Een liesbreuk herkennen

Als je een liesbreuk hebt, is een van de eerste dingen die je zult opmerken een bult in je onderbuik of kruis. Deze bult kan een stuk darm of de inhoud daarvan zijn die door je spieren in je buik drukt. Een liesbreuk is door een arts makkelijk te herkennen, en meestal is een operatie noodzakelijk. Hoewel het vaak niet levensbedreigend is, kunnen er wel complicaties optreden als je een liesbreuk niet behandelt. In zeldzame gevallen kan de doorbloeding van de darmen worden belemmerd. Dan ontstaat een beklemde liesbreuk, een pijnlijke aandoening waarvoor je onmiddellijk naar het ziekenhuis moet om een shock en mogelijk overlijden te voorkomen.^[1]XBron Leer hoe je de tekenen van een liesbreuk herkent, zodat er snel een diagnose en behandelplan kan worden opgesteld, en complicaties kunnen worden voorkomen.

Deel 1

Deel 1 van 3:

Letten op tekenen van een liesbreuk

Pdf downloaden

1
Kijk in de spiegel of je tekenen van een liesbreuk ziet. Trek je kleren uit en kijk in de spiegel. Leg twee vingers op de plek waarvan je vermoedt dat er iets aan de hand is. Probeer te hoesten en let op of er een bult ontstaat op de plek waar je vingers liggen. Je kunt ook je adem inhouden en persen (alsof je moet poepen). Voel met je vinger of er een bult ontstaat. Een liesbreuk kan verergeren door dingen te doen die druk geven op de onderbuik. Let ook op:^[2]XBron
- Een bult in je kruis: als dat zo is heb je misschien een directe of indirecte liesbreuk.
- Een zwelling in je onderbuik die door kan lopen richting het scrotum.
- Een bobbel op je dijbeen onder je kruis: dit is meestal een dijbreuk.
- Een testikel die groter is dan de andere, of meer opgezwollen: dit kan komen door een indirecte liesbreuk.
- Een brandend, pijnlijk of zwaar gevoel in het kruis: Dat kan duiden op een liesbreuk, omdat de darmen beklemd komen te zitten waardoor er pijn ontstaat. Ga onmiddellijk naar de eerste hulp als dit gebeurt.
- Als de zwelling een ovalen vorm heeft en niet in de buurt van je kruis zit, is er eerder sprake van een directe liesbreuk dan van een beklemde liesbreuk.
2
Controleer of je de bult terug kunt duwen. Voel of je de bult kleiner kunt maken, of terug op zijn plek kunt duwen. Ga liggen zodat de spanning door de zwaartekracht minder wordt, en probeer de bult terug op zijn plek te duwen. Druk langzaam op de bult met je wijsvinger zodat de inhoud weer naar binnen gaat. Forceer het niet, want dan kan de bult scheuren. Als je de bult niet kleiner kunt maken, ga dan onmiddellijk naar de huisarts of het ziekenhuis.
- Laat de arts ook weten of je het gevoel hebt dat je moet overgeven. Dat kan duiden op een complicatie zoals een beklemming.
- Ga onmiddellijk naar de huisarts of het ziekenhuis als je buikpijn of koorts hebt.
- Door een beklemming van de darm en de bloedvaten erin, krijgt de darm niet voldoende zuurstof en voedingsstoffen. Het weefsel kan afsterven, en de darm kan dan niet goed meer functioneren. Dood weefsel moet eerst chirurgisch verwijderd worden zodat er weer ontlasting door de darm heen kan.^{[3]XBetrouwbare bronNational Institute of Diabetes and Digestive and Kidney DiseasesGa naar de bron}
3
Laat je onderzoeken. Je moet je laten onderzoeken door een arts, wat voor soort liesbreuk je ook hebt. Je zult de kleding aan de onderkant van je lichaam uit moeten trekken bij de arts, waarna deze je buik en geslachtsdelen zal onderzoeken op asymmetrie en bulten. Misschien moet je gaan liggen en hoesten, of je buikspieren aanspannen terwijl je je adem inhoudt. Als er een bult te zien is kan dat duiden op een liesbreuk. Je arts zal ook bekijken of hij de bult kleiner kan maken door er met een vinger op te drukken.
- Misschien legt de arts een stethoscoop op de bult, om te luisteren of er darmgeluiden hoorbaar zijn. Als dat niet het geval is, kan er sprake zijn van afgestorven darmweefsel of een beklemming.^{[4]XBronBickley L S. Chapter 13 - Male genitalia and Hernias. Bates guide to physical examination and history taking. 10th edition. 2009 Walters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. p 503; 509-511.}
4
Leer meer over de verschillende soorten liesbreuken. Er zijn verschillende soorten liesbreuken. Als je denkt dat je een liesbreuk hebt, is het waarschijnlijk een van de volgende soorten:
- Indirecte beklemde liesbreuk: Dit is een aangeboren afwijking waarbij de darmen door de plek lopen waar de testikels van een man zitten voor de geboorte. In de meeste gevallen is die dan niet goed afgesloten, waardoor het een zwakke plek wordt.
- Directe beklemde liesbreuk: Dit soort liesbreuk wordt meestal veroorzaakt door trauma zoals herhaaldelijk overbelasten als je zware dingen tilt, veelvuldig hoesten, te hard persen op de wc of zwangerschap. De darmen, darmwand of darmvet kunnen door de verzwakte spieren in het kruis en de geslachtsdelen heen gaan, maar niet door het scrotum of de testikels. Dit komt vooral voor bij mannen van boven de 40, maar het kan ook bij vrouwen optreden.
- Dijbreuk: Dit soort komt meestal voor tijdens de zwangerschap of bevalling, maar het kan ook bij mannen voorkomen. De darminhoud komt via een zwakke plek in het kruis terecht, waar de bloedvaten die de dijen en benen van bloed voorzien doorheen lopen. Bij een dijbreuk is er meer kans op complicaties, dus laat het je arts meteen weten als de symptomen veranderen.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Een liesbreuk behandelen en ervan herstellen

