Thuis bevallen

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Onderzoek doen

De geboorte plannen

Bevallen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Een “thuisbevalling” is wanneer een vrouw ervoor kiest om in haar eigen huis te bevallen, in plaats van in het ziekenhuis. Er zijn verscheidene redenen waarom een vrouw hiervoor zou kiezen. Het kan moeders bijvoorbeeld meer vrijheid geven om te bewegen, te eten, en te wassen. Ook kan het de moeder goed doen om te bevallen op een bekende plek, omringd door de mensen van wie ze houdt. Soms kunnen thuisbevallingen echter unieke uitdagingen en risico’s met zich meebrengen. Als je dus overweegt om thuis te bevallen, dan is het belangrijk om te begrijpen wat het proces precies omvat. Het is minstens net zo belangrijk om dat ruim voor de weeën beginnen te doen.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 3:

Onderzoek doen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Begrijp de voor- en nadelen van een thuisbevalling. Tot redelijk kort geleden vond de overgrote meerderheid van de bevallingen thuis plaats. Sinds 2009 vindt er in de Verenigde Staten slechts 0,72% van de geboortes thuis plaats. Statistieken voor andere ontwikkelde landen zijn ongeveer gelijk aan dat percentage. Ondanks de relatieve zeldzaamheid van thuisbevallingen in de ontwikkelde wereld geven sommige moeders de voorkeur aan thuisbevallingen. Er zijn verscheidene redenen waarom een moeder dit zou prefereren boven een bevalling in het ziekenhuis. Het moet echter wel gezegd dat onderzoek heeft uitgewezen dat thuisbevallingen een twee tot drie keer zo grote kans op complicaties met zich meebrengen. Hoewel het verhoogde risico op complicaties in absolute getallen niet zo heel veel groter is (met slechts een paar bevallingen met complicaties per 1000 bevallingen), zouden aanstaande moeders moeten begrijpen dat thuisbevallingen iets riskanter zijn dan ziekenhuisbevallingen. Aan de andere kant, thuis bevallen biedt bepaalde voordelen die bevallen in het ziekenhuis niet kan bieden, waaronder:

   • Meer vrijheid voor de moeder om zich te bewegen, te wassen, en te eten
   • Een groter vermogen voor de moeder om haar positie te wijzigen tijdens de bevalling
   • Het comfort van bekende gezichten en een bekende omgeving
   • Het vermogen om, indien gewenst, zonder medische assistentie (zoals het gebruik van pijnstillers, bijvoorbeeld) te bevallen
   • In staat zijn om aan religieuze of culturele opvattingen tegemoet te komen tijdens de geboorte
   • In sommige gevallen, lagere kosten
2. 
   2
   Weten wanneer een thuisbevalling niet geprobeerd moet worden. In bepaalde situaties kan de geboorte een verhoogd risico op complicaties voor het kind, de moeder, of allebei met zich meebrengen. In die gevallen zouden de gezondheid van de moeder en het kind zwaarder moeten wegen dan de kleine voordelen van een thuisbevalling. Laat het kind dus in het ziekenhuis geboren worden, waar ervaren artsen en levensreddende apparatuur beschikbaar zijn. Hier zijn situaties waarin een aanstaande moeder absoluut in het ziekenhuis zou moeten bevallen: :

   • Als de moeder een chronische aandoening heeft (diabetes, epilepsie, etc.)
   • Als de moeder een vorige keer bevallen is door middel van een keizersnede
   • Als een prenatale screening mogelijke gezondheidszorgen voor het ongeboren kind aan het licht gebracht heeft
   • Als de moeder een zwangerschaps-gerelateerde aandoening heeft ontwikkeld
   • Als de moeder tabak, alcohol, of illegale drugs gebruikt
   • Als de moeder tweelingen, drielingen, etc. verwacht, of als het kind in een stuitligging ligt
   • Als de baby te vroeg of te laat geboren zal worden. Met andere woorden, plan een thuisbevalling niet voor de 37e week van de zwangerschap in, en ook niet na de 41ste week.
3. 
   3
   Weet of thuis bevallen legaal is. Over het algemeen zijn thuisbevallingen in de meeste landen toegestaan. In de Verenigde Staten ligt de situatie iets lastiger, met name omtrent de vroedvrouwen.

