Omgaan met controlerende ouders

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Jezelf sterker maken

Verbeter je situatie

De relatie herstellen

Handhaaf grenzen

Overige secties weergeven...

Secties verbergen...

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Het is heel gewoon dat kinderen het gevoel hebben niet genoeg vrij gelaten te worden door hun ouders. Soms komt dit omdat het kind de eigen grenzen aan het verkennen is en wat sneller volwassen wordt dan de ouders zich realiseren, en op andere momenten komt dit omdat een ouder probeert om het leven van het kind te sturen. Er zijn veel redenen waarom ouders het nodig vinden om de vrijheid van hun kind aan banden te leggen, van perfectionisme tot de angst dat hun kind fouten die de ouder heeft gemaakt gaat herhalen, en ouders hebben vaak niet door dat ze hun kind ermee beschadigen, in plaats van het te beschermen.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 4:

Jezelf sterker maken

Pdf downloaden

1. 
   1
   Controlerend gedrag herkennen. Sommige ouders zijn bijzonder veeleisend wat hun kinderen betreft, maar dit betekent niet per se dat ze overheersend zijn. Mensen die overheersend zijn, gebruiken tactieken om anderen te sturen. Deze tactieken kunnen overduidelijk of juist subtiel zijn. Gedrag kan variëren van directe kritiek tot verhulde dreigementen. Een aantal signalen dat je ouder je probeert te controleren zijn:

   • Je isoleren van andere familieleden en/of vrienden, zoals je nooit toestaan om tijd door te brengen met vrienden of met andere familieleden.
   • Je voortdurend bekritiseren over triviale dingen, zoals je uiterlijk, je manieren of je keuzes.
   • Dreigen om je wat aan te doen of dreigen zichzelf wat aan te doen, door bijvoorbeeld te zeggen: 'Ik pleeg zelfmoord als je nu niet meteen thuiskomt!'
   • Alleen liefde geven en acceptatie tonen onder voorwaarden, zoals door te zeggen: 'Ik houd alleen van je wanneer je je kamer opgeruimd houdt.'
   • Je fouten uit het verleden bijhouden, zoals door fouten die je in het verleden hebt gemaakt bij te houden als manier om je een rotgevoel te geven, of om iets van je gedaan te krijgen.
   • Schuld gebruiken om je ergens toe te bewegen, zoals door te zeggen: 'Ik heb 18 uur weeën moeten doorstaan om je ter wereld te brengen, maar je kunt niet eens een paar uur met mij doorbrengen?'
   • Je bespioneren of op een andere manier geen respect hebben voor je privacy, zoals door je kamer te doorzoeken of de tekstberichten op je telefoon te lezen wanneer je de kamer uitgaat.
2. 
   2
   Accepteer verantwoordelijkheid voor je daden. Hoewel je ouder(s) mogelijk manipulatief zijn, ben jij verantwoordelijk voor de manier waarop je op hen reageert. Jij beslist of je de eigen beslissingen laat voorschrijven door hen, of je kunt voor jezelf opkomen. Jij hebt er ook controle over of je respectvol reageert of toestaat dat je overdreven boos wordt en de situatie laat escaleren.

