Omgaan met een moeilijke schoonmoeder

Als je schoonmoeder jou herhaaldelijk pijn doet, fysiek of emotioneel gezien, dan kan dat echt kwetsend zijn en/of blijvende schade aan je huwelijk toebrengen. Hieronder worden een aantal manieren beschreven waarop je jezelf, je gezin en je toekomst kan beschermen.

Deel 1

Deel 1 van 4:

Voorkomen dat een conflict escaleert

Pdf downloaden

Zie haar als een kennis, en niet je 'tweede moeder', tenzij de relatie warm, prettig en familiair voelt. Noem haar geen 'moeder' of 'mam'. Ze is je ouder niet; jullie staan op gelijke voet. Noem haar bij haar voornaam, tenzij je in een land woont (of je man komt uit een land) waar het onbeleefd gevonden wordt om je schoonmoeder met haar voornaam aan te spreken. In dat geval kun je het beste de gewoontes van dat land volgen, zodat je haar op een respectvolle manier aanspreekt. Overleg met je man wat een geschikte naam is om haar mee aan te spreken en waar je je prettig bij voelt.
Er zijn vaak veel redenen waarom een schoonmoeder zich op een negatieve manier naar de nieuwe geliefde van haar zoon opstelt. Misschien voelt ze dat ze minder belangrijk is geworden voor haar kind (of ze ziet haar zoon nog steeds als een kind, in plaats van iemands man). Misschien heeft ze er moeite mee om in het leven van haar kind op de tweede plaats te komen. Of misschien is ze gewoon heel anders dan jij. Het is makkelijker om met haar gedrag om te gaan als je weet waar het vandaan komt, want anders vat je het misschien te persoonlijk op.
Je hoeft niet meteen te emigreren, maar je hoeft ook niet steeds maar op te draven bij elke gelegenheid. Je man kan best naar sommige familieaangelegenheden zonder jou gaan. Maar zorg ervoor dat dit niet te vaak gebeurt. Probeer geen wig te drijven tussen je man en zijn familie. Het zou ook een soort overwinning voor zijn moeder kunnen zijn - zij kan dan alleen zijn met haar kind en jou helemaal buiten spel zetten. Ook al lijkt dat de makkelijkste oplossing, het zal later in je huwelijk tot problemen leiden.
Als je schoonmoeder jou bekritiseert heeft, in de rug gestoken heeft door kwaad over jou te spreken bij andere familieleden, en ze heeft dingen die jij gezegd hebt als onzin afgedaan, dan zou dat wel eens kunnen betekenen dat ze aan probeert te geven dat ze jouw relatie met je man afkeurt. Als ze dit gedaan heeft, let er dan goed op dat je afstand tot haar houdt, ook als ze aardig doet. Kies andere vrouwen uit voor begeleiding, goede raad, vriendelijkheid, en als rolmodel. Zie onder ogen dat ze geen positieve invloed in je leven is.
Denk nog voordat je in contact treedt met je schoonmoeder, goed na over de situaties waarin je heftig reageert. Welke dingen maken jou razend, op welke knopjes kunnen mensen duwen bij jou? Als je eenmaal vastgesteld welke triggers jou van je stuk kunnen brengen (ze zijn grofweg hetzelfde, alleen de situatie is steeds weer anders), denk dan na over manieren waarop je die kunt vermijden.
Als je merkt dat een conflict onvermijdelijk is, ga er dan voor en geef eerlijk antwoord. Wees niet onbeschoft, maar weer duidelijk en kleed de dingen die je zegt niet teveel in. Bedenk dat je je best gedaan hebt om een conflict te vermijden, maar dat je schoonmoeder heeft laten zien dat ze jouw gevoelens niet respecteert omtrent welk onderwerp dan ook. Sta niet toe dat je jezelf afzwakt in de dingen die je tegen haar zegt omdat je bang bent om je schoonmoeder te kwetsen - zij laat zich immers ook niet ervan weerhouden om duidelijk tegen jou te zijn en laat zien dat het haar niet uitmaakt of ze je kwetst.
7
Laat je geen schuldgevoelens aanpraten. Als je schoonmoeder probeert om jou te manipuleren door jou schuldgevoelens aan te praten, dan kun je daar op een eenvoudige manier effectief mee omgaan. Elke keer als je merkt dat ze jouw emoties probeert te manipuleren door jou een schuldgevoel aan te praten, dan kun je de hele zaak duidelijk benoemen door de vragen, 'Je bent toch niet bezig om mij nu een schuldgevoel te geven, of wel?' Ze zal dat waarschijnlijk ontkennen, maar ze zal het spoedig weer proberen. Zorg dat je dit patroon waarin ze jou een schuldgevoel probeert aan te praten, blijft doorbreken, door haar er steeds weer op te wijzen dat ze jou emotioneel probeert te manipuleren. Je bent dan niet bezig met onbeleefd zijn, maar je bent bezig om je te verweren tegen het wapen dat ze tegen je gebruikt, namelijk je schuldig gaan voelen.
- Als jij weigert om je schuldig te voelen, dan kun je vanuit een meer neutrale positie en met meer mededogen zien dat ze het schuldgevoel waarschijnlijk probeert te geven omdat ze zich machteloos voelt. Als je contact kunt maken met die machteloosheid die in haar leeft, dan heb je de kans om de relatie voorgoed te verbeteren. Zeg bijvoorbeeld in het bijzijn van de familie iets vleiends, zoals, 'Op vrijdagavond maken we nooit een afspraak, want dan eten we graag met jullie. We vinden de tijd die we met jullie doorbrengen erg belangrijk.' Hierdoor voelt zij zich belangrijk, in het bijzijn van de rest van de familie, en ze krijgt daarmee ook het gevoel dat ze nodig en gewild is.
Natuurlijk ga je niets zeggen of doen waarmee je jouw relatie met hen schade toebrengt. Misschien moet je de spanning uit de lucht halen, of je woorden even inslikken; soms is gewoon nodig dat je een vervelende situatie ondergaat en je voorbeeldig gedraagt omdat het geluk van anderen er ook vanaf hangt.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 4:

