Ophouden met paranoïde zijn

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

De controle over je gedachten pakken

Van paranoia afkomen bij het socialiseren

Situationele voorbeelden van paranoia overwinnen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Ben je altijd bang dat jou iets gaat overkomen? Merk je regelmatig dat je over je schouder kijkt of denkt dat anderen over jou praten? Als deze scenario's jou beschrijven, dan kan het zijn dat je last hebt van paranoia. Paranoïde zijn kan voortkomen uit negatieve gedachten/overtuigingen of uit problemen met je zelfvertrouwen. Paranoia kan zelfs een teken zijn van een groter probleem, zoals bij paranoïde schizofrenie, in dat geval moet je direct contact opnemen met een arts.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 3:

De controle over je gedachten pakken

Pdf downloaden

1. 
   1
   Overwin pessimisme. Een van de redenen dat je paranoïde bent kan zijn dat je geneigd bent om in elke situatie van het ergste uit te gaan, in plaats van realistisch zijn over mogelijke uitkomsten. Je denkt misschien dat iedereen over jou praat, dat iedereen jouw nieuwe kapsel haat, of dat je nieuwe baas erop uit is om jou te pakken. Maar het is heel goed mogelijk dat dit allemaal niet waar is. De volgende keer dat je een heel pessimistische gedachte hebt, stop ermee en doe het volgende:

   • Vraag jezelf af hoe waarschijnlijk het is dat de pessimistische gedachte die je hebt uit zal komen.
   • Wanneer je uitgaat van het ergste, denk dan aan alle mogelijke uitkomsten van een situatie, niet alleen de negatiefste. Dan zul je zien dat er veel mogelijkheden zijn in vrijwel elke situatie.
   • Probeer elke pessimistische gedachte die je hebt te bestrijden met twee realistische gedachten. Bijvoorbeeld, als je je zorgen maakt dat iedereen om je schoenen lacht, bedenk dan dat 1) het onwaarschijnlijk is dat een paar schoenen iedereen de hele dag aan het lachen houdt, en 2) het waarschijnlijker is dat een nieuw, hilarisch kattenplaatje zijn weg vindt op kantoor via het berichtensysteem.
2. 
   2
   Stop met geobsedeerd raken over elk klein dingetje. Deels betekent paranoïde zijn niet alleen aannemen dat iedereen tegen jou is, of jou wil pakken, maar ook dat je er constant aan denkt. Hoe meer je denkt aan hetzelfde negatieve ding, hoe meer je zwelgt in je paranoïde gedachten, en hoe meer je overtuigd raakt dat het waarschijnlijk klopt. Hoewel het onmogelijk is om volledig te stoppen met obsessief zijn, zijn er een paar trucs die je kunnen helpen je obsessieve gedachten te minimaliseren:

   • Geef jezelf een toegewezen zorgentijd. Besteed deze tijd eraan om te zitten met je paranoïde gedachten, ze te evalueren en te proberen ze te minimaliseren. Als er zorgen opkomen op een ander moment van de dag, probeer het dan mentaal te verplaatsen naar je zorgentijd.
   • Houd een dagboek bij over je paranoïde gedachten. Herlees het wekelijks. Dit kan je niet alleen helpen wat van je paranoïde gevoelens te ontladen op een gezondere manier, maar het kan je ook helpen te zien dat sommige van je paranoïde angsten compleet ongefundeerd waren, wanneer je terugleest wat je geschreven hebt. Je zou kunnen zien dat je bang was dat X zou gebeuren op een bepaalde datum. Als die datum gepasseerd is, en X is niet gebeurd, dan kun je misschien accepteren dat veel van je paranoïde overtuigingen niet gegarandeerd zijn.
3. 
   3
   Neem een goede vriend in vertrouwen. Als je iemand hebt waarmee je kunt praten over je paranoïde gevoelens, kan dat je helpen je zorgen vrij te geven en een ander perspectief te krijgen. Zelfs de handeling van het uitspreken van je angsten kan je helpen te zien hoe onlogisch ze kunnen zijn.

   • Als je je vriend vertelt dat je denkt dat je groep vrienden je eigenlijk haat, is je vriend in staat om rationele en concrete bewijzen te geven dat je het verkeerd hebt.
   • Zorg er wel voor dat je een vriend kiest die rationeel en gelijkmatig van humeur is. Je wilt niet iemand die je paranoïde gedrag kan aanmoedigen en je een slechter gevoel kan geven.
4. 
   4
   Houd jezelf bezig. Een andere manier om te voorkomen dat je paranoïde wordt is door jezelf niet de tijd te geven om te wentelen of te blijven denken over wat iedereen over jou denkt. Hoewel jezelf bezig houden je niet kan helpen te ontsnappen aan je problemen, kan het je helpen je energie te richten op productievere uitlaatkleppen, zoals het nastreven of behouden van je persoonlijke doelstellingen.