   • Twee manieren waarop je kunt beginnen met nadenken over je eigen acties zijn in de spiegel kijken en met jezelf praten. Neem verschillende scenario's door die zich voor kunnen doen met je ouders, en oefen je reactie zoals je hebt besloten. Dit maakt het gemakkelijker om je zelfbeheersing niet te verliezen op het moment zelf.
3. 
   3
   Wees niet obsessief bezig met het behagen van je ouder(s). Het is de taak van de ouder om ervoor te zorgen dat je opgroeit tot een gelukkig, gezond en fatsoenlijke menselijk wezen. Het is je eigen taak om een gelukkig, gezond en fatsoenlijk mens te zijn. Als dat wat jou gelukkig maakt niet hetzelfde is als wat je ouder(s) met je voor ogen hebben, dan moet je het jezelf naar de zin maken, en niet hen. Het is jouw leven om te leven.
4. 
   4
   Maak een actieplan met doelen. Het is niet waarschijnlijk dat je in staat zult zijn om in één keer volledig uit een controlerende situatie te breken. Je moet een actieplan maken dat subtiel en realistisch is, om te kunnen beginnen met het nemen van je eigen beslissingen. Het plan zou eerst iets eenvoudigs kunnen zijn (zoals jezelf dagelijks te vertellen dat jij de regie voert over je leven), om te werken aan je zelfvertrouwen. In het ideale geval zal het je ertoe aanzetten om steeds vaker zelf beslissingen te nemen.
5. 
   5
   Accepteer dat je je ouder(s) niet kunt veranderen. Net als je ouder(s) niet in staat zijn om te bepalen wat jij denkt of voelt, kun jij hun gedachten en gevoelens niet veranderen. Je kunt wel veranderen hoe je op hen reageert, en soms zal dat veranderen hoe zij met je omgaan. Het is aan je ouder(s) wanneer en of zij hun persoonlijkheid veranderen.

   • Je ouders dwingen om te veranderen zou lijken op de controle die ze op jou proberen uit te oefenen. Als je jezelf daaraan herinnert, wordt je gedwongen om te accepteren dat zij hun eigen beslissingen over persoonlijke veranderingen kunnen nemen.
   Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 4:

Verbeter je situatie

Pdf downloaden

1. 
   1
   Neem fysiek afstand van je ouder(s). Meestal gebruiken mensen emoties om controle te krijgen over elkaar. Dit kan plaatsvinden in de vorm van boosheid, het kweken van schuldgevoelens, of het onthouden van goedkeuring. Als je aan de greep van een controlerende persoon (ouders of anderszins) wilt ontsnappen, dan moet je wellicht afstand nemen tot hem of haar, bijvoorbeeld door minder tijd samen door te brengen en minder vaak te bellen.

   • Woon je nog steeds thuis (vooral als je minderjarig bent), dan kan het afstand nemen moeilijk worden. Je kunt echter grenzen stellen voor jezelf en je ouder. Vraag om advies aan een counselor of leraar.
2. 
   2
   Probeer niet in de verdediging te schieten. Minder tijd met je ouder besteden kan hem of haar boos maken waardoor je ouder naar je uithaalt. Als je ouder klaagt dat je niet genoeg tijd met hem of haar doorbrengt of je beschuldigt niet van hem of haar te houden, probeer dan niet in de verdediging te springen.

   • Probeer iets als: 'Het spijt me dat je boos bent. Ik begrijp dat dit je boos maakt'.
   • Houd in gedachten dat dingen erger kunnen worden met je ouders, voordat je verbetering begint te zien. Het is echter belangrijk om de afstand te handhaven en niet aangezogen te worden door bedreigingen. Bijvoorbeeld, als je moeder dreigt zichzelf om te brengen als je niet komt, vertel haar dan dat je 112 zult bellen, hang de telefoon op en bel 112. Haast je niet naar haar huis en geef niet toe aan haar eisen.
3. 
   3
   Snijd de financiële banden met je ouder(s) door. Een ander vorm van hefboomwerking welke vaak wordt gebruikt om een kind te sturen, is geld. Hebt je de mogelijkheid om je eigen geld te verdienen, scheid je financiën dan van die van je ouders. Het is moeilijk, maar je moet je eigen rekeningen betalen, je eigen spullen kopen en zelf budgetteren. Niet alleen zal dit je meer verantwoordelijk maken, maar ook de greep verminderen van een controlerende ouder.

