Cách để Làm phân trộn

Làm phân trộn là một dự án tuyệt vời, vì bạn có thể dùng thức ăn thừa và những thứ bỏ đi để tạo thành phân bón giàu dinh dưỡng cho đất. Để làm phân trộn, bạn chỉ cần một vị trí thích hợp và rác thải có thể tự phân hủy, tốt hơn là rác trong bếp hoặc trong sân vườn. Với những vật liệu đơn giản và một chút công chăm sóc, bạn sẽ có một loại phân bón chất lượng cao để sử dụng trong vườn. Nếu làm phân trộn đúng cách, bạn sẽ có các dưỡng chất thiết yếu cung cấp cho cây và giúp cho đất màu mỡ hơn với những thứ lẽ ra đã bị vứt vào thùng rác.

Phần 1

Phần 1 của 5:

Bố trí nơi làm phân trộn trong sân

Tải về bản PDF

1
Chọn một vị trí để làm phân trộn. Bạn nên bố trí đống phân trộn ở nơi không quá gần để mùi phân trộn không bốc ra làm phiền bạn, đồng thời những con thú gặm nhấm thường lui tới đó cũng không tiện đường vào cư trú trong nhà bạn. Thùng phân trộn có thể đặt dưới nắng hoặc dưới bóng râm; tuy nhiên bạn nên lưu ý rằng phân trộn dưới nắng sẽ phân hủy nhanh hơn nhưng cũng cần cho thêm nước nhiều hơn. Ngoài ra, bạn cũng cần đảm bảo có khoảng trống để đảo hân trộn.^{[1]XNguồn nghiên cứu}
- Tốt nhất là bạn nên bố trí nơi ủ phân trộn trên mặt đất cách xa cây cối 1-2 mét, không đặt trên hành lang hay trong sân để dễ đảo và di chuyển phân trộn hơn.
2
Mua thùng ủ phân trộn. Nếu muốn bắt đầu làm phân trộn nhanh và dễ dàng, bạn có thể mua thùng ủ phân trộn tại các cửa hàng gia dụng. Thùng ủ phân trộn thường bằng nhựa màu đen, có nắp bên trên và không có đáy. Các thùng này thường rẻ tiền, dễ lắp đặt và sử dụng được ngay.
- Thùng ủ phân trộn bằng nhựa đen có thành cứng cũng giúp ngăn chặn động vật gặm nhấm chui vào, không như các loại thùng hở bên trên hoặc chỉ có thành bên.
3
Đóng thùng ủ phân trộn. Bạn có thể dễ dàng tự đóng thùng phân trộn nếu muốn có thùng phân trộn với hình dạng và kích thước cụ thể. Hầu hết các thùng ủ phân trộn tại nhà có khung bằng gỗ và thành bằng gỗ hoặc lưới sắt. Tùy vào nhu cầu, bạn nên đóng thùng ủ phân trộn có thể tích tối thiểu 1 mét khối, vì với kích thước này, thùng phân trộn có thể chứa được lượng phân trộn vừa đủ mà không chiếm quá nhiều chỗ trong sân.
- Thùng phân trộn 1 mét khối sẽ có chiều cao khoảng 0,9 m và chiều rộng khoảng 1,2m.
4
Cân nhắc làm phân trộn ngay trên mặt đất. Mặc dù thùng ủ phân trộn có thể giữ kín phân trộn và ngăn chặn thú gặm nhấm và các động vật khác, nhưng bạn hoàn toàn có thể làm phân trộn trên mặt đất. Bạn chỉ cần chọn một chỗ để có thể vứt những thứ bỏ đi trong bếp thành một đống.^{[2]XNguồn nghiên cứu}
- Phân trộn được ủ trong thùng sẽ gọn gàng hơn và ngăn chặn được các loài động vật nếu trong đống phân trộn có các mẩu thức ăn thừa, nhưng việc đảo và xử lý phân trộn sẽ nhanh hơn và dễ dàng hơn nếu bạn làm phân trộn ngay trên mặt đất.
5
Tham gia chương trình làm phân trộn đô thị nếu bạn không thể tự làm ở nhà. Làm phân trộn tại nhà sẽ tiện hơn và sử dụng được, nhưng bạn cũng có thể tránh lãng phí rác trong bếp bằng cách bỏ vào thùng phân trộn do địa phương thu gom và sử dụng. Nhiều đô thị hiện đã có các chương trình thu gom rác trong bếp và đưa vào quy trình xử lý phân trộn.^{[3]XNguồn nghiên cứu}
- Ngoài việc đỡ lãng phí các mẩu rác trong bếp, bạn còn tiết kiệm được chỗ để thùng rác trong nhà để xe khi bỏ rác vào thùng phân trộn thay vì vứt vào thùng rác.
- Liên hệ với địa phương xem họ có thu gom rác trong vườn để làm phân trộn không.
- Các thành phố có cách thu gom rác khác nhau. Có nơi cho phép bạn bỏ vào thùng chứa rác trong vườn, nơi khác có thùng riêng để đựng rác nhà bếp.
Quảng cáo

