Luisteren

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Elementaire luistervaardigheden oefenen

Veelgemaakte fouten voorkomen

Reageren op wat je hoort

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Als je gedachten de neiging hebben om af te dwalen als iemand tegen je praat, of als je het idee hebt dat mensen jou niet vaak in vertrouwen nemen, dan zou het nuttig kunnen zijn om aan je luistervaardigheden te werken. Actief leren luisteren kan je helpen je relaties met andere mensen te verbeteren en ervoor zorgen dat je meer plezier zult beleven aan gesprekken met anderen. Leer om te beginnen een aantal basistechnieken toe te passen om beter te leren luisteren. Leer vervolgens hoe je veelgemaakte fouten kunt voorkomen die mensen maken terwijl ze naar anderen luisteren, en verbeter de manier waarop je reageert op wat mensen zeggen, zodat ook jij een betrokken luisteraar kunt worden.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 3:

Elementaire luistervaardigheden oefenen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Berg alles wat je zou kunnen afleiden op. Om naar iemand te kunnen luisteren moet je je kunnen concentreren, en dat is lastig als er dingen in de buurt zijn die ook je aandacht vragen. Neem voordat de ander begint te praten even de tijd om alle dingen die je zouden kunnen afleiden op te bergen of uit te zetten. Dit kun je bijvoorbeeld op de volgende manieren doen:

   • Door het geluid van je telefoon uit te zetten en hem in je zak of in je tas te stoppen.
   • Door de televisie, de computer en eventuele andere elektrische apparaten in de kamer uit te zetten.
   • Door een rustige plek te kiezen om te praten, zoals een hoekje in een café waar niemand zit, je kantoor of een bankje in het park.

   Tip: veel mensen vinden het makkelijker om een diepzinnig gesprek buiten te voeren, omdat je daar minder afleiding hebt van schermen, apparaten of andere voorwerpen. Ga daarom om te praten eens wandelen in een park in de buurt, of in het bos.
2. 
   2
   Ga tegenover de ander zitten en maak oogcontact met je gesprekspartner. Oogcontact maken is een makkelijke manier om iemand te laten merken dat je luistert. Ga zo zitten of staan dat je je tegenover hem of haar bevindt, en kijk de ander in de ogen. Houd je blik ontspannen, maar probeer om niet de kamer rond te kijken, kijk niet op je telefoon en doe ook geen andere dingen waarvoor je normaal gesproken van je gesprekspartner weg zou moeten kijken.

   • Blijf je gesprekspartner aan de andere kant niet onafgebroken aanstaren. Dat zal namelijk overdreven intens en ook een beetje vreemd overkomen. Sta jezelf toe om zo nu en dan even weg te kijken, bijvoorbeeld om een slokje water te nemen of om te gaan verzitten.
   • Probeer tijdens een een-op-een gesprek zeven tot tien seconden lang oogcontact te maken, en kijk dan even een andere kant op.
3. 
   3
   Glimlach en knik zo nu en dan om te laten merken dat datgene wat de ander zegt je interesseert. Glimlachen en knikken terwijl iemand tegen je aan het woord is zijn eenvoudige manieren om te laten zien dat je oplet en dat je geïnteresseerd bent in wat je hoort. Blijf op een natuurlijke, ontspannen manier glimlachen terwijl de ander aan het woord is en knik om de paar minuten even bevestigend.

   • Overdrijf hierbij alleen niet! Om te laten merken dat je geïnteresseerd bent hoef je heus niet aan een stuk door te glimlachen of te knikken. Probeer gewoon steeds na een paar minuten even te glimlachen en te knikken als de ander al een tijdje tegen je aan het praten is.
   • Ook door regelmatig blijk te geven van begrip en betrokkenheid te tonen door bijvoorbeeld 'Oké', 'Ik begrijp het' of 'Ja!' te zeggen, kun je laten merken dat je luistert en helpen het gesprek op gang te houden.
   • Vergeet niet om daarbij wel rekening te houden met wat de ander zegt. Als hij of zij je iets vervelends of verdrietigs vertelt, is een serieuze uitdrukking uiteraard passender dan een glimlach.
4. 
   4
   Probeer de emoties in zijn of haar woorden en lichaamstaal te herkennen. Veel van wat iemand zegt komt tot uitdrukking op heel subtiele manieren, zoals zijn of haar manier van praten, gezichtsuitdrukkingen, handgebaren of lichaamshouding. Een paar dingen waar je op kunt letten zijn:

   • De toon en kwaliteit van de stem van je gesprekspartner, bijvoorbeeld of iemand met een hoge stem praat, heel eentonig, of juist met een trillende stem. Een hoge stem zou kunnen betekenen dat iemand boos of bang is. Een eentonige stem kan wijzen op verdriet of verveling, en een trillende stem zou kunnen betekenen dat iemand emotioneel heel erg overhoop ligt.
   • Zijn of haar gezichtsuitdrukkingen, bijvoorbeeld of hij of zij glimlacht, zijn of haar wenkbrauwen en/of voorhoofd fronst. Als je gesprekspartner glimlacht, is hij of zij waarschijnlijk blij en gelukkig, terwijl iemand met gefronste wenkbrauwen of een gefronst voorhoofd, eerder boos of gefrustreerd zou kunnen zijn.
   • De positie van iemands armen en handen; bijvoorbeeld open of gekruist voor zijn of haar borst, of open, langs zijn of haar lichaam. Een gesloten houding kan op frustratie of woede wijzen, terwijl een open houding aangeeft dat iemand ontvankelijk en coöperatief is.
5. 
   5
   Probeer je opnieuw te concentreren als je merkt dat je gedachten beginnen af te dwalen. Als datgene wat de ander je vertelt je niet zo interesseert, maar soms ook als het je wel boeit, kunnen je gedachten soms afdwalen. Als dat gebeurt, dwing jezelf dan om je opnieuw op zijn of haar woorden te concentreren. Blijf dit tijdens het gesprek net zo vaak doen als nodig is.

   • Als je veel oefent, zul je je beter leren concentreren, ook als je niet speciaal geïnteresseerd bent in dat wat de ander je te zeggen heeft.
   Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

Veelgemaakte fouten voorkomen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Ontspan jezelf als je je gestrest voelt door een paar keer diep adem te halen. Als je erg gespannen bent is het meestal moeilijker om effectief te luisteren. Als je merkt dat je zenuwachtig, gespannen of overweldigd bent, of gewoon erg gestrest, adem dan een keer langzaam en diep in door je neus. Tel tot vier terwijl je dit doet. Houd je adem vervolgens vier tellen vast en adem tenslotte uit, waarbij je ook tot vier telt.

   • Doe dit net zo vaak als nodig is terwijl de ander tegen je praat, of tot je je ontspannen voelt.
2. 
   2
   Probeer de ander terwijl hij of zij aan het woord is niet te onderbreken. Je gesprekspartner in de rede vallen om zelf een verhaal te vertellen, ergens over op te scheppen, of om een opmerking te maken bij iets wat hij of zij je vlak daarvoor verteld heeft, kan voor hem of haar behoorlijk ontmoedigend zijn. Ook kan het bij de ander de indruk wekken dat je niet echt luistert. Weersta daarom de verleiding om de ander te onderbreken terwijl hij of zij aan het woord is. Wacht ook als de ander uitgepraat is even en tel langzaam tot vijf voordat je zelf iets zegt.

   Tip: probeer ook niet om zijn of haar zinnen af te maken. Zelfs als je vrij zeker weet wat de ander gaat zeggen, kan dat voor je gesprekspartner heel frustrerend zijn. Kom daarom niet in de verleiding om zijn of haar zinnen af te maken of aan te vullen.
3. 
   3
   Zorg dat je op geen enkele manier datgene wat de ander zegt veroordeelt of bekritiseert. Probeer om in je gedachten geen oordeel te vormen over wat de ander zegt of om hem of haar terwijl je luistert te bekritiseren. Zelfs als je niet hardop zegt wat je denkt, kun je het door je gezichtsuitdrukkingen of lichaamstaal soms toch laten merken. De ander in je hoofd veroordelen of bekritiseren kan er bovendien voor zorgen dat je niet meer goed kunt horen wat hij of zij zegt, omdat je voor jezelf al hebt besloten wat je ervan denkt.

   • Probeer met je gesprekspartner mee te leven in plaats van hem of haar te veroordelen, te beschuldigen, of kritiek te geven. Probeer bij jezelf te bedenken hoe jij je zou voelen als je je in de situatie van de ander zou bevinden, en of je datgene wat hij of zij beschrijft misschien zelf wel eens hebt meegemaakt.
4. 
   4
   Weersta de neiging om terwijl de ander nog aan het woord is, alvast te gaan bedenken wat je zult antwoorden. Als je tegelijkertijd bezig bent met het bedenken van een antwoord, of je antwoord in je hoofd alvast aan het oefenen bent, zul je niet goed kunnen luisteren. Je kunt veel beter met je volle aandacht naar de ander luisteren en vervolgens, als de ander helemaal is uitgepraat, spontaan en oprecht antwoord geven.

   • Als je gesprekspartner je bijvoorbeeld een verhaal aan het vertellen is over een moeilijk familielid, geef hem of haar dan de kans om het hele verhaal te vertellen, en reageer dan pas op wat hij of zij gezegd heeft. Begin niet alvast je reactie te plannen of een vergelijkbaar verhaal over iemand in je eigen familie terwijl de ander nog aan het woord is.
5. 
   5
   Geef alleen suggesties als je iets behulpzaams te zeggen hebt. Het helpt bijvoorbeeld niet altijd om meteen met een suggestie te komen als iemand je net over een probleem waar hij of zij mee zit, heeft verteld. Het is zelfs heel goed mogelijk dat hij of zij helemaal niet op een suggestie zit te wachten. Als je denkt dat je iets behulpzaams kunt bijdragen als de ander is uitgepraat, bedenk dan eerst of hij of zij er wel echt mee geholpen zou zijn, of dat je het meer zegt om maar iets te zeggen.