Grenzen stellen

Pdf downloaden

1
Bepaal waar jouw grenzen liggen. Jij bepaalt waar je grenzen liggen in de relatie met je man en met je schoonmoeder. Als je schoonmoeder over je grenzen gaat en niet doorheeft dat je dat voorzichtig probeert aan te geven, en als je man niet bijspringt en jou niet helpt, dan moet je voor jezelf opkomen zodat je de balans weer herstelt. Bepaal waar je uiterste grenzen liggen; grenzen die niet overschreden mogen worden en die jouw integriteit schenden als mensen die grenzen overgaan, en communiceer ze duidelijk aan je schoonmoeder en aan je man.
- Bijvoorbeeld, als je waarde hecht aan privacy, en de schoonmoeder blijft onaangekondigde bezoekjes brengen, dan kan het zo zijn dat zij daarmee jouw grenzen overschrijdt. Het eerste wat je dan moet doen is erkennen dat het ok is om je eigen behoeften serieus te nemen. Een relatie waarin je steeds het gevoel hebt dat jou geweld aangedaan wordt is nu eenmaal niet gezond.
- Als je schoonmoeder onaangekondigd op de stoep staat, vlak voordat je man en jij uit eten gaan, dan kun je zeggen, 'Jee, leuk om je te zien. Ik zou alleen willen dat je gebeld had dat je eraan kwam. Want Johan en ik gaan net uit eten. Als we hadden geweten dat je kwam, dan hadden we geregeld dat we thuis zouden eten.' Hiermee laat je je schoonmoeder weten dat ze volgende keer eerst moet bellen.
2
Spreek je grenzen uit. Als je namelijk niets zegt, dan zal ze niet stoppen. En als je er niet met je man over gepraat hebt wat je graag zou willen, dan zal je man misschien wel doorgaan met het tevreden stellen van zijn moeder, terwijl dit ten koste van jou gaat. Praat er dus eerst met je man over. Als het hem niet lukt om zijn moeder een halt toe te roepen, voer dan zelf een gesprek met je schoonmoeder.
- Als jij al jaren je grenzen niet duidelijk aangeeft, en ervoor zorgt dat je grenzen gerespecteerd worden zoals een volwassene, en toe hebt gestaan dat je schoonmoeder jou al veel te lang als een klein kind behandelt, dan zal ze je in het begin wellicht niet serieus nemen. Ze zal dan misschien in eerste instantie 'geschokt' reageren, wat dan meestal gespeeld is, als je slechts subtiel suggereert dat je wilt dat ze haar gedrag inperkt. Laat haar gewoon reageren maar blijf bij je standpunt.
3
Zorg dat je grenzen gerespecteerd worden. Doe dit met mededogen maar wel op een duidelijke manier. Je hebt dit gedrag van haar per slot van rekening misschien wel jaren geaccepteerd, en daardoor is het deels jouw schuld dat je schoonmoeder niet geleerd heeft hoe ze jou op een respectvolle manier moet bejegenen. Maar als ze niet reageert op jouw subtiele hints, wees dan duidelijk als je aangeeft dat je wilt dat ze je grenzen respecteert.
- Laat haar weten dat je de komende 10 dagen (begin met 10, breid uit naar 30 als je merkt dat ze na de eerste keer de boodschap niet oppikt) de grenzen die je gesteld hebt streng zal bewaken. Maak duidelijk dat als ze jouw grenzen ook maar een keer overschrijdt binnen die 10 dagen, dat je dan begint met 10 dagen in het geheel niet te communiceren met haar. Als je haar moet gaan vertellen dat je 10 dagen geen contact met haar wilt (omdat ze je grenzen is overgegaan), zorg er dan voor dat je man aanwezig is, en zeg tegen je schoonmoeder dat ze gedurende 10 dagen geen contact met jullie kan hebben. Dit houdt in geen onaangekondigde bezoekjes, telefoontjes en e-mails - alleen voor noodgevallen. Na deze periode van 10 dagen kun je weer opnieuw beginnen met je grenzen 10 dagen lang streng bewaken, het hele proces opnieuw doorlopen, en kijken hoe dat gaat.
- Laat je schoonmoeder weten dat zowel je man als jij hier achter staan (het meest ideaal is het als je man zijn moeder hierover informeert, niet jij). Wees volledig transparant in wat je doet. Laat haar ook weten dat je deze stappen moet zetten omdat ze jou geen andere keuze geeft. Herinner haar eraan dat je veel pogingen gedaan hebt om haar te laten weten dat je het meende, en dat jouw pogingen door haar genegeerd werden.
4
Denk na over een andere aanpak als je niet in staat bent om je schoonmoeder te confronteren. Schrijf op wat ze allemaal zegt of doet. Hiermee voorkom je dat de situatie niet groter in je hoofd wordt als je al een paar dagen boos op haar bent. En na een paar keer schrijven zal je duidelijker kunnen inzien wat ze nu precies doet, en dan kan je je bewuster worden van de momenten waarop jullie alleen waren en waarop ze jou beledigde, jouw grenzen overschreed of respectloos met jouw spullen omging. Je bent dan beter voorbereid op een volgende keer dat het gebeurt, en je zal je dan minder overvallen worden door dat gedrag, en je minder als een slachtoffer voelen.
- Gebruik je pen als je niet wilt spreken. Bijvoorbeeld, zij gaat jouw handtas doorzoeken. Doe gewoon een briefje in je tas met daarop de tekst: 'Dit is jouw bezit niet. Kijk niet in mijn tas tenzij ik je dat gevraagd heb.' Of doe er een slotje op. Probeer oplossingen te vinden waardoor ze niet meer kan spioneren of stelen.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 4:

Je man om hulp vragen

Pdf downloaden

Vertel je man over je gevoelens. Laat je man weten dat de manier waarop zijn moeder je behandelt je kwetst. Je hebt het recht om deze gevoelens met je man te delen. Bekritiseer haar niet - bedenk dat het zijn moeder is - maar bescherm haar ook niet. Je zou zoiets kunnen zeggen als, 'Schat, je moeder doet het misschien niet expres, maar ze kwetste mij vanavond. In de toekomst, als ze weer zoiets zegt (noem het voorbeeld dat jou kwetste), dan zou ik het op prijs stellen als jij het voor me opnam.'
Steunt je man jou? Het is heel belangrijk, en als je met je schoonmoeder wilt omgaan dan is zijn steun onontbeerlijk. Soms moet je hem vertellen als je het er moeilijk mee hebt, want hij wil misschien zijn moeder niet lastig vallen. Wees duidelijk en kom met specifieke oplossingen die voor jullie beiden acceptabel zijn. Het is belangrijk dat jullie allebei de verantwoordelijkheid nemen om jullie huwelijk en elkaar op de eerste plaats te zetten, en je eigen familie op de tweede plaats, wat soms betekent dat je je huwelijk beschermt tegen je eigen familie. Als je man niet voor je opkomt en je tegen zijn moeder beschermt, dan heb je een probleem dat je hele huwelijk lang een rol kan spelen.
Als je man de kwestie met zijn familie niet aangaat, dan zal je het probleem nooit op kunnen lossen. De moeder van je man heeft al laten zien dat ze jou niet respecteert of erkent. Niets wat je zegt of doet kan dat veranderen. Tenzij je man hiertegen optreedt, duidelijke grenzen aangeeft die zijn moeder niet mag overschrijden, en bereid is om de grenzen te bewaken en er daadwerkelijk duidelijke consequenties aan te verbinden, dan moet je ermee in het reine komen dat je deze relatie nooit zal kunnen veranderen. Dat kan je huwelijk en jou duur komen te staan. Als dit het geval is, laat het je man dan weten zodat hij de tijd heeft om iets aan de situatie te doen, voordat het te laat is.
Advertentie

Deel 4

Deel 4 van 4:

De schoonmoeder met mededogen laten inbinden

Pdf downloaden

Er zijn veel manieren waarop je dingen vriendelijk over kunt brengen, in plaats van berekenend of manipulatief. De meeste mensen in de wereld zijn goed en hebben goede intenties. Waarschijnlijk is ze een goed mens, die er waarschijnlijk onder lijdt dat ze nu niet de speciale band heeft met haar zoon die ze vroeger had. Probeer het goede in haar te zien, afgezien van de redenen waarom ze zich buitengesloten of bedreigd voelt.
2
Probeer te begrijpen waarom ze zich zo opstelt. Doe de volgende dingen om daarachter te komen:
- Observeer haar. Kijk waarom ze zich op een bepaalde manier gedraagt.
- Begrijp de behoeften die ze als moeder heeft.
- Begrijp de behoeften die ze als schoonmoeder heeft.
3
Voldoe alleen in de behoeften die zij heeft, die je werkelijk waar kunt maken. Als je niet in sommige van haar behoeften mee kunt gaan, geef dat dan beleefd aan en onderbouw het op een logische manier.
- Stel bijvoorbeeld dat je dochter de leeftijd heeft bereikt waarop ze naar school moet, en jouw schoonmoeder vindt dat school A het beste voor jouw dochter is. Maar jij vindt school B veel beter. Reageer daar bijvoorbeeld op met: 'Ik zou mijn dochter graag naar school A laten gaan. Maar school B heeft veel meer waarden en normen die jij zou waarderen, zoals vriendelijk tegen elkaar zijn, biologisch eten, buitenactiviteiten, etc. Dit is waarom ik voor school B heb gekozen.' Op die manier laat je zien dat je de dingen die zij belangrijk vindt respecteert, maar ben je toch trouw gebleven aan je eigen keuze.
Als je wordt geconfronteerd met een bemoeizuchtige vraag, of een vraag die je onprettig vindt, stel dan een wedervraag, zonder daarbij weg te geven wat jij wilt of vindt. Zeg bijvoorbeeld, 'We zijn er nog niet uit, wat vind jij?'. Luister naar haar en onderbreek haar niet, maar weet dat je het niet met haar eens hoeft te zijn; je mag altijd je eigen keuze maken. Weet dat jij de kapitein op je schip bent. Niemand kan zich met jou bemoeien, tenzij jij dit toestaat.
Als je schoonmoeder te lang aan de telefoon blijft hangen, zet dan even een timer op 10 minuten. Als de timer bij 2 seconden is, zet hem dan uit en zeg, 'Ik vind het heel fijn om met je te praten, maar ik moet nu echt gaan strijken, de wc schoon gaan maken, de poezen eten geven, de honden uitlaten, pasta voor Joris maken, en iets in elkaar knutselen voor het schoolproject van de jongens. Het spijt me vreselijk, maar kan ik voor vrijdag a.s. Om 10:00 een belafspraak met je maken? Komt dat je uit?'. Houd je vervolgens aan de afspraak, maar zorg er weer voor dat die goed en kort verloopt.
Bijvoorbeeld, je zou na elke twee afspraken waarop jullie elkaar zien, kunnen toestaan dat ze alleen met haar zoon afspreekt. Ga dan hardlopen, een klusje doen, of, beter nog, doe haar boodschappen. Op die manier ben je toch langs geweest, maar heb je ook laten zien dat je geen bedreiging voor haar bent. Ze kan altijd nog met haar oogappel alleen zijn als dat nodig is.
Advertentie

Tips

