De ziekte van Crohn herkennen en behandelen

De ziekte van Crohn is een chronische darmontsteking in het hele spijsverteringskanaal die ernstige diarree en buikpijn veroorzaakt. De ontsteking kan alle lagen van de darmwand aantasten. De ontsteking kan zich soms langzaam uitbreiden en gepaard gaan met de vorming van littekenweefsel in de darmwand. Net zoals bij colitis ulcerosa, een andere darmziekte, kan Crohn zowel pijnlijk als uitputtend zijn, en soms kan het leiden tot levensbedreigende complicaties. Er bestaat nog steeds geen medische behandeling om Crohn te genezen, maar er zijn therapieën die de symptomen kunnen verminderen en de ziekte soms langere tijd terug kunnen dringen. Mensen die aan de ziekte van Crohn lijden kunnen met deze therapieën meestal normaal functioneren.

Deel 1

Deel 1 van 2:

De symptomen herkennen en de diagnose stellen

Pdf downloaden

1
Herken de tekenen en symptomen van de ziekte van Crohn. Deze symptomen komen overeen met veel andere darmziekten, zoals colitis ulcerosa en het prikkelbare darmsyndroom. De symptomen komen en gaan en variëren van mild tot zeer ernstig. Het verschilt per persoon, afhankelijk van welk deel van de darmen is ontstoken. Enkele veel voorkomende symptomen zijn:
- Diarree: De ontstekingen die gepaard gaan met de ziekte van Crohn zorgen dat de cellen op die plekken grote hoeveelheden water en zout afscheiden. Omdat de darmen deze overtollige vloeistof niet allemaal kunnen absorberen krijg je diarree.
- Buikpijn en krampen: Ontstekingen en zweren kunnen ervoor zorgen dat de darmwand op sommige plekken opzwelt of uiteindelijk verdikt door littekenweefsel. Hierdoor kan de normale beweging van de darminhoud pijnlijk zijn en krampen geven.
- Bloed in de ontlasting: Als voedsel door je spijsverteringskanaal beweegt kan het ontstoken weefsel gaan bloeden. De darm kan soms ook vanzelf gaan bloeden door de ontsteking.
- Zweren: De ziekte van Crohn begint als kleine, verspreide wondjes aan de oppervlakte van de darm. Deze wondjes kunnen uiteindelijk grote zweren worden die diep in - of soms door - de darmwand dringen.
- Verminderde eetlust en gewichtsverlies.: Buikpijn, krampen en de ontstekingen zelf kunnen je eetlust verminderen en het vermogen om voedingsstoffen te verteren en op te nemen belemmeren.
- Fistels of abcessen: De ontstekingen kunnen door de darmwand heen de omringende organen zoals de blaas of vagina aantasten, waardoor je een abnormale verbinding krijgt, ook wel een fistel of pijpzweer genaamd. Dit kan ook leiden tot een abces: een gezwollen, met pus gevulde zweer.
2
Herken de minder vaak voorkomende symptomen van de ziekte van Crohn. Naast bovengenoemde symptomen kunnen patiënten die aan Crohn lijden ook minder bekende bijwerkingen ervaren zoals pijn in de gewrichten, verstopping en ontstoken tandvlees.
- Mensen met een zware vorm van de ziekte van Crohn kunnen ook koorts hebben, erg vermoeid zijn en problemen ervaren die niets met het spijsverteringsstelstel te maken hebben zoals artritis, oogontstekingen, huidontstekingen, huidafwijkingen en ontsteking van de lever of galwegen.
- Kinderen die de ziekte van Crohn hebben kunnen een vertraagde groei of seksuele ontwikkeling hebben. ^[1]XBron
3
Weet wanneer je medische hulp moet zoeken. Bel onmiddellijk de huisarts als je een van de volgende symptomen ervaart:
- Als je je zwak voelt of een snelle en zwakke pols hebt.
- Als je ernstige buikpijn hebt.
- Als je langer dan een dag of twee onverklaarbare koorts of rillingen hebt.
- Als je herhaaldelijk moet overgeven.
- Als je bloed in je ontlasting hebt.
- Als je aanhoudend last van diaree hebt die niet verholpen wordt door zelfzorgmiddelen.
4
Laat je onderzoeken om de diagnose te kunnen stellen. Als je huisarts vermoedt dat je de ziekte van Crohn hebt verwijst hij/zij je misschien naar een internist of gastro-enteroloog om verschillende onderzoeken te laten doen. Deze onderzoeken kunnen onder andere zijn:
- Bloedonderzoek: Je huisarts kan voorstellen om je bloed te laten testen op bloedarmoede, een veelvoorkomend symptoom van de ziekte van Crohn (doordat je bloed verliest).
- Colonoscopie: Hierbij wordt een dunne, flexibele buis met een lichtje en een camera in de darmen gebracht. Met deze camera kan de arts ontstekingen, bloedingen of zweren op de darmwand zien.
- Sigmoïdoscopie: Bij dit onderzoek gebruikt de arts een dunne, flexibele verlichte slang om de laatste 60 cm van je darm te onderzoeken.
- Bariumklysma: Dit onderzoek stelt de arts in staat je dikke darm te onderzoeken met een röntgenfoto. Voor de test wordt barium, een contrastvloeistof, in de darm gespoten met behulp van een klysma.
- Röntgenfoto van de dunne darm: Dit onderzoek maakt gebruik van een röntgenfoto om het deel van de dunne darm te onderzoeken dat niet met de colonoscopie bekeken kan worden.
- Computertomografie (CT): Soms is een CT-scan nodig. Dit is een speciale röntgentechniek waarmee meer detail gezien kan worden dan met een normale röntgenfoto. Dit onderzoek bekijkt te hele darm en de weefsels eromheen die niet bij andere onderzoeken worden bekeken.
- Videocapsule-endoscopie (VCE): Als je symptomen hebt die met Crohn te maken kunnen hebben, maar de uitslagen van de gebruikelijke onderzoeken zijn negatief, kan je arts een VCE uitvoeren.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 2:

Behandelopties

Pdf downloaden

1
Vraag aan je huisarts welke medicijnen mogelijk zijn. Er bestaan allerlei medicijnen om de symptomen van de ziekte van Crohn te bestrijden. Het soort medicijnen dan bij jou werkt zal afhankelijk zijn van het soort Crohn dat jij hebt en hoe ernstig de symptomen zijn. Enkele veelgebruikte medicijnen zijn:
- Ontstekingsremmers: Meestal wordt eerst met dit type medicijn begonnen om Crohn te behandelen. Hieronder vallen sulfasalazine (Salazopyrine), mesalazine (Claversal, Salofalk en Pentasa), wat de terugkeer van Crohn na een operatie kan voorkomen, en corticosteroïden.
- Immuunsuppressiva: Deze medicijnen onderdrukken de ontsteking door je immuunsysteem te beïnvloeden in plaats van de ontsteking zelf aan te pakken. Voorbeelden hiervan zijn azathioprine, methotrexaat, infliximab en adalimumab.
- Antibiotica: Deze kunnen fistels en abcessen helpen genezen bij mensen met Crohn. Hieronder vallen bijvoorbeeld metronidazole en ciprofloxacine.
- Diarreeremmers: Crohnpatiënten die aan chronische diarree lijden reageren meestal goed op diarreeremmers zoals loperamide. Loperamide - verkocht onder de merknaam Imodium - kun je gewoon bij de drogist halen zonder recept.
- Galzuursequestranten: Patiënten met een terminale ziekte aan de dunne darm of waarbij een deel van de dunne darm is verwijderd kunnen galzuur soms niet normaal absorberen wat kan leiden tot secretoire diarree. Deze patiënten kunnen baat hebben bij galzuurequestranten zoals cholestyramine of colestipol.
- Andere medicijnen: Andere medicijnen die verlichting kunnen geven bij de symptomen van de ziekte van Crohn zijn steroïden, vezelsupplementen, laxeermiddelen, pijnstillers, vitamine B12-injecties en calcium of vitamine D-supplementen.
2
Volg de adviezen van je huisarts op wat betreft dieet en voeding. Er bestaat geen concreet bewijs dat voeding daadwerkelijk darmontstekingen veroorzaakt. Maar bepaalde voedingsmiddelen en dranken kunnen de ziekte verergeren terwijl andere producten de symptomen juist kunnen verlichten.
- Van vezelsupplementen wordt gezegd dat ze heilzaam zijn voor Crohnpatiënten. Dit komt doordat vezels kunnen worden omgezet in korteketenvetzuren, waardoor de darm zichzelf kan herstellen.
- Vermijd zuivelproducten, want de meeste mensen met de ziekte van Crohn (vooral aan de dunne darm) kunnen niet tegen lactose. Je kunt calciumsupplementen gebruiken om tekorten te compenseren en het risico op osteoporose te verminderen.
- Vermijd voeding die gasvorming veroorzaakt zoals bonen en groene bladgroenten. Je zou ook het eten van vet of gefrituurd voedsel moeten beperken omdat die een gezonde vertering in de weg kunnen staan. Daarnaast is het beter om gedurende de dag kleine beetjes te eten zodat je minder opgeblazen raakt en je je spijsverteringsstelsel niet te veel belast.
- In sommige gevallen kan je huisarts je een speciaal dieet voorschrijven op basis van sondevoeding of injecties met voedingsstoffen. Dit tijdelijke dieet is bedoeld voor mensen bij wie het spijsverteringssysteem moet rusten na een operatie, of voor mensen die op de normale manier niet voldoende voedingsstoffen kunnen opnemen.^[1]XBron
- Bedenk wel dat elke Crohnpatiënt anders is en zijn eigen voedingsintoleranties kan hebben. Een goede manier om erachter te komen waar je wel of niet tegen kunt is het bijhouden van een voedingsdagboek waarin je alles opschrijft wat je eet. Dit kan helpen om te ontdekken welke producten de symptomen verergeren. Als je eenmaal weet welke voedingsmiddelen jouw symptomen veroorzaken kun je die vermijden.
3