   • In de V.S. is het in alle vijftig staten legaal om een bevoegde vroedvrouw (CNM) in te huren. CNM’s zijn bevoegde verpleegkundigen die doorgaans in ziekenhuizen werken. Het komt niet vaak voor dat zij op huisbezoek komen, maar het is wel legaal om ze in te huren voor thuisbevallingen. In 27 staten is het ook legaal om een “direct-entry midwife” (DEM) of een bevoegde professionele vroedvrouw (CPM) in te huren. Direct-entry midwifes zijn vroedvrouwen die hun status door middel van zelfstudie, stage, etc. opgedaan hebben. Zij zij niet verplicht om verpleegkundige of arts te zijn. CPM’s zijn bevoegd door het North American Registry of Midwives (NARM). CPM’s hoeven niet per sé verzekerd te zijn, en ondergaan ook geen collegiale toetsing.
   Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

De geboorte plannen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Maak afspraken met een dokter of verloskundige. Het wordt ten zeerste aangeraden om een bevoegde verloskundige of dokter in de arm te nemen voor je thuisbevalling. Spreek met de dokter of verloskundige af dat hij/zij ruimschoots op tijd bij jou thuis aankomt. Bespreek de bevalling met hem/haar voordat die van jou begint, en houd zijn/haar nummer bij de hand, zodat je kunt bellen als de bevalling onverwachts eerder begint.

   • De Mayo Clinic raadt ook aan om ervoor te zorgen dat de dokter/verloskundige makkelijk contact kan leggen met de dokters van een nabijgelegen ziekenhuis.
2. 
   2
   Stel een plan op voor de ervaring met de bevalling. Bevallen is een emotioneel en lichamelijk uitputtend proces, zacht gezegd. Het laatste dat je tijdens de bevalling wilt is je zorgen maken, of onverwachts belangrijke beslissingen moeten make. Het is veel slimmer om alvast een plan op te stellen voor je bevalling, voordat je daadwerkelijk gaat bevallen. Probeer elke stap van het ter wereld brengen in kaart te brengen, van begin tot eind. Zelfs als je het plan niet volledig naar wens zal verlopen, zal het je wel een hoop rust geven als je weet dat je een plan hebt. Probeer in je plan vragen te beantwoorden als:

   • Naast de dokter/verloskundige, wie wil je nog meer aanwezig hebben bij de bevalling?
   • Waar ben je van plan om te bevallen? Let op dat je tijdens de bevalling genoeg ruimte nodig hebt om te kunnen bewegen.
   • Welke benodigdheden heb je allemaal nodig? Praat met je dokter—meestal heb je veel extra handdoeken nodig, dekens, kussens, lakens, en zeilen voor over het bed en de vloer.
   • Hoe ga je de pijn doorstaan? Ga je pijnstillers gebruiken, volg je de theorie van Lamaze, of een andere vorm van pijnbestrijding?
3. 
   3
   Regel vervoer voor naar het ziekenhuis. Verreweg de meeste thuisbevallingen verlopen goed, en meestal is er geen sprake van complicaties. Net als met andere soorten bevallingen kan het echter voorkomen dat er iets misgaat met de moeder en/of baby. Het is daarom belangrijk dat de moeder in noodgevallen snel naar het ziekenhuis gebracht kan worden. Zorg dat de tank van de auto vol zit, en zorg ervoor dat er genoeg schoonmaakspullen, dekens, en handdoeken in de auto liggen. Ontdek de snelste route naar het ziekenhuis. Misschien wil je de rit alvast even doornemen.
4. 
   4
   Bepaal waar je de baby ter wereld zal brengen. Je kunt je positie wel zo nu en aanpassen, en gedurende de bevalling meestal wel rondlopen, maar het is verstandig om een vaste plek in huis aan te wijzen om in te bevallen. Kies een veilige, fijne plek. De meeste moeders geven de voorkeur aan hun eigen bed, maar je kunt ook kiezen voor een bank, of een zacht stuk op de vloer. Ongeacht welke locatie je kiest, zorg ervoor dat, als de bevalling aanvangt, die plek schoon is, en dat er genoeg handdoeken, dekens, en kussen zijn. Je wilt ook een waterdicht zeil gebruiken om bloedvlekken te voorkomen.

