Cách để Chăm sóc chó nôn mửa

Dù lý do có nhỏ nhặt hay nghiêm trọng đến mức nào thì nôn mửa ở chó cũng là vấn đề không hề bình thường. Ví dụ, chó thích đào bới rác để ăn, do đó có thể nôn để loại bỏ thức ăn hư hỏng ra khỏi dạ dày. Tuy nhiên, nôn mửa hoặc co giật có thể là dấu hiệu của một số bệnh nghiêm trọng như nhiễm trùng, viêm tụy, nhiễm độc, ung thư hoặc tắc nghẽn đường tiêu hóa.^{[1]XNguồn nghiên cứu} Bạn nên chăm sóc chó bị nôn mửa và biết khi nào cần đưa chó đi khám thú y.

Phần 1

Phần 1 của 4:

Chăm sóc ngay sau khi chó nôn

Tải về bản PDF

1
Kiểm tra dấu hiệu sốc. Chó cần được cấp cứu ngay nếu có dấu hiệu sốc như: ^{[2]XNguồn nghiên cứu}^{[3]XNguồn tin đáng tin cậyAmerican Society for the Prevention of Cruelty to AnimalsĐi tới nguồn}
- Da và nướu nợt nhạt
- Hành vi bất thường
- Ngã quỵ
- Suy nhược
- Đứng dậy và đi lại khó khăn
- Ngẩng đầu một cách miễn cưỡng
- Chán nản
2
Giữ ấm và giúp chó thoải mái. Sau khi chó nôn, bạn nên vỗ về để chó biết nó không làm gì sai. Cố gắng để chó nằm xuống và nghỉ ngơi. Nếu chó có vẻ lạnh và run, bạn nên đắp chăn cho chó, quan tâm và giúp đỡ chó hết mực.^{[4]XNguồn nghiên cứu}
- Bạn nên giúp chó cảm thấy dễ chịu. Bạn có thể để chó nằm lên sàn một cách thoải mái để chó không cố gượng dậy hoăc đi lại. ^{[5]XNguồn nghiên cứu}
3
Lau sạch lông chó bằng khăn ấm và ướt. Bã nôn khi khô có thể khiến bộ lông dính bết nên bạn cần làm sạch lông chó ngay. Bạn chỉ nên lau sạch lông khi chó nghỉ ngơi được một lúc và ngừng lau ngay nếu chó tỏ ra khó chịu.
- Bạn có thể đặt đệm lót dành cho chó con hoặc khăn cũ dưới cằm và xung quanh chó. Như vậy, nếu chó có nôn nữa thì cũng không làm bẩn thảm lót sàn. Một số chú chó biết rằng đệm lót dành cho chó con là nơi được đi vệ sinh. Điều này giúp chó bớt lo lắng về việc sẽ làm bẩn nhà mỗi khi muốn nôn và tìm chỗ để nôn.
Bạn nên theo dõi sát sao kể từ lần đầu tiên chó nôn, vì tình trạng nôn mửa liên tục cần được cấp cứu. Các biểu hiện báo hiệu chó nôn trở lại bao gồm nôn khan, hoặc phát ra âm thanh như thể mắc kẹt thứ gì đó trong cổ họng; tư thế gồng cứng và đi loanh quanh không mục đích.^{[6]XNguồn nghiên cứu}

Phần 2

Phần 2 của 4:

Nhận biết tình huống khẩn cấp

Tải về bản PDF

1
Điều trị ngay nếu bụng chó bị chướng lên. Nếu bị nôn liên tục, chó có thể bị chướng bụng – một tình trạng nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng. Các triệu chứng chướng bụng là cố gắng nôn nhưng không nôn được và chảy nhiều nước dãi (vì chó không thể nuốt nước dãi).^{[7]XNguồn nghiên cứuSmall Animal Internal medicine. Nelson and Couto. Mobsy.}
- Chó cần được cấp cứu ngay khi bụng bị chướng, vì đây là tình trạng nghiêm trọng và có thể lấy đi tính mạng chó chỉ sau vài tiếng nếu không được điều trị.
2
Theo dõi dấu hiệu mất nước. Khi nôn mửa, chó có thể cảm thấy buồn nôn và không muốn uống nước. Điều này, kèm theo tình trạng nôn ra chất lỏng, có thể khiến chó bị mất nước vì lượng nước mất đi lớn hơn lượng nước nạp vào.^{[8]XNguồn nghiên cứuSmall Animal Internal medicine. Nelson and Couto. Mobsy.} Khi chó có biểu hiện mất nước ban đầu, bạn nên cho chó uống hỗn hợp thức uống điện giải pha với nước cách vài tiếng một lần trong cả ngày. Bạn nên đưa chó đi khám thú y nếu tình trạng mất nước không cải thiện. Chú ý dấu hiệu mất nước ban đầu như: ^{[9]XNguồn nghiên cứu} Early signs of dehydration include:
- Thở hổn hển liên tục
- Khô miệng, nướu hoặc mũi
- Mệt mỏi thấy rõ
- Mắt khô hoặc trũng lại
- Da mất độ đàn hồi (da không trở về vị trí cũ ngay sau khi bạn nắm và thả ra)
- Yếu chân sau (mất nước giai đoạn sau)
- Đi đứng không vững (mất nước giai đoạn sau)
3
Biết khi nào nên đưa chó đi khám thú y. Nếu nguyên nhân gây nôn mửa ở chó là đơn giản và rõ ràng, chẳng hạn như sau khi chó đào bới rác, bạn có thể tập trung chăm sóc tại nhà và chó có thể khá hơn sau khi uống nước và kiêng ăn. Tuy nhiên, bạn nên đưa chó đi khám thú y ngay nếu gặp dấu hiệu như: ^{[10]XNguồn tin đáng tin cậyAmerican Society for the Prevention of Cruelty to AnimalsĐi tới nguồn}
- Nôn khan (không nôn ra gì)
- Nôn 1-2 lần kèm theo chậm chạp và yếu sức
- Nôn mửa hơn 4 tiếng hoặc không thể uống nước
- Nôn ra máu do lở loét nghiêm trọng thành dạ dày

Phần 3

Phần 3 của 4:

Xác định và loại trừ nguyên nhân gây nôn

Tải về bản PDF

1
Phân biệt giữa nôn mửa và ợ để xác định cách điều trị thích hợp. Chó cũng có thể ợ và đẩy thức ăn không tiêu hóa được ra ngoài mà không có lực tác động ở bụng cũng như bất kỳ dấu hiệu bệnh nghiêm trọng nào.^{[11]XNguồn nghiên cứu} Khi ợ, chó chỉ cần đưa thức ăn lên cao và dựa vào trọng lực để đẩy thức ăn xuống dạ dày. Tuy nhiên, trong trường hợp nôn mửa khẩn cấp (nôn mửa cấp tính), chó có thể tống tất cả những thứ trong dạ dày ra ngoài do co cơ bụng. Bạn có thể thấy chó gập cong người lại để nôn và nôn ra mùi hôi khó chịu.^{[12]XNguồn nghiên cứu}
- Ợ thường là dấu hiệu bệnh thực quản hoặc vấn đề tiêu hóa ở giai đoạn đầu. Ví dụ, nếu ăn quá nhiều và quá nhanh, thức ăn chó ợ ra thường chưa được tiêu hóa và còn nguyên hình dạng.^{[13]XNguồn nghiên cứu}
- Nếu bị ợ thường xuyên, chó có thể đang mắc một bệnh lâu ngày nào đó, vì thế, bạn hãy đặt thức ăn chó lên cao trên ghế và đưa chó đi khám bác sĩ thú y.^{[14]XNguồn nghiên cứuSmall Animal Internal medicine. Nelson and Couto. Mobsy.}
2
Cân nhắc nguyên nhân gây nôn. Bạn nên chú ý đến chế độ ăn, hành vi, cảm xúc và điều kiện môi trường gần đây của chó để xác định nguyên nhân gây nôn. Ví dụ, bạn có thể nhớ lại chuyến đi dạo gần nhất để xác định liệu chó có ăn phải xác thối hay thức ăn hư hỏng nào không. Nôn mửa có thể là triệu chứng phổ biến của "ruột rác", tức là chó ăn phải thứ hư hỏng và không lành mạnh, khiến cơ thể chó buốc phải tống những thứ đó ra ngoài. Tuy nhiên, nôn mửa ở chó còn là do nhiều nguyên nhân nghiêm trọng khác như:^{[15]XNguồn tin đáng tin cậyAmerican Society for the Prevention of Cruelty to AnimalsĐi tới nguồn}^{[16]XNguồn nghiên cứu}
- Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa
- Ký sinh trùng đường ruột (giun sán)
- Táo bón nặng
- Suy thận cấp tính
- Suy gan cấp tính
- Viêm đại tràng
- Bệnh Parvo (viêm ruột-dạ dày)
- Viêm túi mật
- Viêm tụy
- Ăn phải chất độc
- Sốc nhiệt
- Nhiễm trùng tử cung
- Phản ứng thuốc
- Ung thư
3
Đánh giá tần suất nôn. Nếu chó nôn một lần duy nhất, ăn bình thường và nhu động ruột bình thường thì hiện tượng nôn đơn thuần chỉ là một sự cố mà thôi (không do bất kỳ nguyên nhân nào khác). Nếu chó nôn nhiều lần trong ngày hoặc kéo dài hơn một ngày, bạn nên đưa chó đi khám thú y ngay.^{[17]XNguồn nghiên cứu}
- Chó nôn mửa liên tục và lặp đi lặp lại cần được kiểm tra tổng quát ở phòng khám thú y. Bác sĩ thú y có thể chẩn đoán bệnh bằng một loạt các xét nghiệm như chụp X-quang, phân tích mẫu máu, xét nghiệm phân, phân tích nước tiểu, siêu âm và/hoặc chụp hình quang tuyến.^{[18]XNguồn nghiên cứu}
4
Kiểm tra bã nôn để xác định nguyên nhân. Bạn nên quan sát bã nôn để tìm xem có giấy bọc, mẫu túi nhựa vụn, mảnh xương (bạn không nên cho chó ăn xương thật vì đây cũng chính là một trong những nguyên nhân gây nôn mửa) lẫn bên trong hay không.^{[19]XNguồn nghiên cứu} Nếu thấy máu trong bã nôn, bạn nên đưa chó đi khám thú y ngay vì chó có nguy cơ mất máu nhanh, nghiêm trọng và chết.
- Nếu không có vật lạ trong bã nôn, bạn có thể nhìn hình dạng và đặc tính của bã nôn. Xác định xem bã nôn giống thức ăn chưa tiêu hóa hay là có dạng lỏng. Bạn nên ghi lại những gì quan sát được để báo với bác sĩ thú y khi chó tiếp tục nôn. Bác sĩ thú y có thể chẩn đoán nếu được bạn cung cấp hình ảnh hoặc mẫu nôn.^{[20]XNguồn nghiên cứu} Hình ảnh có thể giúp bác sĩ thú y định lượng bã nôn và tìm đúng cách điều trị.

Phần 4

Phần 4 của 4:

Chế độ ăn sau khi chó nôn

Tải về bản PDF

1
Tránh cho chó ăn trong vòng 12 tiếng. Nôn mửa có thể gây kích thích niêm mạc dạ dày và khiến chó nôn nhiều hơn nếu được ăn ngay sau đó. Dạ dày cần có thời gian để nghỉ ngơi, và điều này còn giúp bạn xác định nguyên nhân gây nôn có phải là do thực phẩm hay không.^{[21]XNguồn nghiên cứu} Bạn nên tránh cho chó ăn, dù chó tỏ ra đói vô cùng. Nhịn ăn còn là cơ hội để chó loại bỏ bất kỳ thứ gì gây nôn.^{[22]XNguồn nghiên cứu}
- Chó con và chó nhỏ không nên nhịn ăn quá 12 tiếng.
- Nếu chó đang bị bệnh (đặc biệt là bệnh tiểu đường), bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú y trước khi cho chó nhịn ăn.
2
Cho chó uống nước. Cứ cách 1 tiếng, cho chó uống 1 thìa cà phê nước/0,5 kg cân nặng một lần. Bạn nên tiếp tục cho chó uống theo cách này suốt cả ngày lẫn đêm cho đến khi chó uống được nước như bình thường. Uống quá nhiều nước sau khi nôn có thể khiến chó nôn trở lại. Mặt khác, chó có thể bị mất nước nếu không được uống nước.^{[23]XNguồn nghiên cứu} Bạn nên đưa chó đi khám thú y nếu chó thậm chí còn không thể uống được một lượng nhỏ nước như trên.
- Ví dụ, chó nặng hơn 6 kg cần được uống 12 thìa cà phê (¼ cốc) nước mỗi tiếng và suốt cả ngày lẫn đêm.
- Cân nhắc mua các thức uống bù điện giải như Pedialyte hoặc Lectade ở tiệm thuốc tây hoặc phòng khám thú y. Bạn nên thực hiện theo hướng dẫn trên bao bì để biết cách pha thức uống bù điện giải với nước đun sôi. Thức uống này giúp làm dịu dạ dày và chống mất nước. Bạn nên cho chó uống đúng theo lượng nước được hướng dẫn ở trên. Nên lưu ý vì không phải con chó nào cũng thích mùi vị loại nước này và chịu uống.
3
Bổ sung nước nếu chó không chịu uống. Để ngăn ngừa mất nước, bạn nên tìm cách bổ sung nước cho chó. Bạn có thể cân nhắc nhúng khăn vào nước và lau nướu cho chó. Cách này giúp làm mát miệng chó mỗi khi chó cảm thấy buồn nôn khi uống nước. Hoặc bạn có thể cho chó liếm viên đá lạnh để miệng chó ướt và nạp được một ít nước vào cơ thể. Bạn cũng có thể thử cho chó uống trà gừng, cúc La Mã hoặc bạc hà ấm để xoa dịu dạ dày và đường tiêu hóa. Giống như nước, bạn chỉ nên cho chó uống mỗi lần vài thìa.
- Nếu chó không chịu uống trà, bạn có thể thử đông lạnh trà trong khay đá, sau đó đập vụn thành từng miếng. Chó có thể ăn đá từ trà theo cách này. ^{[24]XNguồn nghiên cứu}
- Bạn nên cố gắng cho chó uống nhiều loại nước cho đến khi chó tìm được loại phù hợp.
4
Cho chó ăn trở lại. Sau 12 tiếng, bạn có thể bắt đầu cho chó ăn 2-3 thìa cà phê thực phẩm ít chất béo và dễ tiêu. Thịt nạc như thịt gà không xương và bánh hamburger sẽ cung cấp cho chó lượng protein cần thiết. Trong khi đó, khoai tây luộc, phô mai tươi ít béo và cơm đã nấu chín có thể bù đắp đầy đủ lượng cacbon-hydtrat theo nhu cầu của chó. Bạn có thể trộn 1 phần thịt nạc với 5 phần cacbon-hydtrat. Bạn nên đảm bảo cho chó ăn thực phẩm nấu chín kỹ, không béo và không gia vị để chó dễ tiêu thay vì cho chó ăn thực phẩm thông thường.^{[25]XNguồn nghiên cứu}
- Nếu chó không nôn mửa, cứ cách 1-2 tiếng, bạn có thể cho chó ăn một ít thức ăn một lần.^{[26]XNguồn nghiên cứu}^{[27]XNguồn nghiên cứu} Tuy nhiên, bạn nên đưa chó đi khám thú y ngay nếu chó nôn trở lại.
5
Từ từ cho chó ăn trở lại như bình thường. Sau ngày đầu cho chó ăn nhạt, bạn có thể trộn thực phẩm nhạt với một ít thực phẩm thông thường cho một bữa ăn. Ví dụ: bắt đầu trộn theo tỷ lệ 50/50 cho một bữa ăn, sau đó tăng dần lên 3/4 thực phẩm thông thường với 1/4 thực phẩm nhạt. Bạn có thể cho chó ăn lại bình thường sau đó nếu chó không còn nôn nữa.^{[28]XNguồn nghiên cứu}^{[29]XNguồn nghiên cứu} Luôn nhớ thực hiện theo lời khyên của bác sĩ thú y và đưa chó đi tái khám nếu cần thiết.
- Ngưng cho chó ăn nếu chó nôn trở lại và đưa chó đi khám thú y ngay. Tốt nhất bạn nên ghi lại những gì đã cho chó ăn và uống, lượng thức ăn tiêu thụ và hành vi của chó. Những thông tin này rất hữu ích đối với bác sĩ thú y.
- Bạn không nên thử nghiệm thực phẩm hoặc thuốc cho chó vì điều này có thể khiến chó nôn nghiêm trọng hơn.^{[30]XNguồn nghiên cứu}