Франций
Франций (лат. Francіum; Fr) — элементтердің периодтық жүйесінің X тобындағы хим. элемент, ат. н. 87, ат. м. 212; ат. м. 217-ден 224-ке дейін болатын 9 радиоактивті изотопы белгілі. Ең ұзақ өмір сүретін изотопы 223F (Т1/2=21,8 мин). Оны француз ғалымы М.Пер ашқан (1939).
| |||||||||||||||
Атом қасиеті | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Атауы, символ, нөмірі | Франций, 87 | ||||||||||||||
Топ типі | |||||||||||||||
Топ, период, блок | 1-топ: сутегі және сілтілік металдар, 7, s | ||||||||||||||
Атомдық масса (молярлық масса) | |||||||||||||||
Электрондық конфигурация | [Rn] 7s1 | ||||||||||||||
Қабықшалар бойынша электрондар | 2, 8, 18, 32, 18, 8, 1 | ||||||||||||||
Атом радиусы | 290 пм | ||||||||||||||
Химиялық қасиеттері | |||||||||||||||
Ковалентті радиус | 260 пм | ||||||||||||||
Ван-дер-Ваальс радиусы | 348 пм | ||||||||||||||
Ион радиусы | (+1e) 179 пм | ||||||||||||||
Электртерістілігі | 0,7 (Полинг шкаласы) | ||||||||||||||
Электродты потенциал | Fr←Fr+ −2,92 В | ||||||||||||||
Тотығу дәрежелері | +1 (Қатты негіз оксиді) | ||||||||||||||
Иондалу энергиясы (бірінші электрон) | |||||||||||||||
Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||||||||||||
Термодинамикалық фаза | |||||||||||||||
Тығыздық (қ.ж.) | 2,3—2,5 г/см³ | ||||||||||||||
Балқу температурасы | 18—21 °C | ||||||||||||||
Қайнау температурасы | 640—660 °C (910—930 К) | ||||||||||||||
Сыни межелі | |||||||||||||||
Балқу жылуы | ~2 кДж/моль | ||||||||||||||
Булану жылуы | ~65 кДж/моль | ||||||||||||||
Молярлық жылусыйымдылық | 31,6 Дж/(K·моль) | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Жай заттың кристаллдық торы | |||||||||||||||
Тор құрылымы | кубтық көлемдік орталықтанған | ||||||||||||||
Басқа да қасиеттері | |||||||||||||||
Магниттік құрылымы | |||||||||||||||
CAS нөмірі | 7440-73-5 |
Тығызд. 2,3 — 2,5 г/см3, балқу t 18 — 21°С, қайнау t 640 — 660°С, ерітінділерінде сілтілік металдар сияқты және кристалдану кезінде цезий тұздарымен бірге тұнады. Басқа элементтерден экстракция немесе хромотография әдісі арқылы бөліп алады. Тұрақты тотығу дәрежесі +1, химиялық қасиеттері цезий элементіне ұқсас. 227Ас изотопын анықтау үшін және қосылыстары медицинада қолданылады.
Франций — ең сирек элементтердің бірі. Жер қыртысында үнемі бар элементтердің арасында астат аз мөлшері бар. Барлық табиғи франциялар радиогенді болып табылады, оның радиоактивті ыдырауы уран-235 және торий-232 ыдырауының аралық өнімдері ретінде франция Жаңа атомдарының бір мезгілде пайда болуымен өтеледі. Жер қыртысындағы франция жалпы құрамы 340 граммға бағаланады.
Табиғатта кездесуі өңдеу
Франций - сирек кездесетін элементтердің бірі. Жер қыртысында үнемі болатын элементтердің ішінде тек астатиннің мөлшері төмен. Барлық табиғи франций радиогендік болып табылады, оның радиоактивті ыдырауы уран-235 және торий-232 аралық ыдырау өнімдері ретінде жаңа франций атомдарының бір мезгілде пайда болуымен өтеледі. Жер қыртысындағы Францияның жалпы мөлшері 340 граммға бағаланады.
- ↑ Дереккөз қатесі: Жарамсыз
<ref>
тегі;no text was provided for refs namedkoz03