Een gebroken duim herkennen

Een gebroken duim kan variëren van een redelijk eenvoudige, nette breuk, tot een complexe meervoudige breuk waarbij chirurgisch ingrijpen noodzakelijk is. Omdat een gebroken duim je hele leven kan beïnvloeden, van eten tot het uitoefenen van je beroep, moet je deze verwonding altijd serieus nemen.^{[1]XBronBrian Carlson MD and Stephen Moran MD. American Society for Surgery of the Hand, mei juni 2009 Volume 34 Issue 5 945-952}^{[2]XBronSkinner, H, Current Diagnosis and Treatment of Orthopedics 5th Edition, Chapter 9, Hand Surgery, 2008} Als je de symptomen van een gebroken duim kent en weet welke behandelmethoden mogelijk zijn, kun je beter van de verwonding herstellen.

Deel 1

Deel 1 van 3:

Een gebroken duim herkennen

Pdf downloaden

1
Let op of je duim heel erg pijn doet. Het is normaal dat het heel veel pijn doet als je je duim breekt. Dat komt omdat er zenuwen om de botjes heen lopen. Als een bot breekt irriteert of drukt dat op de zenuwen, waardoor de pijn ontstaat. Als je geen erge pijn hebt na het ongeval, bestaat de kans dat het niet gebroken is.^{[3]XBronAshkenaze DM, Ruby LK. Metacarpal fractures and dislocations. Orthop Clin North Am 1992; 23:19.}
- Het doet veel pijn als je de duim aanraakt of probeert te buigen.
- Over het algemeen geldt dat hoe dichter de pijn bij het gewricht zit waar je duim samenkomt met de hand (dichtbij het stuk vel tussen je duim en je wijsvinger), hoe meer reden tot bezorgdheid er is, en hoe groter de kans op complicaties is.
2
Kijk of je iets raars ziet op de plek waar het pijn doet. Let op of je duim er normaal uitziet. Is hij in een rare hoek gebogen of verdraaid? Steekt er een stuk bot uit de huid? Als je een van deze dingen ziet, is de kans groot dat je duim is gebroken.^[4]XBron
- Je duim zal vaak ook blauw of rood worden, wat een teken is dat er bloedvaten kapot zijn gegaan.^{[5]XBetrouwbare bronSeattle Children's HospitalGa naar de bron}
3
Probeer je duim te bewegen. Als je duim is gebroken zal het waarschijnlijk erg veel pijn doen als je hem probeert te bewegen. De gewrichtsbanden die aan je botten vastzitten kunnen wellicht niet goed functioneren, waardoor je je duim moeilijk kunt bewegen.^[6]XBron
- Probeer vooral of je je duim naar achteren kunt buigen. Als je hem zonder pijn naar achteren kunt buigen, zal het eerder verstuikt dan gebroken zijn.
4
Let op of je gevoelloze of koude plekken hebt op je duim. Naast pijn kan een beknelde zenuw ook zorgen dat je duim gevoelloos wordt. Misschien wordt je duim ook koud. Dat komt dan doordat een stuk bot of de zwelling de bloedvaten die bloed door je duim moeten laten circuleren dichtgedrukt.^{[7]XBronStark, C. D., & Bowers, E. S. (2010). Living with sports injuries. New York: Facts On File.}
- Je duim kan ook blauw worden als er geen of weinig bloed doorheen kan stromen.
5
Kijk of je duim gaat opzwellen. Als je een bot breekt, zal het gebied er omheen opzwellen door de ontstekingsreactie. Als de duim opzwelt kan hij ook stijf worden.^[8]XBron
- De zwelling kan zich uitbreiden naar de vingers die dichtbij de duim zitten.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Een arts naar je duim laten kijken

