Wiki Հայերեն 2024
ՀայերենDeutschEnglish

Վիկտոր Կորչնոյ

Վիկտոր Լվովիչ Կորչնոյ (ռուս.՝ Ви́ктор Льво́вич Корчно́й, մարտի 23, 1931(1931-03-23)[1][2][3][…], Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2] - հունիսի 6, 2016(2016-06-06)[1][2][3][…], Wohlen, Շվեյցարիա[2]), շվեյցարական ծագմամբ խորհրդային շախմատիստ, գրոսմայստեր և գրող։ Համարվում է Շախմատի աշխարհի չեմպիոն չդարձած ամենաուժեղ շախմատիստներից մեկը[7]։

Վիկտոր Լվովիչ Կորչնոյ
Ви́ктор Льво́вич Корчно́й
Կորչնոյը 1993 թվականին
Պետություն(ներ)Խորհրդային Միություն
Շվեյցարիա
Ծննդյան ամսաթիվմարտի 23, 1931(1931-03-23)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԼենինգրադ, Խորհրդային Միություն
Մահվան ամսաթիվհունիսի 6, 2016(2016-06-06)[1][2][3][…] (85 տարեկան)
Մահվան վայրՎոլեն, Շվեյցարիա
Բնակության վայրՍանկտ Պետերբուրգ[4]
Կոչումգրոսմայստեր (1956)
Առավելագույն վարկանիշ2695 (հունվար 1979)[5]
365chessViktor_Korchnoi
Chesstempo համար108197
ICCF համար108197
Մասնակցել էՇախմատային օլիմպիադա 1960[6], Շախմատային օլիմպիադա 1966[6], Շախմատային օլիմպիադա 1968[6], Շախմատային օլիմպիադա 1970[6], Շախմատային օլիմպիադա 1972[6], Շախմատային օլիմպիադա 1974[6], Շախմատային օլիմպիադա 1978[6], Շախմատային օլիմպիադա 1982[6], Շախմատային օլիմպիադա 1988[6], Շախմատային օլիմպիադա 1990[6], Շախմատային օլիմպիադա 1992[6], Շախմատային օլիմպիադա 1994[6], Շախմատային օլիմպիադա 2000[6], Շախմատային օլիմպիադա 2002[6], Շախմատային օլիմպիադա 2004[6], Շախմատային օլիմպիադա 2006[6], Շախմատային օլիմպիադա 2008[6], 1970 USSR Chess Championship?, Q4288718?, Q4288732?, Candidates Tournament 1977?, Q4285280?, World Chess Championship 1978?, World Chess Championship 1981?, Q4285278?, Շախմատային օլիմպիադա, Q4409811? և USSR and Russia versus the Rest of the World?
ԱնդամակցությունMikhail Chigorin Club?
Պարգևներ և մրցանակներ
 Viktor Korchnoi Վիքիպահեստում

Ծնվել է Խորհրդային Միության Լենինգրադ քաղաքում, 1976 թվականին անցավ Նիդերլանդներ, 1978 թվականից բնակվել է Շվեյցարիայում` դառնալով Շվեյցարիայի քաղաքացի։ Կորչնոյը գրոսմայստեր Անատոլի Կարպովի դեմ խաղացել է երեք մրցույթ։ 1974 թվականին հավակնորդների մրցաշարի եզրափակչում պարտվում է Կարպովին, որը 1975 թվականի դարձավ աշխարհի չեմպիոն, երբ գրոսմայստեր Բոբբի Ֆիշերը հրաժարվեց պաշտպանել իր տիտղոսը։ Հետագայում անընդմեջ երկու անգամ հաղթել է հավակնորդների մրցաշարը (1978 և 1981)՝ Աշխարհի չեմպիոնի տիտղոսը Կարպովի հետ վիճարկելու համար, սակայն երկուսն էլ պարտվել է Կարպովին։

Կորչնոյը Աշխարհի առաջնության համար հավակնորդ է եղել տասը անգամ (1962, 1968, 1971, 1974, 1977, 1980, 1983, 1985, 1988 և 1991 թվականներին)։ ԽՍՀՄ շախմատի քառակի չեմպիոն, հինգ անգամ Խորհրդային հավաքականի կազմում դարձել է Եվրոպայի չեմպիոն, վեց անգամ՝ հաղթել է Շախմատաին օլիմպիադան։ 2006 թվականին եղել է Շախմատի մեծահասակների աշխարհի առաջնության հաղթող։

