Lactatie opwekken

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Begrijpen hoe het werkt

De melkproductie stimuleren

Het melkvolume verhogen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Lactatie is de productie van melk door de vrouwelijke borstklieren, en ontstaat vanzelf tijdens de zwangerschap en de borstvoedingsperiode daarna. Soms willen vrouwen de lactatie op gang brengen als zij een baby willen adopteren of als zij als voedster willen optreden voor een baby waarvan de biologische moeder geen borstvoeding kan geven. Lactatie wordt aangestuurd door hormonen uit de hypofyse (dus niet uit de eierstokken) en daarom kan iedere vrouw lactatie opwekken, los van haar obstetrische of gynaecologische voorgeschiedenis. Je hoeft niet noodzakelijk naar een dokter te gaan of medicijnen te slikken om je eigen borstvoeding op gang te brengen. Volg gewoon deze aanwijzingen over het opwekken van lactatie.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 3:

Begrijpen hoe het werkt

Pdf downloaden

1. 
   1
   Leer begrijpen hoe het mogelijk is de lactatie op te wekken. Het lijkt verrassend maar vrouwen die niet zwanger (geweest) zijn kunnen toch borstvoeding produceren. Meestal wordt dat gedaan door een moeder die haar adoptiebaby wil voeden.

   • De productie van borstvoeding wordt meestal tijdens de zwangerschap op gang gebracht door een ingewikkelde interactie tussen drie hormonen – oestrogeen, progesteron en prolactine.
   • Als de productie van deze hormonen door fysieke stimulatie en/of hormoonsupplementen kan worden nagebootst, kan er ook borstvoeding worden aangemaakt los van een zwangerschap.
   • Prolactine (het belangrijkste hormoon voor de melkproductie) wordt aangemaakt in de hypofyse, niet in de eierstokken. Daarom kunnen vrouwen lactatie opwekken zelfs als hun baarmoeder is verwijderd. Wel is het zo dat het opwekken van de lactatie meestal beter lukt bij vrouwen die al eens zwanger zijn geweest.
   • Het opwekken van de lactatie kan een aantal maanden in beslag nemen, dus het is verstandig om ermee te beginnen zodra je iets weet over de datum waarop je adoptiebaby verwacht wordt. Adoptiemoeders hebben de grootste kans dat de baby ‘toehapt’ als de baby jonger is dan drie maanden.
2. 
   2
   Begrijp de voordelen en de nadelen. Het is een enorm karwei om de melkproductie op gang te brengen, dus je moet de voor- en nadelen zorgvuldig afwegen voordat je een beslissing neemt.

   • Voordelen: Vanzelfsprekend is het belangrijkste profijt van zelf voeden het voordeel voor de baby. Borstvoeding bevat belangrijke antistoffen, proteïnen, vetten en vitaminen die je baby helpen groeien en aankomen, en infecties en ziektes bestrijden. Bovendien is borstvoeding een prachtige intieme manier voor moeder en kind om een band op te bouwen. Dit is vooral belangrijk als de baby geadopteerd is, omdat het bindingsproces veel tijd kan kosten. Dit is ook de meest natuurlijke manier om je baby te voeden, en je hoeft zo geen flesjesmelk te kopen die eventueel chemicaliën kan bevatten.
   • Nadelen: Het grootste nadeel van zelf-opgewekte lactatie is de hoeveelheid tijd en moeite die je erin moet steken om het te laten slagen. Het stimuleren van de melkproductie vraagt veel toewijding en vastberadenheid, want kolven en borststimulatie moeten 6 tot 12 keer per dag gebeuren, ook ’s nachts, zodat je heel vroeg de wekker moet zetten. Het kan heel ongemakkelijk en pijnlijk zijn voor je borsten, en als je ook hormonen gebruikt kun je ook last krijgen van stemmingswisselingen en onregelmatig menstrueren.
3. 
   3
   Bereid je voor op de veranderingen die je lichaam gaat doormaken. Voordat je begint met het opwekken van de lactatie is het belangrijk dat je beseft wat er met je lichaam gaat gebeuren en wat de mogelijke bijwerkingen zijn.