   • Dit kan ook moeilijk zijn voor minderjarigen, maar niet onmogelijk om in kleine stapjes te doen. Zelfs als je niet je eigen huur en nutsvoorzieningen betaalt, kun je proberen om je eigen geld te verdienen voor extra uitstapjes die je zou willen maken. Dit betekent niet dat je ouders dan wel toestemming moeten geven, maar geld verdienen om naar de film te gaan elimineert één barrière extra die een controlerende ouder kan opwerpen.
4. 
   4
   Vraag geen gunsten van je ouders. Een gunst van je ouder vragen brengt hen in de positie om te onderhandelen. Als je wilt dat zij tegemoet komen aan jouw behoefte, dan moet je daarvoor iets in ruil doen. Hoewel dit niet per definitie slecht is, kan het al snel leiden tot het opgeven van je eigen beslisvaardigheid en het overdragen van macht aan iemand anders. Vraag vrienden of andere familieleden als je ergens hulp bij nodig hebt.
5. 
   5
   Herken misbruik. Als je als kind onderworpen wordt aan mishandeling, bel dan de kinderbescherming of praat met iemand op je school, zoals een leraar of begeleider. Mishandeling kan vele vormen aannemen, dus als je twijfelt of je al dan niet mishandeld wordt, probeer dan in gesprek te komen met een vertrouwenspersoon van school. Een aantal vormen van mishandeling zijn:

   • Fysieke mishandeling, waaronder slaan, stompen, vastbinden, brandwonden aanbrengen, of je op andere manieren verwonden.
   • Emotioneel misbruik, waaronder schelden, vernedering, beschuldigingen en het stellen van onredelijke eisen.
   • Seksueel misbruik, waaronder strelen of op ongepaste manieren aangeraakt worden, geslachtsgemeenschap en andere seksuele handelingen.
   Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 4:

De relatie herstellen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Los het verleden op. Wrok blijven koesteren tegen je ouder(s) of jezelf is geen gezonde manier om te herstellen van een relatie. Daarom is het nuttig om je ouder(s) te vergeven voor eventuele fouten die ze hebben gemaakt. Je kunt ook jezelf vergeven voor hoe je op die fouten hebt gereageerd.

   • Houd in gedachten dat vergeving niet over de andere persoon gaat. Het is belangrijk voor je eigen emotionele welzijn. Door je ouders te vergeven, kies je ervoor om de woede te laten gaan die je jegens hem of haar voelt, zonder daarmee te zeggen dat de uitingen of handelingen van je ouders, goed zijn.
   • Om iemand vergeven, zal je een bewuste keuze moeten maken om de woede die je voelt te laten gaan. Een manier om dit te doen is door het schrijven van een brief aan je ouders, die je niet verstuurt. In de brief druk je eerlijk uit wat je gevoelens zijn over wat er gebeurd is, waarom het je boos heeft gemaakt en waarom je denkt dat je ouder deze dingen heeft gedaan. Sluit vervolgens de brief af met iets als: 'Ik vind het niet goed wat er is gebeurd, maar ik kies ervoor om mijn boosheid los te laten. Ik vergeef je'. Je kunt dit ook hardop tegen jezelf zeggen.
2. 
   2
   Confronteer je ouder(s) respectvol. Je moet je ouder(s) vertellen hoe je je voelt en waarom je in de eerste plaats afstandelijker bent geworden. Zij kunnen niet werken aan een probleem waar ze niet van op de hoogte zijn. Wees niet beschuldigend of respectloos. Vertel hen hoe je je voelt, niet wat ze allemaal verkeerd hebben gedaan.

   • In plaats van te zeggen, 'Je hebt me mijn rechten als persoon weggenomen,' zou een meer constructief ding om te zeggen iets zijn als, 'Ik voelde me alsof ik geen recht had om mijn eigen persoon te zijn'.
3. 
   3
   Stel duidelijke grenzen vast voor zowel jezelf als je ouder(s). Zodra je begint te herstellen van de relatie, wil je een terugval in oude gewoontes vermijden. Beslis van tevoren bij welke beslissingen je ouder(s) een stem hebben, en wanneer niet. Daarnaast moeten er ook grenzen worden vastgesteld over welke beslissingen je samen met je ouder(s) wilt nemen en wat je van hen kunt vragen.