Վաղ կյանք, ընտանիք և կրթություն խմբագրել

Կորչնոյը ծնվել է 1931 թվականի մարտի 23-ին ԽՍՀՄ Լենինգրադ քաղաքում, մայրը հրեա էր, հայրը՝ կաթոլիկ լեհ[8][9]։ Մայրը՝ Զելդա Գերշեվնա Ազբելը (1910—?), իդիշ գրող Հերշ Ազբելի աղջիկը, դաշնակահարուհի էր և ավարտել էր Լենինգրադի երաժշտական կոնսերվատորիան։ Հայրը՝ Լև Մերկուրևիչ Կորչնոյը (1910—1941), քաղցրավենիքի խանությում աշխատող ինժեներ էր[10]։

Երկու ծնողներն էլ իրենց ընտանիքների հետ Լոնինգրադ էին եկել Ուկրաինայից 1928 թվականին, մայրը Բորիսպոլից, հայրը՝ Մելիտոպոլից։ Նրանց բաժանությունից հետո Վիկտորը ապրել է մոր հետ մինչև 1935 թվականը, հատագայում՝ հոր, հայրական տատիկի և խորթ մոր՝ Ռոզա Աբրամովնա Ֆրիդմանի հետ (որը ստանձնել է Կորչնոյի դաստիարակության պատասխանատվությունը, երբ հայրը սպանվեց Լենինգրադի շրջափակման ժամանակ՝ 1941 թվականին)[11][12]։

Ավարտել է Լենինգրադի պետական համալսարանի պատմության բաժինը[13]։

Վաղ շախմատային տարիներ խմբագրել

Շախմատ խաղալ սովորել է հորից հինգ տարեկանում։ 1943 թվականին միացել է Լենինգրադի պիոներական պալատին, որտեղ ուսանել է Աբրամ Մոդելի, Անդրեյ Բատուևի և Վլադիմիր Զակի մոտ։ Մոդելը ապագա աշխարհի չեմպիոն Միխայիլ Բոտվիննիկի զարգացման բնագավառում մեծ դեր է խաղացել, իսկ Զակը մարզել է ապագա աշխարհի չեմպիոն Բորիս Սպասկիին։

Խորհրդային պատանեկան առաջնություն խմբագրել

1947 թվականին Կորչնոյը Լենինգրադում հաղթել է ԽՍՀՄ պատանեկան առաջնությունը 11½/15 արդյունքով, իսկ 1948 թվականին Թալինում (Էստոնիա) տիտղոսը 5/7 արդյունքով կիսել է տիտղոսը[14]։

Երիտասարդ վարպետ խմբագրել

1951 թվականին վաստակում է Խորհրդային վարպետի տիտղոս՝ 1950 թվականի Լենինգրադի առաջնությանում 9/13 արդյունքով երկրորդը լինելուց հետո[15]։

Խորհրդային առաջին եզրափակիչ խմբագրել

Մեկ տարի անց Կորչնոյը առաջին անգամ որակավորվել է ԽՍՀՄ շախմատի առաջնության եզրափակչին։ Կիսաեզրափակչում (1952 թվական, Մինսկ) վաստակել է 10½/17 միավոր և զբաղեցրել է 2-4-րդ հորիզոնականները։ 20-րդ խորհրդային առաջնությունում (Մոսկվա) 11/19 միավովո զբաղեցրել է վեցերորդ հորիզոնականը, առաջին հորիզոնականը կիսել են գրոսմայստերներ Միխայիլ Բոտվիննիկը և Մարկ Թայմանովը[16]։ Հաջորդ տարի Վիլնյուսում կայացած առաջնությանը 9/14 իավորով կիսել է 3-4-րդ հորիզոնականները։ 1954 թվականին Կիևում 13/19 միավորով զբաղեցնում է 2-3-րդ հորիզոնականները (հաղթել է գրոսմայստեր Յուրի Ավերբախը)։

Միջազգային տիտղոսներ խմբագրել

Առաջին միջազգային մրցույթին մասնակցելու հնարավորություն ստացել է 1954 թվականին Բուխարեստում, որտեղ 13/17 միավորով գրավեց առաջին հորիզոնականը[17]։ ՖԻԴԵ նույն թվականին նրան շնորհեց միջազգային վարպետի կոչում։ 1955 թվականին 17/19 միավորով հաղթել է Լենինգրադի առաջնությունը, իսկ Հասթինգսի 1955–1956 առաջնությանը 7/9 միավորով կիսում է 1-2-րդ հորիզոնականները։ 1956 թվականի ՖԻԴԵ-ի կոնգրեսում ստացել է գրոսմայստերի կոչում[15]։

Խորհրդային հավաքական խմբագրել

Կորչնոյը 1954 թվականին առաջին անգամ Ուսանողական հավաքականի կազմում ներկայացրել է Խորհրդային Միությունը միջազգային հարթակում, երեք տարի անց միացել է Եվրոպայի թիմային առաջնությանը մասնակցող ազգային հավաքականին, և ներկայացրել է ԽՍՀՄ-ը մինչև 1974 թվականը։ ԽՍՀՄ հավաքականի համար վաստակել է 21 մեդալ։ Խորհրդային հավաքականի կազմում նրա ամբողջական արդյունքները՝