   • Als je omhoog zit kun je ook een droog douchegordijn gebruiken als waterdichte barrière tegen vlekken.
   • Hoewel je dokter/verloskundige waarschijnlijk over al deze zaken beschikt, is het verstandig om steriele gaasjes en dergelijke bij de hand te hebben voor als de navelstreng doorgeknipt zal worden.
5. 
   5
   Wacht op de tekenen dat de bevalling begonnen is. Als je alle nodige voorbereidingen getroffen hebt, dan kun je gaan wachten tot de bevalling begint. Gemiddeld duurt een zwangerschap zo’n 38 weken, maar het is helemaal niet erg als het een week of twee langer of korter duurt.Als je voor de 37e of na de 41e week van de zwangerschap gaat bevallen, ga dan onmiddellijk naar het ziekenhuis. Zo niet, let dan op de volgende tekenen:

   • Het breken van de vliezen
   • Ontsluiting van de baarmoedermond
   • De slijmprop
   • Weeën die 30 tot 90 seconden duren
   Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Bevallen

Pdf downloaden

Een gewone bevalling

1. 
   1
   Luister naar de dokter of verloskundige. De professionele zorgverlener die je gekozen hebt voor de thuisbevalling is opgeleid om veilig baby’s ter wereld te brengen, en is daarvoor bevoegd. Luister altijd naar het advies van de arts/verloskundige, en doe je best om dat advies op te volgen. Sommig advies kan er tijdelijk voor zorgen dat je meer pijn ervaart. Uiteindelijk willen de dokters en verloskundigen er echter voor zorgen om jou zo snel en veilig mogelijk door de bevalling heen te begeleiden. Probeer dus om hun advies zo goed mogelijk op te volgen.

   • Het overige advies in deze sectie is bedoeld als een richtlijn—luister altijd naar het advies van je dokter of verloskundige.
2. 
   2
   Blijf kalm en geconcentreerd. Bevallen kan een lange, zware, pijnlijke beproeving zijn. Het is dan ook onvermijdelijk dat je wat zenuwachtig bent. Het is echter nooit verstandig om toe te geven aan je wanhopige of hulpeloze gedachten. Doe je best om zo ontspannen en helder mogelijk te zijn. Dit stelt je in staat om zo goed als mogelijk naar de instructies van je dokter of verloskundige te luisteren, en ervoor te zorgen dat je bevalling zo snel en veilig mogelijk verloopt. Het is het makkelijkst om relaxt te blijven als je gemakkelijk ligt, en diep ademhaalt.
3. 
   3
   Let op tekenen van complicaties. Zoals hierboven al gezegd is verlopen de meeste geboortes zonder problemen. Toch is er een zeer kleine kans dat er zich complicaties voordoen. Als je een van de volgende tekenen opmerkt, ga dan gelijk naar het ziekenhuis. Ze kunnen namelijk duiden om ernstigere complicaties die de technologie en expertise van het ziekenhuis en haar artsen vereisen:

   • Sporen van ontlasting in het vruchtwater als je vliezen breken
   • De navelstreng valt eerder in de vagina dan de baby
   • Je hebt vaginale bloeding die niet met je slijmprop te maken heeft of als je slijmprop enorm veel bloed heeft (het is normaal als je slijmprop iets rozig, bruin, of een klein beetje bloederig is)
   • Als de placenta er niet uitkomt als het kind geboren is of als de placenta niet intact is
   • Als je baby in de stuitligging geboren wordt
   • Als je baby op welke manier dan ook van streek lijkt
   • Als de weeën niet tot de bevalling leiden
4. 
   4
   Laat je verzorger de ontsluiting van de baarmoedermond. Tijdens de eerste fase van de bevalling zal je baarmoedermond zich ontsluiten, dunner worden, en wijder worden. De baby zal hierdoor makkelijker ter wereld gebracht kunnen worden. Aanvankelijk zal het ongemak tot een minimum beperkt blijven. De weeën worden geleidelijk aan heviger en frequenter. Je kunt pijn of druk gaan voelen in de onderrug of buikspieren. Die pijn of druk kan gaan toenemen als de baarmoedermond aan het ontsluiten is. Je verzorger dient regelmatig te controleren of de ontsluiting naar wens verloopt. Als de ontsluiting volledig voltrokken is, en zo’n 10 centimeter bedraagt, dan ben je klaar om de volgende fase van de bevalling in te gaan.

   • Je voelt misschien een neiging om te gaan persen—je verzorger zal je meestal vertellen om dat niet te doen voordat je 10 centimeter ontsluiting hebt.
   • Het is nu nog niet te laat om medicatie te ontvangen tegen de pijn. Als je hierop voorbereid bent en de pijnstillers bij de hand hebt, dan kun je je arts of verloskundige vragen of deze pijnstillers geschikt zijn.
5. 
   5
   Volg de instructies van de verzorger op, wat betreft het persen. In de tweede fase van de bevalling zullen je weeën elkaar sneller opvolgen, en zullen ze ook heviger zijn. Je zult een sterke neiging voelen om te gaan persen. Als de ontsluiting compleet is, dan zal de verzorger je duidelijk maken dat dat vanaf nu geoorloofd is. Praat met je dokter of verloskundige, en laat hem/haar weten als je je anders gaat voelen. Hij/zij zal je instrueren wanneer je moet persen, hoe je moet ademhalen, en wanneer je rust moet nemen. Volg deze instructies zo goed mogelijk op. Deze fase van de bevalling kan voor nieuwe moeders zo’n 2 uur duren. Bij moeders die al eens bevallen zijn duurt dit over het algemeen veel korten (soms slechts een kwartiertje).

   • Schroom niet om verschillende posities uit te proberen. Je kunt op handen en voeten te gaan zitten, knielen, of hurken. Je dokter/verloskundige zal waarschijnlijk wensen dat jij je zo comfortabel mogelijk voelt, en zal willen dat jij zo effectief mogelijk kunt persen.
   • Als je perst en druk zet, maak je dan geen zorgen om per ongeluk te urineren of ontlasten. Dit komt ontzettend vaak voor, en je verzorger zal erop voorbereid zijn. Concentreer je alleen op het uitpersen van de baby.
6. 
   6
   Pers de baby door het geboortekanaal. De kracht van het persen, in combinatie met de weeën, zal ervoor zorgen dat je baby zich vanuit de baarmoeder naar het geboortekanaal zal begeven. Het hoofdje van de baby zal nu zichtbaar zijn voor de verzorger. Men spreekt dan ook wel van dat “het hoofdje staat”. Je kunt er een spiegel bijpakken om het zelf te bekijken. Maak je geen zorgen als, nadat het hoofdje “is gaan staan” weer verdwijnt—dat is normaal. Na een tijdje zal de baby zich door het geboortekanaal heen wringen. Je zult hard moeten persen om het hoofdje eruit te krijgen. Als dit gebeurt dient je verzorger de neus en de mond van de baby te ontdoen van eventueel vruchtwater. Hij/zij zal jou nu assisteren om de baby er helemaal uit te persen.

   • Een stuitbevalling (als de voeten van de baby eerst naar buiten komen) is een medische aandoening die extra risico voor de baby met zich meebrengt. In de meeste gevallen is het nu nodig om naar het ziekenhuis te gaan. De meeste stuitbevallingen worden tegenwoordig middels een keizersnede uitgevoerd.
7. 
   7
   Zorg voor de baby na de geboorte. Gefeliciteerd—je bent zojuist succesvol thuis bevallen. Laat de dokter of verloskundige de navelstreng doorknippen met een steriele schaar. Maak de baby schoon door hem of haar af te vegen met schone handdoeken. Kleed hem of haar aan, en wikkel hem of haar in een schone, warme deken.

