Cách để Ẩn danh Trên mạng

Trên thực tế, bạn không thể ẩn danh tuyệt đối trên mạng internet. Ai đó vẫn luôn có thể theo dõi một phần của kết nối mạng mà bạn đang dùng. Tuy nhiên, nếu muốn an toàn hơn trong thời đại kỹ thuật số này, bạn có thể thực hiện một số bước bảo vệ để gần như ẩn hoặc ngụy trang danh tính. Đây là bài viết hướng dẫn cách thực hiện các bước cơ bản để ẩn danh trên internet.

Phần 1

Phần 1 của 2:

Tìm hiểu cách bạn bị theo dõi trên mạng

Tải về bản PDF

1
Lưu ý thông tin mà nhà mạng có thể theo dõi. Nhà mạng cung cấp dịch vụ dùng cho việc kết nối internet. Khi modem (bộ điều giải) hoặc router (bộ định tuyến) kết nối với mạng internet, bạn sẽ được cấp một địa chỉ IP - đây là địa chỉ có thể dùng để theo dõi tài khoản của bạn. Điều đó có nghĩa là ở mức tối thiểu thì bất kỳ ai thấy địa chỉ IP đó đều xác định được dịch vụ internet mà bạn đang dùng. Nếu bạn thực hiện hành vi phạm pháp bằng địa chỉ IP này, cơ quan nhà nước có thẩm quyền (chẳng hạn như cơ quan công an hoặc thậm chí FBI) có thể gửi lệnh đến nhà mạng để tìm người đã sử dụng địa chỉ IP đó, cùng với các trang và dịch vụ đã truy cập. Một vài thông tin mà nhà mạng có thể xác định dựa trên địa chỉ IP của bạn là:
- Nội dung trang web: Nếu bạn truy cập trang https:///www.How.com.vn.com khi sử dụng mạng, nhà mạng sẽ lưu lại tên miền đó.^{[1]XNguồn nghiên cứu} Về mặt lý thuyết, nhà mạng có thể thống kê số lần bạn truy cập trang How.com.vn, những gì bạn đã tải về (nếu có), và thời gian mà bạn xem trang web đó. Mặc dù họ có thể xem các thông tin đó, nhưng họ sẽ không tìm hiểu trừ khi có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nếu bạn thường truy cập trang web có nội dung phi pháp, hoạt động của bạn có thể bị nhà mạng chú ý.^{[2]XNguồn nghiên cứu}
- Địa chỉ MAC: Địa chỉ Media Access Control (Kiểm soát việc truy cập mạng, gọi tắt là MAC) là địa chỉ được chỉ định riêng cho mạng Wi-Fi hoặc card mạng của máy tính. Nhà mạng có thể xác định địa chỉ MAC nào trên hệ thống mạng đã được sử dụng với một địa chỉ IP cụ thể vào thời điểm nào đó - điều đó có nghĩa là nếu bạn đang sử dụng hệ thống mạng tại trường học, nơi làm việc hoặc nhà riêng, người quản trị mạng có thể xác định các trang và dịch vụ được sử dụng bởi máy tính của bạn.
- Số cổng: Nếu bạn kết nối với (hoặc nhận kết nối từ) số cổng nào đó, nhà mạng thường có thể xác định loại dịch vụ mà bạn sử dụng, chẳng hạn như việc duyệt web (thường là cổng 443 và 80) hoặc gửi email (thường là cổng 25, 587 hoặc 465).
