Ենթամնա, հայերենի կետադրական բացահայտության նշաններից, որն օգտագործվում է բառը տողադարձի ենթարկելու ժամանակ կամ այն վանկատելու համար, դրվում է բառի անջատված հատվածների միջև, օրինակ՝ դա֊սա֊գիրք, պա֊հա֊րան[1]։

֊

Հայերենի կետադրություն

վերջակետ( : )
միջակետ( )
ստորակետ( , )
բութ( ՝ )
շեշտ( ՛ )
հարցական նշան( ՞ )
բացականչական
նշան
( ՜ )
չակերտներ( « » )
միության գծիկ( - )
անջատման գիծ( )
կախման կետեր( )
բազմակետեր( ․․․․ )
փակագծեր( [ ] ( ) )
ապաթարց( ՚ )
ենթամնա( ֊ )
բացատ( )
Հին հայերենի կետադրություն
թավ•լերկ•մակակետ
սոսկ•սուղ
պատիվ( ՟ )
Լատիներենի կետադրություն
բացականչական
նշան
( ! )
հարցական նշան( ? )
Տպագրական նշաններ
ամպերսենդ( & )
աթ( @ )
աստղանիշ( * )
հակադարձ շեղագիծ( \ )
ցանկի մակնշան( )
տպագրական խաչ( †, ‡ )
աստիճան( ° )
վանդականիշ( # )
համարանիշ( )
բաժանման նշան( ÷ )
կարգի ցուցիչ( º, ª )
տոկոս, հազարերորդական մաս( %, ‰ )
ենթաբաժին( )
շտրիխ( ′, ″, ‴ )
բաժին( § )
ալիքանշան( ~ )
ընդգծում( _ )
կանգնակ( ¦, | )
Մտավոր սեփականություն
հեղինակային
իրավունքի նշան
(©)
ապրանքանշանի իրավունք(®)
սպասարկման նշան()
ապրանքանիշ()
Արժույթներ
արժույթի նշան(¤)
արժույթների
նշաններ`
(֏ ฿ ¢ $ £ ¥ )

Պատմություն խմբագրել

Ենթամնան քերականների և հայկական հին ձեռագրերում գործածվել է 12-րդ դարից որպես առոգանության նշան (‿ կամ — ձևով)[2]։ Մյուս կողմից ենթամնան հնում գործածվում էր իբրև «անհոդակապ բարդ բառերի բաղադրիչները միմյանց միացնող գծիկ», որը դրվում էր տողի մեջ, ցանկացած նման բառերի ներքևում, իսկ այժմ այն հիմնականում կիրառվում է իբրև տողադարձի նշան և դրվում է տողի վերջում[3]։ Անվանման տարբերակներն են՝ կիսենթամնա, ենթամայն, ենթամնա, ներքսագրական, տողադարձի նշան։ Ենթամայն տերմինն առաջացել Դիոնիսիոս Թրակացու «Քերականական արվեստ» աշխատության մեկնությունից արված ύμενպատճենումից, այն է՝ հին հունարեն՝ ν'πο֊ «ենթ-, տակը» և հին հունարեն՝ ՛'εν (ετς) «մի, մեկ», սակայն հունարենից տարբեր տեսք ունի։

Յունիկոդում խմբագրել

Ենթամնան համակարգչային Յունիկոդ ստանդարտում ներկայացվում է U+058A նիշով։

Տես նաև խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Ա. Սարգսյան, Ս. Համբարձումյան, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Երևան, 2012» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ հունիսի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 30-ին.
  2. Մխիթարյան, Հ.Մ. (1960). «Հին հայերենի կետադրությունը». Պատմաբանասիրական հանդես (4):
  3. Վ. Համբարձումյան, Հայոց լեզվի կետադրական տերմինների ծագումը և կառուցվածքը, էջ 202-218