Een ontstoken verstandskies behandelen

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Huismiddeltjes gebruiken

Naar de tandarts gaan

Een goede mondhygiëne handhaven

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Verstandskiezen (derde molaren) heten zo, omdat ze meestal de laatste tanden zijn die doorkomen, vaak in de late adolescentie. Sommige mensen hebben helemaal geen verstandskiezen. Een ontstoken verstandskies kan zeer onaangenaam zijn en vereist meestal onmiddellijke maatregelen. Je kunt een paar stappen ondernemen om de pijn te verlichten totdat je bij de tandarts terecht kunt.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 3:

Huismiddeltjes gebruiken

Pdf downloaden

1. 
   1
   Weet waar je op moet letten. Pericoronitis (de infectie rond de verstandskies) treedt op wanneer het weefsel rondom een verstandskies geïnfecteerd en ontstoken raakt. Het kan worden veroorzaakt wanneer slechts een deel van de tand is 'doorgekomen', of als verdringing in de buurt van de verstandskiezen flossen en goed poetsen heeft bemoeilijkt. Om erachter te komen of je verstandskies is ontstoken, is het belangrijk om de aanwijzingen en symptomen te kunnen identificeren. Let op het volgende:

   • Helderrood tandvlees of rood met witte vlekken op je tandvlees. Het tandvlees rond de kies zal ontstoken zijn.
   • Matige tot ernstige pijn in je kaak en moeite met kauwen. Je ziet mogelijk een zwelling die eruitziet als een kleine bolling in je wang. Het opgezwollen gebied kan ook warm aanvoelen.
   • Een onaangename, metalen smaak in je mond. Dit wordt veroorzaakt door bloed en pus op de plek van de infectie. Hierdoor kun je ook een slechte adem krijgen.
   • Moeite met het openen van je mond of met slikken. Dit kan betekenen dat de infectie zich heeft verspreid van het tandvlees naar de omliggende spieren.
   • Koorts. Een lichaamstemperatuur van meer dan 38 graden Celsius geeft aan dat je koorts hebt, wat betekent dat je lichaam vecht tegen een infectie. In ernstige gevallen kan de infectie vergezeld gaan van spierzwakte. Als dit het geval is, moet je meteen een tandarts of arts consulteren.
   • In sommige gevallen kan ook de tandwortel ontstoken zijn. Als dit het geval is, zal de tandarts waarschijnlijk de kies trekken.
2. 
   2
   Spoel je mond met een zoutoplossing. Zout is van nature antiseptisch. Een zoutoplossing kan helpen bij het doden van de bacteriën in je mond. Voeg ½ tot 1 theelepel zout toe aan 250 ml lauwwarm water. Roer het goed om het zout op te lossen.

   • Neem een slok van de zoutoplossing en spoel er gedurende 30 seconden mee in je mond, waarbij je vooral de plek van de infectie probeert te bereiken, om de bacteriën te doden.
   • Spuug het zoute water na 30 seconden uit—slik het niet door. Herhaal dit proces 3-4 keer per dag.
   • Je kunt deze behandeling combineren met eventuele door je arts voorgeschreven antibiotica.
3. 
   3
   Gebruik een tandgel voor het verlichten van pijn en ontsteking. Wellicht kun je antibacteriële tandheelkundige gel kopen bij je lokale drogisterij. Deze gel helpt bij het bestrijden van de infectie en het verlichten van eventuele pijn of ontsteking.

   • Spoel je mond eerst grondig schoon en breng daarna met een wattenstaafje één of twee druppels van de gel direct aan op de getroffen plek.
   • Gebruik geen je vingers om de gel aan te brengen, omdat je dan het risico loopt dat er mee bacteriën op de plek terechtkomen.
   • Breng de tandgel 3-4 keer per dag aan voor het beste resultaat.
4. 
   4
   Probeer de pijn te verlichten. Als je ernstige ongemak hebt als gevolg van de infectie van de verstandskies, dan kun je een pijnstiller nemen die ook ontstekingsremmend werkt. Ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's) zijn te koop bij apotheken en drogisterijen.

