Pdf downloadenPdf downloadenX
Dit artikel is bijdragen van Ben Whitehair. Ben Whitehair is deskundige op het gebied van sociale media, acteercoach en manager informatie en automatisering bij TSMA Consulting. Ben heeft meer dan tien jaar ervaring op het gebied van sociale media en is gespecialiseerd in het gebruiken van sociale media voor bedrijfsdoeleinden en om relaties op te bouwen. Hij richt zich tevens op de impact van sociale media op de entertainmentindustrie. Ben heeft bachelordiploma’s in drama en politicologie aan de Universiteit van Colorado in Boulder behaald, waar hij summa cum laude is afgestudeerd en tevens een leiderschapscertificaat behaald heeft. Naast zijn werk als manager informatie en automatisering is Ben bedrijfs- en mindsetcoach en nationaal bestuurslid van de Screen Actors Guild - American Federation of Television and Radio Artists. Hij is tevens een succesvol ondernemer en medeoprichter van Working.Actor, de belangrijkste zakelijke opleiding en coachingsgemeenschap voor acteurs.
Dit artikel is 10.879 keer bekeken.
Het schrijven van dramaturgische monologen is niet eenvoudig. Een goede monoloog laat plot- en karakterontwikkeling zien en mag niet teveel te verraden, maar ook niet saai zijn. De beste monoloog drukt de gedachten van het personage uit en draagt bij aan de opbouw van spanning en emotie van het stuk. Gebruik een monoloog om meer over zijn of haar karakter te onthullen of om de spanning op te bouwen. Begin in elk geval met het structuren van de monoloog. Daarna ga je deze uitwerken door te schrijven en bij te schaven.
Stappen
Bepaal het perspectief van de monoloog. De monoloog moet plaatsvinden vanuit het perspectief van een van de spelers. Focus op zijn of haar gezichtspunt om het doel en de toon van de monoloog te bepalen.[1]- Je kunt een monoloog schrijven waar de hoofdpersoon over zijn of haar motivatie spreekt, maar ook een monoloog waar een onopvallende bijfiguur iets onverwachts onthult.
Bepaal het doel van de monoloog. De monoloog moet een belangrijke functie hebben in het stuk. Er moet iets duidelijk worden dat het publiek niet kan ontdekken door dialoog of actie. Denk aan een geheim dat de speler met zich meedraagt, aan een antwoord op een prangende vraag in het stuk of aan een emotionele uitbarsting van de speler. Zorg dat de monoloog iets onthult.- Een monoloog moet conflict, spanning en emotie toevoegen aan het stuk. Het publiek moet bovendien een nieuw inzicht krijgen in een lopend probleem.
- Wanneer je bijvoorbeeld in de eerste akte een speler hebt die altijd zwijgt, kun je deze in de tweede akte een monoloog geven waarin hij of zij uitlegt wat hier de reden voor is.
Bepaal tot wie de monoloog gericht is. Bepaal tot wie de spreker zich richt. Zo kun je de monoloog – met het publiek in gedachten – het juiste kader geven. De monoloog kan bijvoorbeeld gericht zijn tot een andere speler, maar kan ook een innerlijke gedachtegang verwoorden. De spreker kan zich met de monoloog zelfs rechtstreeks wenden tot het publiek.- Een monoloog tegen een ander personage is heel geschikt om gevoelens te uiten. Een monoloog tegen het publiek kan gebruikt worden om daden en gevoelens te verantwoorden of te uiten. Het publiek krijgt hierdoor meer inzicht en ontwikkelt sympathie of juist antipathie voor de speler.
Bepaal begin, midden en eind van de monoloog. Een goede monoloog vraagt om een duidelijk begin, midden en einde. Beschouw de monoloog als een miniverhaal, waarbij er een duidelijke verandering plaatsvindt van het begin naar het einde, waar de spreker iets ontdekt of een onthulling doet. Je monoloog moet beginnen én eindigen met een duidelijk doel.- Maak een opzet met het begin, midden en eind van de monoloog. Bedenk wat er gebeurt in elk dan deze stadia.
- Schrijf bijvoorbeeld: 'Begin: De stille Helena spreekt. Midden: Helena vertelt ons waarom en hoe ze haar stem heeft verloren. Eind: Helena beseft dat ze liever zwijgt dan haar gedachten hardop te verwoorden.
