Cách để Loại bỏ tổ ong bắp cày

Quả là không dễ chịu chút nào khi ong bắp cày làm tổ ở gần nhà, nhất là nếu trong nhà có trẻ con hoặc có người bị dị ứng với vết ong đốt. Giải pháp tốt nhất là gọi dịch vụ diệt trừ côn trùng, nhưng nếu không thích dùng cách này và không bị dị ứng thì bạn có thể tự xử lý. Để loại bỏ tổ ong bắp cày, bạn cần mặc đồ bảo hộ, tiếp cận tổ ong vào ban đêm là thời gian ong ít hoạt động nhất và phun thuốc trừ sâu hoặc thuốc bột diệt côn trùng được phép sử dụng, hun khói hoặc giội nước. Sau đó bạn nên áp dụng các biện pháp ngăn ngừa ong bắp cày quay trở lại làm tổ.

Phần 1

Phần 1 của 3:

Lên kế hoạch và bảo đảm an toàn

Tải về bản PDF

1
Kiểm tra để chắc chắn rằng bạn không bị dị ứng với vết đốt của ong bắp cày. Nếu không biết chắc điều này, tốt nhất là bạn nên đến bác sĩ để xét nghiệm trước khi xử lý tổ ong.
- Nếu kết quả cho biết bạn không bị dị ứng với vết ong đốt, bạn có thể tiến hành loại bỏ tổ ong.
- Ngược lại, nếu kết quả xét nghiệm khẳng định bạn bị dị ứng với vết ong đốt, bạn tuyệt đối phải nhờ người khác xử lý tổ ong hoặc gọi dịch vụ diệt trừ dịch hại, vì vết đốt của ong bắp cày có thể đẩy bạn vào tình thế nguy hiểm đến tính mạng.
2
Liên hệ với trung tâm kiểm soát vật trung gian truyền bệnh ở địa phương. Mặc dù không phải nơi nào cũng có, những trung tâm này chuyên kiểm soát các loài côn trùng và động vật mang mầm bệnh hoặc tiềm ẩn nguy hại. Các chuyên gia ở đó có thể giúp bạn xác định loại ong, khuyên bạn nên làm gì, thậm chí có thể giúp bạn loại bỏ tổ ong.^{[1]XNguồn nghiên cứu}
- Lướt internet tìm “kiểm soát vật trung gian truyền bệnh” trong vùng để biết thông tin liên lạc và nhờ giúp đỡ.
3
Gọi dịch vụ diệt trừ dịch hại. Trong hầu hết các trường hợp, tốt nhất vẫn là nhờ dịch vụ chuyên nghiệp xử lý tổ ong. Nếu địa phương bạn ở không có trung tâm kiểm soát vật trung gian truyền bệnh hoặc họ không đến loại bỏ tổ ong được, bạn hãy thử gọi dịch vụ diệt trừ dịch hại. Điều này đặc biệt nên làm nếu đó là ong vò vẽ vàng thường làm tổ dưới đất.^{[2]XNguồn nghiên cứu}
- Nếu tổ ong bắp cày ở vị trí khó tiếp cận như trong tường, trên gác mái hoặc dưới tấm bê tông, nhất định bạn phải nhờ chuyên gia đến giúp.
- Bạn cũng nên gọi nhà diệt trừ dịch hại chuyên nghiệp nếu bị dị ứng với vết đốt của ong bắp cày, hoặc nếu việc này có thể gây nguy hiểm. Thực tế, ngay cả khi bạn không bị dị ứng thì việc tiếp cận tổ ong bắp cày cũng cực kỳ nguy hiểm, thậm chí có thể gây chết người nếu sự cố xảy ra.
Nếu tổ ong ở vị trí đủ xa nhà và không nguy hiểm lắm, bạn nên cân nhắc cứ để yên như vậy, nhất là khi đó không phải loài ong hung hãn, ví dụ như ong bắp cày giấy. Ong bắp cày là một phần quan trọng của hệ sinh thái nhờ chúng thụ phấn cho cây và hoa, đồng thời tiêu diệt các loài dịch hại trong vườn, chẳng hạn như sâu bướm.