   • Aspirine, ibuprofen (o.a. Advil) en naproxen (Aleve) zijn de bekendste NSAID's. Geef geen aspirine aan kinderen jonger dan 18, omdat dit verband lijkt te houden met het mogelijk ontwikkelen van het Syndroom van Reye, waardoor er hersen- en leverschade optreedt.
   • Paracetamol is geen NSAID en vermindert de ontsteking niet, maar is wel een pijnstiller.
   • Volg de instructies op de verpakking voor de juiste dosering, of de instructies van je arts, en overschrijd de maximale dosering niet.
   • Houd in gedachten dat elk medicijn bijwerkingen geeft, dus lees de bijsluiter op de verpakking alvorens enige medicatie te nemen. Overleg zo nodig met je apotheker of arts.
5. 
   5
   Gebruik een koud kompres. Als je geen medicatie wilt nemen, pas dan een koud kompres toe op de getroffen plek. Het zal pijn verlichten en de ontsteking verminderen, totdat je ervoor behandeld kunt worden. Als de zwelling ernstig is, schakel dan onmiddellijk medische hulp in.

   • Doe ijsklontjes in een plastic zak of handdoek. Houd de zak ten minste tien minuten tegen het pijnlijke gebied aangedrukt.
   • Je kunt ook een zak diepvriesgroenten, zoals erwten en maïs, gebruiken. (Eet geen diepvriesgroenten die zijn ontdooid en weer ingevroren.)
6. 
   6
   Bel de tandarts. Het is zeer belangrijk dat je zo spoedig mogelijk een afspraak maakt met de tandarts. Indien je geen adequate medische behandeling krijgt voor je infectie, kan het zich verspreiden naar andere delen van je mond en lichaam.

   • Pericoronitis kan ook leiden tot andere complicaties, zoals tandvleesziekte, tandbederf en de ontwikkeling van de cysten. Ernstigere complicaties zijn gezwollen lymfeklieren, bloedvergiftiging, systemische infectie en mogelijk zelfs overlijden.
   • Als de tandarts je niet meteen kan onderzoeken, ga dan onmiddellijk naar je huisarts of ga naar het ziekenhuis. Bij veel huisartsenpraktijken zijn ook tandartsen beschikbaar.
   Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Naar de tandarts gaan

Pdf downloaden

1. 
   1
   Overleg de behandeling met de tandarts. Hij/zij zal de getroffen plek onderzoeken en een röntgenfoto maken om de ernst van de situatie bepalen en je de beste behandeling te kunnen geven.

   • Hij/zij zal de positie van de tand onderzoeken om na te gaan of het volledig of gedeeltelijk uit het tandvlees afkomstig blijkt te zijn. De tandarts zal ook de conditie van het omliggende tandvlees onderzoeken.
   • Als de verstandskies nog niet is doorgebroken, kan de tandarts een röntgenfoto maken om de tand te zoeken en diens positie te bepalen. Deze factoren zullen beïnvloeden of de tand wel of niet zal moeten worden verwijderd.
   • Vergeet niet je medische geschiedenis mee te nemen. De tandarts wil weten of je allergisch bent voor eventuele medicatie.
2. 
   2
   Vraag naar de kosten, risico's en voordelen van een behandeling. Overleg met de tandarts over hoeveel de procedure gaat kosten. Je moet ook vragen naar eventuele risico's en voordelen van de behandeling, alsmede eventuele alternatieve behandelingen die mogelijk zijn.

   • Wees niet bang om vragen te stellen. Je hebt het recht om alles te weten over je medische zorg.
3. 
   3
   Laat de tandarts de getroffen plek schoonmaken. Als de verstandskies op het punt staat om door te breken zonder dat er problemen zijn of de infectie niet al te ernstig is, dan kan de tandarts de infectie mogelijk ongedaan maken door simpelweg de plek schoon te maken met een antiseptische oplossing.