- Dịch vụ VPN: Nếu bạn sử dụng VPN thay cho kết nối internet để ẩn các hoạt động trực tuyến, nhà mạng vẫn có thể thấy loại VPN mà bạn sử dụng và thời điểm kết nối. Tuy nhiên, họ không thể biết chính xác những gì bạn đã làm trên VPN.
2
Tìm hiểu thông tin mà các trang web thu thập. Hầu hết các trang web kiếm tiền từ việc cho đăng quảng cáo. Để khuyến khích người truy cập nhấp vào quảng cáo (và đặt hàng), người quản trị web và hệ thống quảng cáo cần biết sở thích và thói quen sử dụng mạng của bạn để họ có thể cho bạn xem các quảng cáo liên quan. Nhiều trang web thu thập dữ liệu bằng cách cài đặt cookie theo dõi trên máy tính của bạn để biết những trang web khác mà bạn truy cập, vị trí của bạn, hệ điều hành và trình duyệt mà bạn đang dùng, lượng thời gian bạn dành cho trang web đó, đường dẫn nào đã được nhấp, bạn có đăng nhập vào trang mạng xã hội như Facebook hay không, bạn tìm kiếm điều gì, và thậm chí mức pin laptop của bạn.^{[3]XNguồn nghiên cứu} Toàn bộ quá trình này diễn ra tự động và bạn không hề hay biết khi truy cập những trang có thu thập dữ liệu.
- Để biết trang web thu thập thông tin cá nhân nào dù bạn truy cập chỉ một lần, bạn có thể tìm hiểu qua https://webkay.robinlinus.com. Ngay khi trang web hiển thị, bạn sẽ thấy một số thông tin khiến bạn giật mình.
- Không phải mọi cookie đều xấu. Trên thực tế, việc cho phép một vài cookie cũng quan trọng. Cookie được dùng để lưu trữ dữ liệu trên máy tính giúp cho việc duyệt web trở nên dễ dàng hơn. Ví dụ: cookies giúp bạn đăng nhập vào các tài khoản cần mật khẩu, thêm sản phẩm vào giỏ hàng mua sắm, v.v. Tuy nhiên, một số cookie được gọi là "cookie theo dõi" hoặc "cookie của bên thứ ba" có chức năng theo dõi hoạt động của bạn trên mọi trang web, không chỉ trang mà bạn đang xem.
- Google có kế hoạch cấm toàn bộ cookie theo dõi của bên thứ ba trên trình duyệt web Chrome vào năm 2022.^{[4]XNguồn nghiên cứu}
Bạn có kết nối với điểm truy cập Wi-Fi công cộng, chẳng hạn như ở các quán cà phê, hoặc tại nhà của bạn bè? Sự thật là bất kỳ khi nào bạn kết nối với Wi-Fi công cộng (hoặc điểm truy cập Wi-Fi mà bạn không có quyền kiểm soát), có thể ai đó đang rình mò dữ liệu của bạn. Nếu người dùng có ý đồ xấu truy cập vào điểm Wi-Fi công cộng, việc kết nối máy tính, điện thoại, máy tính bảng hoặc đồng hồ thông minh với mạng không dây đó có thể giúp họ thấy hầu hết mọi hoạt động của bạn trong khi đăng nhập - bao gồm việc nhập mật khẩu, xem dữ liệu ngân hàng và tìm kiếm thông tin liên lạc.^{[5]XNguồn nghiên cứu}
Quảng cáo