- Volgens een andere opzet schrijf je eerst de begin- en eindregel. Tussen deze twee regels schrijf je vervolgens een paar ideeën voor het uitwerken van de monoloog.
Lees andere monologen. Door het lezen van andere monologen, krijg je een goed idee van structuur. Deze monologen zijn geschreven binnen de context van het toneelstuk, maar ze kunnen ook op zichzelf staan als dramaturgische vorm. Een paar voorbeelden zijn:Advertentie
Begin de monoloog met een haakje. Je moet meteen aan het begin de aandacht van het publiek trekken. Zuig ze mee in het stuk zodat ze wel móeten luisteren naar de speler. Je openingszin bepaalt toon en sfeer voor het vervolg van de monoloog en geeft je publiek inzicht in de stem, taalgebruik en karakter van het personage.- Kies er bijvoorbeeld voor om meteen binnen te vallen met een grote onthulling, zoals Christy doet in zijn monoloog in het stuk van John Millington Synge: 'De playboy van de westerse wereld'.[5]
- In de monoloog van Christy hoort het publiek meteen dat hij zijn vader heeft vermoord. De monoloog vervolgt met het hoe en waarom van deze actie, en wat zijn gevoelens zijn over zijn daden.
Gebruik stem en taalgebruik van het personage. Schrijf de monoloog vanuit het perspectief van een van de personages, met de specifieke, unieke stem van dat personage. Een sterke, persoonlijke stem kleurt het stuk met detail, spanning en emotie. Gebruik de unieke stem van het personage voor de monoloog, inclusief accent en eventuele persoonlijke stopwoordjes en grammaticale eigenaardigheden.- Laat je personage bijvoorbeeld met een plat Haags accent spreken, of juist bekakt en geaffecteerd, met bijpassende zinsneden.
- Een bekend voorbeeld is de monoloog van De hertogin van Berwick. Oscar Wilde gebruikt hier de terloopse conversatietoon van het personage om het publiek te boeien.[6]
Laat je personage terugblikken in de tijd. In veel monologen reflecteert de speler op de huidige situatie aan de hand van een terugblik. Zoek de juiste balans tussen het bespreken van het heden en verleden. De eerdere gebeurtenissen dienen alleen maar om de huidige situatie te verduidelijken. Laat je personage in zijn of haar geheugen graven om de huidige problemen tegemoet te treden.[7]- Je ziet bijvoorbeeld dat Christy de moord op zijn vader overdenkt aan de hand van een combinatie van eerdere gebeurtenissen en keuzemomenten, die allemaal samen geleid hebben tot de onomkeerbare daad.[8]
Voeg beschrijvingen en detail toe. Bedenk goed dat je publiek alleen maar tekst hoort en geen plaatjes ziet. Verwerk zoveel mogelijk zintuigelijke waarnemingen in je tekst, zodat de toehoorder de actie bijna lijfelijk kan zien, voelen en ruiken.[9]- Jean opent zijn monoloog met een duidelijk geschetst plaatje van zijn jeugd: 'Ik woonde in een tochtig krot met mijn zeven broers en zusters en een varken. In de verre omgeving was geen sprietje groen te zien, alleen afval en opgedroogde modder.'[10]
- De details in de monoloog schetsen een duidelijk beeld van Jeans behuizing in zijn kindertijd. Dit beeld draagt bovendien bij aan de karakteropbouw en de emotie die het publiek ontwikkelt voor het personage.
Voeg een moment toe waarin iets onthuld wordt. In de monoloog moet iets duidelijk worden. Er kan sprake zijn van een dagend besef voor de speler, maar ook van een onthulling voor het publiek. Deze onthulling is het doel van de monoloog. De onthulling moet de spanningsboog van het hele toneelstuk versterken.[11]- Christy onthult dat zijn vader een akelige persoon was, waardoor zijn misdaad dus een goede daad is geworden. Hij heeft de wereld immers een gunst bewezen door zijn vader uit de weg te ruimen.[12]
Maak een punt. Maak een duidelijk punt aan het eind van de monoloog, zodat duidelijk is dat de monoloog afgelopen is en wat de conclusie of vervolgactie is. Laat de spreker deze conclusie uitspreken en hiermee de monoloog afsluiten.[13]- Jean onthult bijvoorbeeld dat hij heeft geprobeerd een eind aan zijn leven te maken omdat hij te min was voor Julie. Hij eindigt zijn monoloog met wat hij geleerd heeft van zijn gevoelens voor haar.[14]
Advertentie
Kort de monoloog in tot de essentie. Een effectieve monoloog is niet lang en zeker niet breedsprakig. Er moet net genoeg informatie zijn om het publiek te boeien en een stap te zetten in het stuk. Lees je monoloog nog een keer door en schrap elk woord dat niet bijdraagt aan duidelijkheid en effect.- Schrap alle overbodige en kromme zinnen. Elk woord moet bijdragen aan de karaktervorming van het personage met zijn of haar unieke stem.