Pdf downloaden

1
Ga naar je huisarts of naar de eerste hulp. Als je denkt dat je duim gebroken is, moet je naar de eerste hulp zodat hij kan worden gezet. Als je te lang wacht kan de zwelling van je gebroken duim het onmogelijk maken om je bot weer op de juiste plek te krijgen waardoor je duim permanent krom blijft.^{[9]XBronPlancher, K. D. (2006). MasterCases Hand and Wrist Surgery: Hand and Wrist Surgery. New York: Thieme Medical Publishers.}
- Bovendien kan een gebroken duim de groei bij kinderen beïnvloeden door beschadiging van de groeischijf.
- Zelfs als je denkt dat het alleen maar verstuikt is (uitgerekte gewrichtsbanden) en niet gebroken, is het beter om de diagnose door een arts te laten stellen. Laat de uiteindelijke diagnose en behandeling over aan een medisch hulpverlener.^{[10]XBronC, Tsiouri et al, Hand, Injury to the Ulnar Collateral Ligament of the Thumb, 2008 maart, 4(1) 12-18}^{[11]XBronBrian Carslon MD , Steven Moran MD, Thumb Trauma : Bennetts, Fracure, Rloando’s fractrues, and Ulnar Collateral Ligament Injuries, American Society for Surgery of the Hand, mei juni 2009 Volume 34 Issue 5 945-952}
Naast dat de arts vragen zal stellen die verband houden met de symptomen die we in het eerste deel hebben besproken, zal hij/zij je duim onderzoeken. Hij/zij kan testen hoeveel kracht je in je duim hebt en hoe goed je hem kunt bewegen, in vergelijking tot je andere duim. Een ander onderzoek kan zijn dat je de punt van je duim op die van je wijsvinger moet zetten en dan kracht moet zetten, om te zien of de duim verzwakt is.^{[12]XBronC, Tsiouri et al, Hand, Injury to the Ulnar Collateral Ligament of the Thumb, 2008 maart, 4(1) 12-18}
3
Laat een röntgenfoto van je duim maken. De arts zal waarschijnlijk röntgenfoto's vanuit verschillende hoeken willen maken. Dat is niet alleen nodig om de diagnose te bevestigen, maar het laat ook zien op hoeveel plekken de duim is gebroken, waardoor het beste behandelplan kan worden opgesteld. Een röntgenfoto kan vanuit drie verschillende hoeken worden genomen:^{[13]XBronFoster RJ, Hastings H. Treatment of Bennett, Rolando, and vertical intra-articular trapezial fractures. Clin Orthop Relat Res 1987; 121.}
- Lateraal: Het laterale perspectief is een foto met de hand rustend op de zijkant, waardoor de duim omhoog wijst.
- Oblique: Dit is een foto met de hand gekanteld, rustend op de zijkant, waardoor de duim omhoog wijst.
- Anterior-posterior: Als dit perspectief wordt gebruikt leg je je platte hand op de plaat en ontstaat een foto waarbij je hand van bovenaf te zien is.
4
Overleg met de arts of een CT-scan nodig is. Een CT-scan, oftewel computertomografie, maakt gebruik van röntgenstralen en een computer om beelden te creëren van de binnenkant van het lichaam (in dit geval de duim). De dokter krijgt dan een beter idee van het soort breuk en hoe die het beste behandeld kan worden.^{[14]XBronLanz, U., Schmitt, R., & Buchberger, W. (2008). Diagnostic imaging of the hand. Stuttgart: Thieme.}
- Zeg het tegen de arts als je zwanger bent, want een CT-scan kan schadelijk zijn voor je baby.
5
Laat de arts onderzoeken wat voor soort breuk je hebt. Als de dokter de relevante onderzoeken heeft uitgevoerd kan hij/zij vertellen wat voor soort breuk je hebt opgelopen. Dit bepaalt hoe ingewikkeld de behandeling gaat worden.^{[15]XBronAshkenaze DM, Ruby LK. Metacarpal fractures and dislocations. Orthop Clin North Am 1992; 23:19.}
- Een extra-articulaire breuk zit niet bij het gewricht en loopt over de lengte van een van de twee botjes in de duim. Hoewel het pijnlijk is en vaak zes weken duurt om helemaal te genezen, hoef je bij dit soort breuken meestal niet geopereerd te worden.^{[16]XBronAshkenaze DM, Ruby LK. Metacarpal fractures and dislocations. Orthop Clin North Am 1992; 23:19.}
- Een intra-articulaire breuk loopt over het gewricht, en vaak moet de patiënt geopereerd worden om ervoor te zorgen dat het gewricht na het herstel weer optimaal kan bewegen.^{[17]XBronAshkenaze DM, Ruby LK. Metacarpal fractures and dislocations. Orthop Clin North Am 1992; 23:19.}
- De intra-articulaire breuken zijn onder te verdelen in twee soorten: de Bennett-breuk en de Rolando-breuk. In beide gevallen is de duim gebroken bij het carpometacarpale gewricht (het gewricht dat het dichtst bij de hand ligt).^{[18]XBronWheeless, Wheeless Textbook of Orthopaedics, Bennetts Fracture Dislocation, 10, 2012} Het grote verschil tussen de twee is dat bij de Rolando-breuk drie of meer stukjes bot van hun plaats verschoven zijn, en dat, ook al moet een Bennett-breuk heel af en toe ook geopereerd worden, chirurgisch ingrijpen bij de Rolando-breuk bijna altijd noodzakelijk is.^{[19]XBronWheeless, Wheeless Textbook of Orthopaedics Rolandos fracture, 10, 2012}^{[20]XBronBrian Carlson MD , Steven Moran MD, Thumb Trauma : Bennetts, Fracure, Rloando’s fractrues, and Ulnar Collateral Ligament Injuries, American Society for Surgery of the Hand, mei juni 2009 Volume 34 Issue 5 945-952}
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Een gebroken duim behandelen