Գրոսմայստեր խմբագրել

Ագրեսիվ հակագրոհային ոճի շախմատիստ է։ Աչքի է ընկել բարդ պաշտպանական դիրքերում[20][21][22]

1950-ականներին նրա արդյունքները հաճախ անհամատեղել էին։ 1955 թվականին Մոսկվայում կայացած ԽՍՀՄ 22-րդ առաջնությանը 6/19 արդյունքով գրավել է նախավերջին 19-րդ հորիզոնականը։ 1959 թվականին 8½/11 միավորով Կրակովում հաղթում է մրցաշարը, իսկ 1960 թվականին Բուենոս Այրեսում 13/19 միավորով 1-2-րդ հորիզոնականները կիսում է գրոսմայստերներ Սամուել Ռեշեվսկու հետ, հաղթել է 1960 թվականի Արգենտինայի Կորդովա քաղաքում կայացած առաջնությունում 6/7 միավորով[23]։ 1961 թվականին Բուդապեշտում տարած հաղթանակից հետո համարվել է աշխարհի լավագույն շախմատիստներից մեկը[24]։

Խորհրդային Միության առաջնությունների տիտղոսներ խմբագրել

Իր կարիերայի ընթացքում Կորչնոյը հաղթել է ԽՍՀՄ շախմատի առաջնությունը չորս անգամ։ 1960 թվականին Լենինգրադում (14/19 միավոր), 1962 թվականին Երևանում (13/19), 1964–1965` Կիևում (15/19) և 1970 թվականին Ռիգայում 16/21 միավորով[17]։

Վարկանիշի փոփոխության գծապատկեր խմբագրել

Էլոյի վարկանիշի փոփոխություններ[25][26]
ՏարիՀնվՓտրՄրտԱպրՄայՀունՀուլՕգսՍեպՀոկՆոյԴեկտՏարվա
լավագույն		Տարվա
վատագույն
1971267026702670
1972264026402640
1973265026502650
1974267026702670
1975266526652665
1976267026702670
1977264526452645
19782665266526652665
19792695269526952695
19802695269526952695
19812650269526952650
19822645263526452635
19832600261026102600
19842635263526352635
19852630263026302630
19862635265026502635
19872625263026302625
19882640259526402595
19892610265526552610
19902625263026302625
19912615261026152610
19922585257525852575
19932605262526252605
19942615261526152615
19952635263526352635
19962645263526452635
19972635261026352610
19982630262526302625
19992673267626762673
200026592620263226592620
2001263926432617263926432617
2002263326352626263426352626
2003264226322628258026422580
2004256925792568260126012568
2005261726192615262026202615
2006260826072600260726082600
2007262926032610261126292603
2008260525982602258426052584
20092552255225612566256725672552
201025662564256425642548254825662548
201125442557255325532556256725672544
201225582549255825582519251725172499249925582499
20132499249924992499249924992499249924992499249924992499
201424992499249924992499249924992499249924992499249924992499
201524992499249924992499249924992499249924992499249924992499
201624992499249924992499249924992499