   • Na de geboorte kan de verzorgen aanraken om aan te vangen met de borstvoeding.
   • Doe de baby niet gelijk in bad. Je zult zien dat de baby een wittig laagje huidsmeer heeft. Dit is normaal, en heet vernix caseosa. Hiervan wordt verondersteld dat het de babyhuid bescherming biedt tegen bacteriële infecties, en dat het voor de nodige hydratatie zorgt.
8. 
   8
   Breng de nageboorte ‘ter wereld’. Nadat de baby geboren is, en het ergste erop zit, ben je nog niet helemaal klaar. In de derde, en laatste fase van de bevalling breng je de moederkoek ter wereld. De moederkoek (placenta) is het orgaan dat de baby van voeding voorzien heeft in de baarmoeder. Milde weeën (zo mild, zelfs, dat de meeste moeders ze niet eens voelen)) scheiden de placenta van de baarmoederwand af. Al gauw daarna glijdt de placenta door het geboortekanaal. Dit proces duurt doorgaans 5-20 minuten en is, vergeleken met het bevallen van de baby, een relatief klein ongemak.

   • Als de placenta er niet uit komt, of niet intact uitkomt, dan moet je naar het ziekenhuis. Dit is een medische complicatie die, als die genegeerd wordt, mogelijk ernstige gevolgen kan hebben.
9. 
   9
   Ga met je baby naar de kinderarts. Als je baby volkomen gezond lijkt na de geboorte, dan is hij/zij dat waarschijnlijk ook. Het is echter belangrijk om met je nieuwe zoon of dochter naar de dokter te gaan voor een medisch onderzoek. Doe dit binnen een paar dagen, om er zeker van te zijn dat hij/zij geen aandoening heeft die niet zo gemakkelijk opgespoord kan worden. Plan binnen twee dagen na de bevalling een afspraak bij de kinderarts in. Je kinderarts zal je baby onderzoeken, en je instructies geven voor de zorg van het kind.

   • Je wilt wellicht ook zelf medisch onderzocht worden. Bevallen is immers een intens en veeleisend proces. Als je je, op welke manier dan ook, een beetje anders voelt, dan is het verstandig om een dokter te laten bepalen of er iets aan scheelt of niet.
   Advertentie

Een waterbevalling

1. 
   1
   Begrijp de voor- en nadelen van waterbevallingen. Een waterbevalling is precies zoals het heet. Je bevalt in het water. Deze methode is de laatste jaren steeds populairder geworden, en sommige ziekenhuizen beschikken zelfs over speciale geboortebaden. Sommige dokters zijn echter van mening dat het niet zo veilig is als een conventionele bevalling. Hoewel sommige moeders zweren bij waterbevallingen, en claimen dat het relaxter is, minder pijnlijk, comfortabeler, en “natuurlijker” is dan een gewone bevalling, nemen ook waterbevallingen risico’s met zich mee. Waaronder:

   • Infectie door het vervuilde water
   • Complicaties als de baby water inslikt
   • Er is, hoewel zeer zeldzaam, ook het risico op hersenletsel of overlijden door zuurstoftekort als de baby onderwater is.
2. 
   2
   Weet wanneer een waterbevalling ongeschikt is. Zoals met elke thuisbevalling het geval is, zou een waterbevalling ook niet geprobeerd moeten worden als de baby of moeder risico lopen of bepaalde complicaties. Als de aandoeningen in Deel 1 van toepassing zijn op jouw zwangerschap, probeer dan niet thuis in het water te bevallen. Ga in dat geval naar het ziekenhuis. Daarnaast zou je een waterbevalling niet moeten pogen als je herpes of een andere genitale infectie heeft. Deze kunnen via het water op de baby worden overgebracht.
3. 
   3
   Bereid een geboortebad voor. Binnen het eerste kwartier van de bevalling zou je dokter/verloskundige/vriend(in) een klein bad moeten vullen met ongeveer 30cm water. Er zijn speciale geboortebaden verkrijgbaar, zoal te huur als te koop. Sommige verzekeringen vergoeden de kosten voor de aanschaf of huur. Doe je kleding onder de middel uit (je kunt ook helemaal naakt gaan als je dat wilt) en ga in het bad zitten.