   • De bijwerkingen van het opwekken van de lactatie zijn ernstiger als je hormonen gebruikt, want je bent eigenlijk bezig je lichaam te laten denken dat je zwanger bent. Je borsten worden mogelijk groter, je tepels opgezwollen of pijnlijk, en je menstruatie kan onregelmatig worden.
   • Waarschijnlijk zul je je ook minder energiek voelen en meer eetlust krijgen, want je lichaam denkt dat het voor twee moet eten. Je moet je dagelijks aantal calorieën met ongeveer 200 verhogen, maar probeer wel voor gezonde producten te kiezen om niet te veel aan te komen.
   • Je kunt ook last krijgen van stemmingswisselingen en periodes van depressie en boosheid. Dat is de reden waarom het erg helpt als je een partner, vriend(in) of familielid hebt om je door het hele proces heen te helpen en je aan het belang van je einddoel te herinneren. Ook je zin in seks kan door de hormonen worden beïnvloed.
   Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 3:

De melkproductie stimuleren

Pdf downloaden

1. 
   1
   Begin met het slikken van hormonen. Je kunt een aantal verschillende hormonen gebruiken om zwangerschap na te bootsen en de aanmaak van borstvoeding te stimuleren.

   • Het meest gebruikte hormoon is domperidon; dat onderdrukt de aanmaak van dopamine en verhoogt zo indirect de hoeveelheid prolactine in je lichaam, en dat is weer het hormoon dat rechtstreeks verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van je borsten en de melkproductie.
   • Soms worden er nog andere hormonen aanbevolen om met de domperidon te combineren, zoals oestrogeen en progesteron. Als je hogere concentraties van deze hormonen in je lichaam hebt helpt dat de toestand van zwangerschap na te bootsen. Als je nog geen 35 jaar bent kun je deze hormonen binnenkrijgen met de gecombineerde oestrogeen-progesteron anticonceptiepil.
   • Als je genoeg tijd hebt voordat je adoptiekindje komt, is het aan te bevelen dat je je ‘nepzwangerschap’ zes tot negen maanden van tevoren start (voor mensen die minder tijd hebben zijn er snellere programma’s). Begin met het slikken van de drie hierboven genoemde hormonen, en houd je aan de doseringen die door een gediplomeerd lactatiedeskundige worden voorgeschreven.
   • Blijf deze hormonen een aantal maanden gebruiken, tot ongeveer zes weken voordat de baby wordt verwacht. Dan moet je abrupt stoppen met de oestrogeen en de progesteron, zodat je lichaam gaat denken dat je bevallen bent.
   • Blijf de domperidon gebruiken en begin je borsten te stimuleren met een kolfpomp of met de hand. Het kan tussen een paar dagen of twee weken duren voordat de melk begint te komen. Als de melk eenmaal stroomt moet je de domperidon blijven gebruiken totdat je een goede hoeveelheid produceert, of tot de baby eraan toe is om af te bouwen.
   • Het gebruik van hormonen zonder deskundige medische begeleiding kan tot ernstige bijwerkingen leiden. Het is dan ook zeer aan te raden om een afspraak te maken met een gediplomeerde lactatiedeskundige in een ziekenhuis of kliniek voordat je met dit proces begint.
2. 
   2
   Gebruik een elektrische kolfpomp. Als je de lactatie hormonaal probeert op te wekken moet je ook een kolfpomp gebruiken. Het is soms wel mogelijk om borstvoeding op gang te brengen enkel met gebruik van een kolfpomp maar dat kan wel langer duren.

   • Fysieke stimulatie van de tepels zet de productie van het hormoon prolactine in gang, en dat helpt de borstklieren te ontwikkelen en de melkproductie te stimuleren. Er komt ook oxytocine vrij, dat is het belangrijkste hormoon voor het loslaten (‘toeschieten’) van de melk.
   • Het beste apparaat voor deze taak is een elektrische kolfpomp van ziekenhuiskwaliteit, waarmee je beide borsten tegelijk kunt kolven. Die zijn wel duur maar ze zijn hun geld waard als je bedenkt hoeveel tijd je ermee bezig bent. Je kunt ook een handkolf gebruiken maar de automatische imiteren de zuigbewegingen van een baby beter.
   • Als je besluit om het te proberen met alleen de kolfpomp, moet je minstens twee maanden voor de komst van de baby beginnen. Je moet een strak schema aanhouden: elke 2 tot 3 uur moet je 15 tot 20 minuten kolven.
   • Je moet ook minstens één kolfsessie ’s nachts doen, want je natuurlijke prolactine niveau is het hoogst tussen 1 en 5 uur ’s nachts; het is belangrijk om dat feit in je voordeel te gebruiken.
   • Voordat je begint met pompen masseer je je borsten en tepels voorzichtig met je handen. Daardoor gaan ze opstaan en zijn ze klaar voor de kolf. Sluit beide borsten tegelijk aan op de kolfpomp en probeer je tepels zo goed mogelijk in het midden te houden.
   • Zet de pomp op lage zuigkracht en hoge snelheid, dat imiteert het snelle zuigen van een baby het beste. Als je meer aan het kolven gewend raakt kun je geleidelijk aan de zuigkracht verhogen tot medium of zo hoog als je aankan zonder pijnlijke tepels te krijgen.
   • Schrik niet als je in het begin geen melk ziet verschijnen. Het kan weken duren voor je het eerste druppeltje ziet. Blijf kalm, houd je doel in de gaten en houd je aan het schema – op een dag komt die melk.
3. 
   3
   Stimuleer de melkproductie met de hand. In plaats van met een kolfapparaat kun je ook handmatig de lactatie opwekken met behulp van tepelstimulatie en borstmassage.