Breng veranderen aan in je levensstijl. Hoewel de ziekte van Crohn niet genezen kan worden, kun je de symptomen tot een minimum proberen te beperken zodat je een normaal leven kunt leiden door de adviezen van je dokter op te volgen en verschillende gezonde keuzes te maken. Dit houdt onder andere het volgende in:
- Verminder stress: Alhoewel Crohn niet door stress wordt veroorzaakt kan het je symptomen wel veel erger maken waardoor de ziekte kan opvlammen. Het is misschien niet altijd mogelijk stress helemaal te vermijden, maar je kunt bepaalde technieken aanleren om het onder controle te houden.
- Stop met roken: Als je rookt heb je veel meer kans op het ontwikkelen van de ziekte van Crohn. Daarnaast verergert roken de symptomen van Crohn en verhoogt het het risico op complicaties en de noodzaak van chirurgisch ingrijpen.^[2]XBron
- Beweeg meer: Als je regelmatig beweegt blijf je op een gezond gewicht en verminder je stress - twee dingen die een groot verschil maken als je de ziekte onder controle wilt houden. Probeer een vorm van beweging te vinden die je leuk vindt - of het nu dansen, roeien of zwemmen is.
- Vermijd alcohol: Symptomen van de ziekte van Crohn kunnen verergeren als je alcohol drinkt. Het is daarom aan te raden dat je maar heel matig drinkt, of liever helemaal niet.
4
Onderzoek chirurgische behandelingen. Als veranderingen in je dieet en levensstijl, medicijnen of andere behandelingen je symptomen niet verlichten kan het nodig zijn het beschadigde deel van je darmen, littekens of stukken dichtbij fistels te verwijderen. De drie belangrijkste soorten operaties die Crohnpatiënten ondergaan zijn:
- Proctocolectomie: Hierbij wordt het rectum en (een gedeelte van) de darm verwijderd. Dit wordt onder volledige verdoving gedaan door een gespecialiseerd chirurg. De hersteltijd is meestal tussen de 4 en 6 weken.
- Ileostomie: Dit is een tweede procedure die naast de proctocolectomie wordt uitgevoerd. De dunne darm (het uiteinde hiervan) wordt aan een opening in de buik vastgemaakt (dit heet een stoma). Hier wordt een klein zakje aan bevestigd waarin de ontlasting wordt opgevangen. Na de operatie leert de patiënt hoe het zakje geleegd en gereinigd moet worden en hoe je een normaal, gezond leven kunt leiden.
- Darmsparende chirurgie: Hierbij wordt alleen het aangetaste deel van de darm verwijderd. Na de verwijdering hiervan worden de twee gezonde stukken weer aan elkaar gezet, waardoor de darmen hun normale functie kunnen hervatten. Het herstel duurt meestal 3 tot 4 weken.
- Er wordt geschat dat ongeveer tweederde van de mensen met de ziekte van Crohn op een bepaald punt in hun leven een operatie zullen moeten ondergaan als ze niet voldoende op andere behandeling reageren. Helaas keert de ziekte na de operatie vaak weer terug, dus verdere behandeling blijft nodig.^[2]XBron
5
Probeer kruiden die nuttig kunnen zijn bij de ziekte van Crohn: Kruiden zoals Glycyrrhiza glabra, Asparagus racemosus enz. kunnen handig zijn bij de ziekte van Crohn.
- Onderzoeken naar Glycyrrhiza glabra (zoethout) laten zien dat dit kruid het milieu in de darmen kan normaliseren door de ontsteking te verminderen en de genezing van maagzweren te bevorderen.
- Onderzoeken naar Asparagus racemosus ^[3]XBron laten zien dat dit kruid het maagslijmvlies kan verzachten en de reparatie van beschadigd en gestrest weefsel kan bevorderen.
- Onderzoeken naar Valeriana Officinalis ^[4]XBron laten zien dat dit vergevorderd resonerende homeopatische middel symptomen kan verlichten, zoals buikpijn, verstopping, diarree, onvrijwillige uitscheiding van ontlasting en misselijkheid.
- Onderzoeken naar Veratrum Album laten zien dat dit vergevorderd resonerende homeopatische imddel losse en waterige stoelgang kan verminderen.
Advertentie