Pdf downloaden

1
Bespreek de opties met je arts. Een operatie is de meest gebruikte behandeling bij een liesbreuk. Maar als je geen symptomen ervaart en je kunt de bult terugduwen, kun je ook afwachten. Maak hoe dan ook een afspraak met je huisarts voor een deskundige mening. Als je graag geopereerd wilt worden, maar je arts adviseert om het niet te doen omdat je geen symptomen ervaart, kun je je ook tot een plastisch chirurg wenden. Als je geopereerd moet worden zul je worden doorverwezen naar een chirurg.
- Als je geopereerd moet worden, word je eerst onderzocht: er wordt bloed afgenomen om allerlei waardes te controleren (PT, PTT, INR en CBC).^{[5]XBetrouwbare bronPubMed CentralGa naar de bron} Er wordt gekeken naar de hoeveelheid natrium, kalium en glucose in je bloed en de arts kan een hartfilmpje maken om te zien of je geen hartafwijkingen hebt.
2
Onderga laparoscopische chirurgie. Laparoscopische chirurgie is een kijkoperatie onder gehele of plaatselijke verdoving. De chirurg blaast lucht in je buik zodat de weefsels beter bereikbaar worden. Er worden een slangetje met een camera en een slangetje met daaraan een apparaatje dat kan snijden, grijpen en hechten gebruikt. Dit slangetje kan de darmen weer op hun plaats duwen. Ook kan er een stukje gaas worden aangebracht om de darmwand te verstevigen. Dit voorkomt een nieuwe liesbreuk. Tot slot worden de kleine gaatjes waar de slangetjes door naar binnen zijn gegaan worden gehecht.
- Laparoscopische chirurgie is een minimaal invasieve operatie. Het geeft kleinere littekens, minder bloedverlies en minder pijn na de ingreep.
- Laparoscopische chirurgie wordt verkozen boven een gewone operatie als de liesbreuk aan twee kanten is, als hij steeds terugkeert of als er sprake is van een dijbreuk.
3
Onderga een open operatie. Bij een open operatie maakt de chirurg een snee langs het kruis om het hele gebied open te maken. Als de buik open is, zal de chirurg de inhoud terugduwen in de buikholte. Daarna zal hij gaas aan de verzwakte buikspieren bevestigen, of de buikspieren aan elkaar vast maken. Dat voorkomt en nieuwe liesbreuk in het vervolg. Tenslotte wordt de snee gehecht.^[6]XBron
- Als je een grote liesbreuk hebt is een open operatie misschien noodzakelijk.
- Open chirurgie heeft de voorkeur boven een kijkoperatie als je al eerder bent geopereerd aan je buik, als het een beklemde of grote liesbreuk is, of als de kans op infecties groot is.
4
Zorg goed voor jezelf na de operatie. Omdat je een paar weken na de ingreep last van pijn kunt hebben, kun je pijnstillers slikken die de arts je voorschrijft. Ook is het goed om veel vezels te eten, of twee keer per dag magnesiumhydroxide slikken. Het duurt na de operatie 1 tot 5 dagen voordat de stoelgang weer op gang komt, en een vezelrijk dieet kan daarbij helpen.^[7]XBron
- Om de pijn te verlichten kun je een ijspack, gewikkeld in een handdoek, 20 minuten lang op de pijnlijke plek leggen.
5
Maak de wond schoon. Laat het verband 2 dagen op de wond zitten. Het kan wat bloeden en er kan vocht uit de wond komen, maar dat is normaal. Na 36 uur kun je weer douchen.^[8]XBron Haal het gaas eraf voordat je onder de douche gaat, en druk niet te hard op de plek als je de wond met zeep wast. Dep de plek daarna droog met een schone handdoek. Breng na het douchen een schoon gaasje aan.
- Pas na 2 weken mag je weer in bad of naar het zwembad.^[9]XBron
6
Begin langzaam weer te bewegen. Je hoeft niets te laten na de operatie, maar de plek kan nog wel pijn doen. Probeer een week lang geen dingen te doen waardoor het gebied te veel wordt belast. Dit zijn bijvoorbeeld activiteiten als sporten, rennen en zwemmen.
- Til 6 weken lang niets dat zwaarder is dan 5 kilo, of totdat de arts zegt dat het weer mag. Zwaar tillen kan een nieuwe liesbreuk uitlokken op dezelfde plek.^[10]XBron
- Rij de eerste twee weken nog geen auto.
- Zolang het geen pijn doet mag je gewoon vrijen na een liesbreuk.
- De meeste patiënten zijn een maand na de operatie weer helemaal hersteld.
7
Let goed op complicaties. Bel je huisarts als je een van de volgende symptomen ervaart na de operatie:
- Koorts (38ºC) en rillingen: er kan een bacterie op de plek van de operatie zijn binnengedrongen.
- Stinkend pus of vocht dat uit de wond komt (meestal bruin/groen): dit kan duiden op een bacteriële infectie.
- Constant bloeden van de wond: er is wellicht een bloedvat niet goed dichtgemaakt tijdens de operatie.
- Moeite met plassen: Vocht en zwelling zijn normaal na een operatie, maar als het te veel is wordt de blaas samengedrukt waardoor je niet goed kunt plassen. Je kunt je blaas dan misschien niet goed legen.
- Toenemende zwelling en pijn aan de testikels.
- De complicatie die het meest voorkomt, is een nieuwe liesbreuk.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Een liesbreuk voorkomen