5
Tìm hiểu xem đó là loại ong bắp cày gì. Trước khi xử lý tổ ong, bạn nên biết đó là loại ong bắp cày loại nào, vì điều này sẽ giúp bạn xác định cách tốt nhất để loại bỏ tổ của chúng. Nhân viên của trung tâm kiểm soát vật trung gian truyền bệnh hoặc một chuyên gia nghiên cứu sâu bọ ở trường đại học trong vùng cũng có thể sẵn lòng giúp bạn xác định loại ong bắp cày. Ba loại ong bắp cày chính mà bạn cần xử lý là:
- Ong bắp cày giấy: Loại ong này có thân mình và chân dài hơn so với các loài ong bắp cày khác. Chúng xây các tổ to, nhìn rõ các lỗ tổ ong. Tổ của chúng thường trông như một chiếc dù đặt ngược và thường được xây ở những tòa nhà như dưới mái của một căn nhà hoặc đầu ống nước. Loài ong này chỉ tấn công khi bị đe dọa, nhưng vết đốt của chúng có thể khá đau và tiềm ẩn nguy hiểm.^{[3]XNguồn nghiên cứu}
- Ong vò vẽ vàng: Loài ong này có râu màu đen và dày, chân ngắn (so với ong bắp cày giấy). Tổ của chúng trông như giấy, kín đáo, thường ở những không gian kín như các hốc tường hoặc các lỗ hổng dưới đất. Chúng có thể rất nguy hiểm, đốt nhiều nốt và tấn công theo cả đàn.
- Ong bắp cày đen: là loài ong bắp cày to nhất. Ở Bắc Mỹ, loài ong bắp cày hói là phổ biến nhất – có thể được xác định bởi các đốm trắng trên đầu và ngực của chúng. Loài ong bắp cày châu Âu có thân mình màu nâu với các đốm màu cam. Tổ ong bắp cày đen trông như giấy, thường ở trên thân cây và các hốc tường.^{[4]XNguồn nghiên cứu}
6
Mặc trang phục bảo hộ. Một điều rất quan trọng là mặc trang phục bảo hộ khi bạn xử lý tổ ong để đề phòng bị ong đốt. Cho dù bạn không bị dị ứng thì vết đốt của ong bắp cày vẫn rất đau!
- Mặc quần jeans dài, đi tất và ủng, mặc áo khoác có mũ trùm đầu và đi găng tay.
- Bạn cũng nên quấn khăn nửa mặt dưới và đeo kính bảo hộ hoặc kính trượt tuyết.
- Nếu sử dụng thuốc phun trừ sâu, bạn nên mặc quần áo cũ, vì thuốc có thể ngấm vào vải. Giặt hoặc vứt bỏ quần áo sau khi xong việc.
- Nếu vô tình bị ong đốt trong khi xử lý tổ ong, bạn cần tìm hướng dẫn điều trị tại đây.
7
Không bao giờ đứng trên thang để với tới tổ ong trên cao. Nếu tổ ong ở trên cao như dưới mái nhà hai tầng hoặc trên cây cao, bạn đừng dùng thang để cố với tới.
- Nếu bạn đứng trên thang và đàn ong bắp cày vây quanh khi bạn quấy rối tổ của chúng thì rất có khả năng là bạn sẽ ngã và bị thương nặng.
- Trong trường hợp này, tốt nhất là bạn nên gọi dịch vụ diệt trừ dịch hại chuyên nghiệp hoặc dùng các phương pháp như hun khói (xem bên dưới) để loại bỏ tổ ong.
- Bạn chỉ nên cố gắng tự xử lý tổ ong bắp cày ở vị trí dễ với tới.
8
Nếu sử dụng thuốc trừ sâu, bạn cần đảm bảo dùng khi không có mặt trẻ nhỏ và thú nuôi. Nếu bạn quyết định dùng thuốc phun hoặc thuốc bột trừ sâu để tiêu diệt ong bắp cày, điều quan trọng là phải cách ly khu vực cần xử lý và đảm bảo không có bất cứ ai đến gần trong vòng ít nhất là 24 giờ, đặc biệt là trẻ nhỏ hoặc thú cưng. Thuốc trừ sâu dùng để diệt trừ ong bắp cày rất mạnh và độc.