   • Bijvoorbeeld, je zou kunnen beslissen dat je je ouders om advies vraagt over grote carrière besluiten, zoals naar welke universiteit je gaat of het wel of niet aannemen van een baan. Je kunt hen echter buiten je meer persoonlijke beslissingen laten, zoals met wie je uitgaat en of je wel of niet met iemand zult trouwen.
   • Je kunt ook weigeren om in te gaan op een aantal punten die je ouders aandragen, zoals kwesties betreffende je liefdesleven. Mogelijk wilt je echter je steun bieden als een ouder te maken krijgt met grote gezondheidsproblemen, zoals kanker of hartklachten.
   Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 4:

Handhaaf grenzen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Respecteer je grenzen in de relatie. Zodra de grenzen zijn vastgesteld, moet je die respecteren. Je kunt niet verwachten dat je ouder(s) je ruimte en grenzen respecteren, als je dat zelf niet doet. Als je problemen hebt met de gestelde grenzen, bespreek dit dan openlijk met je ouders en zoeken een oplossing.

   • Wanneer er zich een probleem voordoet in de relatie met een ouder, dan kan teambuilding nuttig zijn. Zeg iets als, 'Ik heb respect voor je grenzen, maar ik heb het gevoel dat je die van mij niet altijd eerbiedigt. Wat kunnen we eraan doen om ervoor te zorgen dat aan beide van onze behoeften wordt voldaan?'
2. 
   2
   Bespreek eventuele inbreuken op je persoonlijke keuzes. Als je ouder (s) je grenzen schenden, dan moet je dat aangeven. Dit betekent niet dat je boos of overstuur moet worden. Breng je ouder(s) kalm en rustig op de hoogte dat ze over de schreef gaan, en vraag hen om daarmee te stoppen. Als ze je serieus willen respecteren, dan zullen ze je de ruimte geven.

   • Humoristische taal kan ook een effectieve manier zijn om met overheersende mensen om te gaan. Bijvoorbeeld, als je ouder voortdurend kritiek heeft op je carrièrekeuze, probeer er dan een grap van te maken door iets te zeggen als, 'Bericht aan mezelf. Moeder is niet blij met carrière. Snap het. Nog iets anders?'
3. 
   3
   Neem even een pauze als de problemen aan blijven houden. Als dingen weer fout gaan, dan moet je wellicht nogmaals bezuinigen op je tijd met je ouders. Dit hoeft niet te betekenen dat je alle banden met je ouder(s) verbreekt. Het betekent vaak alleen dat dingen te dichtbij komen voor hen (of voor jou) om de gestelde grenzen te accepteren die beide partijen hebben afgesproken. Neem even wat langer afstand en probeer het later opnieuw.
4. 
   4
   Overweeg een consult met een therapeut als dingen niet verbeteren. In sommige situaties kunnen de problemen zo ernstig zijn dat je samen met je ouders naar een hulpverlener moet om verbetering te kunnen zien. Als je hebt geprobeerd om grenzen te stellen en het werkt gewoon niet, praat dan met je ouders over de mogelijkheid om samen naar een therapeut te gaan.

   • Probeer iets te zeggen als: 'Onze relatie is belangrijk voor mij, maar ik denk dat wij wellicht wat hulp nodig hebben om er de best mogelijke relatie van te maken. Zou je bereid zijn om samen naar een therapeut te gaan?'
   Advertentie

Tips

• Praat met een vriend of familielid over je problemen. Misschien kunnen zij helpen.
• Probeer een goed gesprek te hebben met je ouder(s) voor je afstand gaat nemen. De kwestie kan misschien op een aangenamere manier worden opgelost.

Advertentie

Waarschuwingen

• Als je mishandeld wordt en het gevoel hebt dat onmiddellijke hulp nodig is, neem dan contact op met de kinderbescherming of Bureau jeugdzorg.
• Beschouw niet elk advies als 'controlerend'. Je ouder(s) hebben meestal het best met je voor en hebben meer levenservaring.

Advertentie