Phần 2

Phần 2 của 2:

Sử dụng các công cụ và thủ thuật ẩn danh

Tải về bản PDF

1
Cài đặt tiện ích mở rộng bảo vệ quyền riêng tư của trình duyệt. Nếu không muốn bị theo dõi trên web, bạn có thể chọn cài đặt thêm công cụ vào trình duyệt web:
- HTTPS Everywhere: Trình duyệt mở rộng này đảm bảo bạn luôn truy cập phiên bản mã hóa (https) của trang web. Bạn có thể tải nó cho trình duyệt Chrome, Firefox, Edge và Opera. Tiện ích này thường được cài đặt sẵn trên trình duyệt có độ bảo mật cao như Brave và Tor.^{[6]XNguồn nghiên cứu}
- Privacy Badger: Đây là công cụ được phát triển bởi Electronic Frontier Foundation (EFF) có chức năng chặn cookie theo dõi của bên thứ ba để dịch vụ quảng cáo và các trang web không thể tiếp tục theo dõi sau khi bạn rời khỏi trang của họ.^{[7]XNguồn nghiên cứu} Bạn có thể cài đặt Privacy Badger cho trình duyệt Firefox, Edge và Opera.
- Ghostery: Đây là công cụ khác tương tự như Privacy Badger có chức năng chặn các cookie theo dõi của bên thứ ba. Tiện ích này cũng chặn quảng cáo và cho phép bạn tùy chỉnh thiết lập chặn. Các trình duyệt Firefox, Chrome, Edge và Opera đều có thể cài đặt tiện ích này.
- NoScript: Tiện ích mở rộng này chỉ có trên Firefox và chặn toàn bộ JavaScript trên trang web. Vì nhiều trang web cần JavaScript để hiển thị đầy đủ, nên bạn có thể quản lý danh sách ngoại lệ theo cách thủ công để cho phép JavaScript hoạt động trên các trang đáng tin cậy.
2
Thay trình duyệt web bằng Tor. Trình duyệt Tor chuyển toàn bộ lưu lượng qua hệ thống mạng của chính nó, giúp cho hoạt động duyệt web gần như ẩn danh. Khi bạn duyệt web bằng Tor, nhà mạng, người quản trị mạng hoặc kẻ tấn công Wi-Fi thường rất khó (không hẳn là không thể, nhưng gần như là khó) xem các trang web mà bạn đã truy cập hoặc đăng nhập.
- Không tải Tor từ nguồn nào khác ngoài https://www.torproject.org.
- Nếu bạn không muốn nhà mạng biết bạn duyệt web bằng Tor, hãy sử dụng nó qua VPN.
3
Dùng Virtual Private Network (Mạng riêng ảo, gọi tắt là VPN). Dịch vụ VPN mã hóa mọi hoạt động của bạn trên internet để giúp bạn ẩn danh tính. Thông thường, nếu bạn sử dụng dịch vụ VPN “xịn”, toàn bộ hoạt động internet của bạn sẽ được bảo mật. Việc sử dụng VPN cũng ngăn nhà mạng xem các hoạt động trực tuyến của bạn. Tuy nhiên, nhiều máy chủ VPN vẫn lưu lại hoạt động của bạn và sẽ cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền khi bạn bị nghi thực hiện hành vi phạm pháp.
- Mặc dù nhà mạng hoặc người khác trên hệ thống mạng cục bộ không thể biết hoạt động của bạn khi bạn dùng kết nối VPN, nhưng nhà cung cấp VPN thì có thể. Thật không may khi không có cách chắc chắn nào giúp bạn xác minh nhà cung cấp VPN không lưu lại hoạt động của bạn trong lúc bạn dùng dịch vụ của họ. Hãy tìm hiểu kỹ về VPN trước khi lựa chọn.
Địa chỉ MAC của bạn là địa chỉ phần cứng giúp xác định máy tính của bạn khi kết nối với bộ định tuyến. Mỗi khi bạn kết với hệ thống mạng, địa chỉ MAC sẽ tự phát sóng để thông báo việc truy cập của bạn. Bạn có thể dùng địa chỉ MAC giả để ẩn hoạt động của mình trên hệ thống mạng. Tuy nhiên, nhà mạng và người quản trị mạng vẫn thấy các trang web mà bạn đã truy cập và đăng nhập, nhưng bạn có thể dùng VPN để tăng thêm một lớp bảo vệ.
