Erachter komen of je diabetes hebt

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

De risicofactoren van de verschillende vormen van diabetes kennen

Letten op de symptomen van diabetes

Je laten testen op diabetes

Diabetes behandelen

Overige secties weergeven...

Secties verbergen...

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Diabetes is een stofwisselingsziekte die invloed heeft op het vermogen van het lichaam om insuline te gebruiken of te produceren, waardoor je lichaam onvoldoende energie uit de bloedsuiker kan halen. Als je cellen resistent worden voor insuline, of als je lichaam er niet voldoende van aanmaakt, stijgt je bloedsuikerspiegel, waardoor de verschillende symptomen van diabetes ontstaan. Er zijn vier verschillende soorten diabetes: prediabetes, diabetes type 1, diabetes type 2 en zwangerschapsdiabetes, maar diabetes type 2 komt het meest voor. Bij al deze vormen van diabetes zijn er symptomen die overeenkomen, maar er zijn ook symptomen waardoor ze van elkaar verschillen.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 4:

De risicofactoren van de verschillende vormen van diabetes kennen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Schat in hoeveel risico je loopt om diabetes te krijgen. Zwangerschapsdiabetes komt alleen voor bij zwangere vrouwen. Als je een groter risico loopt, word je hier misschien tijdens je eerste consult bij de verloskundige op getest, en later in het derde trimester nog een keer. Vrouwen met een laag risico worden in het tweede trimester getest, tussen de 24e en 28e week. Vrouwen met zwangerschapsdiabetes lopen meer risico op het krijgen van diabetes type 2 binnen tien jaar na de geboorte van hun kind. Risicofactoren zijn onder andere:

   • Zwanger raken als je ouder bent dan 25
   • Diabetes of prediabetes komt voor in de familie
   • Te zwaar zijn als je zwanger raakt (een BMI van 30 of meer)
   • Vrouwen van negroïde, Aziatische, Latijns-Amerikaanse afkomst, of van de eilanden in de Stille Oceaan afkomstig
   • Voor de derde keer of vaker zwanger zijn
   • Als het kindje een groeiachterstand heeft
2. 
   2
   Let op de risicofactoren van prediabetes. Prediabetes is een stofwisselingsziekte waarbij de bloedsuikerspiegel hoger is dan normaal (70-99). Maar het is nog niet hoog genoeg om de bloedsuikerspiegel met medicijnen te behandelen. Risicofactoren voor prediabetes zijn onder andere:

   • Een leeftijd van 45 jaar of ouder
   • Te zwaar zijn
   • Diabetes type 2 zit in de familie
   • Een zittende levensstijl
   • Een hoge bloeddruk
   • Eerder last gehad hebben van zwangerschapsdiabetes
   • Een baby van 4500 gram of meer gehad hebben
3. 
   3
   Beoordeel je risico op diabetes type 2. Dit wordt ook wel "echte" diabetes genoemd. Bij deze aandoening zijn de lichaamscellen immuun geworden voor de invloed van leptine en insuline. Hierdoor wordt de bloedsuikerspiegel verhoogd en ontstaan symptomen en bijwerkingen op de lange termijn. Risicofactoren voor diabetes type 2 zijn ongeveer hetzelfde als voor prediabetes, zoals:

   • Een leeftijd van 45 jaar of ouder
   • Te zwaar zijn
   • Weinig fysiek actief zijn
   • Een hoge bloeddruk hebben
   • Eerder last gehad hebben van zwangerschapsdiabetes
   • Een baby van 4500 gram of meer gehad hebben
   • Diabetes zit in de familie
   • Chronische stress hebben
   • Je bent van negroïde, Latijns-Amerikaanse, Aziatische afkomst, of je bent afkomstig van de eilanden in de Stille Oceaan.
4. 
   4
   Let op de risicofactoren voor diabetes type 1. Deskundigen denken dat deze aandoening wordt veroorzaakt door een combinatie van genetische aanleg en omgevingsfactoren.