- Ngoài ra, bạn cũng cần phải nhặt và vứt xác ong rơi xuống đất. Nếu không, chú chó hoặc mèo cưng của bạn có thể ăn những con ong chết và bị ngộ độc.
9
Tấn công tổ ong vào đầu năm nếu có thể. Thời điểm phá tổ ong trong năm có thể ảnh hưởng đáng kể đến thành công của bạn. Bạn nên hiểu về hoạt động của các loài ong bắp cày (ong bắp cày giấy, ong vò vẽ vàng, ong bắp cày đen).
- Vào đầu mùa xuân, ong chúa (ngủ đông trong mùa đông) sẽ chọn nơi làm tổ và xây một “ngôi nhà” nhỏ cho lứa ong thợ đầu tiên. Khi lũ ong thợ đến, chúng sẽ làm việc không biết mệt mỏi để mở rộng tổ và bảo vệ ong chúa.
- Tổ ong bắp cày sẽ tiếp tục phát triển qua mùa xuân và hè, cho đến khi đạt đến đỉnh vào cuối tháng tám. Lúc này thì tổ ong vò vẽ vàng có thể lên đến hai nghìn con.
- Đến cuối mùa hè, lứa ong bắp cày cuối cùng ra đời. Lứa ong này gồm có những con ong đực và ong chúa cho năm sau, do đó đàn ong sẽ rất cảnh giác bảo vệ và trở nên hung hãn hơn đối với bất cứ mối đe dọa nào.
- Vì thế thời gian tốt nhất để phá hủy tổ ong bắp cày là vào đầu năm, khi tổ ong còn nhỏ và lũ ong cũng ít hung dữ. Hơn nữa, nếu có thể giết được ong chúa thì bạn không cần phải lo lắng rằng năm đó sẽ có thêm tổ ong mới hình thành.^{[5]XNguồn tin đáng tin cậyMichigan State University ExtensionĐi tới nguồn}
- Tuy nhiên, nếu đến cuối hè hoặc đầu thu mà bạn không tìm thấy tổ ong thì việc phá tổ ong có thể không cần thiết (tùy thuộc vào vùng bạn ở) vì nhiệt độ lạnh giá ban đêm sẽ tiêu diệt tổ ong một cách tự nhiên. Sau đó bạn có thể chỉ cần loại bỏ tổ ong vào mùa đông.^{[6]XNguồn nghiên cứu}
10
Phá hủy tổ ong vào ban đêm. Nếu định tự phá hủy tổ ong bắp cày, tốt nhất là bạn nên thực hiện vào ban đêm. Thời gian này là lúc ong bắp cày ít hoạt động nhất, do đó chúng phản ứng chậm hơn và cũng ít hung dữ hơn.
- Không dùng đèn pin thông thường để soi sáng, vì ánh sáng đèn sẽ thu hút ong về phía bạn. Thay vào đó, bạn hãy dùng đèn màu đỏ hoặc vàng để soi sáng khi xử lý tổ ong ban đêm.^{[7]XNguồn nghiên cứu}
- Hoặc bạn có thể tấn công tổ ong vào lúc trời tờ mờ sáng, trước khi lũ ong hoạt động; khi đó bạn có thể tận dụng được ánh sáng buổi sớm.
11
Dự tính lối thoát hiểm. Trước khi bắt tay vào hành động, bạn nên dự tính trước lối thoát. Sau khi bị xịt thuốc vào tổ, lũ ong sẽ nhanh chóng ùa ra và có thể vây quanh bạn – do đó bạn cần phải nhanh chóng thoát ra trước khi điều này xảy ra.
- Chọn một nơi nào đó để bạn có thể nhanh chóng ẩn nấp sau khi tấn công tổ ong.
- Bạn cũng cần đảm bảo không có chướng ngại vật nào như đồ chơi trẻ con hay dụng cụ làm vườn trên lối thoát.
Quảng cáo