5
Duyệt web từ điểm truy cập Wi-Fi công cộng (có ngoại lệ). Để ẩn danh hoàn toàn, bạn không nên sử dụng kết nối internet có liên quan đến nhà mạng. Trong trường hợp này, dịch vụ Wi-Fi công cộng là lựa chọn tốt nhất. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là bạn không chuyển thông tin cá nhân qua các mạng này nếu không muốn người khác tìm được.
- Không kết nối với điểm truy cập công cộng nếu bạn cần thực hiện hoạt động riêng tư có tiết lộ danh tính của mình, chẳng hạn như hoạt động liên quan đến ngân hàng hoặc số căn cước công dân. Kể cả khi bạn thấy mạng mở khả dụng, hãy đảm bảo đó là mạng chính thống. Hacker thường thiết lập mạng Wi-Fi trông giống như mạng thật để trộm dữ liệu. Kể cả khi đó là mạng không dây chính thống, người có dã tâm vẫn có thể sử dụng công cụ tìm ra mọi lưu lượng hoạt động.
- Giải pháp bốn bước hiệu quả là giả địa chỉ IP, kết nối với mạng Wi-Fi công cộng, kết nối với VPN và duyệt web bằng Tor.
Nếu bạn lo rằng người khác sẽ tìm ra hoạt động của mình trên máy tính dùng chung, hãy duyệt web bằng chế độ riêng tư hoặc ẩn danh của trình duyệt. Gần như mọi trình duyệt đều có chế độ duyệt web tích hợp sẵn giúp ngăn chặn việc lưu lịch sử duyệt web và dữ liệu vào bộ nhớ tạm của máy tính. Trình duyệt Chrome cho phép bạn mở cửa sổ "Incognito" (Ẩn danh) mới, Safari và Firefox cho phép bạn mở cửa sổ "Private" (Riêng tư), và Edge gọi chế độ riêng tư của họ là "In Private."^{[8]XNguồn nghiên cứu}
Công cụ tìm kiếm như Google, Bing và Yandex lưu yêu cầu tìm kiếm cùng với địa chỉ IP của bạn (và tài khoản nếu bạn đã đăng nhập). Họ cũng dùng cookie để theo dõi thói quen sử dụng công cụ tìm kiếm và đánh dấu các trang mà bạn truy cập. Thông tin này được thu thập và phân tích để trình duyệt hiển thị các quảng cáo phù hợp hơn và cung cấp kết quả tìm kiếm liên quan. Để tránh sự theo dõi này, bạn nên dùng công cụ tìm kiếm khác đề cao sự riêng tư như DuckDuckGo hoặc StartPage.
8
Sử dụng địa chỉ email “ảo” hoặc dịch vụ email có độ bảo mật tốt để đăng ký các trang web. Đảm bảo địa chỉ email mà bạn tạo không chứa thông tin cá nhân, và không liên quan đến tài khoản nào có lưu thông tin cá nhân. Nhà cung cấp dịch vụ email có độ an toàn và bảo mật cao là ProtonMail, Tutanota, v.v.
- Một vài nhà cung cấp dịch vụ email miễn phí phổ biến cho phép bạn đăng ký tài khoản mới nhanh chóng là Gmail và Yahoo Mail.
- Thử Protonmail nếu bạn muốn gửi email đã mã hóa mà không lo bị lộ dữ liệu cá nhân.
Quảng cáo

Lời khuyên

Bất kể bạn che giấu danh tính tài tình đến mức nào đi chăng nữa, vẫn luôn có một ít thông tin tiềm năng giúp mô tả và nhận diện danh tính của bạn. Mục tiêu của việc sử dụng công cụ ẩn danh là để giảm lượng thông tin hiển thị, nhưng vì bản chất của internet, nên bạn không thể thật sự ẩn danh.
Khi duyệt web, bạn phải chọn giữa sự thuận tiện và ẩn danh. Việc ẩn danh trên mạng không dễ và cần nhiều nỗ lực. Kết nối mạng của bạn sẽ chậm hơn khi bạn duyệt web, và lưu lượng của bạn phải đi qua nhiều trạm trước khi bạn có thể truy cập mạng. Nếu sự ẩn danh quan trọng với bạn, hãy chuẩn bị tinh thần để đánh đổi.