   • Als je zelfs maar een paar uur per week besteedt aan het nastreven van iets waar je echt van houdt, of het nu yoga is of munten verzamelen, zul je gegarandeerd minder geobsedeerd raken over je paranoïde gedachten.
5. 
   5
   Plaats jezelf in de schoenen van iemand anders. Deze oefening helpt echt. Als je jezelf in de schoenen verplaatst van de mensen waar je je zoveel zorgen over maakt, zal het je helpen te zien dat veel van je angsten ongefundeerd zijn. Als eenvoudig voorbeeld, laten we stellen dat je op weg bent naar een feest en jezelf vertelt dat Iedereen waarschijnlijk zal zien dat ik hetzelfde draag als naar het feest van drie weken geleden. Vraag jezelf af of je nog weet wat alle anderen droegen op dat andere feest; de kans dat je onthouden hebt wat iedereen droeg is erg klein.

   • Vraag jezelf af hoe groot de kans is dat alle mensen waar je je zorgen om maakt, net zo vaak over jou nadenken als je bang bent dat ze over je nadenken. Besteed jij er uren aan om te denken over hoezeer je die andere mensen niet leuk vindt? Waarschijnlijk niet.
6. 
   6
   Kijk of je paranoia geworteld is in een angststoornis. Als je een angststoornis hebt, dan kun je geplaagd worden door zorgen en een constante angst dat er iets mis gaat. Een angststoornis kan zelfs je paranoïde gedachten opwekken, hoewel deze twee aandoeningen verschillend zijn. Een angststoornis kan ervoor zorgen dat je je zorgen maakt over dat je lijdt aan een dodelijke ziekte; aan de andere kant kan paranoia ertoe leiden dat je gelooft dat je dokter je expres ziek gemaakt heeft.

   • Als een angststoornis in feite de hoofdoorzaak van je problemen is, dan is het verstandig om medische hulp te zoeken of actie te ondernemen om de angststoornis te stoppen.
7. 
   7
   Zoek professionele hulp als het nodig is. Er is een verschil tussen je zo nu en dan zorgen maken dat al je vrienden over je praten, en deze gedachte jou volledig in beslag laten nemen. Er is ook een verschil tussen weten dat jouw gedachten in zekere zin irrationeel zijn en lijden aan ernstige waanbeelden dat iedereen er echt op uit is om jou te kwetsen. Als je het gevoel hebt dat je paranoïde gevoelens je leven overnemen en je ervan weerhouden om te genieten van je dagelijkse contacten en socialisering, praat dan met een psycholoog of andere geestelijke gezondheidsprofessional om hulp voor je aandoening te krijgen.
   Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

Van paranoia afkomen bij het socialiseren

Pdf downloaden

1. 
   1
   Hou op met je druk maken over wat andere mensen denken. Als je in staat wilt zijn om te socialiseren zonder je constant zorgen te maken over hoe anderen jou zien, dan moet je langzaam leren te stoppen met geven om wat mensen denken. Natuurlijk is dit gemakkelijker gezegd dan gedaan, maar als je eenmaal begonnen bent te geloven in jezelf en je op je gemak gaat voelen rond anderen, zul je zien dat elk klein dingetje dat je doet, zegt of draagt er niet echt toe doet voor de mensen om je heen.

   • Werk eraan om minder zelfbewust te zijn. Zelfbewuste mensen maken zich zorgen om de subjectieve beleving van anderen, en dat is iets waar niemand echt controle over heeft. Realiseer je dat, ongeacht wat iemand van je denkt, zij de macht hebben om dat te denken. Soms geven anderen commentaar over ons dat reflecteert wat we van onszelf denken. Zelfs in die gevallen maakt dit van de mening geen feit. Richt je erop om die commentaren van je af te schudden en te stoppen met jezelf te betwijfelen, elke keer dat iemand een subjectieve mening over jou geeft.
   • Werk eraan om jezelf onvoorwaardelijk te accepteren. Ongeacht of je zojuist over een tapijt gestruikeld bent of je haar omhoog steekt, je blijft een mens. Alle mensen zijn wezens met gebreken. Omarm je natuurlijke eigenaardigheden en stop met denken dat iedereen perfect is, behalve jij. Moet je even terug naar de werkelijkheid? Bezoek YouTube en kijk een paar klungelige video's om jezelf eraan te herinneren dat alle mensen fouten maken - en soms zijn die fouten grappig.
2. 
   2
   Laat jezelf zien. Veel paranoïde mensen zijn zo bang dat niemand ze leuk vindt of met ze om wil gaan, dat ze veel eerder geneigd zijn om alleen thuis te zitten in plaats van in een sociale omgeving. Als je er nooit op uit gaat, dan zul je altijd het slechtste verwachten omdat je nooit de positieve aspecten ervaart van sociale interactie. Maak er een doel van om regelmatig het huis uit te gaan en om te gaan met mensen, of minstens eens of twee keer per week.