Tips

Lees zoveel mogelijk over de ziekte en sluit je aan bij een hulpgroep.
Blijf onder controle van je arts en laat je bloed regelmatig controleren om de bijwerkingen van je medicijnen in de gaten te houden.
Je loopt meer risico als een familielid zoals een ouder, zus, broer of kind de ziekte heeft.
Alcohol kan de ziekte van Crohn ook verergeren. Het is aan te raden (zoals eigenlijk voor iedereen) om matig te drinken, of helemaal te stoppen om de symptomen van Crohn te verminderen.
Als je rookt heb je meer kans om de ziekte van Crohn te ontwikkelen.
Neem alleen de medicijnen die je arts je voorschrijft.
Je kunt de ziekte van Crohn op elke leeftijd krijgen, maar de meeste mensen hebben het al op jonge leeftijd.
Hoewel je het hoogste risico loopt op Crohn als je blank bent, kan elke etnische groep het krijgen.
Als je in een stad of geïndustrialiseerd land woont heb je meer kans op de ziekte van Crohn.
Ga lekker sporten zodat je gezond blijft en minder stress hebt.
Begin een voedingsdagboek met alles wat je eet zodat je kunt zien welke voeding je symptomen verergert en door welke voeding je juist beter voelt (elke Crohnpatiënt is anders).

Advertentie

Waarschuwingen

Gebruik geen ontstekingsremmende pijnstillers zoals aspirine, ibuprofen (Advil) of naproxen sodium (Aleve). Hierdoor kunnen de symptomen juist verergeren.
Overleg met je huisarts voor je laxeermiddelen gaat gebruiken, want zelfs de soorten die je bij de drogist kunt kopen kunnen voor jou te heftig zijn.
Wees heel erg voorzichtig met diarreeremmers en gebruik ze alleen als je huisarts dat heeft gezegd, want die kunnen het risico op toxisch megacolon vergroten, een levensbedreigende darmontsteking.

Advertentie