Phần 2

Phần 2 của 3:

Phá hủy tổ ong

Tải về bản PDF

1
Phun thuốc trừ côn trùng. Mua chai thuốc trừ côn trùng dạng xịt chuyên dùng để diệt ong bắp cày bán ở cửa hàng dụng cụ hoặc siêu thị. Thuốc dành cho các loại côn trùng nhỏ như kiến có thể không đủ mạnh để diệt ong bắp cày.
- Mặc trang phục bảo vệ thích hợp và các áp dụng biện pháp đảm bảo an toàn mô tả ở phần trên, xịt vào miệng tổ ong ở phía dưới. Xịt khoảng 10-15 giây (hoặc theo hướng dẫn trên chai xịt), sau đó nhanh chóng rời khỏi.
- Để qua một đêm cho thuốc phát huy tác dụng. Ngày hôm sau, bạn hãy ra quan sát tổ ong từ đằng xa. Nếu vẫn thấy ong bay quanh tổ, bạn hãy lặp lại bước trên lần nữa.
- Khi ong ngừng hoạt động và hầu hết ong đã chết thì bạn có thể dùng gậy dài để phá tổ ong một cách an toàn. Dùng gậy đập vỡ tổ ong, sau đó xịt thuốc trừ sâu vào.
- Dọn dẹp tổ ong vỡ và xác ong ngay sau đó.^{[8]XNguồn tin đáng tin cậyMichigan State University ExtensionĐi tới nguồn}
2
Dùng thuốc bột diệt côn trùng. Đối với tổ ong dưới đất (như tổ ong vò vẽ vàng), thuốc bột diệt côn trùng sẽ hiệu quả hơn nhiều so với chai xịt vốn không thể xịt vào sâu bên trong tổ.
- Mua loại thuốc bột diệt côn trùng như "Sevin 5 Garden Dust" và đong khoảng ¼ cốc cho vào bình bóp bóng hoặc cốc nhựa dùng một lần.
- Rắc nhiều bột vào miệng tổ ong. Thực hiện việc này vào ban đêm hoặc sáng sớm, nhớ mặc trang phục bảo hộ. Sau đó nhanh chóng rời khỏi.
- Không bịt kín hoặc che miệng tổ - cho phép lũ ong ra vào tổ tự do. Khi đi qua miệng tổ, chân của lũ ong sẽ dính thuốc, và khi chúng vào sâu trong tổ, số thuốc đó sẽ lây nhiễm cho các con ong khác.
- Sau khi bị rắc thuốc diệt côn trùng, lũ ong sẽ chết trong khoảng một đến hai ngày. Nếu không, bạn có thể lặp lại quá trình này.
3
Dùng nước rửa bát. Nếu bạn không thích dùng thuốc trừ sâu, một hỗn hợp đơn giản gồm nước rửa bát và nước cũng rất hữu hiệu trong việc tiêu diệt tổ ong bắp cày, vì dung dịch này bao bọc cánh ong khiến chúng không bay lên được và cuối cùng sẽ chết đuối.
- Pha dung dịch nước rửa bát bằng cách dùng một lượng nước rửa bát thích hợp (khoảng ¼ cốc) với một lít nước nóng để có một dung dịch tan đều và sủi bọt.
- Nếu tổ ong ở trên không, bạn hãy rót dung dịch vào bình có vòi xịt, sau đó phun mạnh trực tiếp vào miệng tổ trong khoảng 10-15 giây.
- Nếu tổ ong ở dưới đất, bạn chỉ cần rót dung dịch trực tiếp vào miệng tổ, sau đó nhanh chóng rời khỏi.
- Mặc dù dung dịch xà phòng và nước rất hiệu quả, nhưng có thể bạn phải lặp lại bước này nhiều lần, vì nước xà phòng cần phải dính vào từng con ong mới có thể giết được chúng.
4
Sử dụng khói. Một cách khác để loại bỏ tổ ong trên cao mà không cần dùng thuốc diệt côn trùng là dùng khói.
- Đốt một đống lửa nhỏ hoặc bật lửa lò nướng ngay bên dưới tổ ong. Khói sẽ bay lên cao và vào tổ, khiến lũ ong ngạt thở và phải di tản khỏi tổ.
- Để khói bay lên trong một hoặc hai tiếng, và khi đã chắc là lũ ong không còn trong tổ, bạn có thể dập tắt lửa và dùng gậy để đập vỡ tổ ong trước khi rời đi. Tuy nhiên, bạn vẫn cần chuẩn bị sẵn một bình nước xà phòng, đề phòng trường hợp còn con ong nào trong tổ.
- Nhớ rằng phương pháp này chỉ thích hợp để xử lý tổ ong trên cành cây hoặc ở vùng không gian mở, không thích hợp với các tổ ong trên lối vào nhà, mái nhà hoặc bất cứ vị trí nào gần nhà, vì ngọn lửa có thể vô tình làm cháy nhà.
5
Sử dụng nước. Bạn có thể dìm tổ ong treo trên cao bằng túi vải và một xô nước.
- Mặc quần áo bảo hộ, lấy một xô nước để dưới tổ ong. Lấy một chiếc túi vải lớn không thủng, không rách.
- Nhanh tay và cẩn thận trùm túi vải lên tổ ong và dùng dây buộc lại bên trên. Kéo tổ ong ra khỏi cành cây.
- Nhúng cả túi bọc tổ ong bên trong vào xô nước và chặn một hòn đá nặng lên trên để dìm túi dưới nước.
- Để chiếc túi trong nước qua đêm, sáng ra toàn bộ ong sẽ chết.
- Nhớ rằng phương pháp này cần phải tiếp cận rất gần tổ ong – do đó không dùng cho những người vụng về hoặc nhát gan!^{[9]XNguồn nghiên cứu}
Quảng cáo