Lees de monoloog hardop voor. Een monoloog is bedoeld om voorgedragen te worden, dus test het door hardop voor te lezen. Doe dit voor jezelf of voor een proefpubliek. Luister zorgvuldig om te bepalen of je de toon en stem van het personage goed getroffen hebt.- Let op momenten die verwarrend of langdradig zijn. Versimpel deze stukken, zodat het geheel makkelijker te volgen is voor de luisteraar.
Laat een acteur de monoloog voordragen. Probeer een acteur of actrice te vinden om de monoloog voor te dragen, waarbij jijzelf de toehoorder bent. Vraag een vriend(in) of huur iemand in. Met een professional zie je het allerbeste hoe je monoloog op het podium tot zijn recht komt en wat de eventuele verbeterpunten zijn.Advertentie
Bronnen
- ↑ http://pediaa.com/how-to-write-a-monologue/
- ↑ http://www.monologuearchive.com/w/wilde_008.html
- ↑ http://www.monologuearchive.com/s/strindberg_012.html
- ↑ http://www.monologuearchive.com/s/synge_001.html
- ↑ http://www.monologuearchive.com/s/synge_001.html
- ↑ http://www.monologuearchive.com/w/wilde_008.html
- ↑ http://www.monologuegenie.com/monologue-writing-101.html
- ↑ http://www.monologuearchive.com/s/synge_001.html
- ↑ http://www.monologuegenie.com/monologue-writing-101.html
Over dit artikel
Acteercoach
Dit artikel is bijdragen van Ben Whitehair. Ben Whitehair is deskundige op het gebied van sociale media, acteercoach en manager informatie en automatisering bij TSMA Consulting. Ben heeft meer dan tien jaar ervaring op het gebied van sociale media en is gespecialiseerd in het gebruiken van sociale media voor bedrijfsdoeleinden en om relaties op te bouwen. Hij richt zich tevens op de impact van sociale media op de entertainmentindustrie. Ben heeft bachelordiploma’s in drama en politicologie aan de Universiteit van Colorado in Boulder behaald, waar hij summa cum laude is afgestudeerd en tevens een leiderschapscertificaat behaald heeft. Naast zijn werk als manager informatie en automatisering is Ben bedrijfs- en mindsetcoach en nationaal bestuurslid van de Screen Actors Guild - American Federation of Television and Radio Artists. Hij is tevens een succesvol ondernemer en medeoprichter van Working.Actor, de belangrijkste zakelijke opleiding en coachingsgemeenschap voor acteurs. Dit artikel is 10.879 keer bekeken.
Categorieën: Schrijven | Theater & Toneel
Deze pagina is 10.879 keer bekeken.
Was dit artikel nuttig?
⚠️ Disclaimer:
Content from Wiki How Nederlands language website. Text is available under the Creative Commons Attribution-Share Alike License; additional terms may apply.
Wiki How does not encourage the violation of any laws, and cannot be responsible for any violations of such laws, should you link to this domain, or use, reproduce, or republish the information contained herein.
- - A few of these subjects are frequently censored by educational, governmental, corporate, parental and other filtering schemes.
- - Some articles may contain names, images, artworks or descriptions of events that some cultures restrict access to
- - Please note: Wiki How does not give you opinion about the law, or advice about medical. If you need specific advice (for example, medical, legal, financial or risk management), please seek a professional who is licensed or knowledgeable in that area.
- - Readers should not judge the importance of topics based on their coverage on Wiki How, nor think a topic is important just because it is the subject of a Wiki article.
Advertentie