Je hebt recht op een vredig leven. Hoewel je schoonmoeder gerespecteerd zou moeten worden, heeft ze geen recht meer op privileges als ze zich op een onacceptabele manier gedraagt. Schoonmoeders gaan er soms vanuit dat ze de macht hebben over hun familie. Maar als je zou respect niet verdient, dan heb je zeker het recht om je huwelijk en jezelf te beschermen, en om duidelijke grenzen aan te geven.
Je bent met je wederhelft getrouwd, niet met zijn moeder. Natuurlijk is het nodig dat je je aanpast en soms concessies doet, maar jullie zouden jezelf niet helemaal hoeven te veranderen vanwege een dominante, passief-agressieve schoonmoeder of een schoonmoeder die geen idee heeft wat ze aan het aanrichten is.
Onthoud dat zij doet en zegt waar zij zin in heeft, en dat jij ook mag doen waar jij zin in hebt, zolang je je maar niet verlaagt tot haar niveau.
Als je haar ervan verdenkt om een ziekte te veinzen teneinde aandacht te krijgen, geef haar dan een koekje van eigen deeg. Zeg dan, 'Ik maak me zorgen want je bent vaak zo duizelig opeens. Ik ga je huisarts nu bellen voor een afspraak.'
Je kunt anderen niet veranderen, alleen jezelf. Het is belangrijk dat je voor je huwelijk en jezelf opkomt, want dan pas kun je harmonie en vreugde ervaren. Er zijn nu eenmaal niet veel schoonmoeders die fijn zijn. Het gaat echter niet om hen; het gaat erom dat mensen die pech hebben met hun schoonmoeder grenzen leren stellen. Het gedrag van een vervelende schoonmoeder bagatelliseren helpt niemand.
Overweeg eens om een oprecht gesprek aan te gaan met je schoonmoeder. Denk goed na over het moment waarop je dit wilt gaan doen. Denk van tevoren na over de dingen die je wilt gaan zeggen. Zorg ervoor dat je de steun van je man hebt en er met hem over gepraat hebt. Als zij er steeds voor zorgt dat je je vreselijk voelt, wat heb je dan eigenlijk nog te verliezen?
Je schoonmoeder kan een belangrijke en positieve rol in je leven spelen, als het jullie lukt om een gezonde relatie te hebben met elkaar, en kan ook een grote steun zijn in je huwelijk. Maar je moet eraan werken om dat voor elkaar te krijgen, en communicatie is daarbij heel belangrijk. Laat het haar gewoon weten als je vaker even alleen wilt zijn, of iets dergelijks. Je hoeft pas maatregelen te treffen als je je wensen kenbaar gemaakt hebt, en als je vervolgens merkt dat zij die negeert.
Soms komt het negatieve gedrag van een schoonmoeder slechts voort uit onbenulligheid, en niet uit kwaadaardigheid.
Indien mogelijk, wees dan vriendelijk en lief tegen haar. Je bereikt veel meer met vriendelijkheid dan met boosheid.
Schoonmoeders kunnen erg enthousiast worden van het idee er 'nog een zoon of dochter' bij te krijgen, en ze kunnen daarin soms doorslaan, zonder er iets slechts mee te bedoelen. Wees vriendelijk en vol mededogen. Misschien is ze gewoon enthousiast over het feit dat er een nieuw familielid bijgekomen is, en wil ze betrokken zijn omdat ze wil helpen.
Onthoud dat je niet verantwoordelijk bent voor haar geluk. Moeder haar aan om vrijwilligerswerk te gaan doen, een huisdier te nemen, lid van een leesclub te worden, of meer betrokken te raken bij haar kerk. Probeer ervoor te zorgen dat ze iets anders heeft waar ze de controle over uit kan oefenen, in plaats van jullie huwelijk!