   • Zorg ervoor dat het water schoon is, en niet heter is dan 37 graden Celsius.
4. 
   4
   Laat een partner of verzorger het bad met jou betreden (optioneel). Sommige moeders geven er de voorkeur aan om hun partner (echtgenoot, etc.) bij hen in bad te hebben voor emotionele steun en intimiteit. Anderen prefereren de aanwezigheid van hun dokter of verloskundige in het bad. Als je van plan bent om je partner met je in bad te hebben, experimenteer dan door tegen het lichaam van je partner te leunen voor extra steun tijdens het persen.
5. 
   5
   Ga verder met de bevalling. Je dokter of verloskundige zal je door het proces begeleiden, je helpen met de ademhaling, het persen, en de rust. Als je voelt dat de baby eraan zit te komen, vraag je dokter/verloskundige/partner dan om tussen je benen te reiken, zodat hij/zij de baby kan pakken zodra hij/zij eruit komt. Je wilt je handen vrijhouden zodat je je schrap kunt zetten als je aan het persen bent.

   • Net als met een normale bevalling kun je je positie wijzigen als je dan comfortabeler komt te zitten. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om te persen terwijl je ligt of knielt in het water.
   • Als jij of de baby, op welk punt van de bevalling dan ook, tekenen van complicaties (zie Deel 3) laten zien, verlaat het bad dan.
6. 
   6
   Houd de baby onmiddellijk boven water. Zodra de baby eruit is, houd je baby boven water zodat hij/zij kan gaan ademen. Na de baby eventjes te hebben gewiegd kun je het bad voorzichtig verlaten. Vervolgens kan de navelstreng doorgeknipt worden, en kan de baby gedroogd, aangekleed, en in een deken gewikkeld worden.

   • In sommige gevallen zal de baby zijn/haar eerste stoelgang hebben in de baarmoeder. Als dit het geval is, haal het hoofd van de baby dan direct boven het water zodat hij/zij niet in aanraking komt met het vervuilde water. Er kunnen zich namelijk ernstige infecties voordoen als de baby zijn/haar eigen ontlasting inademt of binnenkrijgt. Als je denkt dat hier sprake van is, neem je baby dan onmiddellijk mee naar het ziekenhuis.
   Advertentie

Tips

• Zorg dat er bekwame vrienden, of een bevoegde verpleegkundige in de buurt zijn.
• Zorg ervoor dat je niet alleen bevalt—zonder dokter of verpleegster in de buurt. Er kunnen een heleboel dingen ernstig misgaan.
• Was, indien mogelijk, de vulva voordat de baby komt. Dit zorgt ervoor dat het gebied zo schoon en hygiënisch mogelijk is.

Advertentie

Waarschuwingen

• Verpleegsters, vrienden, en zelfs dokters kunnen een beetje zenuwachtig raken bij thuisbevallingen. In de hedendaagse samenleving is het namelijk niet meer vanzelfsprekend. Probeer het echter te begrijpen als zij een beetje terughoudend of afgeleid lijken. Probeer niet onnodig naar ze te snauwen.
• Als je van een tweeling bevalt, en de eerste baby komt naar buiten met het hoofdje voor, maar de tweede ligt in stuitligging, dan is er sprake van een lastige complicatie (besef dat het ene beentje vaak al naar buiten komt, terwijl het andere nog intra-uterien is.) Een speciaal hiervoor opgeleide verloskundige, verpleegster, of dokter is nodig om deze verdraaiing te verhelpen.
• Als de navelstreng om de nek van de baby zit, of als de navelstrengen van een tweeling in de knoop zitten, of als er sprake is van een Siamese tweeling, dan dient de bevalling doorgaans via keizersnede uitgevoerd te worden. Probeer dus niet te bevallen zonder bekwame hulp in de buurt.

Advertentie