Controleren of een wond ontstoken is

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Controleren op pijn, zwelling, roodheid en warmte rondom de wond

Controleren op pus en vocht

De lymfeklieren onderzoeken

Je temperatuur en algehele gevoel beoordelen

Een ernstige infectie behandelen

Overige secties weergeven...

Secties verbergen...

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Iedereen heeft weleens een snee of een schaafwond. Meestal genezen wonden zonder enige problemen. Maar als er bacteriën in de wond komen kunnen ze een gevaarlijke infectie veroorzaken. Als je een ontsteking meteen herkent, kun je hem sneller en effectiever behandelen. De meeste infecties worden behandeld met antibiotica, al is dat afhankelijk van de ernst van de ontsteking. Er zijn wat belangrijke indicaties voor een infectie, zoals roodheid, pus en pijn. Leer hoe je kunt nagaan of een wond ontstoken is, dan kun je jezelf beter gezond houden.

Stappen

Methode 1

Methode 1 van 5:

Controleren op pijn, zwelling, roodheid en warmte rondom de wond

Pdf downloaden

1. 
   1
   Was eerst je handen. Voordat je een wond inspecteert, moet je altijd grondig je handen wassen. Als je bang bent dat een wond ontstoken is, kun je het nog erger maken door er met je vieze vingers aan te komen. Zorg dat je je handen goed wast met een antibacteriële zeep en water voordat je ook maar iets doet.

   • Vergeet niet om je handen ook te wassen nadat je de wond hebt aangeraakt.
2. 
   2
   Bestudeer de wond goed. Je moet eerst alle pleisters of verbanden van de wond afhalen. Doe dit voorzichtig zodat je de gevoelige plek niet erger maakt. Als het verband aan de wond plakt, kun je het met stromend water losmaken. De kraan of douchekop is hier prima voor te gebruiken.

   • Als je het vieze verband eraf hebt gehaald, moet je het weggooien. Gebruik een verbandje of een pleister nooit nog een keer.
3. 
   3
   Kijk of de wond rood of gezwollen is. Als je naar de wond kijkt, moet je bepalen of het erg rood is, of dat het dikker is geworden dan het eerst was. Als de wond erg rood is en de roodheid straalt uit naar de huid om de wond heen, kan dat een teken zijn dat hij ontstoken is.

   • De huid rondom de wond kan ook warm aanvoelen. Neem contact op met je huisarts als een van deze symptomen aanwezig zijn.
4. 
   4
   Vraag jezelf af of de pijn erger is geworden. Als je nieuwe of toenemende pijn voelt, kan dat betekenen dat de wond is ontstoken. Pijn alleen, of in combinatie met andere tekenen (zoals zwelling, warmte en pus) kan betekenen dat de wond is ontstoken. Raadpleeg je huisarts als de pijn erger wordt. De pijn kan voelen alsof die van diep in de wond komt. Over het algemeen zijn zwelling, warmte en/of gevoeligheid/pijn de beste indicaties dat de wond ontstoken kan zijn.

   • Misschien voel je een kloppende pijn. Jeuk is niet per se een teken van infectie, al moet je proberen de wond niet erger te maken door eraan te krabben. Vingernagels bevatten veel bacteriën, en door te krabben maak je het alleen maar erger.
5. 
   5
   Smeer er niet zomaar antibiotica op. Onderzoek heeft niet bewezen dat antibioticazalf veel helpt bij een ontstoken wond. Een infectie die zich heeft uitgebreid is ook aanwezig in de rest van je lichaam, dus het behandelen van de wond op je huid helpt niet tegen de bacteriën in je lichaam.

   • Je huisarts kan wel antibioticazalf voorschrijven als de wond klein en oppervlakkig is.
   Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 5:

Controleren op pus en vocht

Pdf downloaden

1. 
   1
   Kijk of je geel of groen pus in de wond ziet. Deze afscheiding kan ook vies ruiken. Als je pus of troebel vocht ziet wat uit de wond komt, kan dat betekenen dat je een infectie hebt. Ga dan zo snel mogelijk naar de huisarts.

   • Een beetje wondvocht is normaal, zolang het vocht dun en helder is. Bacteriën kunnen ook helder vocht produceren, wat niet geel of groen is. In dat geval moet de huisarts het vocht misschien onderzoeken om de oorzaak van de infectie te bepalen.
2. 
   2
   Let op of zich pus rondom de wond verzamelt. Als je merkt dat er pus onder de huid, rondom de wond zit, kan het ook zijn dat je een infectie hebt. Ook als je geen pus ziet, of als er een zachte, groter wordende bult onder je huid zit, waar geen pus uitkomt, kan dat een teken zijn dat de wond ontstoken is, en moet je dit serieus nemen.
3. 
   3
   Verschoon vies verband door een nieuw steriel exemplaar nadat je de wond hebt geïnspecteerd. Als er geen tekenen van infectie zijn, kun je hiermee de wond afdekken en beschermen. Als er wel tekenen van infectie zijn, kun je een steriel verband gebruiken om verdere besmetting te voorkomen tot je bij de huisarts bent.

