Een mindmap maken

Mensen gebruiken al van oudsher visuele methodes om dingen te presenteren, organiseren of beter te begrijpen. In de jaren 70 ontwikkelde wetenschapper en onderwijzer Tony Buzan de mindmap. Dat is een kleurrijk diagram in de vorm van een boom of spin waarmee je verbanden kunt leggen, problemen creatief op kunt lossen en beter kunt onthouden wat je hebt geleerd. Dit artikel begeleidt je bij het voorbereiden en handmatig maken van een mindmap, en laat je de voor- en nadelen zien van softwareprogramma's die op de markt zijn waarmee je mindmaps kunt creëren.

Deel 1

Deel 1 van 3:

Je mindmap voorbereiden

Pdf downloaden

1
Stel je een vliegtuig dat door de lucht vliegt voor. Als je een vliegtuig in de lucht visualiseert of ziet, staat dat vliegtuig op dat moment centraal. Maar je hersenen zijn dan nog niet klaar. Die beginnen onmiddellijk associaties of verwijzingen te maken. Dit kan onder andere de kleur van de lucht zijn, verschillende soorten vliegtuigen, hoe ze vliegen, piloten, passagiers, vliegvelden, enzovoorts.^[1]XBron Omdat we in beelden en niet in woorden denken, zie je die associaties vaak voor je.
- Je hersenen beginnen meteen een soort mindmap te maken, waarbij er verbanden tussen die associaties of concepten ontstaan - een soort mentale website.^[2]XBron
2
Visualiseer een spin, of een boom vol met takken. Bij een mindmap neem je het concept van het vliegtuig en schrijf je in het midden VLIEGTUIG (in het lijf van de spin, of op de stam van de boom), op een horizontaal geplaatst stuk wit papier. Vanuit het woord VLIEGTUIG teken je lijnen in verschillende kleuren (de takken van de boom of de poten van de spin). Hierop schrijf je alles wat je met het vliegtuig associeert, zoals PILOOT en VLIEGVELD. Vanuit elke associatie kun je weer andere lijntjes trekken.
- Als je aan piloten denkt, denk je misschien aan hun salaris, of hun opleiding. En zo breidt de mindmap zich uit.^[3]XBron
- Een mindmap weerspiegelt hoe je hersenen informatie verwerken en oproepen - dynamisch en visueel, en niet lineair zoals vroeger werd gedacht.
- Het maken van een mindmap is bijvoorbeeld heel effectief als je aantekeningen maakt. In plaats van ieder woord dat de leraar zegt te noteren zoals het wordt gezegd (lineair denken), schrijf je de naam van het onderwerp in het midden. Terwijl subonderwerpen, voorbeelden, data en andere informatie worden besproken, teken en beschrijf jij de corresponderende takken.^[4]XBron
- Het wordt ook in de academische wereld veel gebruikt in plaats van de standaard hoofdlijnen om essays en onderzoeksdocumenten voor te bereiden, om te studeren voor examens, etc.
3
Gebruik je hersenen op de manier zoals ze werken. Buzan noemde dat "totaalbrein-denken". Als onze hersenen zich ergens aan vastgrijpen - een idee, geluid, beeld, emotie, etc. -- staat dat "iets" centraal in ons denken. Van daaruit beginnen zich talloze andere dingen uit te stralen, andere ideeën, beelden, emoties, etc. alles wat onze hersenen ermee associëren.^[5]XBron
- Een mindmap helpt je om verbanden te leggen tussen verschillende stukken informatie en concepten. En, hoe meer verbanden en associaties onze hersenen leggen, hoe beter we het kunnen onthouden.^[6]XBron^[7]XBron
4
