Je schrijfvaardigheid verbeteren

Droom je ervan om met je woorden de wereld te veranderen? Wil je de volgende Harry Mulisch of David Foster Wallace worden? Of wil je je gedachten en gevoelens beter kunnen kunnen uitdrukken? Een geweldige schrijver - of gewoon een goede - word je door middel van oefening en kennis. Als je echter bereid bent er hard voor te werken ben jij straks misschien een voorbeeld voor iemand anders!

Methode 1

Methode 1 van 4:

Betere basistechniek

Pdf downloaden

1
Schrijf actief in plaats van passief. Een van de meest voorkomende fouten die schrijvers maken is om de passieve stem te vaak te gebruiken. Dit zorgt ervoor dat het onderwerp van een actie een lijdend voorwerp van de zin wordt met werkwoordsvormen zoals X werd aangevallen door Y in plaats van simpelweg Y viel X aan. Probeer dit soort constructies zo veel mogelijk te vermijden.^{[1]XBetrouwbare bronUniversity of North Carolina Writing CenterGa naar de bron}
- "Het boek werd door Anne Frank geschreven terwijl ze nog op school zat is passief. Frank schreef het boek terwijl ze nog op school zat is actief.
- Het is niet altijd een slecht idee om de passieve stem te gebruiken. Soms is er geen duidelijke manier om een zin actief te maken of soms maakt een passieve constructie een zin net iets lichter. Leer echter eerst bovenstaande regel voordat je hier uitzondering op maakt.
2
Gebruik sterke woorden. Een goede tekst is precies en verrassend. Het juiste werkwoord of bijvoeglijk naamwoord kan een simpele zin memorabel maken. Vind daarom zo specifiek mogelijke woorden en probeer om woorden niet teveel te herhalen, tenzij je hiermee een bepaald ritme op wilt bouwen.
- Een uitzondering op deze regel zijn de woorden die gebruikt worden om dialoog te beschrijven. Slechte teksten zitten vol fragmenten als vertelde zij en antwoordde hij. Een goedgeplaatst stotterde kan soms iets extra's toevoegen, maar vaak is een simpel zei genoeg. Het voelt misschien vreemd om dit woord constant te herhalen, maar het constante wisselen tussen werkwoorden maakt het voor de lezer lastig om het gesprek te volgen. In dialogen wil je dat de lezer de stem van het personage hoort en niet die van de schrijver.
- Sterke taal wil niet zeggen dat je ingewikkelde woorden moet gebruiken. Zeg bijvoorbeeld geen benutten als je ook gebruiken kunt zeggen. Hij sprintte is ook niet perse beter dan Hij rende. Past bepaald taalgebruik bij de tekst of het personage: gebruik het dan vooral, maar overdrijf het niet.
3
Houd je tekst kort en krachtig. Een goede tekst is simpel, duidelijk en direct. Je scoort geen punten met extra lange zinnen. In goede teksten worden de juiste woorden gebruikt en de lengte van de tekst is hierbij van minder belang. In een eerste versie is het goed om in elke zin talloze ideeën en details te verwerken, maar dit maakt je tekst er niet leesbaarder op. Voegt een zin of zinsdeel niks toe aan het verhaal, dan is het beter om het te schrappen.
- Het overmatige gebruik van bijwoorden is een klassieke fout in middelmatige teksten. Een bijwoord dat op de juiste plaats staat kan geweldig werken maar vaak zijn ze onnodig. Schrijf bijvoorbeeld niet ze gilde angstig; gilde geeft al aan dat er angst aanwezig is.
- Soms is het goed om je tekst pas laat in het schrijfproces in te korten. Zo hoef je je tijdens het schrijven niet druk te maken over de meest beknopte manier om iets te verwoorden, maar heb je volop de ruimte om je uit te drukken en is inkorten van latere zorg.
- Je tekst bestaat niet in een vacuüm, maar krijgt ook vorm in de fantasie van je lezer. Je hoeft niet elk detail te omschrijven; op basis van enkele fragmenten kan de lezer de rest zelf invullen. Als je op de juiste plaatsen aanwijzingen geeft legt de lezer hier zelf verbanden tussen.
De achtergrond van een personage kan de aanleiding zijn van veranderingen in het plot, maar dat wil niet zeggen dat je een volledige biografie van het personage hoeft te geven. Laat het verleden van het personage liever op een andere manier naar voren komen, bijvoorbeeld door de woordkeuze en acties van het personage.^[2]XBron
5
Vermijd clichés. Clichés zijn zinnen, ideeën of situaties die niet origineel zijn. Ze waren ooit misschien geweldige voorbeelden maar zijn inmiddels zo vaak gebruikt dat ze geen impact meer hebben. Het is lastig aan te wijzen wat een cliché een cliché maakt; dit is vaak een kwestie van gevoel.
- "Het was een donkere en stormachtige nacht is een voorbeeld van een cliché. Vergelijk deze soortgelijke openingszinnen:^[3]XBron
  - “Het was een lichte, koude dag in april en de klokken sloegen één uur. - 1984 door George Orwell. Het is geen nacht, niet donker en niet stormachtig, maar je merkt meteen dat er iets niet helemaal klopt in 1984.
  - De lucht boven de haven had de kleur van een televisie die op een sneeuwzender staat. - Neuromancer door William Gibson, waarin het woord cyberspace voor het eerst genoemd werd. Niet alleen krijg je een idee van het weer, maar je merkt ook meteen dat je in een dystopische wereld terechtgekomen bent.
  - Het was de dag waarop mijn oma ontplofte. - The Crow Road door Ian Banks.
  - Het waren de beste tijden, het waren de slechtste tijden, het was het tijdperk van wijsheid, het was het tijdperk van dwaasheid, het was de periode van geloof, het was de periode van ongeloof, het was het seizoen van het Licht, het was het seizoen van Duisternis, het was de lente van hoop, het was de winter van wanhoop, alles deuren stonden open, alle deuren waren gesloten, we gingen allemaal meteen naar de Hemel, we gingen allemaal de andere kant op - kortom, de tijd was in zoverre als de huidige tijd dat sommige van de luidruchtigste autoriteiten ons dwongen hem te ontvangen, in goede en kwade zin, op een superlatieve manier of enkel ter vergelijking. - A Tale of Two Cities door Charles Dickens. Weersomstandigheden, emoties, verdoemenis en wanhoop - de openingszin van Dickens heeft het allemaal en zorgt ervoor dat de lezer op alles voorbereid is.
De beste schrijvers houden zich niet altijd aan de regels - ze weten wanneer en hoe ze ze kunnen breken. Alles van grammatica tot bovenstaand schrijfadvies kan worden aangepast als je zeker weet dat dit je tekst beter maakt. Je moet dit wel op zo'n manier doen dat je weet dat je een regel breekt en je dit expres doet.
Geloof je leraar Nederlands niet: er bestaat geen perfecte tekst. Iedere auteur kan zelfs in zijn meest gevierde meesterwerk nog aanpassingen maken, als hij de kans zou krijgen. Herschrijven is essentieel om tot goed werk te komen. Heb je een tekst eenmaal af, leg deze dan een dag aan de kant en kijk er vervolgens met een frisse blik opnieuw naar. Verwijder typfoutjes, schrap paragrafen - doe alles wat nodig is om je tekst beter te maken. Als je eenmaal klaar bent, lees je het nog een keer en vervolgens nog een keer.
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 4:

Consumeer het geschreven woord vol enthousiasme

Pdf downloaden

1
Verslind een stapel goede boeken. Lees en leer de werken van grote, invloedrijke schrijvers om te zien wat er allemaal mogelijk is met het geschreven woord. Door je onder te dompelen in de meest indrukwekkende verhalen en ideeën breid je je vocabulaire uit, leer je over de wereld en wordt je fantasie verrijkt.^[4]XBron
- Verdiep je in verschillende manieren waarop een tekst opgebouwd of verteld kan worden.
- Probeer te vergelijken hoe verschillende auteurs hetzelfde onderwerp benaderen.
Je bent je er misschien niet van bewust, maar in boeken, films en andere media wordt regelmatig verwezen naar de klassieke literatuur. Door deze werken te lezen bouw je culturele kennis op die je vervolgens kunt gebruiken wanneer je zelf verhalen schrijft.
Soms lees je een klassieker als The Catcher in the Rye en zie je niet in waarom dit nu zo'n belangrijk werk is. Overkomt je dit, probeer dan essays over het stuk te lezen om erachter te komen wat het boek tot een klassieker maakt. Dit is leerzaam en bovendien van waarde voor je eigen werk.
4
Ga naar het theater. Het bekijken van een toneelstuk is misschien een passieve bezigheid - zoals het kijken naar de televisie of het nieuws - en je hoeft er vrijwel niets voor te lezen. Je fantasie kan er echter aardig door gestimuleerd worden en dat is ook veel waard.
- Meer dan in een film komen in het theater geschreven woorden tot leven, met de interpretatie van de regisseur en het spel van de acteur als filters tussen de pen van de auteur en het oor van de toeschouwer.
Literatuur is niet de enige plek om ideeën op te doen - de echte wereld biedt talloze fascinerende mensen, plekken en gebeurtenissen die het brein van de schrijver kunnen inspireren.
Het gebeurt maar al te vaak: je leest een boek en kunt niet wachten om zelf aan je schrijftafel te gaan zitten. Maar als je eenmaal zit klinken de woorden die uit je vingers komen niet origineel, alsof je onbewust de auteur imiteert van wie je zojuist een boek hebt gelezen. Hoewel je veel van grote schrijvers kunt leren, moet je je eigen stem ontwikkelen. Leer om de invloed van bepaalde auteurs los te laten door een tijdje vrij te schrijven, wat te sleutelen aan oud werk of een ontspannende wandeling te maken.
Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 4:

Schrijf veel

Pdf downloaden

Niet zomaar een notitieboekje, maar een goede stevige die je overal mee naartoe kunt nemen. Ideeën krijg je overal en je beste ideeën wil je natuurlijk meteen kunnen opschrijven.
Titels, ondertitels, onderwerpen, personages, situaties, zinnen, metaforen - wat je fantasie ook maar aanwakkert als je straks aan je schrijftafel zit.
Als een notitieboekje vol is, plak er dan een label op met de data waarop je geschreven hebt en met algemene notities. Zo kun je het boekje er altijd weer bij pakken als je om inspiratie verlegen zit.
Een van de beste manieren om je schrijfvaardigheid te verbeteren en gemotiveerd te blijven is door met anderen te praten en feedback op je werk te krijgen. Vind een lokale of online schrijfgroep en vraag naar meningen over je werk. Wat vonden ze goed, wat minder en wat kun je volgens hen verbeteren? Het geven en ontvangen van feedback leert je veel over het verbeteren van je vaardigheden.
Houd een dagboek bij, schrijf brieven of maak elke dag een uurtje vrij om zomaar te schrijven. Kies simpelweg een onderwerp uit en begin te schrijven. Wat het onderwerp is maakt niet uit - het idee is om te schrijven. En schrijven. En nog wat meer te schrijven. Schrijven is een vaardigheid die oefening vereist, een spier die training nodig heeft en die je moet blijven uitdagen om hem gespannen te houden.
Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 4:

Een verhaal opbouwen

Pdf downloaden

Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn, maar is een manier om je inzicht te bieden in het plot. Neem bijvoorbeeld de klassieke Hollywood-verhaallijn: jongen ontmoet meisje, jongen krijgt meisje, jongen verliest meisje, jongen wint meisje weer terug.
2
Schrijf een schets. Het kan verleidelijk zijn om simpelweg met schrijven te beginnen en later het verloop van je verhaal te bepalen. Doe dit echter niet! Zelfs de meest simpele schets van je verhaal kan je helpen om grotere verbanden te zien. Dit kan je uren aan herschrijven besparen. Begin met een basisverloop en splits deze op in delen. Voeg vervolgens personages, locaties enzovoorts toe.
- Onthoud dat van de onderdelen van het verhaal de laatste vaak de meeste ruimte in beslag neemt. Heb je meer dan een paar woorden nodig om een onderdeel te beschrijven, creëer dan een extra laag om dit onderdeel in meerdere stukken op te breken.
Je bent nu klaar om je ruwe versie te schrijven. Gebruik je schets en zet de personages en het verhaal uiteen.
Zo leer je je karakters beter kennen en krijg je inzicht in hoe de personages in bepaalde situaties zullen reageren.
Heb je een briljant idee om een situatie aan het einde van het verhaal op te lossen, schrijf deze dan vooral op, ook als je nog aan Hoofdstuk 1 aan het sleutelen bent. Verspil nooit een idee.
Laat het verhaal zijn zegje doen en voordat je het weet gaat het een onverwachte, maar ook zeer interessante kant op. Jij blijft de regisseur, maar sta open voor inspiratie.
Richt je nog niet teveel op het bijschaven van het verhaal, maar maak de eerste versie af. Kom je er onderweg achter dat een personage eigenlijk de ambassadeur van Dubai is in plaats van een advocaat, schrijf dit dan op zodat je dit detail later in kan voegen.
Eerste versie, weet je nog? Neem het verhaal vanaf het begin opnieuw door, waarbij je nu weet hoe het afloopt en hoe de personages zich zullen ontwikkelen.
Ben je eenmaal klaar met de tweede versie, dan heb je alle informatie over je personages, het hoofdplot en het subplot goed op een rij.
Nu je de tweede versie van je verhaal afgerond hebt is het tijd om het zo onbevooroordeeld mogelijk te lezen. Deel het verhaal bij voorkeur met wat vrienden aan wier mening je waarde hecht en die je vertrouwt.
Gewapend met de feedback van je eigen lezing en die van je vrienden neem je het verhaal nogmaals door en maak je aanpassingen. Probeer conflicten op te lossen, brei losse stukjes aan elkaar en schrap karakters die niks aan het verhaal toevoegen.
Advertentie

Tips

Vergelijkingen en metaforen zijn erg leuk om te gebruiken! Doe je dit goed, dan zijn ze zoet als de geur van een roos en bovendien kom je door ze te gebruiken ook nog eens slim over.
Schrijven moet leuk zijn. Of een marteling. Dat hangt af van de persoon die je het vraagt. Je kunt je er dolgelukkig, maar ook uitgeput door voelen. Er is geen correcte manier om te schrijven en ook geen juiste manier om je bij het schrijven te voelen.Vind je eigen stijl.
Vind je een idee in eerste instantie niks, probeer er dan toch iets van te maken; wie weet waar het toe leidt!

Advertentie

Waarschuwingen

Pleeg geen plagiaat! De woorden of ideeën van een ander presenteren als die van jou is een serieuze zaak in zowel de wetenschap als journalistiek en fictie. Word je betrapt, dan kun je van school gestuurd, aangeklaagd of ontslagen worden. Doe dit dus nooit.
Let op de woorden die je gebruikt. De snelste manier om dom over te komen is om een woord op de verkeerde manier of in de verkeerde context te gebruiken. Weet je niet zeker hoe een woord gebruikt moet worden, zoek het dan op in een woordenboek.

Advertentie