   • Als de ander je bijvoorbeeld net heeft verteld dat hij of zij een financieel probleem heeft, dan is algemeen advies op het gebied van geld misschien niet datgene waar hij of zij op zit te wachten. Maar als je een specifieke tip hebt die je gesprekspartner zou kunnen helpen bij het probleem waar hij of zij je net over verteld heeft, dan zou je dat best kunnen zeggen.
   • Als je een suggestie geeft, probeer hem dan altijd rechtstreeks in verband te brengen met iets wat de ander je verteld heeft, en vervolgens je advies te geven. Je zou bijvoorbeeld iets kunnen zeggen als: 'Je zei dat het je niet goed lukt om te sparen als het geld eenmaal op je lopende rekening staat. Heb je wel eens geïnformeerd naar de mogelijkheid om iedere maand automatisch een vast bedrag over te laten maken op je spaarrekening?'
   Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Reageren op wat je hoort

Pdf downloaden

1. 
   1
   Herhaal in je eigen woorden wat de ander gezegd heeft om te laten merken dat je luistert. Als je gesprekspartner is uitgepraat, kun je hem of haar laten merken dat je geluisterd hebt door een belangrijk punt of idee uit zijn of haar verhaal in je eigen woorden samen te vatten. Zorg er wel voor dat je niet simpelweg woord voor woord herhaalt wat de ander gezegd heeft.

   • Als hij of zij je bijvoorbeeld over zijn of haar dag verteld heeft, zeg dan iets als: 'Oh, wauw! Het klinkt alsof je het echt heel druk hebt gehad, en die aanvaring met je collega klinkt echt heel frustrerend! Ik ben blij dat toch nog op tijd bij je yogales bent aangekomen en les hebt gehad van je favoriete docente, ter compensatie.'
2. 
   2
   Stel vragen om beter te begrijpen wat de ander zegt. Je kunt het prima tegen je gesprekspartner zeggen als iets wat hij of zij heeft gezegd niet helemaal begrijpt. Eigenlijk is dat zelfs een heel goede manier om hem of haar te laten merken dat je goed hebt opgelet. Probeer de ander niet te onderbreken, en wacht tot er een natuurlijke stilte in het gesprek valt voordat je hem of haar vraagt om iets voor je te verduidelijken.

   • Je kunt bijvoorbeeld wachten tot de ander zijn of haar volgende zin heeft afgemaakt, en dan iets zeggen als: 'Sorry, zou je me dat nog een keer uit kunnen leggen? Ik geloof dat ik iets gemist heb.'
   • Of je zou kunnen zeggen: 'Wacht eens, wat zei je daar precies over je broer?'
3. 
   3
   Stel open vragen om de ander aan te moedigen door te praten. Als je gesprekspartner is uitgepraat, wil je hem of haar misschien aanmoedigen om meer te vertellen. Op die manier laat je hem of haar weten dat je luistert en dat je geïnteresseerd bent in wat hij of zij te zeggen heeft. Bovendien is het een uitstekende manier om het gesprek op gang te houden.

   • Stel bijvoorbeeld eens vragen als: 'En wat gebeurde er toen?' of: 'Hoe ben je daarna eigenlijk de rest van de dag doorgekomen?'
   • Of vraag naar meer details als de ander je vertelt dat hij of zij afgelopen weekend een nieuw restaurant heeft uitgeprobeerd door vragen te stellen als: 'Hoe heette het precies?' 'Wat voor eten serveren ze?' 'Wat hebben jullie besteld?' en: 'Was het lekker?'

   Tip: mensen praten graag over zichzelf, dus open vragen stellen is een uitstekende manier om een gesprek op gang te houden. Dit kan een handige strategie zijn als je iemand voor het eerst spreekt, bijvoorbeeld op een feestje, of tijdens een eerste date.
4. 
   4
   Zeg het tegen de ander als je op dat moment niet naar hem of haar kunt luisteren. Om goed te kunnen luisteren is het belangrijk dat je ook je eigen benodigdheden en gevoelens niet uit het oog verliest. Als je je te gestrest of erg afgeleid voelt, of het te druk hebt om naar de ander te luisteren, is het misschien beter om dat tegen hem of haar te zeggen, in plaats van jezelf ertoe te dwingen om te proberen toch te luisteren.

   • Je zou bijvoorbeeld iets kunnen zeggen als: 'Ik begrijp dat dit heel belangrijk is, en ik wil er absoluut niks van missen. Kunnen we het er misschien later vandaag over hebben? Ik heb over vijf minuten een vergadering.'
   • Of je kunt zeggen: 'Ik wil echt heel graag horen wat je me te vertellen hebt, maar ik kan me op dit moment niet zo goed concentreren. Zullen we voor morgen afspreken en het er dan op ons gemak over hebben?'
   Advertentie

Tips

• Oefen door naar iets leuks of interessants te luisteren. Luister bijvoorbeeld eens naar audioboek, naar de opname van een komiek, of gewoon naar de radio.

Advertentie