   • Wees voorzichtig en zorg dat het niet kleverige deel van de pleister over de wond zit. De pleister moet groot genoeg zijn om de hele wond gemakkelijk te bedekken.
4. 
   4
   Bel de huisarts als er heel veel pus uit de wond komt. Een beetje wondvocht is normaal als je lichaam tegen een infectie vecht. Maar als de pus geel of groen is, en in hoeveelheid toeneemt (of niet afneemt), moet je naar de huisarts. Dit is vooral het geval als er ook andere tekenen van infectie aanwezig zijn.
   Advertentie

Methode 3

Methode 3 van 5:

De lymfeklieren onderzoeken

Pdf downloaden

1. 
   1
   Controleer de huid rondom de wond op rode strepen. Misschien stralen de rode strepen uit vanuit de plek waar de wond zit. Rode strepen op de huid kunnen erop duiden dat de infectie zich door het systeem dat zorgt voor de afvoer van vloeistoffen uit weefsel, oftewel het lymfesysteem, heeft verspreid.

   • Dit soort ontsteking (lymfangitis) kan gevaarlijk zijn, en je moet dan ook onmiddellijk medische hulp inschakelen als je rode strepen vanuit de wond ziet lopen, vooral als je er ook koorts bij hebt.
2. 
   2
   Lokaliseer de lymfeklieren die het dichtst bij de verwonding liggen. De dichtstbijzijnde lymfeklieren voor de armen zitten onder je oksels; voor de benen zitten ze in de liezen. Voor andere plekken van het lichaam kunnen ze liggen aan beide zijden van de hals, net onder je kin en het kaakbot aan de rechter- en linkerkant.

   • Bacteriën worden tijdens een ontsteking door deze klieren opgeslagen. Soms kun je ook een infectie aan het lymfesysteem hebben zonder dat er rode strepen op je huid te zien zijn.
3. 
   3
   Beoordeel of je abnormale dingen voelt aan je lymfeklieren. Druk met 2 of 3 vingers zachtjes op je lymfeklieren en voel of ze dik of gevoelig zijn. Een relatief makkelijke manier om ze te controleren op abnormaliteiten is door met beide handen aan beide zijden tegelijk te voelen. Allebei de kanten moeten ongeveer hetzelfde en symmetrisch aanvoelen als ze gezond zijn.
4. 
   4
   Voel of de lymfeklieren gezwollen of gevoelig zijn. Als je voelt dat ze gezwollen of pijnlijk zijn, kan dat een teken zijn dat er een ontsteking is, ook al zie je geen rode strepen. Je lymfeklieren zijn normaal gesproken ongeveer 1 cm dik en je zou ze niet echt moeten voelen. Ze kunnen opzwellen tot wel twee of drie keer hun grootte, en dan kun je ze duidelijk voelen.

   • Gezwollen lymfeklieren die zacht zijn en makkelijk kunnen bewegen zijn meestal een teken van een infectie.
   • Harde lymfeklieren die niet bewegen, pijn doen of langer dan 1-2 weken aanhouden moeten door een arts worden onderzocht.
   Advertentie

Methode 4

Methode 4 van 5:

Je temperatuur en algehele gevoel beoordelen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Neem je temperatuur op. Naast symptomen rondom de wond kun je ook koorts hebben. Een temperatuur van hoger dan 38ºC kan betekenen dat de wond is ontstoken. Ga naar de huisarts als de koorts gepaard gaat met een of meer tekenen van infectie die hierboven beschreven staan.
2. 
   2
   Bekijk of je je in het algemeen niet lekker voelt. Het kan ook een teken van infectie zijn als je je gewoon niet helemaal lekker voelt. Als je een wond hebt en je voelt je een paar dagen later niet lekker, kan dat er mee te maken hebben. Kijk nogmaals goed naar je wond of je tekenen van een ontsteking ziet, en neem contact op met de huisarts als je je niet lekker blijft voelen.

   • Als je hoofdpijn, spierpijn, duizeligheid of misselijkheid ervaart, of zelfs moet overgeven, kun je een ontsteking hebben. Ook plotselinge huiduitslag kan een reden zijn om je huisarts te bellen.
3. 
   3
   Let op of je uitgedroogd bent. Uitdroging kan ook een indicatie van een ontstoken wond zijn. Belangrijke kenmerken van uitdroging zijn minder moeten plassen, een droge mond hebben, diepliggende ogen en donkere urine. Als je deze symptomen ervaart, let dan goed op je wond en kijk of je andere tekenen van infectie ziet, en neem dan contact op met je huisarts.