Pdf downloaden

Een orthopedist bekijkt de röntgenfoto's en de andere onderzoeken om de beste behandelmethode op te stellen. Hij/zij houdt rekening met het soort breuk (intra- of extra-articulair) en de complexiteit (Bennett versus Ronaldo).^{[21]XBronJ, Leggit, Acute Finger Injuries Part II, Fractures, Dislocations and Thumb Injuries, American Family Physician, maart 1 2006 73 (5) 827-834}
2
Vraag naar niet-chirurgische opties. In relatief eenvoudige gevallen (zoals bij een extra-articulaire breuk), kan de arts de botjes wellicht zonder operatie op hun plaats zetten.^{[22]XBronJ, Leggit, Acute Finger Injuries Part II, Fractures, Dislocations and Thumb Injuries, American Family Physician, maart 1 2006 73 (5) 827-834} Hij/zij zal een plaatselijke verdoving geven voordat hij/zij de botten gaat zetten.
- Deze methode (ook wel gesloten repositie genoemd), houdt meestal in dat de arts aan de botten trekt en duwt om ze op hun plaats te krijgen, met behulp van fluoroscopie (continue gebruik van röntgenstraling, oftewel doorlichting) om te zien of de botten weer goed komen te staan.^{[23]XBronJ, Leggit, Acute Finger Injuries Part II, Fractures, Dislocations and Thumb Injuries, American Family Physician, maart 1 2006 73 (5) 827-834}
- Sommige Rolando-breuken, vooral als de botjes in zo veel stukjes verbrijzeld zijn dat ze niet meer met pinnetjes aan elkaar gezet kunnen worden, worden ook op deze manier behandeld, waarbij de chirurg de stukjes zo goed mogelijk aan elkaar probeert te zetten.^{[24]XBronC, Wheeless, Wheeless Textbook of Orthopaedics Rolandos fracture, 10, 2012}
3
Overweeg een operatie. Bij intra-articulaire breuken (zoals Bennett- en Rolando-breuken) zal de orthopedist meestal voorstellen om de duim te opereren. Het soort operatie hangt af van de complexiteit van de breuk. Opties zijn onder andere:^{[25]XBronC, Wheeless, Wheeless Textbook of Orthopaedics Rolandos fracture, 10, 2012}^{[26]XBronBrian Carlson MD , Steven Moran MD, Thumb Trauma : Bennetts, Fracure, Rloando’s fractrues, and Ulnar Collateral Ligament INjuries, American Society for Surgery of the Hand, mei juni 2009 Volume 34 Issue 5 945-952}
- Met behulp van fluoroscopie draden onder de huid aanbrengen om de botjes op hun plek te zetten. Deze optie heeft vooral betrekking op Bennett-breuken waarbij de stukjes vrij dicht bij elkaar zijn blijven zitten.
- De hand openmaken om kleine schroefjes of pinnetjes in de botjes te zetten zodat ze goed op hun plek blijven zitten.
- Mogelijke complicaties van een operatie zijn beschadigingen aan de zenuwen of gewrichtsbanden, stijfheid van de duim of artrose.^[27]XBron
4
Immobiliseer de duim. Of er in jouw specifieke geval nu geopereerd moet worden of niet, de arts zal de duim altijd in een spalk zetten om te zorgen dat hij niet kan bewegen, zodat de botjes op hun plek blijven zitten tijdens het herstel.
- Wees erop voorbereid dat je de spalk ergens tussen de twee en zes weken zult moeten dragen, en meestal eerder zes dan twee.^[28]XBron
- Je huisarts kan meteen vervolgafspraken maken om in de gaten te houden hoe het gaat.
Afhankelijk van hoe lang je de spalk moet dragen en hoe goed je de duim kunt bewegen als de spalk af mag, kan je huisarts je aanraden om fysiotherapie te nemen. Een fysiotherapeut kan je allerlei oefeningen voorschrijven om weer kracht in je duim op te bouwen.^{[29]XBronJ, Leggit, Acute Finger Injuries Part II, Fractures, Dislocations and Thumb Injuries, American Family Physician, maart 1 2006 73 (5) 827-834}
Advertentie

Tips

Het maakt niet uit of je vinger gebroken of verstuikt is, het is altijd beter om naar een ziekenhuis te gaan zodat je de juiste zorg kunt krijgen.

Advertentie

Waarschuwingen

Hoewel dit artikel medische informatie geeft over een gebroken duim, kun je het niet als medisch advies gebruiken. Ga altijd naar de huisarts voor de juiste diagnose en behandelmethodes als je mogelijk ernstig gewond bent.
Als je zwanger bent moet je dit meteen aan je dokter vertellen omdat de straling schadelijk kan zijn voor je (ongeboren) kind. Als je zwanger bent kun je röntgenfoto’s beter vermijden.

Advertentie