen redden. Je kunt de ziekte het beste proberen te voorkomen. Neusrot wordt veroorzaakt door een tekort aan calcium.^[23]XBron Om dit probleem te voorkomen doe je het volgende:
- Breng ongeveer vier liter water en een eetlepel (15 ml) citroensap aan de kook.
- Doe zes eetlepels beendermeel in het water. Roer goed. Het meel hoeft niet volledig op te lossen.
- Kook het mengsel een half uur met een deksel op de pan.
- Laat het mengsel afkoelen.
- Geef iedere plant ongeveer een liter van het mengsel en giet het op de bladeren en wortels.
- Herhaal de behandeling binnen drie tot vijf dagen.^[24]XBron
- Je kunt verpulverde eierschalen rondom de planten strooien om calcium aan de aarde toe te voegen.
5
Weer vogels af met ornamenten. Hang rode ornamenten bovenaan de tomatenkooien. Vogels denken dat het tomaten zijn en pikken eraan. De vogels zullen in de war raken door het harde, smaakloze oppervlak van de ornamenten, zodat ze je tomaten met rust laten.^[25]XBron
- Onthoud dat dit maar tijdelijk werkt. Leg voordat de tomaten aan je planten beginnen te rijpen netten over je planten om vogels af te weren.
Je kunt dit doen als je tuin groot genoeg is. Kippen en eenden eten graag naaktslakken en rupsen van pijlstaartvlinders. Naaktslakken en rupsen van pijlstaartvlinders kunnen je planten doden door de bladeren aan te vreten als je niets doet om ze onder controle te houden.^[26]XBron
Doe wc-rollen of keukenrollen om de stelen van de planten wanneer ze nog jong zijn. Door de textuur van het karton zullen de naaktslakken niet bij de planten omhoog kunnen klimmen.^[27]XBron
Enkele goede keuzes zijn calendula, zinnia’s, afrikaantjes en klimkers. Deze planten trekken lieveheersbeestjes en schildwespen aan die de bladluizen en rupsen opeten die je tomatenplanten anders zouden aanvreten.^[28]XBron
Advertentie

Tips

Als de steel of wortels van een plant beschadigd zijn, dan kun je de plant vaak redden door een groot deel van de steel en onderste takken weer te begraven, net zoals je met 75% van de plant gedaan hebt bij het planten. De kleine haartjes op de steel en takken groeien uit tot wortels.
Bemest de planten met mestthee. Als je een mesthoop hebt, dan kun je je eigen meststof maken. Doe de mest in een panty of een stuk kaasdoek. Doe het ‘theezakje’ in een emmer met 20 liter water. Laat de ‘thee’ enkele dagen trekken. Verdun de thee met evenveel water.
Je kunt tomaten die je lekker vindt kweken door de zaadjes te bewaren. Je moet de zaadjes echter eerst ongeveer een week in een beker warm water en wat sap van de tomaat laten weken. Spoel de zaadjes dan af en laat ze drogen. Bewaar ze en plant ze het volgende jaar.
Uitlopers die je verwijderd hebt kun je in vochtige aarde planten om nieuwe tomatenplanten te kweken. Je hebt dan wel grotere takken nodig. Doe dit alleen als het weer warm genoeg is, omdat deze planten later volgroeid zullen zijn dan de rest van je planten.^[29]XBron
Als je uitlopers van ongedetermineerde tomatenplanten wilt snoeien, overweeg dan om de uitlopers niet volledig te verwijderen. Laat ze lang genoeg groeien zodat er enkele bladeren groeien en snij dan alleen de punten af. Zo voorkom je dat er te veel energie wordt verbruikt bij het laten groeien van lange takken.

Advertentie