Cesarstwo Niemieckie

• 1871–1890 – okres bismarckowski
• 1891–1918 – epoka wilhelmińska i I wojna światowa

• Wilhelm I Hohenzollern, król Prus i cesarz niemiecki (1871–1888)
• Fryderyk III Hohenzollern, król Prus i cesarz niemiecki (1888)
• Wilhelm II Hohenzollern, król Prus i cesarz niemiecki (1888–1918)

• Otto von Bismarck – od 21 marca 1871 do 20 marca 1890
• Leo von Caprivi – od 20 marca 1890 do 26 października 1894
• Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst – od 29 października 1894 do 17 października 1900
• Bernhard von Bülow – od 17 października 1900 do 14 lipca 1909
• Theobald von Bethmann Hollweg – od 14 lipca 1909 do 13 lipca 1917
• Georg Michaelis – od 14 lipca do 1 listopada 1917
• Georg von Hertling – od 1 listopada 1917 do 30 września 1918
• Max von Baden – od 3 października do 9 listopada 1918
• Friedrich Ebert – od 9 do 11 listopada 1918

Godność cesarską sprawował urzędowo (łac. ex officio) władca największego państwa, Królestwa Prus, a jego oficjalny tytuł brzmiał „Cesarz niemiecki”, co miało oznaczać, że jedynie przewodniczył Rzeszy, gdyż był „pierwszy wśród równych” (primus inter pares) wobec innych władców niemieckich. Tytuł „Cesarz Niemców” odrzucono, ponieważ sugerował, że cesarz panuje z woli narodu, a nie dzięki łasce Bożej (Dei gratia). Taką neutralną tytulaturę przyjęto także i po to, aby nie zadrażniać stosunków z Austro-Węgrami, które choć zostały pokonane przez Prusy, to jednak cesarz Franciszek Józef nadal cieszył się autorytetem i poparciem wśród niektórych władców niemieckich, zmuszonych do posłuszeństwa wobec Prus. Obawiano się również pobudzenia nastrojów demokratycznych i rewolucyjnych wśród społeczeństwa.

Konstytucja Cesarstwa była napisana tak, że do końca jego istnienia prawnicy spierali się czy uznać Niemcy bardziej za państwo związkowe (Bundesstaat) czy też za związek państw (Staatenbund). Nie przeszkadzało to jednak Prusom w ścisłej kontroli niemieckiego życia wewnętrznego i polityki zewnętrznej, ponieważ o wszystkich najważniejszych sprawach decydował w istocie kanclerz powoływany przez cesarza, a stosunki z poszczególnymi królami i książętami regulowane były poprzez nieformalne związki partnerstwa i zależności.

Ówczesna opinia publiczna, ze względu na różnice religijne i gospodarcze, dzieliła się na pięć głównych nurtów: konserwatystów protestanckich, konserwatystów katolickich, prawicę liberalną, lewicę liberalną i lewicę. Obok reprezentantów tych nurtów w Reichstagu zasiadali reprezentanci mniejszości narodowych (m.in. Polacy)^[1].

Ta sekcja od 2011-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Zmiany demograficzne w Cesarstwie Niemieckim w latach 1871–1910:

• 1871 – 41 058 792
• 1890 – 49 428 470 8 369 678
• 1900 – 56 367 187 6 938 717
• 1910 – 64 925 993 8 558 806

Osobny artykuł: Miasta Cesarstwa Niemieckiego.

Populacja największych miast Cesarstwa w 1900 roku oraz ich współczesna przynależność państwowa.

	Miasto	Populacja	Kraj	Źródło	Współczesna przynależność
1.	Berlin	1 888 848	Królestwo Prus	[3]	Niemcy
2.	Hamburg	768 349	Hamburg	[4]	Niemcy
3.	Monachium	499 932	Królestwo Bawarii	[5]	Niemcy
4.	Lipsk	456 124	Saksonia	[6]	Niemcy
5.	Wrocław	422 709	Królestwo Prus	[7]	Polska
6.	Drezno	396 146	Saksonia	[8]	Niemcy
7.	Kolonia	372 529	Królestwo Prus	[9]	Niemcy
8.	Frankfurt nad Menem	288 989	Królestwo Prus	[10]	Niemcy
9.	Norymberga	261 081	Królestwo Bawarii	[11]	Niemcy
10.	Hanower	235 649	Królestwo Prus	[12]	Niemcy
11.	Magdeburg	229 667	Królestwo Prus	[13]	Niemcy
12.	Düsseldorf	213 711	Królestwo Prus	[14]	Niemcy
13.	Szczecin	210 702	Królestwo Prus	[15]	Polska
14.	Chemnitz	206 913	Saksonia	[16]	Niemcy
15.	Królewiec	189 483	Królestwo Prus	[17]	Rosja
16.	Charlottenburg	189 305	Królestwo Prus	[3]	Niemcy
17.	Stuttgart	176 699	Wirtembergia	[18]	Niemcy
18.	Altona	161 501	Królestwo Prus	[19]	Niemcy
19.	Brema	161 184	Brema		Niemcy
20.	Elberfeld	156 966	Królestwo Prus	[20]	Niemcy

• Armia Cesarstwa Niemieckiego
• Reichsgesetzblatt (Dziennik Ustaw Rzeszy)

• Tomasz Paluszyński, Historia Niemiec i państw niemieckich. Zarys dziejów politycznych, Oficyna Wydawnicza Wyższej Szkoły Języków Obcych w Poznaniu, wyd. II popr. i uzupełn., Poznań 2006, s. 386.

• Gemeindeverzeichnis Deutschland 1900 (niem.)
• Gesetz betreffend die Verfassung des Deutschen Reichs (Reichsverfassung vom 16.04.1871) in Volltext (niem.)