   • Hoe meer tijd je doorbrengt met socialiseren, hoe meer je op je gemak raakt met de mensen om je heen en hoe minder waarschijnlijk het wordt dat je je inbeeldt dat ze allemaal een hekel aan je hebben.
3. 
   3
   Merk alle vriendelijkheid om je heen op. Nadat je met een groep vrienden hebt rondgehangen of zelfs maar met een buurman in je straat gepraat hebt, of met de kassière in de buurtsuper, je zou minstens een paar positieve indrukken van je medebewoners van de wereld gekregen hebben. Schrijf aan het eind van elke dag of week alle goede dingen die gebeurd zijn toen je contact maakte met andere mensen op, alle positieve gevoelens die ze je gegeven hebben, en alle redenen waarom deze contacten voordelig waren voor jouw leven.

   • Wanneer je je paranoïde voelt, lees deze lijst dan weer door. Jezelf herinneren aan alle concrete redenen waarom je meer vertrouwen moet hebben in de bedoelingen van anderen kan jou helpen je paranoïde gedachten tot rust te brengen.
4. 
   4
   Leer kritiek te accepteren. Je kunt denken dat iemand je haat wanneer hij je alleen construtieve kritiek geeft en je vertelt hoe je jezelf kunt verbeteren. Als je leraar je een slecht cijfer geeft voor een schrijfopdracht, lees dan de feedback en probeer te zien of hij een punt heeft, in plaats van aan te nemen dat je het slechte cijfer kreeg omdat je leraar je gewoon niet aardig vindt.

   • Als je kwetsende kritiek gekregen hebt, onthoud dan dat het helemaal aan jou is hoe je dit ontvangt. Je kunt huilen of je er weken in wentelen, of je kunt het zien als een kans om jezelf te verbeteren. Schrijf het kritische commentaar op en denk na over de geldigheid. Als er ook maar de kleinste kans is dat de kritische opmerking terecht is, dan moet je er goed over nadenken of dit een aspect van jezelf is dat je wilt veranderen, of dat je bereid bent onveranderd te blijven.
5. 
   5
   Accepteer dat er gemene mensen in de wereld zijn. Helaas zal niet iedereen die je ontmoet of waar je contact mee hebt je aardig vinden of aardig tegen je zijn. Maar dat betekent niet dat je er niet op uit moet gaan! Sterker nog, jezelf bewust zijn van het feit dat er gemene, zorgeloze en bittere mensen in de wereld zijn, zal ervoor zorgen dat je de goede mensen in je leven nog meer zult waarderen. Als iemand zonder reden regelrecht gemeen tegen je is, dan moet je leren te accepteren dat dit een gevolg is van de onzekerheden en persoonlijke problemen van die persoon, en niet van iets wat jij deed.

   • Herinner jezelf eraan dat er allerlei soorten mensen nodig zijn om de wereld te vormen. Niet iedereen zal je beste vriend worden, maar dat betekent ook niet dat iedereen je ergste vijand wil zijn.
   Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Situationele voorbeelden van paranoia overwinnen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Confronteer je partner als je denkt dat hij of zij je bedriegt. Als je je er zorgen over maakt dat je huidige partner je bedriegt - met name als je deze zorg had bij elke persoon waar je mee afgesproken hebt - dan is er een kans dat je zorgen geworteld zijn in paranoia. Vraag jezelf af of je concrete bewijzen hebt dat dit aan de gang is of dat al je zorgen alleen bestaan in je hoofd.

