Geofiet

knolplant

'n Geofiet is volgens die definisie van Raunkiaer (1934)[1] 'n plant wat 'n ondergrondse orgaan besit soos 'n blombol, 'n knol of 'n wortelstok wat dit in staat stel om 'n droë seisoen te oorleef, terwyl die plant se bogrondse blare elke jaar afsterf. Hierdie definisie is later bygewerk, maar vorm steeds die basis vir die begrip geofiet.

Amaryllis belladonna, 'n geofiet

Veral gebiede met 'n mediterreense bioom is ryk aan geofiete: hulle is winterreëngebiede met 'n droë somer. Die Kaapse floraryk is daarvan die rykste gebied.[2]

GebiedOppervlakte (103 km2)Aantal geofietspesies
Kaapgebied2002100
Chili100200
Kalifornië400200
Australië500700
Middellandse Seegebied23001300

Die geofiete van die Kaapgebied wysig

Die Kaapgebied soos hier aangegee omvat die kusfynbos, bergfynbos en die sukkulente Karoo en strek van Lüderitz in Namibië tot Kaapstad en Grahamstad in die ooste. Die aantal geofiete is uitsonderlik groot. Omdat spesies steeds hersien word, kan die getalle verder verander.[2]

GenusWêreldKaapgebiedEndemies
Asparagales
Orchidaceae – orgideefamilie
Bartholina2  22
Bonatea13  20
Brachycorythis33  11
Brownleea7  30
Ceratandra6  66
Corycium14 119
Disa [3]191 10187
Disperis84 158
Eulophia250 161
Evotella1  11
Gastrodia17  11
Habenaria800  70
Holothrix55 167
Liparis250  10
Pachites2  22
Pterygodium20 1313
Satyrium88 3123
Stenoglottis4  10
Hypoxidaceae – sterretjiefamilie
Empodium9  54
Hypoxis80  71
Pauridia27 2322
Tecophilaeaceae
Cyanella8  86
Walleria3  11
Iridaceae – irisfamilie
Babiana80 7876
Chasmanthe3  32
Crocosmia8  11
Devia1  11
Dierama44  10
Ferraria11 109
Freesia14 1110
Geissorhiza84 8484
Gladiolus260117101
Hesperantha91 4136
Ixia100 100100
Lapeirousia40 3426
Melasphaerula1  11
Micranthus3  33
Moraea195147135
Pillansia1  11
Romulea95 7061
Sparaxis15 1515
Syringodea8  54
Thereianthus8  88
Tritonia28 2623
Tritoniopsis24 2423
Watsonia52 3431
Xenoscapa2  22
Asphodelaceae – aalwynfamilie
Bulbine75 5142
Bulbinella23 1717
Trachyandra52 3732
Alliaceae – uifamilie
Allium550  10
Tulbaghia20  85
Agapanthoideae
Agapanthus3  32
Amaryllidaceae – amaryllisfamilie
Amaryllis2  22
Ammocharis5  10
Apodolirion6  33
Boophone2  21
Brunsvigia20 1210
Clivia5  11
Crinum65  21
Crossyne2  22
Cybistetes1  11
Cyrtanthus57 2720
Gethyllis32 3231
Haemanthus22 1711
Hessea14 1410
Nerine23  44
Scadoxus9  20
Strumaria24 2523
Ruscaceae
Eriospermum102 7649
Hyacinthaceae – hiasintfamilie
Bowiea1  10
Daubenya8  87
Drimia131 3327
Eucomis10  31
Lachenalia121121116
Ledebouria46  52
Massonia7  76
Merwilla5  11
Ornithogalum23410280
Pseudoprospero1  11
Spetaea1   11
Veltheimia2   21
Dioscoreales
Dioscoreaceae
Dioscorea400   62
Liliales
Colchicaceae
Colchicum40  2625
Baeometra1   11
Neodregea1   11
Onixotis2   22
Ornithoglossum8   65
Wurmbea54  1514
Commelinales
Haemodoraceae
Dilatris4   44
Wachendorfia4   44
Caryophyllales
Aizoaceae – brakbosfamilie
Phyllobolus31  1110
Saxifragales
Crassulaceae – plakkiefamilie
Tylecodon41   54
Geraniales
Geraniaceae – pelargoniumfamilie
Pelargonium300  9887
Malpighiales
Euphorbiaceae – naboomfamilie
Euphorbia1500   11
Oxalidales
Oxalidaceae – suringfamilie
Oxalis500 181166
Gentianales
Apocynaceae – selonsroosfamilie
Brachystelma110   93
Ceropegia160  143
Eustegia1   11
Fockea6   54
Orbea20   40
Pachycarpus30   20
Woodia3   10
Xysmalobium40   30
Asterales
Asteraceae – madeliefiefamilie
Othonna120  3027
Total20961756

Verwysings wysig

  1. The life forms of plants. Raunkiaer C. 1934. Oxford: Clarendon Press.
  2. 2,0 2,1 An overview of the Cape geophytes Serban Porches, Richard M. Cowling, Peter Goldblatt, John C. Manning, Deirdré A. Snijman Biological Journal of the Linnean Society, 87: 27–43. (2006)
  3. insluitend Schizodium wat nou onder Disa gereken word