   • De tandarts zal ontstoken weefsel, pus, etensresten of plaque van de plek verwijderen. Als er zich een abces op het tandvlees heeft gevormd, zal er soms een kleine snede gemaakt moeten worden voor het afvoeren van de pus.
   • Na het reinigen zal de tandarts bepaalde zelfzorgmiddelen adviseren die je de paar dagen erna moet gebruiken. Het kan hierbij gaan om mondgels om de ontsteking te verminderen, antibiotica tegen de infectie, en pijnstillers om eventuele pijn te verlichten. Algemeen voorgeschreven antibiotica zijn amoxicilline, clindamycine en penicilline.
4. 
   4
   Bereid jezelf voor op een kleine operatieve ingreep. Een van de belangrijkste oorzaken van infectie van de verstandskies is een infectie van het tandvlees dat de verstandskies bedekt (de flap), als gevolg van bacteriën, plaque en etensresten die eronder vastzitten. Als de tand nog steeds in het tandvlees begraven ligt (maar wel correct gepositioneerd is om door te breken) is het vaak makkelijker om de flap met het besmette tandvlees te verwijderen, dan de tand zelf.

   • De tandarts kan een afspraak maken voor een kleine operatieve ingreep (operculectomie), waarbij het tandvlees dat de verstandskies bedekt wordt verwijderd.
   • Zodra het is verwijderd zal de plek een stuk makkelijker te verzorgen zijn en vrij gehouden worden van plaque en bacteriën, waardoor de kans dat de verstandskies ontstoken blijft raken sterk wordt verminderd.
   • Voor de procedure zal de tandarts de plek met een plaatselijke verdoving gevoelloos maken. Hij/zij zal de flap met het ontstoken weefsel verwijderen met behulp van chirurgische scalpelmessen, lasers of elektrocauterisatie (wegbranden).
5. 
   5
   Overweeg het laten trekken van de kies. Als je meerdere infecties hebt gehad en je verstandskies lijkt niet door te willen komen, dan is het wellicht noodzakelijk dat de tand wordt verwijderd. Extractie kan ook nodig zijn als de infectie zeer ernstig is.

   • Afhankelijk van de positie van de kies, zal de extractie worden uitgevoerd door de tandarts of een kaakchirurg.
   • De tandarts zal je een plaatselijke verdoving geven en de tand verwijderen.
   • Je kunt antibiotica en pijnstillers voorgeschreven krijgen om verdere infectie te voorkomen en pijn te verlichten. Het is essentieel dat je het advies van de tandarts over goede mondhygiëne opvolgt.
   • Je zult een vervolgafspraak met de tandarts moeten maken om je tandvlees te inspecteren en om te laten onderzoeken of de genezing vordert. De tandarts zal de positionering van de tegenliggende verstandskies controleren, voor het geval dat die ook moet worden verwijderd.
   Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Een goede mondhygiëne handhaven

Pdf downloaden

1. 
   1
   Poets je tanden twee keer per dag. Om toekomstige infecties te voorkomen, is een goede mondhygiëne essentieel. De eerste stap naar een goede mondhygiëne is om je tanden twee keer per dag te poetsen met een zachte tandenborstel. Harde tandenborstels zijn te ruw en kunnen het gevoelige tandglazuur wegschuren.