   • Wees open en praat er met je partner over. Vertel hem of haar dat je weet dat je gevoelens irrationeel zijn en dat je hulp wilt bij het aanpakken hiervan.
   • Beschuldig je partner niet van vreemdgaan en controleer niet elke twee seconden wanneer je niet samen bent of hij of zij niet vreemd gaat. Dit zal je partner alleen maar het gevoel geven dat er een gebrek aan vertrouwen is in de relatie.
   • Behoud je eigen identiteit. Als je te geobsedeerd raakt met de persoon waar je mee uit gaat, of te afhankelijk van hem of haar wordt, dan is het nog waarschijnlijker dat je paranoïde bent, omdat je je volledig afhankelijk voelt van de loyaliteit van die persoon. Onderhoud andere relaties buiten een romantische.
2. 
   2
   Vraag je af of je vrienden echt over jou praten. Vraag jezelf af waar jij en je vriendengroep over praten als een van jullie er niet bij is - besteden julle al jullie tijd aan roddelen en praten over hoezeer je een hekel aan die persoon hebt? Tenzij je een heel roddelende of gemene groep vrienden hebt, dan zal dat waarschijnlijk niet zo zijn. Vraag jezelf af hoe waarschijnlijk het is dat mensen over jou praten zodra je vertrekt.

   • Nodigen je vrienden je uit om erbij te zijn? Sturen ze je berichtjes? Maken ze je complimenten? Vragen ze je om advies? Als dat zo is, waarom zou je dan denken dat ze je compleet haten?
3. 
   3
   Bestrijd paranoia op je werk. Een veel voorkomende zorg die mensen op het werk geneigd zijn te hebben is dat ze altijd op het punt staan om ontslagen te worden, of dat hun baas een hekel aan ze heeft. Als dit je bekend klinkt, vraag jezelf dan af welk bewijs je werkelijk hebt dat je je baan gaat verliezen. Kom je op tijd op je werk? Steek je er je uren in? Vertoon je verbetering? Als dat zo is, waarom zou je dan ontslagen worden? Als je geen waarschuwingssignalen gehad hebt, en mensen om je heen worden niet links en rechts ontslagen, dan is het heel waarschijnlijk dat je zorgen alleen in je hoofd zitten.

   • Help jezelf je beter te voelen door een lijst te maken van alle goede bijdragen die je geleverd hebt op je werk.
   • Maak een lijst van alle complimenten en positieve feedback die je baas je gegeven heeft. En schrijf nu alle negatieve dingen die je verteld zijn op. Je zult zien dat het positieve het negatieve ruim overstijgt, en, of ze geen actieplan maken om je werkpogingen in een positieve richting te verschuiven.
4. 
   4
   Onthoud dat niet iedereen naar jou kijkt wanneer je opvalt. Een andere vorm van paranoia is ego-gedreven. Je kunt denken dat, zodra je een stap in de zaal of op een feest zet, iedereen naar je staart, om je lacht of je voor gek zet achter je rug. Vraag jezelf af hoe vaak jij naar een willekeurig persoon die aankomt staart; grote kans dat je, net als de meeste mensen, veel meer bezig bent met hoe jij eruitziet en hoe anderen jou zien, dan dat je al die aandacht schenkt aan iemand anders.
   Advertentie

Tips

• Hou vol. Je constant zorgen maken dat anderen je proberen te kwetsen is vermoeiend, en handelen naar die zorgen kan resulteren in situaties die erg pijnlijk voor je zijn. Het is goed. Vergeef jezelf weer. Je bent goed. Blijf proberen.
• Geloof in jezelf, je hebt het zelfvertrouwen om alles te doen wat je wilt. Laat kleine dingen jou niet lastig vallen of je ervan weerhouden om je doel te bereiken.
• De meeste mensen zijn geneigd zich een beetje scherp en gevoelig te voelen, vooral als het gaat om paranoia, wanneer ze slaaptekort hebben. Zorg voor een goede nachtrust (ongeveer 8 tot 9 uur) en dan zul je je waarschijnlijk beter voelen. Het is normaal om je je soms een beetje angstig te voelen, maar niet altijd.
• Denk een paar seconden na over hoeveel geweldige en bijzondere dingen er aan jou zijn. Als je denkt dat je bekritiseerd wordt door anderen, maar het niet zeker weet, vertel jezelf dan in stilte dat: Ik ben geweldig zoals ik ben, en lach een beetje.
• Haal diep adem. In, uit, in, uit. Dit helpt je hersenen de zuurstof te krijgen die ze nodig hebben om te kalmeren.

Advertentie

Waarschuwingen

• Proberen de paranoia meerdere maanden te negeren kan betekenen dat het permanent wordt, dus laat het niet gewoon gaan. Pak dit niet alleen aan, of met goedbedoelende vrienden die niet weten wat ze doen.
• Als je continue paranoïde bent gedurende een of twee maanden, en het problemen veroorzaakt bij je vermogen om te functioneren, dan moet je direct naar een psycholoog of psychiater.

Advertentie