   • Deze methode om de borstvoeding te stimuleren duurt langer en vraagt meer inspanning dan de vorige twee methodes maar het is natuurlijker dan hormonen en goedkoper dan een kolfapparaat.
   • Wat de techniek betreft: je moet je hele borst met twee handen masseren – ongeveer zoals je een borstonderzoek bij jezelf doet. Daarna moet je met je vingers en je duimen je tepels en tepelhoven stimuleren door ze te masseren en tussen je vingers te laten rollen. Probeer op de tepelhof te drukken terwijl je de tepels uittrekt, want die beweging imiteert de zuigbeweging van de baby het beste.
   • Dit moet je minstens 8 keer per dag doen (waaronder 1 x ’s nachts), ongeveer 20 minuten per keer. Als je dat prettig vind kun je je partner of een goede vriend(in) vragen de massages samen te doen. Als je melk wilt hebben tegen de tijd dat je baby komt, moet je hiermee minstens twee maanden van tevoren beginnen.
   • Als je bijna melk gaat produceren moet je voorover buigen zodat je borsten allebei naar de vloer wijzen. Schud voorzichtig een beetje met je borsten, zo vindt de melk zijn weg naar de tepels.
   • Misschien vind je het prettig om een glijmiddel of balsem te kopen om te zorgen dat je tepels niet schraal of pijnlijk worden. Maar hoe zeer je tepels ook gaan doen, het is belangrijk niet op te geven. Probeer het vol te houden en bedenk hoe blij je zult zijn als je baby er eindelijk is.
4. 
   4
   Laat je baby zuigen. Als je baby er al is en je hebt nog geen melk, hoef je je geen zorgen te maken. Door je baby op je tepels te laten zuigen zelfs als er nog geen melk uitkomt, versnel je het proces.

   • In plaats van kolven of met de hand je borsten te stimuleren kun je ook je baby gewoon aanleggen. De natuurlijke zuigbeweging van de baby is de allerbeste manier om de hormonen te stimuleren die de melkproductie regelen. Dat komt doordat de hele ervaring – vanaf het gevoel van het babymondje aan je tepel tot de zuiggeluidjes die je baby maakt – een heel stuk echter voelt dan kolven of masseren.
   • Het is zelfs zo dat de melkproductie niet alleen een fysiek maar ook een psychologisch proces is. Weten dat je baby er is en melk nodig heeft kan al genoeg zijn om een natuurlijke toeschietreflex op gang te brengen.
   • Het enige nadeel van deze methode is dat baby’s gefrustreerd kunnen raken als zij proberen te drinken maar er komt geen melk. Om dit probleem op te lossen kun je een lactatie-bevorderaar gebruiken. Dit is een eenvoudig dingetje, bestaande uit een buisje dat aan de ene kant aangesloten wordt op moeders tepel en aan de andere kant op een zakje flessenmelk. Zo krijgt de baby voedsel en wordt tegelijkertijd de tepel gestimuleerd, en kan de moeder uiteindelijk zelf melk produceren.
   • Zelfs als het nooit lukt je baby volledig zelf te voeden is het zogen een belangrijke en onvervangbare manier om de band te verstevigen, omdat het je in staat stelt op een bijzondere en intieme manier contact met je adoptiekindje te maken. Als je het zo bekijkt is elke druppel melk die je produceert gewoon een extraatje.
   • Als je baby er nog niet is kun je nog steeds de zuig-methode gebruiken om de lactatie op te wekken – je vraagt gewoon of je partner het wil doen. Dit vraagt veel inzet van beide partners maar kan heel effectief zijn en maakt de band tussen jullie samen ook hechter. Sommige stellen doen dit ook om erotische redenen, zelfs als er geen baby in het spel is. Maar als je het om de melk doet is het belangrijk dat je partner de juiste aanleg- en zuigtechniek leert, en dat je een strak schema aanhoudt.
   Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 3:

Het melkvolume verhogen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Neem kruidensuppelementen. Veel vrouwen bevelen kruidensupplementen aan om op natuurlijke wijze de melkaanmaak te verhogen. De populairste en meest effectieve kruiden zijn fenegriekzaad en gezegende distel.