   • Houd je tandenborstel in een hoek van 45 graden ten opzichte van je tandvleeslijn.
   • Poets je tanden met kleine cirkelvormige bewegingen, in plaats van heen en weer (dit kan schade aan het tandglazuur veroorzaken).
   • Je moet je tanden tweemaal per dag borstelen, en dan minstens twee minuten per keer. Zorg ervoor dat je neerwaarts op de tandvleeslijn poetst en vergeet de achterkant van je tanden niet.
2. 
   2
   Flos dagelijks. Flossen is net zo belangrijk als borstelen, omdat het opbouwde plaque en bacteriën tussen de tanden verwijdert die de tandenborstel niet kan bereiken. Als deze plaque niet wordt verwijderd, kan dit leiden tot tanderosie, infecties en tandvleesziekte. Flos ten minste eenmaal per dag.

   • Houd de flosdraad stevig vast tussen beide handen en werk er zachtjes mee naar beneden tussen de tanden, met een rustige heen en weer gaande beweging. Laat de floss niet naar beneden 'schieten' op het tandvlees, omdat dit het tandvlees kan irriteren en bloedingen kan veroorzaken.
   • Krom de floss in de vorm van een 'C' tegen een tand. Schuif de floss zachtjes tussen je tand en het tandvlees.
   • Houd de floss strak en wrijf de tand met zachte heen en weer gaande bewegingen.
   • Zorg dat je tussen elke tand flost en langs de achterzijde van je achterste kies. Je moet altijd je mond spoelen na het flossen om de verdreven plaque en bacteriën te verwijderen.
3. 
   3
   Gebruik een antiseptisch mondwater om bacteriën te doden. Spoelen met antiseptisch mondwater helpt bij het beperken van het aantal bacteriën in de mond, terwijl het ook je adem fris houdt. Zoek naar mondwater met een keurmerk, zodat je zeker weet dat het goed werkt.

   • Je kunt mondwater vóór of na het borstelen gebruiken. Giet een klein dopje vol mondwater in je mond en spoel het tussen de tanden gedurende ongeveer 30 seconden voordat je het weer uitspuugt.
   • Je kunt een commercieel merk antiseptisch mondwater gebruiken, of in overleg met de tandarts of arts je mond spoelen met chloorhexidine, beschikbaar bij de meeste apotheken. Het gebruik van dit middel als mondspoeling kent veel nadelen en bijwerkingen en het mag niet in combinatie met tandpasta worden gebruikt.
   • Als mondwater te sterk brandt in je mond, zoek dan een alcoholvrije versie.
4. 
   4
   Ga regelmatig naar de tandarts voor controle. Periodieke controle door de tandarts is de beste preventieve maatregel die je kunt nemen om te voorkomen dat de verstandskies gaat infecteren en er andere gebitsproblemen ontstaan.

   • Ga elk half jaar naar de tandarts, vooral als je verstandskiezen nog niet zijn doorgebroken. De tandarts kan aanbevelen dat je vaker langs moet komen, als er bepaalde gezondheidskwesties zijn ontdekt.
5. 
   5
   Rook niet. Rook niet en gebruik verder ook geen tabaksproducten wanneer je last hebt van een ontstoken verstandskies, omdat deze slechte gewoonten het tandvlees irriteren en de infectie erger kunnen maken.

   • Roken is slecht voor je gezondheid in het algemeen, en je mondgezondheid is niet anders. Overleg met je arts over manieren om zo snel mogelijk te stoppen met roken.
   • Roken kan ook je tanden en tong doen verkleuren, het vermogen van je lichaam om te genezen hinderen en tandvleesziekte en mondkanker veroorzaken.
   Advertentie

Tips

• Niet alle verstandskiezen hoeven getrokken te worden als ze verder geen problemen veroorzaken. De tandarts kan je helpen bij het beslissen of extractie geschikt voor je is. De meeste mensen die problemen ondervinden met verstandskiezen zijn 15-25 jaar oud.

Advertentie

Waarschuwingen

• Huismiddeltjes en zelfzorgmiddelen zullen een infectie waarschijnlijk niet genezen. Eventuele infecties dienen zo spoedig mogelijk door de tandarts te worden onderzocht en de behandeling ervan dient onmiddellijk gestart te worden.

Advertentie