Pdf downloaden

1
Val af. Als je te zwaar bent, probeer dan af te vallen door minder te eten en meer te bewegen. Door overgewicht kunnen delen van de onderbuik verzwakt raken omdat er meer gewicht op drukt dan goed is. Daardoor kun je eerder een liesbreuk krijgen.
- Zorg ervoor dat de beweging de buikwand niet te veel belast.^[11]XBron Goede vormen van matige beweging zijn bijvoorbeeld wandelen, zwemmen en fietsen.
2
Eet meer vezels. Vezels bevorderen de stoelgang waardoor je je darmen beter kunt legen. Door een dieet met veel vezels wordt je ontlasting zachter, waardoor je minder hard hoeft te persen op de wc. Eet veel vezelrijke voeding zoals volkorenbrood, fruit en groenten. Drink ook de hele dag voldoende water om je stoelgang te stimuleren.^[12]XBron
- Vezels zijn ook erg belangrijk als je geopereerd bent aan een liesbreuk, want door de operatie en de pijnstillers kan de spijsvertering vertraagd zijn. Dit kan leiden tot verstoppingen, waardoor je meer buikpijn krijgt.
3
Leer om op de juiste wijze te tillen. Wees voorzichtig bij het tillen van zware objecten. Ongeveer 6 weken na de operatie kun je weer beginnen met het tillen van voorwerpen van 5 kilo of zwaarder. Om goed te tillen moet je door je knieën zakken. Hou het voorwerp dicht tegen je lichaam aan en sta op, vanuit je knieën, en niet vanuit je middel. Zo belast je je buik minder als je tilt.^{[13]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Je kunt ook een ondersteunende band dragen om je middel. Die ondersteunt de buikspieren, vooral wanneer je moet tillen.
Roken wordt direct in verband gebracht met een chronische hoest, wat een liesbreuk kan verergeren. Als je al eens een liesbreuk hebt gehad, is het erg belangrijk om gewoontes die tot hoesten kunnen leiden te vermijden, zoals roken.
Advertentie

Tips

Denk niet dat je geen liesbreuk hebt als het geen pijn doet. Soms doet een beklemde liesbreuk geen pijn.
Risicofactoren voor een liesbreuk bij volwassenen zijn een eerdere liesbreuk op jonge leeftijd, man zijn, chronische hoest, chronische verstopping, een beschadiging van de darmwand, roken, of liesbreuken in de familie.
Meestal is een operatie nodig als je een liesbreuk hebt. Vraag je huisarts om je door te verwijzen naar een chirurg.
Als je geopereerd wordt, mag je voor de operatie niets eten of drinken. Dat voorkomt dat je maaginhoud in je longen terecht komt als je onder narcose bent.
Probeer te stoppen met roken, want daardoor kun je gaan hoesten. Als je hoest span je je buikspieren aan.^{[14]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}

Advertentie

Waarschuwingen

Als je een liesbreuk niet behandelt kun je een darmafsluiting krijgen. Dat kan levensgevaarlijk zijn.
Als je een scherpe pijn voelt in je testikels, ga dan meteen naar de dokter. Er kan een bloedvat bekneld zitten waardoor het gebied niet goed doorbloed kan worden. Als je niet op tijd bent kan de testikel ernstig beschadigd raken, waardoor deze misschien verwijderd moet worden.
Als je vaker een liesbreuk hebt gehad, is het vooral erg belangrijk om je te houden aan de methodes ter preventie die hierboven worden genoemd.

Advertentie