Phần 3

Phần 3 của 3:

Ngăn chặn ong quay lại làm tổ

Tải về bản PDF

Khi mùa đông qua, bạn nên đi kiểm tra bên ngoài nhà để tìm lối vào của ong bắp cày như các khe hở, các lỗ thông hơi không kín hoặc các kẽ nứt quanh khung cửa sổ và cửa ra vào. Đó là những vị trí lý tưởng để ong làm tổ, vì vậy việc bịt kín lại có thể giúp ngăn ngừa ong quay lại khi mùa xuân đến.
Mặc dù ong bắp cày không bao giờ quay trở lại tổ cũ, nhưng nhiều loài ong bắp cày có thể xây tổ mới bên trên tổ cũ. Vì vậy tốt nhất là bạn phá mọi tổ ong rỗng trong mùa đông và dọn dẹp cẩn thận trước khi ong chúa đến chiếm cứ lại nơi đó khi mùa xuân đến.
Mùi thức ăn cũ có thể thu hút ong bắp cày, vì vậy tốt nhất là các thùng rác nên được đậy chặt. Bạn cũng nên rửa sạch thùng rác bằng nước và khử trùng thường xuyên để loại bỏ các mẩu thức ăn thừa có thể thu hút ong bắp cày.
Cây ăn quả, nhất là hoa quả rụng và thối rữa có thể là thỏi nam châm thu hút ong bắp cày và ong mật, vì vậy bạn cần suy nghĩ kỹ trước khi trồng cây ăn quả gần nhà. Nếu nhà bạn đã có sẵn cây ăn quả, bạn nên hái quả chín và nhặt các quả rụng dưới đất và vứt bỏ trước khi bọn ong bắp cày kịp làm việc này.
Ong bắp cày có tính chiếm cứ lãnh thổ rất cao và sẽ không xây tổ gần một tổ ong khác. Vì vậy, việc treo một hoặc hai tổ ong giả cũng là một cách tuyệt vời để xua đuổi chúng. Bạn có thể mua tổ ong giả ở các trung tâm làm vườn và cửa hàng dụng cụ (nhiều tổ ong giả được thiết kế rất đẹp), nhưng bạn cũng có thể thành công trong việc này chỉ bằng cách treo một chiếc túi giấy màu nâu!
Quảng cáo