Advertentie

Waarschuwingen

Als niets lukt, verhuis dan naar een andere stad. Er zijn veel mensen die menen dat ze hun huwelijk hierdoor gered hebben.
Als je schoonmoeder je verbaal aanvalt, dan is het nodig dat je man jou helpt. Je man kan haar dan simpelweg bellen en zeggen, 'Ik hoorde dat je dit en dat gezegd hebt tegen mijn vrouw. Ik vind dat niet aardig van je, je hebt mijn vrouw er pijn mee gedaan. Doe dat niet nog een keer.'
Als je man je niet steunt, dan is dat een probleem in je relatie met je moeder en in je huwelijk. Vraag jezelf dan serieus af of je wel getrouwd moet blijven.
Soms kan een schoonmoeder erg onbeschoft en gemeen zijn tegen je, omdat ze doorhebben dat je ze overtreft of meer succesvol in het leven bent. Ze blijven dan hangen jou steeds afleiden van waar je mee bezig bent, je afkraken, je uitschelden en ervoor proberen te zorgen dat je ongelukkig wordt. Ze doet dit dan omdat ze het huwelijk kapot wil maken, want een succesvol en gelukkig iemand is voor haar te bedreigend. Als je man niet in staat is om hier tegen op te treden of om haar te corrigeren, dan kun je het beste verhuizen en gaan bidden als je gelovig bent, want je schoonmoeder zal erop gespitst blijven om jou kapot te maken en om ervoor te zorgen dat je het moeilijk zal hebben. Ze zal nooit veranderen, want diep in haar hart weet ze dat ze jou nooit zal kunnen overtreffen.
Een schoonmoeder wacht soms gehaaid op het moment totdat er niemand meer in de kamer is (inclusief hun eigen man, want ze willen dat die aan hun kant staat). Zorg dat je niet alleen met haar bent. Als je merkt dat je alleen met haar bent, sta dan meteen op, en ga naar de wc, ga een eindje lopen, of doe iets anders waardoor je de situatie kunt ontvluchten.
- Als je een kind hebt, dan is het aan te raden om je kind op dat moment ook mee de kamer uit te nemen. Als je je schoonmoeder niet vertrouwt, dan kun je haar ook niet met je kind vertrouwen. Sta niet toe dat ze gemene en stiekeme dingen tegen je kind zegt waardoor je relatie met je kind ondermijnd wordt.

Advertentie