Գրքեր խմբագրել

  • Victor Korchnoi; V. G. Zak (1974). King's Gambit. Batsford. ISBN 978-0-7134-2914-5.
  • Victor Korchnoi (1977). Chess is My Life. Batsford. ISBN 0-7134-1025-6.
  • Victor Korchnoi; Lenny Cavallaro (1981). Persona non grata. Thinkers' Press. ISBN 0-938650-15-7.
  • Victor Korchnoi (2001). My Best Games, Vol 1: Games with White. Trafalgar Square. ISBN 978-3-283-00404-0.
  • Victor Korchnoi (2002). My Best Games, Vol 2: Games with Black. Trafalgar Square. ISBN 978-3-283-00405-7.
  • Victor Korchnoi (2002). Practical Rook Endings. Olms. ISBN 3-283-00401-3.
  • Victor Korchnoi (2005). My Best Games, Vol 3: Biography. Trafalgar Square. ISBN 978-3-283-00406-4.
  • Victor Korchnoi; Boris Gulko; Yuri Felshtinsky; Vladimir Popov (2011). The KGB Plays Chess: The Soviet Secret Police and the Fight for the World Chess Crown. Russell Enterprises. ISBN 1-888690-75-5.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Le champion du monde d’échec Viktor Kortchnoï est mort (ֆր.) // Le Monde / J. Fenoglio — Paris: Société éditrice du Monde, 2016. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ https://web-p-ebscohost-com.wikipedialibrary.idm.oclc.org/ehost/detail/detail?vid=10&sid=d7217e38-5bd8-4b59-9665-cf20750eeb3f%40redis&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZQ%3d%3d#AN=SPH33451&db=s3h
  5. ↑ Viktor Korchnoi FIDE rating history, 1967-2001 at OlimpBase.org
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 OlimpBase
  7. ↑ «Zurich Chess Challenge - Aronian wins blitz!».
  8. ↑ Виктор Корчной «Шахматы без пощады» (memoires of Victor Kotchnoi)
  9. ↑ J. D. Reed (1977 թ․ դեկտեմբերի 12). «They grew up together in Russia and meet again for the - 12.12.77 - SI Vault». Sportsillustrated.cnn.com. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  10. ↑ Виктор Корчной «Шахматы без пощады» (full text of Korchoi's autobiographical book): Here Korchnoi also mentions that his maternal grandmother Tsilya Azbel was killed during a Jewish pogrom in Kiev in 1919.
  11. ↑ Лариса Вольперт «Одержимый служитель Каиссы»
  12. ↑ Korchnoi family flies out — with family dog
  13. ↑ Great Chess Upsets, by Samuel Reshevsky, New York 1976, Arco Publishing, p. 244.
  14. ↑ Karpov–Korchnoi 1978: The Inside Story of the Match, by Raymond Keene, Batsford 1978, p. 10.
  15. ↑ 15,0 15,1 «Viktor Korchoi obituary». Daily Telegraph. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 6-ին.
  16. ↑ «URS-ch20 1952 - 365Chess.com Tournaments». 365chess.com. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 chessmetrics.com Արխիվացված 2006-04-14 Wayback Machine the Viktor Korchnoi player file
  18. ↑ 18,0 18,1 «OlimpBase :: World Student Team Chess Championship :: Viktor Korchnoi».
  19. ↑ 19,00 19,01 19,02 19,03 19,04 19,05 19,06 19,07 19,08 19,09 19,10 «OlimpBase ::Kortschnoj, Viktor».
  20. ↑ «Soviet Defector Seen As Counter-Puncher».
  21. ↑ «Defense Still Key To Korchnoi's Success - Sun Sentinel». Articles.sun-sentinel.com. 1997 թ․ փետրվարի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  22. ↑ «Cold War In The World Of Chess». NYTimes.com. 1981 թ․ սեպտեմբերի 27. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  23. ↑ Karpov–Korchnoi 1978, the Inside Story of the Match, by Raymond Keene, pp. 10–11
  24. ↑ The field also included Mark Taimanov at 9/15, Lajos Portisch (9), Vladimir Simagin (9), Péter Dely (9), Wolfgang Uhlmann (8½), Gedeon Barcza (8), István Bilek (7), Jan Hein Donner (6½), and Arthur Bisguier (6). Horowitz, I. A. (January 1962). «The World of Chess: Watch Korchnoj!». Chess Review. Vol. 30, no. 1. էջ 3.
  25. ↑ Էլոյի վարկանիշը ՖԻԴԵ ցանկերից։ Աղբյուրներ՝ fide.com, benoni.de, olimpbase.org
  26. ↑ Տեխնիկական խնդիրների պատճառով աղյուսակը ժամանակավորապես չի աշխատում։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիկտոր Կորչնոյ
էջը Վիքիպահեստում
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիկտոր Կորչնոյ» հոդվածին։
Ստացված է «https:https://www.how.com.vn/wiki/index.php?lang=hy&q=Վիկտոր_Կորչնոյ&oldid=9374718» էջից
🔥 Top keywords: Գլխավոր էջԻբրահիմ ՌաիսիԻրանԻրանի նախագահՎիքիպեդիա:Վիքին սիրում է Երկիրը 2024Սպասարկող:ՈրոնելԱլի ԽամենեիՀայաստանՎարզաղանի ուղղաթիռի վթարԲագրատ ԳալստանյանՊարույր ՍևակՀասան ՌոհանիՀովհաննես ԹումանյանԱկսել ԲակունցՇառլ ԱզնավուրՀայաստանի առաջին հանրապետությունՀամո ՍահյանՎահան ՏերյանԵղիշե ՉարենցՏիգրան ՊետրոսյանՍպասարկող:ՎերջինփոփոխություններըՎարդանանք (պատմավեպ)ՋրծաղիկԱրևելյան ԱդրբեջանՀայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանումՔութեշՎիլյամ ՍարոյանՀովհաննես ՇիրազՍասնա ծռերԿոմիտասԿառլես ՊուչդեմոնԳևորգ Մարզպետունի (վեպ)Պետրոս ԴուրյանՍեռական հարաբերությունՄեսրոպ ՄաշտոցՍամվել (վեպ)Գարեգին ՆժդեհԱռաջին համաշխարհային պատերազմԲագրատունիների թագավորություն