Creëer, noteer, verwerk en communiceer de informatie. Als je deze verbanden legt, kun je dit allemaal heel snel en effectief doen. Het leggen van de verbanden gebeurt ook vanzelf terwijl je de mindmap maakt. Het gebruik van woorden, beelden, lijnen, kleuren, symbolen, getallen enzovoorts identificeren en verbinden concepten. Onderzoek wijst uit dat het opschrijven en tekenen beide het geheugen, de creativiteit en de cognitieve verwerking verbeteren. Kleur helpt ook heel goed om het geheugen te versterken.^[8]XBron^[9]XBron ^[10]XBron Dit allemaal samen creëert een mindmap die door meerdere van onze zintuigen wordt gevoed.
- Mindmaps zijn middelen om dingen te creëren en om te bedenken hoe je problemen kunt aanpakken.^[11]XBron Om dit te kunnen doen moet je brainstormen. Dus je kunt bijvoorbeeld een mindmap maken voor dingen zoals je bruiloft, nieuwe recepten, een advertentiecampagne, een voorstel om je baas om opslag te vragen, enzovoorts. Het kan ook gebruikt worden om problemen op te lossen, zoals beter met je geld omgaan, je gezondheid beoordelen, ruzies oplossen, etc.
- Het is ook een middel om informatie vast te leggen die direct van belang is voor een onderwerp, zodat je grote hoeveelheden informatie kunt samenvoegen. Het kan je bijvoorbeeld helpen om uit te zoeken wat nu echt nuttig is om op te schrijven in je aantekeningen, wat je in je autobiografie wilt schrijven, wat je op je cv moet zetten, enz.^[12]XBron^[13]XBron
- Mindmaps helpen je ook om informatie beter te verwerken en het vervolgens te gebruiken.^[14]XBron^[15]XBron Je kunt er dingen beter door onthouden, zoals de inhoud van een boek, van een discussie met anderen, je schema, enzovoorts. Je kunt het gebruiken om ingewikkelde onderwerpen zoals de aandelenmarkt, een computernetwerk, of de werking van een motor te analyseren. Tot slot is het ook heel nuttig als je dingen zoals een vakantie, je tijd, of een project op je werk wilt voorbereiden en uitvoeren.
- Het zijn ook zeer krachtige hulpmiddelen bij de communicatie.^[16]XBron Je kunt een mindmap maken voor een presentatie, een groepsproject, een persoonlijk gesprek, geschreven materiaal, etc.
5
Maak een mindmap met de hand of met een computerprogramma. Mensen tekenen al decennia lang mindmaps met de hand. Nu er ook software bestaat om mindmaps mee te maken, stappen veel mensen daarop over. In de zakelijke wereld is het steeds populairder om alles met software te doen, van het vastleggen van afspraken tot het beheren van projecten. De keuze is persoonlijk, en afhankelijk van je situatie.
- Hoe dan ook, voorstanders van mindmaps vinden dat je je eigen stijl moet zien te vinden en de informatie vrij moet kunnen laten stromen.
- Wees niet te star als je een mindmap maakt. Als je dat doet gebruik je je linker- en rechterhersenhelft niet even actief.
- Een mindmap vereist van de persoon die het maakt dat die beide hersenhelften gebruikt om een heel netwerk van associaties te creëren - de rechterhersenhelft voor de beelden, kleuren, diepte, fantasie en het "grote plaatje", en de linkerhersenhelft voor de woorden, logica, analyses, getallen en oorzaak-gevolg-denken.^[17]XBron^[18]XBron^[19]XBron
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Handmatig een mindmap maken