Lời khuyên

Nếu tổ ong đã có trong nhà, bạn có một phương pháp khác tự nhiên nhưng rất hiệu quả là đặt một xô đầy nước sôi (hoặc càng gần độ sôi càng tốt) bên dưới tổ ong. Dùng một chiếc gậy dài để đập cho tổ ong rơi xuống xô nước. Sau đó dùng que rẽ tổ ong ra để đảm bảo mọi con ong trưởng thành và ấu trùng bên trong đếu bị luộc chín hoặc chết đuối. Tốt nhất là nên mặc đồ bảo hộ để lũ ong thoát được sẽ không đốt bạn. (Nếu không ngại dùng hóa chất thì việc xịt lên các con ong trưởng thành còn lại sẽ giúp cho phương pháp này hiệu quả hơn nhiều). Khi ong chúa (nằm trong tổ) đã chết thì những con ong trưởng thành còn lại cũng sẽ chết vì không tìm được tổ.
Thuốc diệt ong bắp cày chứa bạc hà cũng có hiệu quả và ít độc cho người và vật nuôi.
Nếu bị dị ứng với nọc độc của ong bắp cày/ong vò vẽ, bạn nên liên lạc với dịch vụ diệt trừ dịch hại chuyên nghiệp và tuyệt đối tránh tổ ong.
Keo xịt cũng có tác dụng tốt (tốt hơn một số chất độc) và cũng không đắt hơn. Lũ ong có thể bò ra nhưng sẽ bị dính vào tổ, và nhiều con dính vào sẽ làm tắc lối ra. Bạn có thể xịt nhiều keo vào miệng tổ sau khi chúng ngừng bò ra. Tuy nhiên, keo xịt không có tác dụng với loài ong mật. Ong mật ăn xác ong làm tắc miệng tổ, còn ong bắp cày thì không.
Ong bắp cày có thể để lại chất pheromones để đánh dấu. Nếu bị ong đốt trước khi phá được tổ ong, bạn cần rửa nơi vết ong đốt để tránh trở thành mục tiêu tấn công của những con ong bắp cày khác.
Bơ dạng xịt cũng có tác dụng tốt với các tổ ong bắp cày giấy. Tuy nhiên bơ sẽ làm bẩn và có thể thu hút nhiều côn trùng hơn.
Keo xịt có độc tính cao. Đảm bảo không dùng trong nhà và nhớ đeo mặt nạ để bảo vệ phổi.
Gần đây có một phương pháp có tác dụng tốt là bẫy dính. Ong bắp cày bị thu hút khi nhìn thấy những chiếc bẫy này, và khi đã đậu lên đó thì chúng không thể thoát.
Nếu bạn không muốn mua thuốc diệt côn trùng đắt tiền thì có thể dùng bình xịt côn trùng thông thường.
Keo xịt hữu hiệu nhưng bạn phải cẩn thận. Đây là công việc cần có hai người làm trừ khi bạn có thể dùng một tay thao tác tốt với hai can, vì đa số các tổ ong đều có hai lỗ. Lỗ phía trước là cửa chính, còn lỗ phía sau dùng để thông gió. Ong bắp cày cần phải duy trì nhiệt độ trong tổ, nếu không chúng sẽ chết.

Cảnh báo

Không xịt vào tổ ong đã bị đụng đến. Có thể không phải toàn bộ lũ ong đều ở trong tổ khi bạn xịt vào tổ ong. Chờ khoảng vài tiếng để tổ ong được yên tĩnh.
Bạn phải thật cẩn thận, không ở gần tổ ong lâu để tránh lũ ong phát hiện ra bạn và đốt.
Chỉ tự xử lý tổ ong bắp cày nếu tổ có kích thước tương đối nhỏ, ở chỗ dễ nhìn và trong khoảng cách có thể dùng bình xịt. Nếu không đáp ứng được các điều kiện trên đây, bạn đừng cố gắng tự làm – việc này rất nguy hiểm. Hãy gọi cho nơi kiểm soát dịch hại để họ loại bỏ tổ ong giúp bạn.
Ong bắp cày rất nguy hiểm, vì vậy bạn phải cực kỳ thận trọng.