   • Blanke mensen hebben een grotere kans om diabetes type 1 te krijgen.
   • Koud weer en virussen kunnen de ontwikkeling van diabetes type 1 uitlokken bij mensen die er vatbaar voor zijn.
   • Stress tijdens de kindertijd.
   • Kinderen die borstvoeding hebben gehad en pas later vaste voeding zijn gaan eten hebben minder kans op diabetes type 1, ook al hebben ze genetische aanleg.
   • Als je een eeneiige tweeling bent en je broer of zus heeft diabetes type 1, dan heb je 50% kans dat jij de ziekte ook krijgt.
   Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 4:

Letten op de symptomen van diabetes

Pdf downloaden

1. 
   1
   Laat je tijdens je zwangerschap testen op zwangerschapsdiabetes. Vrouwen met zwangerschapsdiabetes hebben vaak geen symptomen. Daarom is het goed om je te laten testen als je weet dat je een groter risico loopt om het te krijgen. Deze ziekte is vooral gevaarlijk omdat het effect op zowel jou als de baby kan hebben. Omdat het voor je kind ook risico's op de langere termijn geeft, is een vroege diagnose en behandeling heel belangrijk.

   • Sommige vrouwen krijgen veel dorst en moeten vaak plassen. Maar deze symptomen komen wel vaker voor bij zwangerschap.
   • Er zijn vrouwen die zich niet lekker voelen als ze iets hebben gegeten met veel koolhydraten of suiker.
2. 
   2
   Wees waakzaam voor symptomen van prediabetes. Net als zwangerschapsdiabetes geeft prediabetes vaak weinig symptomen. De symptomen van diabetes worden vaak veroorzaakt door een zeer hoge bloedsuikerspiegel, en dat is bij prediabetes niet het geval. Als je echter weet dat je een hoog risico op diabetes hebt, wees dan waakzaam, laat je regelmatig testen en let op subtiele symptomen. Prediabetes kan zich ontwikkelen tot diabetes als je er niets aan doet.

   • Misschien heb je prediabetes als je "acanthosis nigricans" op bepaalde plekken op je huid hebt. Dit zijn dikke, donkere plekken huid die vaak in de oksels, de nek, de ellebogen, knieën en de knokkels ontstaan.
   • Je voelt je misschien niet zo lekker als je een maaltijd met veel koolhydraten of suikers hebt gegeten.
   • Je huisarts kan je testen op prediabetes als je een te hoog cholesterol, een hoge bloeddruk of hormonale disbalans hebt, zoals het metaboolsyndroom, of als je te zwaar bent.
3. 
   3
   Let op symptomen van diabetes type 2. Of je nu een hoger risico hebt op deze ziekte of niet, je kunt toch diabetes type 2 krijgen. Let op je gezondheid en hou deze tekenen in de gaten die erop kunnen wijzen dat je bloedsuikerspiegel te hoog is:

   • Onverklaarbaar gewichtsverlies
   • Slechter of troebel zicht
   • Veel dorst
   • Veel moeten plassen
   • Vermoeidheid en sufheid, ook al slaap je genoeg
   • Tintelende voeten of handen
   • Regelmatige of terugkerende infecties aan de blaas, huid of mond
   • Beven of honger hebben tussen de maaltijden door
   • Wondjes die langzaam genezen
   • Droge, jeukende huid, of ongebruikelijke bobbeltjes of blaren
   • Meer honger hebben dan normaal
4. 
   4
   Let op de symptomen van diabetes type 1. Hoewel de meeste patiënten dit type diabetes al ontwikkelen als ze kind of puber zijn, kan het ook nog op volwassen leeftijd ontstaan. De symptomen van diabetes type 1 kunnen plotseling ontstaan, of al een hele tijd subtiel aanwezig zijn, zoals:

   • Overmatige dorst
   • Veel moeten plassen
   • Vaginale infecties bij vrouwen
   • Prikkelbaarheid
   • Troebel zicht
   • Onverklaarbaar gewichtsverlies
   • Ongebruikelijk bedplassen bij kinderen
   • Extreme honger
   • Vermoeidheid en zwakte
5. 
   5
   Schakel onmiddellijk hulp in als dat nodig is. Mensen negeren de symptomen van diabetes vaak, waardoor de ziekte zich tot een gevaarlijke graad kan ontwikkelen. Maar bij diabetes type 1 kan het lichaam plotseling ophouden met het aanmaken van insuline. Je ervaart dan ernstigere symptomen die mogelijk levensbedreigend zijn als je ze niet meteen behandelt. Dit zijn onder andere:

   • Snel en diep ademen
   • Rood gezicht, droge huid en mond
   • Zoet ruikende adem
   • Misselijkheid en overgeven
   • Pijn in de maag
   • Verwardheid of lusteloosheid
   Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 4:

Je laten testen op diabetes

Pdf downloaden

1. 
   1
   Ga onmiddellijk naar de huisarts als je symptomen ervaart. Je huisarts moet meerdere onderzoeken doen om te bepalen of je diabetes hebt. Als dat zo is, moet je onder behandeling blijven bij je arts en zijn/haar instructies opvolgen.
2. 
   2
   Laat je bloedsuikerspiegel onderzoeken. Een bloedglucosetest controleert de hoeveelheid glucose (suiker) die in je bloed zit. Dit wordt gebruikt om te bepalen of je diabetes hebt, of om te zien of je risico loopt om het te krijgen. Deze test wordt op een van deze drie manieren uitgevoerd:

   • Een nuchtere bloedglucosetest wordt gedaan nadat je minstens acht uur niets hebt gegeten. In geval van nood zal je huisarts toch een bloedglucosetest afnemen, of je nu iets hebt gegeten of niet.
   • Een willekeurige bloedsuikertest wordt steeds twee uur na het eten van een bepaalde hoeveelheid koolhydraten uitgevoerd, om te zien hoe het lichaam met de suikervoorraad omgaat. Deze test wordt vaak in het ziekenhuis uitgevoerd, zodat de hoeveelheid koolhydraten goed kan worden uitgemeten voor het onderzoek.
   • Bij een orale glucose tolerantie test (OGGT) moet je een bepaalde hoeveelheid vloeibare glucose drinken. Daarna wordt elke 30-60 minuten gemeten hoe je lichaam op de suikers reageert. Deze test wordt niet gedaan als de huisarts vermoedt dat je diabetes type 1 hebt.
3. 
   3
   Doe een HbA1c-test. Bij deze test wordt de hoeveelheid suiker die zich aan de hemoglobinemoleculen in het lichaam bindt gecontroleerd. Deze meting geeft de arts een goede indicatie van je gemiddelde bloedsuikerwaarden in de afgelopen 30 tot 60 dagen.
4. 
   4
   Onderga een ketosetest, als dat nodig is. Ketose zit in het bloed als het lichaam door een insulinetekort gedwongen wordt om vet af te breken om energie te krijgen. Het wordt uitgescheiden via de urine, meestal bij patiënten met diabetes type 1. Je huisarts kan een bloed- of urinetest aanraden om te testen op ketose:

   • Als je bloedsuiker hoger is dan 240 mg/dL.
   • Tijdens ziekte zoals longontsteking, een beroerte of hartaanval.
   • Als je misselijk bent en moet overgeven.
   • Als je zwanger bent.
5. 
   5
   Zorg dat je regelmatig wordt onderzocht. Als je diabetes hebt of risico hebt om het te krijgen, is het belangrijk om je gezondheid en bloedsuikerspiegel goed in de gaten te houden. Een hoge bloedsuikerspiegel beschadigt de bloedvaten in je organen. Deze schade kan problemen in het hele lichaam geven. Om je algehele gezondheid in de gaten te houden, moet je:

   • Ieder jaar je ogen laten testen
   • Je voeten laten onderzoeken op diabetische polyneuropathie
   • Minstens elk jaar je bloeddruk laten meten
   • Elk jaar je nieren laten controleren
   • Elke 6 maanden naar de tandarts gaan
   • Regelmatig je cholesterol laten testen
   • Regelmatig naar de huisarts of endocrinoloog gaan
   Advertentie

Deel 4

Deel 4 van 4:

Diabetes behandelen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Pas je levensstijl aan als je prediabetes of diabetes type 2 hebt. Deze aandoeningen ontstaan vaak door de keuzes die we maken, en niet zo zeer door onze genen. Door deze keuzes te veranderen kunnen we de bloedsuikerspiegel verlagen of de ontwikkeling van deze ziektes voorkomen.
2. 
   2
   Eet minder koolhydraten. Als je lichaam koolhydraten verteert, worden ze omgezet in suikers, en het lichaam heeft dan vervolgens meer insuline nodig om die te kunnen gebruiken. Eet minder granen, pasta, snoep, gebak, frisdrank en andere voedingsmiddelen waar eenvoudige koolhydraten in zitten, want je lichaam verwerkt deze dingen te snel waardoor je een piek krijgt in je bloedsuikerspiegel. Overleg met je huisarts of diëtist over hoe je meer complexe koolhydraten aan je dieet kunt toevoegen, want die bevatten veel vezels en hebben een lage glycemische index. Complexe koolhydraten met een lage glycemische index zijn onder andere:

   • Bonen en peulvruchten
   • Groenten met weinig zetmeel (de meeste groenten, behalve pastinaak, aardappelen, pompoen, erwten, en maïs)
   • De meeste soorten fruit (behalve gedroogd fruit, bananen, en druiven)
   • Volkorengranen, zoals haver, zemelen, volkorenpasta, gierst, bulgur, bruine rijst, quinoa.
3. 
   3
   Eet meer gezonde proteïnen en vetten. Hoewel men vroeger dacht dat het hart- en vaatziekten veroorzaakte, blijken de gezonde vetten in avocado, kokosolie, eieren en mager rundvlees juist goede energiebronnen te zijn. Ze stabiliseren de bloedsuikerspiegel en verminderen de trek.

   • Omega3-vetzuren die in vette vis zoals tonijn en zalm zitten kunnen de kans op diabetes type 2 ook verkleinen. Eet elke week 1-2 keer vis.
4. 
   4
   Zorg voor een gezond gewicht. Insulineresistentie wordt erger als je een bredere taille hebt. Als je een gezond gewicht kunt houden stabiliseer je je bloedsuikerspiegel gemakkelijker. Een combinatie van dieet en beweging zorgt voor een gezond gewicht. Beweeg minstens 30 minuten per dag zodat je lichaam bloedglucose kan gebruiken zonder dat het insuline nodig heeft. Je blijft daardoor ook slanker en je slaapt beter.
5. 
   5
   Rook niet. Als je rookt, stop daar dan mee. Rokers lopen 30-40% meer kans op diabetes type 2 dan mensen die niet roken, en het risico op diabetes wordt groter hoe meer je rookt. Roken kan ook voor ernstige complicaties zorgen als je al diabetes hebt.
6. 
   6
   Vertrouw niet op medicatie alleen. Als je diabetes type 1 of 2 of zwangerschapsdiabetes hebt, kan je huisarts je medicijnen voorschrijven, naast een aantal veranderingen in je levensstijl. Maar je kunt niet op medicijnen alleen vertrouwen om deze ziekte te behandelen. Het moet ondersteund worden door grote veranderingen in je levensstijl.
7. 
   7
   Neem orale medicijnen tegen hypoglycaemie als je diabetes type 2 of zwangerschapsdiabetes hebt. Deze middelen neem je als pil, en ze verlagen de bloedsuikerspiegel gedurende de hele dag. Voorbeelden hiervan zijn metformine, sulfonylurea, meglitinides, glucosidaseremmers en combinatiepillen.
8. 
   8
   Dien insuline-injecties toe als je diabetes type 1 hebt. Dit is de enige effectieve behandeling voor diabetes type 1, al kan het ook bij diabetes type 2 en zwangerschapsdiabetes gebruikt worden. Er zijn vier verschillende soorten insuline beschikbaar voor deze behandeling. Je huisarts zal bepalen wat voor jou de beste manier is om je bloedsuikerspiegel te reguleren. Je moet misschien een of meerdere van de verschillende soorten insuline op bepaalde tijden injecteren. Je huisarts kan je ook een insulinepompje voorschrijven om de insulinewaarde 24 uur per dag op niveau te houden.

   • Snelwerkende insuline wordt gebruikt voor de maaltijd, en meestal in combinatie met langwerkende insuline.
   • Kortwerkende insuline wordt 30 minuten voor de maaltijd genomen, meestal in combinatie met langwerkende insuline.
   • Middellang werkende insuline wordt meestal twee keer per dag genomen, en het verlaagt de glucose als de kortwerkende of snelwerkende insuline is uitgewerkt.
   • Langwerkende insuline kan gebruikt worden om de tijd te overbruggen als kortwerkende en snelwerkende insuline zijn uitgewerkt.
   Advertentie

Tips

• Let op je risicofactoren en schakel medische hulp in als je symptomen van diabetes ervaart.
• Let vooral op als je in de warmte of kou bent. Beide factoren kunnen de bloedsuikerspiegel verhogen, waardoor de werking van je medicijnen of testmiddelen kan worden beïnvloed.

Advertentie

Waarschuwingen

• Probeer diabetes niet zelf thuis te behandelen. De langetermijneffecten van diabetes kunnen nierziekte, blindheid, verlies van handen, voeten en benen, diabetische neuropathie en de dood veroorzaken. Je kunt onder begeleiding van je huisarts misschien wel minder medicijnen gaan gebruiken door je levensstijl te veranderen.

Advertentie