Pdf downloaden

1
Laat de vorm van het onderwerp zien. Een mindmap moet uiteindelijk de vorm of opbouw van het onderwerp tonen. Dit doet het door de relatieve belangrijkheid van de verschillende concepten visueel te demonstreren, en te laten zien hoe die zich tot elkaar verhouden. Je moet je de informatie later meteen kunnen herinneren als je er kort naar kijkt. Ten eerste moet je het echter de kans geven te groeien zolang er ideeën in je opkomen, en zolang je nieuwe verbanden ontdekt.^[20]XBron
- Het gezegde "Een foto zegt meer dan duizend woorden" is van toepassing op hoe je mindmap eruit moet komen te zien. Het moet zowel het grote plaatje als de details tonen.^[21]XBron
2
Brainstorm over je onderwerp. Je kunt brainstormen over je onderwerp voordat je begint met tekenen, vooral als je geen informatie moet opnemen - zoals wanneer je aantekeningen maakt tijdens een lezing. Dit kun je individueel of in groepsverband doen. Het betekent dat je alles wat je bij het onderwerp kunt bedenken opschrijft. Gebruik eerder steekwoorden of een paar woorden dan hele zinnen of alinea's.
- Orden de informatie op dit moment nog niet. Laat de ideeën gewoon stromen.^[22]XBron
- Als je aan het brainstormen bent, vraag je dan af hoe het onderwerp zich verhoudt tot wat je al weet en wat er anders aan is.
3
Maak meteen een mindmap. Sommige mensen vinden het prettiger om meteen te gaan tekenen. Hoe dan ook, schrijf eerst het onderwerp in het midden van de pagina. Zorg dat je het papier horizontaal voor je hebt liggen, en schrijf in het midden de naam van het onderwerp in 1 of 2 woorden. Teken er een cirkel omheen.^[23]XBron^[24]XBron Sommige mensen raden aan om alleen maar kleine letters of alleen maar hoofdletters te gebruiken, zodat het minder rommelig wordt en makkelijker te lezen is.^[25]XBron Speel ermee door kleur aan het woord en de cirkel toe te voegen.
- Probeer minimaal drie kleuren per mindmap te gebruiken. Dat helpt je om de ideeën uit elkaar te houden en om het beter te onthouden.^[26]XBron^[27]XBron
- En gebruik geen gelinieerd papier. Dan ben je eerder geneigd om rechtlijnig te gaan denken.
4
Teken en beschrijf de eerste takken. Trek eenvoudigweg een lijn naar elke grote subcategorie van het onderwerp dat zich uitstrekt vanaf de cirkel en zet er een woord, heel korte zin of plaatje bij. Gebruik geen afkortingen. Schrijf dus VLIEGVELD en PILOOT. Alle lijnen of takken moeten met elkaar in verbinding staan op een mindmap, en de eerste takken moeten het dikst zijn.
- Elk woord of plaatje dat je in een mindmap gebruikt moet zijn eigen lijntje hebben. ^[28]XBron
- Gebruik plaatjes, foto's en tekeningen zoveel je maar kunt.^[29]XBron
- Je kunt bijvoorbeeld een stopteken tekenen naast een tak met een negatieve subcategorie (vliegveld bijvoorbeeld) of een felgeel plusteken bij iets wat je positief vindt (zoals piloot).
- Gebruik pijlen, andere symbolen, lege ruimtes enzovoorts om de plaatjes met elkaar te verbinden zodat je een "beeldrijk netwerk" krijgt, waarvan Buzan zegt dat het de essentie is van de mindmap.^[30]XBron
5
Ga verder naar de volgende takken. Deze moeten iets dunner zijn dan de vorige. Denk na over de dingen die verband houden met je eerste subcategorieën. Wat zijn belangrijke problemen of feiten die daar mee te maken hebben? Wat zou je in ons voorbeeld associëren met vliegvelden? Vertraging? Beveiliging? Duur eten?
- Je kunt dan voor elk van deze dingen een lijntje tekenen vanaf het woord VLIEGVELD. Schrijf er dan BEVEILIGING bij.
- Nogmaals, gebruik kleur en plaatjes.^[31]XBron^[32]XBron
6
Blijf uitbreiden. Je blijft op deze manier doorgaan tot je mindmap af is. De lijntjes worden steeds dunner omdat de subcategorieën steeds meer gaan bestaan uit ondersteunende details zoals feiten of data. Je kunt ook lijntjes trekken naar dingen die er al opstaan. Je kunt er zelfs nog een eerste subcategorie bijzetten, als je iets bedenkt dat je nog niet wist.^[33]XBron
- Sommige mensen raden aan om de subcategorieën hiërarchisch te maken.
- Omdat "vertragingen", "beveiliging" en "duur eten" allemaal subcategorieën zijn, heb je drie lijnen of takken getekend - een voor elk begrip. Maar je kunt wat jij als belangrijkste subcategorie beschouwt op de bovenste lijn zetten.^[34]XBron
7
Voeg om het af te maken nog meer toe of pas het aan. Je kunt er dingen aan toe blijven voegen, het aanpassen en nieuwe verbanden ontdekken.^[35]XBron Of je kunt een nieuwe, bijgeschaafde versie maken. Dat laatste zorgt dat je het kunt controleren op samenhang of fouten in je logica. Het resulteert ook in een nettere mindmap; je mindmaps mogen geen rommeltje worden. Te veel rommel verhindert dat je het grote plaatje en de details nog goed kunt zien.^[36]XBron
- Hoe dan ook, vraag jezelf af wat je aan het leren bent, of wat je hebt geleerd. Welke grotere patronen heb je ontdekt?
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Software en apps gebruiken om een mindmap te maken