   • Aangezien je lichaam tegen een infectie moet vechten, is het belangrijk om veel te drinken zodat je goed gehydrateerd blijft.
   Advertentie

Methode 5

Methode 5 van 5:

Een ernstige infectie behandelen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Herken de soorten wonden die meestal ontstoken raken. Hoewel de meeste wonden zonder enige problemen genezen, kunnen bepaalde wonden door allerlei factoren sneller ontstoken raken. Wonden die niet goed schoongemaakt zijn of verzorgd worden, zullen eerder ontstoken raken, net als wonden op plekken waar gemakkelijk bacteriën in kunnen komen, zoals aan de voeten. Als de wond is ontstaan door een beet van een dier of een andere persoon, kunnen die ook sneller ontstoken raken.

   • Bijtwonden, wonden van vieze voorwerpen zoals vieze messen, spijkers of gereedschappen, steekwonden en verbrijzelingsletsel raken ook eerder ontstoken dan andere wonden.
   • Als je bent gebeten, ga dan naar de huisarts, want je loopt het risico op rabiës of tetanus. Je hebt misschien antibiotica of een rabiës- en \ of tetanusprik nodig.
   • De meeste wonden genezen zonder infecties, omdat het natuurlijke afweersysteem van het lichaam zich zo ontwikkeld heeft dat het zichzelf kan beschermen.
2. 
   2
   Begrijp dat bepaalde risicofactoren de kans op infectie vergroten. Wonden raken eerder geïnfecteerd als iemand een verzwakt immuunsysteem heeft, zoals bij diabetes, HIV, ondervoeding of drugsgebruik. Bacteriën, virussen en schimmels die normaal gesproken geen probleem vormen voor het afweersysteem, kunnen het lichaam nu binnendringen en zich vermenigvuldigen. Dit is vooral het geval bij 2e- en 3e-graads brandwonden, wanneer de huid die het lichaam normaal beschermt voor een groot deel is beschadigd.
3. 
   3
   Herken de tekenen van een ernstige infectie. Het kan zijn dat je koorts hebt en je kunt je duizelig voelen. Je hart kan sneller dan normaal kloppen. De wond zal warm, rood, gezwollen en pijnlijk zijn. Het kan zijn dat je een vieze lucht ruikt, alsof er iets aan het rotten of vergaan is. Al deze symptomen kunnen zich manifesteren als licht of als bijzonder ernstig; maar als je er meerdere van hebt, dan moet je naar een arts.

   • Ga geen voertuigen besturen als je je duizelig en koortsig voelt. Laat als dat mogelijk is een vriend of familielid je naar het ziekenhuis rijden. Het kan zijn dat je sterke antibiotica nodig hebt om deze infectie te bestrijden.
   • Wanneer je twijfelt, laat je dan nakijken. In het geval van een infectie is het niet genoeg om het zoveel mogelijk zelf te beoordelen met behulp van het internet. Een juiste medische diagnose is de beste manier om het zeker te weten.
4. 
   4
   Laat je door een arts onderzoeken. Als je een medische aandoening hebt en denkt dat een wond misschien ontstoken is, is het belangrijk om je huisarts te bellen. Dit is vooral belangrijk als je ook andere medische aandoeningen hebt, of als je een van de risicofactoren voor een infectie hebt.
5. 
   5
   Overweeg om antibiotica of NSAID’s te nemen. Antibiotica kunnen een bacteriële infectie bestrijden of voorkomen, en ze kunnen de meest krachtige manier zijn om een rondwarende ontsteking te stoppen. NSAID’s zullen je lichaam helpen te herstellen van zwellingen, pijn en koorts. NSAID’s kun je bij de drogist in de vrije verkoop halen, maar voor krachtige antibiotica heb je een recept nodig.

   • Vermijd NSAID’s als je bloedverdunners gebruikt. Deze medicijnen kunnen maagzweren en nierfalen veroorzaken bij sommige mensen. Vraag het je arts!
   Advertentie

Tips

• Zorg voor goed licht. Je ziet tekenen van infecties makkelijker in een goed verlichte ruimte.
• Als je geen tekenen van genezing gaat zien, zoals een korst, heb je misschien een ontsteking. Ga dan naar de huisarts. Ga ook naar de huisarts als de wond erger wordt.
• Als er constant pus uit de wond komt, maak het dan meteen schoon en ga naar de huisarts.

Advertentie

Waarschuwingen

• Infecties kunnen tot ernstige problemen leiden, dus als je niet zeker weet of je wond ontstoken is, ga dan naar de huisarts.

Advertentie