   • Voor wat betreft de doseringen wordt aanbevolen dat je drie maal per dag drie capsules Fenegriekzaad (390 mg per capsule) en drie capsules gezegende distel (610 mg per capsule) inneemt bij de maaltijd. Je moet deze supplementen nemen zodra je begint te kolven.
   • Je kunt ook kruidenthee kopen met de naam “Moedermelk” bestaande uit een melange van venkel, koriander, fenegriek, gezegende distel en anijszaad. Het smaakt een beetje naar drop en kan desgewenst met honing of suiker gezoet worden. Drink dit maximaal drie maal daags, direct voor de voeding.
   • Behalve het stimuleren van de melkproductie kan deze thee ook helpen om bij de baby gasvorming en kolieksymptomen te verminderen.
2. 
   2
   Drink veel water. Water is nodig voor de melkproductie, daarom is het belangrijk om tijdens de borstvoedingsperiode je vochthuishouding goed op peil te houden.

   • Het wordt aanbevolen dat voedende moeders tussen 6 en 8 glazen water per dag drinken om uitdroging te voorkomen. Je kunt ook kruidenthee drinken en fruit en groenten met een hoog vochtgehalte eten om je vochthuishouding op peil te houden.
   • Je kunt zien of je uitgedroogd bent door naar de kleur van je urine te kijken. Als je vochtpercentage hoog genoeg is heeft die een lichtgele of strogele kleur; als je uitgedroogd bent is hij donkergeel.
   • Het is een goed idee om in de borstvoedingsperiode minder koffie en andere cafeïne houdende dranken te gebruiken, omdat deze een vocht afdrijvende werking hebben.
3. 
   3
   Eet havermout. Voor voedende moeders wordt vaak aanbevolen om havermout te eten om de melkaanmaak te verhogen.

   • Er bestaat niet echt een wetenschappelijke verklaring voor, maar veel voedende moeders merken dat hun melkproductie hoger is op de dagen dat zij havermout hebben gegeten als ontbijt.
   • Sommige theorieën gaan uit van het feit dat havermout een hoog percentage ijzer bevat en helpt de cholesterol te verlagen – dat is allebei belangrijk voor een gezonde melkproductie.
   • Los van deze redenen is havermout troostvoedsel dat veel energie levert – twee dingen die kersverse moeders hard nodig hebben.
   • Als je kolft of je borsten met de hand stimuleert is het belangrijk om je te concentreren op de reden waar je het voor doet – om je baby te voeden. Dat helpt om je natuurlijke moederinstinct in je lichaam wakker te maken en de melkproductie en toeschietreflex te bevorderen.
   • Als je het moeilijk vindt om de behoefte aan melk voor je te zien, zijn er wel hulpmiddelen die je kunt gebruiken. Houd een foto vast van de baby die je gaat adopteren, kijk op internet naar video’s van moeders die hun kind de borst geven, of luister naar de drinkgeluidjes van een baby. Het kan zelfs helpen om een babytruitje of een babydekentje vast te houden.
   Advertentie

Tips

• Zoek op internet of in de bibliotheek naar handleidingen over zuigtechnieken.
• Als je begonnen bent met de lactatie op te wekken zal de melk eerst als druppels beginnen, en daarna langzaam tot een stroompje uitgroeien als je doorgaat met borstvoeding geven.
• Je stemming is uitermate belangrijk wanneer je lactatie probeert op te wekken. Concentreer je alleen op deze taak en probeer je voor te stellen hoe je aan het voeden bent. Als je afdwaalt, kost het je hypofyse meer moeite om de hormonen te produceren die voor de melkproductie nodig zijn.
• Sluit je voor emotionele steun en advies aan bij een groepje dat borstvoeding promoot.

Advertentie

Waarschuwingen

• Stimuleer je borsten niet meer dan 20 minuten per keer. Het lactatiehormoon wordt maximaal 20 minuten in je lichaam vrijgegeven dus alles wat je langer doet is onnodig en veroorzaakt waarschijnlijk irritatie.
• Onthoud dat de anticonceptiepil oestrogeen bevat, een hormoon dat de lactatie onderdrukt.

Advertentie