Phần 2

Phần 2 của 5:

Thu gom rác nhà bếp

Tải về bản PDF

1
Xác định loại rác nhà bếp nào sẽ được sử dụng. Trước khi bắt đầu thu gom rác nhà bếp, bạn cần quyết định mình sẽ dùng các loại rác đó làm phân trộn tại nhà hay đưa vào chương trình làm phân trộn của đô thị. Việc phân biệt này là quan trọng, vì chương trình làm phân trộn của đô thị có thể giải quyết nhiều thức ăn thừa hơn so với việc làm phân trộn tại nhà.^{[4]XNguồn tin đáng tin cậyUnited States Environmental Protection AgencyĐi tới nguồn}
- Với chương trình làm phân trộn của đô thị, bạn có thể thường xuyên thu gom mọi loại rác nhà bếp có thể tự phân hủy, kể cả thịt và sữa.
2
Tìm thùng rác nhỏ để đựng nguyên liệu làm phân trộn đặt trong nhà. Bạn có thể đặt một thùng rác nhỏ trong nhà gần khu vực sơ chế thức ăn Thùng này phải dễ bỏ rác vào, và dễ di chuyển đến thùng ủ phân trộn hàng ngày và dễ cọ rửa. Bạn có thể mua một thùng nhựa nhỏ (nhiều thùng rác nhỏ có nắp rất ngộ nghĩnh) hoặc dùng một vật đựng đơn giản như bát sứ và lấy đĩa đậy lên.^{[5]XNguồn nghiên cứu}
- Đặt thùng rác ở nơi dễ tiếp cận để bạn và cả nhà tiện sử dụng.
Loại rác nhà bếp tốt nhất để làm phân trộn là các mẩu vụn rau quả, vì chúng phân hủy nhanh và không thu hút động vật gặm nhấm hay côn trùng như các sản phẩm từ động vật. Bạn hãy thu gom tất cả các mẩu vụn từ rau quả, kể cả những thứ đã nấu chín.^{[6]XNguồn nghiên cứu}
Thùng phân trộn đô thị có thể tiếp nhận mọi loại rác nhà bếp có nguồn gốc động vật, nhưng bạn chỉ nên bỏ vào thùng phân trộn tại nhà một vài loại trong số đó. Vỏ trứng là một trong số những sản phẩm này vì nó bổ sung canxi, giúp cây cối phát triển.^{[7]XNguồn tin đáng tin cậyUnited States Environmental Protection AgencyĐi tới nguồn}
5
Xác định các nguyên liệu làm phân trộn. Có nhiều nguyên liệu tự phân hủy nhưng không thể làm phân trộn tại nhà vì lý do sức khỏe, vệ sinh và khó phân hủy. Những thứ này bao gồm:
- Thịt và các vụn thịt
- Xương
- Cá và xương cá
- Dầu hoặc mỡ
- Chất thải của người và động vật (ngoại trừ phân của động vật ăn cỏ như thỏ và ngựa)
Quảng cáo

Phần 3

Phần 3 của 5:

Ủ phân trộn

Tải về bản PDF

1
Lót đáy thùng bằng nguyên liệu nâu nếu có thể. Trước khi bắt đầu ủ phân trộn, bạn hãy bỏ lá khô hoặc các mẩu vụn khô trong vườn sẵn có. Lý tưởng nhất, lớp nguyên liệu nâu này phải dày vài cm để tạo ra lớp nền chắc chắn.
- Nếu không có nguyên liệu nâu để sử dụng, bạn vẫn có thể bắt đầu ủ phân. Bạn cũng có thể rắc một lớp đất vườn mỏng hoặc một lớp phân trộn đã hoại để bắt đầu ủ phân. Điều này sẽ giúp đưa vi khuẩn thích hợp vào thùng ủ phân trộn.
2
Thu gom các nguyên liệu xanh. Các nguyên liệu xanh với hàm lượng ni tơ được sử dụng để tạo nhiệt trong phân trộn. Một số nguyên liệu sinh nhiệt rất tốt bao gồm: cỏ dại non (trước khi có hạt), lá liên mộc, cỏ thi và các vụn cỏ. Các nguyên liệu xanh khác thích hợp để làm phân trộn bao gồm: các mẩu vụn hoa quả và rau củ, bã cà phê, lá trà (kể cả các túi trà đã bỏ sơi dây), và phân gà, gà tây, bò hoặc ngựa.
- Tránh nén chặt nguyên liệu xanh với số lượng lớn, vì chúng có thể nhanh chóng trở thành môi trường yếm khí. Điều này có nghĩa là sẽ không có đủ ô xy cho phần lớn các vi khuẩn có lợi sinh sôi và giúp phân hủy các nguyên liệu làm phân trộn.^{[8]XNguồn nghiên cứu}
Nguyên liệu nâu có chứa hàm hàm lượng cacbon cao, đóng vai trò như "chất xơ" cho phân trộn. Các nguyên liệu nâu bao gồm lá rụng (mùa thu), cả cây chết, mạt cưa, rơm rạ, hoa tàn (kể cả hoa khô, trừ các vật liệu nhựa/xốp gắn kèm hoa), và cỏ khô.
Những thứ khác có thể làm phân trộn bao gồm: khăn giấy, túi giấy, quần áo cotton (đã rách), vỏ trứng và lông tóc (của người, chó, mèo, v.v…) Tuy nhiên, bạn chỉ nên dùng các nguyên liệu này vơi lượng vừa phải.
Thùng phân trộn lý tưởng sẽ gồm 3 phần nguyên liệu nâu và 1 phần nguyên liệu xanh hoặc mỗi thứ một nửa, tùy thuộc vào loại nguyên liệu mà bạn có sẵn. Các nguyên liệu này phải tiếp xúc với nhau và được rải thành từng lớp mỏng chỉ vài cm.^{[9]XNguồn nghiên cứu}
6
Đậy thùng ủ phân trộn hoặc chôn các mẩu vụn thức ăn bên dưới lớp rác thải vườn. Nếu muốn dùng cả vụn thức ăn làm phân trộn, bạn cần cẩn thận, kẻo thùng phân trộn bốc mùi và thu hút các loài động vật và côn trùng. Để ngăn chặn tình trạng này, bạn hãy đậy nắp thùng, hoặc chỉ cần phủ lên rác nhà bếp một lớp rác thải vườn.
- Nếu không có rác vườn hoặc các vụn cây cỏ, bạn chỉ cần vùi rác nhà bếp dưới lớp trên bề mặt sẵn có trong thùng.
Quảng cáo

Phần 4

Phần 4 của 5:

Bảo dưỡng đống phân trộn

Tải về bản PDF

1
Giữ ẩm phân trộn. Để phân hủy nhanh, các nguyên liệu cần tiếp xúc với độ ẩm. Cách dễ nhất để thực hiện việc này là rảy nước từng lớp mỏng trong quá trình ủ phân. Bạn có thể rảy nước hoặc các nguyên liệu xanh ướt vào thùng nếu thấy phân trộn trong thùng có vẻ khô. Ngược lại, bạn hãy cho nguyên liệu nâu khô vào nếu thấy trong thùng có vẻ quá ướt.^{[10]XNguồn nghiên cứu}
- Khi thời tiết khô ráo, bạn hãy cho thêm nước vào thùng phân trộn mỗi khi bỏ nguyên liệu vào thùng để tăng độ ẩm.
- Đống phân trộn phải ẩm như miếng mút nhúng nước và vắt khô.
Để giúp các nguyên liệu phân hủy nhanh hơn, bạn hãy cắt nhỏ lá cây và rác thải vườn khác và nghiền vỏ trứng. Các mẩu rác to hơn sẽ chậm phân hủy hơn, do đó cách này sẽ đẩy nhanh thời gian ủ phân trộn.
3
Tạo điều kiện cho đống phân trộn tăng nhiệt. Đống phân trộn cần phải ấm để các vi khuẩn sinh sôi và phân hủy các chất hữu cơ mà bạn đã thu gom. Bạn có thể đậy thùng phân trộn bằng vải phủ vườn màu đen hoặc các vật liệu khác màu đen trong thời tiết lạnh để giúp tăng nhiệt độ.
- Nhiệt độ của đống phân trộn rất quan trọng và là dấu hiệu cho thấy hoạt động của vi khuẩn trong quá trình phân hủy. Cách đơn giản nhất để theo dõi nhiệt độ bên trong đống phân trộn là cảm nhận bằng bàn tay. Nếu thấy nóng hoặc ấm thì nghĩa là quá trình phân hủy đang diễn ra bình thường. Nếu nhiệt độ trong đống phân bằng với nhiệt độ môi trường xung quanh thì nghĩa là hoạt động của vi khuẩn đã chậm lại và bạn cần cho thêm vào thùng các nguyên liệu có hàm lượng ni tơ cao (nguyên liệu xanh).
- Bạn nên đậy nắp thùng để trông gọn gàng hơn.
4
Đảo phân trộn. Đảo nguyên liệu từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới, nghiền những thứ vón cục hoặc dính bết vào nhau. Nếu vẫn đang tiếp tục bỏ thêm nguyên liệu vào thùng, bạn hãy nhân dịp đó đảo lên để trộn đều với các nguyên liệu đã cho vào trước đó.
- Bạn có thể đảo phân trộn bằng cây chĩa ba và chuyển toàn bộ đống phân trộn ra nơi khác, sau đó trộn đều và chuyển lại vào thùng. Cách trộn này sẽ giúp luồng không khí lưu thông bên trong đống phân trộn, đẩy nhanh quá trình phân hủy.
- Bạn cũng có thể mua một dụng cụ chuyên dành để đảo phân trộn. Dụng cụ này là một cây gậy có tay cầm ở một đầu, đầu kia có răng. Bạn chỉ cần ấn đầu có răng vào đống phân trộn vặn tay cầm để trộn.
Tốt nhất là bạn nên trộn thường xuyên, đặc biệt nếu bạn đang bỏ thêm rác nhà bếp vốn có thể bốc mùi nếu không được trộn vào trong đống phân trộn. Việc đảo phân trộn sẽ giúp loại vi khuẩn thích hợp sinh sôi và tạo nên thứ phân trộn có mùi dễ chịu và phân hủy nhanh hơn.
6
Xác định xem phân trộn đã sử dụng được chưa. Đến thời điểm nào đó, có thể bạn cần ngừng cho thêm nguyên liệu vào đống phân trộn và để cho phân trộn "hoại mục." Bạn sẽ biết phận trộn đã sử dụng được chưa khi thấy nó không còn ấm và có màu nâu đậm.^{[11]XNguồn nghiên cứu}
- Thời gian để ủ phân trộn mất khoảng 2-3 tháng, tùy vào điều kiện thời tiết và nguyên liệu trong đống phân trộn.
- Phân trộn mới có thể dùng để trồng cây, nhưng nó có thể lấy đi ni tơ trong đất do quá trình phân hủy vẫn tiếp tục. Nếu thấy phân trộn chưa hoại kỹ, bạn có thể để lại trong thùng thêm một thời gian hoặc rải trong vườn và để nguyên vài tuần trước khi trồng bất cứ cây gì lên đó.
7
Sử dụng phân trộn. Nếu mọi thứ diễn ra suôn sẻ, cuối cùng bạn sẽ thấy một lớp phân trộn đã hoại mục dưới đáy thùng. Bạn có thể lấy phân trộn ra và rải mặt đất hoặc chôn vào vườn.
- Có thể bạn cần rây qua lưới thưa, hay dùng tay hoặc chĩa ba loại bỏ các khối to vón cục chưa phân hủy.
- Quá trình làm phân trộn rất nhanh gần như thần kỳ. Nếu bắt đầu ủ một thùng phân trộn 1 mét khối với các nguyên liệu phù hợp, bạn hãy giữ ẩm và đảo hàng tuần, bạn sẽ có nhiều mẻ phân trộn lớn để dùng mỗi năm.
Quảng cáo