Pdf downloaden

1
Kijk hoe de experts het doen. Software en apps waarmee je mindmaps kunt maken krijgen steeds meer mogelijkheden. Er bestaan zelfs gratis varianten waarmee je heel veel kunt doen. Je kunt er real-time virtueel mee samenwerken, brainstormen en discussiëren; je kunt de mindmap door anderen laten nakijken; je kunt het op een digibord gebruiken als je een vergadering of presentatie hebt; je kunt het op je smartphone gebruiken; je kunt ingewikkelde projecten er vanaf het eerste moment mee beheren, etc.^[37]XBron^[38]XBron^[39]XBron^[40]XBron
- Ze variëren van eenvoudig in gebruik tot zo ingewikkeld dat je er eerst een training voor moet volgen om te kunnen profiteren van alles wat het programma te bieden heeft.
- Een aantal goede programma's zijn gratis. Andere kun je kopen vanaf een paar euro per maand, of voor een groter eenmalig bedrag, afhankelijk van de mogelijkheden.
- Je kunt ze makkelijk aanpassen, updaten en ze zien er overzichtelijk uit. Meestal kun je je eigen plaatjes uploaden.
- Over het algemeen kun je ze downloaden als pdf, of in een aantal andere formaten.
2
Evalueer de nadelen. De mogelijkheden verschillen, wat het vrijstromende karakter van mindmappen kan belemmeren.^[41]XBron Bij een programma kun je bijvoorbeeld pijlen toevoegen van de ene subcategorie naar de andere, maar een ander programma biedt die optie wellicht weer niet. Het is om een mindmap te kunnen maken belangrijk dat je dit soort visuele verbanden kunt laten zien.
- Bij de meeste programma's kun je alleen maar met je muis tekenen.
- Het kan ook lang duren voordat je het onder de knie hebt, het kan duur zijn,^[42]XBron en door met de hand te schrijven begrijp en onthou je de stof beter.
Kijk of het je bevalt door een gratis programma te proberen om een mindmap te maken. Dan krijg je een globaal idee van de mogelijkheden. Je kunt ook beter beslissen of je het nuttig genoeg vindt om een upgrade te kopen voor een programma met meer functies. Lees de reviews van anderen om te zien welke programma's mensen goed vinden en waar ze het voor gebruiken. Een programma of app kan bijvoorbeeld geweldig zijn om samen aan een mindmap te kunnen werken met collega's, maar niet erg handig om de voortgang van een project bij te houden.
Advertentie

Tips

Blijf niet hangen in één onderdeel. Laat je ideeën de vrije loop. Wees niet teleurgesteld als je op sommige gebieden vastloopt in je ideeën. Begin gewoon bij het centrale onderwerp en dwaal vanaf daar af.
Wees niet bang om je creativiteit te tonen. Als je onderwerp muziek is, zet dan bij elke tak een muziekinstrument.
Neem op wat je denkt door het hardop uit te spreken.
Gebruik voor een tak een kleur, en voor de volgende tak een andere.
Stel als je even vastzit in je hoofd een negatieve vraag, zoals: "Waarom begrijp ik het niet? Je hersenen gaan dan op zoek naar het antwoord. Hetzelfde geldt voor vragen waar je een antwoord op wilt, zoals: "Wat gebeurt er nu?"^[43]XBron
Soms moet je even een stapje terug doen en reflecteren, en er dan later op terugkomen!
Maak een schets en zet gewoon al je ideeën daarop, dan kun je later beslissen wat je op het echte papier gaat zetten.
Je kunt het ook heel simpel houden: vergeet de kleuren, vergeet de plaatjes. Schrijf gewoon een woord in het midden en zet er een cirkel omheen, teken daar vanuit takken en voeg woorden toe die in je opkomen. Als je te veel tijd kwijt bent met tekenen, kleurtjes, dikke en dunne lijntjes kan dat de spontaniteit van de mindmap wegnemen.

Advertentie