Phần 5

Phần 5 của 5:

Tránh các sai lầm thường gặp

Tải về bản PDF

Một số người làm phân trộn thấy lo khi họ đảo phân trộn và thấy nóng bên trong. Mặc dù không phải lúc nào cũng đúng, nhưng đống phân trộn sẽ phân hủy nhanh nhất khi tỏa nhiệt. Đống phân trộn chất lượng tốt sẽ rất ấm bên trong, thậm chí bốc hơi nước vào buổi sáng lạnh. Đây là dấu hiệu tốt.
2
Quyết định xem có nên cho thêm các nguyên liệu phân hủy chậm không. Một số loại rác thải vườn có thể dùng làm phân trộn nhưng sẽ mất nhiều thời gian phân hủy, chẳng hạn như cành cây, nhánh cây và vụn cắt ra từ hàng rào. Có thể bạn phải ủ riêng các nguyên liệu này vài chúng sẽ mất thời gian lâu hơn để phân hủy, đặc biệt trong vùng khí hậu lạnh có mùa ủ phân trộn ngắn hơn.
- Cắt nhỏ các nguyên liệu nặng nếu có thể để giúp chúng phân hủy nhanh hơn.
Bạn có thể bỏ cỏ dại vào thùng ủ phân trộn, nhưng có nguy cơ cỏ sẽ được gieo rắc khắp vườn. Nếu bạn biết chắc cỏ chưa có hạt thì hoàn toàn có thể đem làm phân trộn. Tuy nhiên, nếu cỏ đã có hạt, tốt nhất là bạn nên bỏ vào thùng đựng rác vườn thay vì bỏ vào thùng phân trộn.^{[12]XNguồn nghiên cứu}
4
Không bỏ phân động vật vào thùng phân trộn. Mặc dù về mặt kỹ thuật thì phân chó có thể làm phân trộn, nhưng chỉ với điều kiện đặc biệt trong thùng phân trộn được phép của thành phố, thường đặt ở các công viên địa phương. Không dùng loại phân trộn kiểu này trong vườn hoặc gần vườn rau hoặc cây ăn quả. Bạn hãy hỏi chính quyền địa phương để biết thêm thông tin. Đề nghị địa phương cung cấp các thùng này trong công viên và trên các tuyến đi dành cho chó.
- Không bao giờ bỏ phân của bất của động vật ăn thịt nào vào thùng phân trộn. Trong khi phân của động vật ăn cỏ rất thích hợp để làm phân trộn, nhưng phân lợn, chó, mèo hoặc các động vật ăn thịt/ăn tạp có thể khiến thùng phân trộn và cây cối bị nhiễm các bệnh lây qua thức ăn.
Có nhiều loại hộp đựng thức ăn đem đi dùng hàng ngày được dán nhãn là có thể làm phân trộn. Tuy nhiên, chúng thường chỉ có thể được sử dụng trong qua trình xử lý công nghiệp và không phân hủy tốt trong thùng phân trộn tại nhà do nhiệt độ không đủ cao.
Quảng cáo

Lời khuyên

Bạn cũng có dùng phân trộn để làm phân trà, một loại phân bón được làm bằng cách rót một ít nước lên phân trộn, để cho ngấm 1-2 tuần, lọc lấy nước và đem tưới cây.^{[13]XNguồn nghiên cứu}
Để đẩy nhanh quá trình ủ phân trộn, bạn có thể cho giun vào thùng. Đây là loại giun đặc biệt có bán trên mạng. Tuy nhiên, nếu bạn làm phân trộn với thùng không đáy, có lẽ giun cũng đã tự chui vào đống phân trộn.
Cân nhắc dùng chung thùng phân trộn nếu bạn sống trong chung cư.